Бағыттары ІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары Современная система дошкольного образования
жүктеу/скачать 14,44 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тіл кемістігі сипаттамалары
- Сөйлеу кемістігінің алдын -алу үшін
- Логопед -балаларды диагноздарына қарай зерттеп, түзете -оқытады.
- Логопедиялық жұмыстың негізгі педагогикалық көзқарастары
- Дыбысты үш түрлі әдіспен қоямыз.
Пайдаланған әдебиеттер: 1. Миркенова Г. Отбасы тәрбиесінің маңызы //Бастауыш мектеп. – 2005. - №7. – Б.56- 57
2. Акбарова Ж. Жанұядағы тәрбиенің ерекшеліктері //Бастауыш мектеп. – 2005. - №4. – Б.44-46 3. Атайбекова Ғ. Иманды жан - әдепті //Отбасы және балабақша. – 2005. - №5. – Б.14- 16
4. Өтеуова Ж. Семьяда оқушыларға эстетикалық тәрбие берудің кейбір мәселелері. – Алматы: Мектеп, 1966. – 32б. 5. Қабылова Қ. Халықтық педагогиканың бала тәрбиесіндегі рөлі //Бала тәрбиесі. – 2005. - №4. – Б.33-34 6. Тал бесіктен жер бесікке дейін: Қазақтың отбасылық ғұрып-жырлары / Құраст. К.Ісләмжанұлы. – Алматы: Ана тілі, 1995. – 272б.
ДОШКОЛЬНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ
Куликова О.А. Коммунальное государственное казенное предприятие «Ясли – сад № 114 «Бахыт»
В современном мире происходят изменения в образовательных процессах: содержание образования усложняется, акцентируя внимание педагогов дошкольного образования на развитие творческих и интеллектуальных способностей детей, коррекции эмоционально-волевой и двигательной сфер; на смену традиционным методам приходят активные методы обучения и воспитания, направленные на активизацию познавательного развития ребенка. В этих изменяющихся условиях
688
педагогу дошкольного образования необходимо уметь ориентироваться в многообразии интегративных подходов к развитию детей, в широком спектре современных технологий. Новые подходы к музыкальному воспитанию требуют использования наиболее эффективных современных технологий в музыкальном развитии дошкольника. Работа музыкального руководителя в дошкольной организации на современном этапе наполняется новым содержанием – растить человека, способного к самостоятельному творческому труду, личность активную, ищущую. Музыка – мир радостных переживаний, источник здоровья, так как она повышает уровень развития музыкальных и творческих способностей детей; стабилизирует эмоциональное благополучие каждого ребенка; повышает уровень речевого развития; снижает уровень заболеваемости; стабилизирует физическую и умственную работоспособность во всех сезонах года, не зависимо от погоды. Применение на музыкальных занятиях различных педагогических методов решает важнейшую задачу раннего музыкального воспитания детей:
развитие эмоциональной отзывчивости на музыку. В процессе решения задач музыкального воспитания следует использовать новые программы и технологии в различных видах музыкальной деятельности, способствующие лучшему усвоению программного материала и развитию творческих способностей ребенка дошкольного возраста. Одной из эффективных технологий является информационно – коммуникативная технология. Компьютерные технологии расширяют возможности в преподнесении музыкального и дидактического материала, предусмотренного образовательной программой. Очень важно то, что музыкальный руководитель, используя ИКТ, имеет дополнительную возможность передачи детям визуальной информации. Музыкальные занятия с применением ИКТ усиливают познавательный интерес дошкольников к музыке, активизируют детское внимание, так как появляются новые мотивы к усвоению предложенного материала. На таких занятиях дети более активны в совместном обсуждении музыкального произведения. Музыкальное занятие становится более содержательным, гармоничным и результативным. Задачи музыкального воспитания осуществляются посредством нескольких видов музыкальной деятельности: слушания музыки, пения, музыкально-ритмических движений, музыкально-дидактических игр, игры на детских музыкальных инструментах, поэтому использование таких средств новых информационных технологий, как интерактивная доска, компьютер, видео аппаратура позволяет значительно оживить совместную образовательную деятельность музыкального руководителя и детей. В разделе «Слушание музыки» можно использовать компьютерные презентации. Они позволяют обогатить процесс эмоционально-образного познания, вызывают желание неоднократно слушать музыкальное произведение, помогают надолго запомнить предложенное для слушания музыкальное произведение. Презентации незаменимы при знакомстве детей с творчеством композиторов, в этом случае яркие 689
портреты, фотографии привлекают внимание детей, развивают познавательную деятельность, разнообразят впечатления детей. Пение занимает ведущее место в системе музыкально-эстетического воспитания детей дошкольного возраста. Этот вид деятельности тоже предполагает использование новых информационных технологий. Так, условием хорошей дикции, выразительного пения является понимание смысла слов, музыкального образа песни, для более эффективной работы были созданы электронные иллюстрации к различным песням, требующим пояснения к тексту. Например, в песне «Зима прошла» детям неясен смысл слов «канавка», «овражки», в песне «Солнечная капель» понятие «капель» и тогда музыкальный руководитель предлагает иллюстрации к песням, которые помогают понять значение слов. Применение ИКТ при выполнении музыкально-ритмических упражнений, различных танцев направлено на восприятие, точное воспроизведение, выразительность в выполненни движений. Качественному исполнению танцевальных композиций способствует просмотр специальных видеодисков, например, «Школа танцев для детей + детская мультдискотека» для детей от 2-х лет. Процесс разучивания танцев с использованием учебных видеодисков становится увлекательным и занимает меньше времени, чем при словесном объяснении движений к танцам и упражнениям. Музыкально-дидактические игры с применением красочных озвученных презентаций, таких, как «Угадай звучание музыкального инструмента», «Кто к нам в гости пришёл?» «Музыкальный домик», «Угадай мелодию» способствуют правильности выполнения предложенного задания. Принцип построения таких презентаций: первый слайд – задание, следующий – проверка. При обучении игре на детских музыкальных инструментах используются видеозаписи концертов симфонического оркестра, оркестра народных инструментов (казахского, русского и других народностей, населяющих Республику Казахстан), сольное звучание различных инструментов. В ходе обучения проходит объяснение, что такое оркестр, группа инструментов, знакомство с профессией дирижера. После просмотра видеозаписи, у детей появляется интерес к слаженному исполнению музыки на детских музыкальных инструментах, правильному звукоизвлечению. Видеоролики позволяют интересно, ярко и понятно знакомить дошкольников с разными видами искусства, такими, как театр, балет, опера. Практика работы с дошкольниками показывает, что использование компьютерных технологий способствует раскрытию, развитию и реализации музыкальных В музыкальные занятия желательно включать элементы логоритмики: 1.
Например:
работа с языком (покусать кончик языка, пожевать язык попеременно левыми и правыми боковыми зубами, пощелкать язычком в разной позиции, вытянуть язык, свернуть в трубочку и т.д.);
с губами (покусать зубами нижнюю и верхнюю губу, оттопырить нижнюю губу, придав лицу обиженное выражение, поднять верхнюю губу, открыв верхние зубы, 690
придав лицу выражение улыбки), массаж лица от корней волос до шеи собственными пальцами.
высовывание языка до отказа с последовательным прикусыванием языка от кончика до все более далеко от стоящей поверхности.
покусывание внутренней поверхности щек;
круговые движения языком между зубами и щеками;
цоконье и пощелкивание языком и мн.др. «Зевота». Зевоту легко вызвать искусственно в качестве гимнастики для горла. Зевайте с закрытым ртом, как бы скрывая зевоту от окружающих. «Трубочка». Вытяните губы трубочкой. Повращайте ими по часовой стрелке и против часовой стрелки, потянитесь губами до носа, потом - до подбородка. Повторить 6-8 раз. «Смех». Во время смеха положите ладонь на горло, прочувствуйте, как напряжены мышцы. Подобное напряжение можно ощутить при выполнении всех предыдущих упражнений. Смех можно вызвать и искусственно, ведь с точки зрения работы мышц не имеет значения, смеётесь вы по-настоящему или просто произносите «ха-ха-ха». Искусственный смех быстро пробудит приподнятое настроение. 2.
Например: «Уточка» Ути-ути-утки, Вперевалку идут по кругу друг за другом. Уточки-малютки. На волнах качались, Приседают. Брызгались, плескались. Встают, машут руками, как крыльями «Петушок» Петя, Петенька, петух Стоят лицом в центр круга, ритмично бьют руками Весь раскрашен в прах и пух по бокам, как крыльями. Разноцветный, весь цветной Идут по кругу друг за другом, заложив руки за спину. Останавливаются, поворачиваются лицом в центр круга. И кричит как заводной: Кукарекают — Ку-ка-ре-ку! «Воробьишка» Шустро скачет воробьишка, Прыгают по кругу на обеих ногах, Птичка – серая малышка, прижав руки к бокам, как крылышки. По двору шныряет, По два поворота головы влево-вправо на Крошки собирает. каждую строчку. Таким образом, применение на музыкальных занятиях в комплексе передовых технологий и методик обеспечивают разностороннее развитие личности ребенка благодаря тесной взаимосвязи эстетического воспитания с нравственным, умственным и физическим. При использовании всех видов музыкальной деятельности, доступных дошкольному возрасту, творческих возможностях ребенка, достигается гармоничность музыкально – эстетического воспитания, а, следовательно, решение главной цели работы музыкального руководителя – научить детей любить и понимать музыку.
691
Литература: 1. Программа воспитание и обучения детей старшего дошкольного возраста (от 5 до 6 лет) Астана 2010 г. 2. Музыкальные занятия. Образовательное пространство ДОУ г. Волгоград 2014 3. Логопедические музыкально- игровые упражнения для дошкольников Е.А. Судакова Санкт – Петербург 2013 г. 4. Новые логопедические распевки, музыкальная пальчиковая гимнастика, подвижные игры, СD. Н.В. Нищева Л.Б. Гавришева, Санкт – Петербург 2013 г. 5.Информационные технологии в дошкольном образовании. Москва 1994 г. 6. Информационные технологии в музыке. Учебно – методическое пособие. Долгуин С. Омск 2004 г.
Кулмагамбетова К.К., Шайымбекова Н.А. ЖББ№77МБК, ЖББОМ №16
Сөйлеу адамның туа біткен қасиеті болып табылмайды, ол ақырындап баланың дамуымен бірге қалыптасады. Сөйлеудің бұзылуы дегеніміз -сөйлеушінің осы жалпы тілдік ортада тілдік қалыптан ауытқуы деп түсінеміз. Тіл кемістігі сипаттамалары: а) пайда болса, өздігінен жойылмайды, нығаяды; ә) сөйлеушінің жасына сай келмейді; б) сипатына байланысты логопедтердің араласуын қажет етеді; в) дұрыс сөйлемеу, баланың одан әрі дамуын тежейді және бұрмалайды. Ең көп кездесетін тіл кемістігі:дыбыс айту кемшілігі, сөйлеу ырғағының бұзылуы және жалпы сөйлеудің дамуының тежелуі болып саналады.Олардың себебі әр түрлі: соматикалық әлсіздік, психофизиологиялық бәсеңдеу, қолайсыз сөйлеу ортасы, баланың кішкентай кезінде сөйлеуінің дамуына көңіл бөлмеу, отбасындағы қостілділік және т.б. Түрлі аурулар баланың ағзасын әлсіретеді де, сөйлеу қызметі бұзылуының пайда болуына жағдай жасайды. Әсіресе, бұл отбасында жалпы сөйлеу тәрбиесі дұрыс болмаса. Баланың дұрыс дыбыс айтуының тежелуіне немесе бұзылуына сөйлеу аппаратының кемістігіне әсер ететін факторлар:
тіл асты желбезегінің қысқалығы немесе үлкендігі;
жақтың үлкендігі;
үстіңгі, астыңғы жақ тістерінің патологиялық орналасуы;
жұмсақ -қатты таңдайдың жырығы;
тілдің қызыл иектің жырығы әсер етеді. Дыбыс айту кемшілігінің көбі, сөйлеу ырғағының бұзылуы, ата-ананың, тәрбиешінің, логопедтің жұмысты дұрыс ұйымдастыру негізінде түзетіледі. (Соның ішінде тұтығу). 692
Алайда сөйлеудің бұзылуының басқа да күрделі себептері кездеседі, мысалы орталық жүйке жүйесінің органикалық зақымдануы (ерте жастағы менингит, энцефалит, бастың жарақаттануы және т.б).Бұл бұзылыстар балабақшадағы тәрбие жұмыстарымен ғана толықтырылмайды: арнайы бағытталған логопед пен психоневрологтың көмегін қажет етеді. Сөйлеу кемістігінің алдын -алу үшін: 1 Баланың жалпы жағдайын бақылап отыру қажет (жалпы тәртіпті сақтау: уақытымен тамақтану, ұйқы, таза ауада жеткілікті жүру), оның ағзасын шынықтыру, нығайту (инфекциялық ауруларға шалдықтырмауға тырысу және аурудан кейінгі баланың ағзасын нығайту). 2. Уақытымен ауыз қуысының жағдайын бақылау; мұрынжұтқыншақ жағдайын бақылау, созылмалы тұмауды болдырмау, ангинадан кейін баланың дауысына күш түсірмеуін қадағалау; құлақтың ағуын болдырмау және с.с., өйткені осының барлығы сөйлеудің дамуының тежелуіне және оның бұзылуына әсер етеді. 3. Сөйлеу тәрбиесінің дұрыс қалыптасуына жағдай жасау. Мұғалім үшін ең маңызды және ең қиыны -бұл баланың дыбысты дұрыс айта алмауын естуі. Сөздегі дыбыстың жоқ болуы немесе басқа дыбысқа алмастыруын әдетте ата-аналары, тәрбиешілері естиді. Ал дыбыстың бұрмалап айтуын ести қоймайды немесе балада дыбыс бар, бұрмалап айтуын жас ерекелшелігіне байланысты деп есептейді.Бұндай көзқарас бұрмалаудың нығаюына апарады және оны кейін түзету қиынға соғады, дыбыс қоюда да ұзақ уақыт алады. Сөйлеу тілінде кемістігі бар балалар арнайы балабақшалардағы арнайы топтарда және жалпы білім беретін мектептерде түзетушілік, логопедиялық көмек ала алады. Логопедия ғылымына қысқаша тоқталсақ, "логопедия" -сөйлеу тілін, оның дамуын, бұзылуын зерттейтін және оны арнайы оқыту мен тәрбиелеу тәсілдерін қолдану арқылы түзету мен болдырмауын қарастыратын ғылым. Логопедия өз дамуында неврология, нейропсихология,нейролингвистика, психология мен педагогика ғылымдарына негізделеді.
Алдымен, арнайы логопедиялық әдістерді қолдана отырып, дыбыстың артикуляциясын анықтайды және дыбыстарды дұрыс айтуға үйретеді.
отырып, еске сақтау қабілетін дамытады.
Сөйлеу қабілетін жетілдіріп, сөз байлығын дамытады.
Зейінін, ойлау қабілетін, танымдық қабілеттерді дамытуға күш-жігерін жұмсайды. Дыбыс айту кемшілігін түзетудегі негізгі жұмыс: жаппай, топтық, жекелеме болып бөлінеді. Жаппай оқыту бір жылға дайындалған жоспармен барлық топ оқушыларына жүргізіледі. Сабақ толығымен балалардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға арналады. Балаларға сөйлеу кезінде ауыз, ерін, тіс, тіл ұшының қолданылатынын айтамыз. Артикуляциялық аппараттың мүшелерінің қозғалысымен таныстырамыз: еріндеріміз тістерді көрсетіп, жымия алады; түтікше тәрізді алдыға созылады; төменгі жақ ауызды
693
ашып жапқанда үстіге көтеріліп, түсе алады; тіл жоғарыға, төменге , оңға, солға, ауыз бұрышына, алдыға, артқа қозғала алады. Балалар артикуляциялық аппарат мүшелерінің жұмысын ойын түрінде меңгереді. Тыныс алуын дамыту үшін балаларға 2-3 жастан бастап, әртүрлі заттарды үрлеуге арналған ойындар жүргізіледі, бағытталған ұзақ ауа ағымын қалыптастыру, тыныс шығара отырып, бір деммен үш-төрт сөзден тұратын сөйлем айту. Ойын кезінде және түзету жұмыстары кезінде балаларды дауысты дұрыс қолдана білуге үйретеміз; айғайлап, дауысты ашуланып сөйлемеуге, дауыс сіңірлеріне күш түсірмеуге, өйткені бұл дауыстың үзілуіне алып келуі мүмкін. Дыбысты дұрыс айту баланың артикуляциялық аппарат қозғалысына және оны игере білуіне байланысты. Сондықтан 3 жастан бастап балалардың тіл, ерін, астыңғы жақтың қозғалысын жаттықтыру керек. Астыңғы жақтың қозғалысы. Сөйлеу анық және айқын болуы үшін, бала аузын жақсы аша білуі керек, яғни, астыңғы жақ жақсы қозғалуы керек.Оның қимылын "А" дыбысын айқындау және бекіту арқылы жүргізуге болады. Еріннің қозғалысы. Кейбір ысқырық дауыссыз с, з, ц дыбыстарын дұрыс айту үшін еріндер жымиған қалыпта, тістер көрініп тұруы керек. Еріннің бұл қозғалысын и, э дыбыстарын айқындау және бекіту кезінде жүзеге асыруға болады. Ызың ш, ж, ч, щ дыбыстарын дұрыс айту үшін ерінді кішкене алдыға созуды қажет етеді. Бұған о, у дыбыстарын айқындау және бекіту көмегін тигізеді. Анық сөйлеу үшін ерінді нық, бірақ күш салмай жаба білу керек. Бұған м, п, б дыбыстарын айқындау және бекіту септігін тигізеді. Тілдің қозғалысы. Дыбыс шығаратын негізгі мүше тіл болып табылады. Тілдің әртүрлі бөліктерінің нақты қозғалысына байланысты бала дыбыстарды дұрыс айтады.
1) Барлық жұмыстың тәрбиелік сипаты 2) Оқушының жан-жақты тұлғалық дамуы 3) Оқушылардың саналылығы мен белсенділігі 4) Жас ерекшеліктерін есепке алу мен материалдық түсініктілігі 5) Топпен жұмыс істеу барысында жекеше әдістеме 6) Тудырылған білім мен дағдының беріктігі 7) Оқудың көрнектілігі 8) Оқытудың ғылымилығы мен жүйелілігі 9) Оқыту процесіндегі мұғалімнің шешуші ролі. Логопедиялық жұмыстың қиыншылығы мен мерзімдері сөйлеу кемістігінің мінездемесі мен дәрежесіне байланысты болады.Мысалы, дизартрия кезіндегі дыбыс айтуда дамытудың артикуляциялық дыбыстарды төсеуді жайлап қиындатудан қатты зақымданған қимылдан аз зақымданғанға өтуге байланысты болады. Моторлы алалия кезінде жайлап сөйлеуді дамыту келесі негізгі бағыттармен сипатталады.
Сөздің сөздік құрылымының дыбысқа еліктеуден былдыр сөздерге көшуіне байланысты болады
байланысты. 694
Қарапайым сөйлемнен кең түрдегі және қиын сөйлемге логопедтің барлық іс- әрекеті біркелкі, мейірбанды болуы керек. Оның эмоциялық қалпы көңілді, бірақ қалыпты, іскерлік жанданған болуы керек. Логопед қатал, сонымен қоса оның қаталдығы орынды, логопадтың қиыншылықтарын есепке алып, түсіне білу керек. Оның әлсіздігіне сөйлеу дағдысының жаңадан қалыптасуына байланысты баяулылығына, оның көңіл-күйінің тұрақсыздығына, қоршаған ортаның жағдайына байланысты болады. (Тұтығатын оқушылар танымайтын ортада қайтадан тұтыға бастайды, ол қиын мәтінді мазмұндағанда бекітілген дыбыстарды алмастыра бастайды). Логопедтің жұмысы әр түрлі құралдармен қамтамасыз етілген болуы керек. Логопедиялық жұмыста құралдарға ойыншықтар, суреттер (заттық, сюжеттік, жүйелі сериялы суреттер) жатады.
назары артикуляциялық аппарат мүшелерінің орналасуы мен қозғалысына және дыбысталуында болады. Сонымен қатар тактильді -дірілдік сезіну қолданылады, мысалы, ч дыбысын айтқанда алақанның сыртымен ауа ағымын тексереді немесе ұяң дауыссыздарды айтқанда дауыс сіңірінің тербелісіне назар аударамыз. Мысалы, балаға и дыбысын айтуды ұсынамыз да, тістерді жақындатып, ысқырық шығатындай тілге үрлетеміз. Нәтижесінде с дыбысы шығады. Екінші әдіс -механикалық. Бұл балада көру, есту, татильді -дірілдік бақылау жеткіліксіз болған жағдайда қолданамыз. Мұнда артикуляциялық аппарат мүшелерін қажетті қалыпта ұстауына және қажетті қимылды жасауға көмектесуге тура келеді. Мысалы, жалпақ тілді үстіңгі тістердің артында ұстау үшін, тіл ұшының дірілін тудыру үшін шай қасықтың ұзын жалпақ сабын, шпатель, баланың саусағын немесе іші мақтамен толтырылған ұзын еміздікті қолдануға болады. Мысалы, с дыбысын айтқыза отырып, тіл ұшын үстіңгі тістің артына шай қасықтың ұзын сабымен көтере отырып, ш дыбысын қоюға болады. Үшінші әдіс -аралас. Нәтижеге жету үшін барлық әдістер қолданылады. Ата-аналар баланың тіліндегі кемістікті әрдайым байқай алмайды. Адамның қызмет етуінде, ең болмаса оқу кезеңінде сөйлеуді қажет етпейтін сала жоқ. Дұрыс сөйлеу баланың қоғамда жетістікке оңай жетуіне септігін тигізеді.Сөйлеу әлеуметтік бейімделудің элементі болып табылады. Дұрыс сөйлей алмау мамандық таңдауда кедергі келтіреді. Көбінесе ата-аналар дұрыс сөйлей алмау өздігінен кетеді деп санайды. Өкінішке орай, бұл әрдайым олай емес. Сөйлеуінде кемістігі бар адамдарда өз-өзіне деген сенімсіздік пайда болады. Мектепке барғанға дейін сөйлеуді түзетпесе, кейін қиынға соғады, себебі, бұл әдетке айналады. Егер бала сөйлегенде, дыбыстарды шатастырса, жазғанда да шатастырады, себебі жазатын сөзді ол алдымен сыбырлап айтады.
Баланың дұрыс сөйлеуіне қоршаған орта мен жанұядағы, мектептегі үлкендердің ықпалы зор болмақ. Сондықтан баламен сөйлескен кезде үлкендердің сөздері анық, дұрыс болуы керек. Үлкендер баланы кішкентай кезінен бастап таза, дұрыс сөйлеуге үйреткені жөн. Мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы баланың сөйлеу кемшілігін жоюда нақтылы жұмыс жүргізе отырып мақсатқа толыққанды жету, балабақшада, мектепте бір қалыпты сөйлеу тәртібін құру негізінде шешілетін білім беру, тәрбиелік түзету мен
695
дамыту әдістерін кеңінен қолданумен қамтамасыз етіледі. Барлық ата-ана өз баласының психофизиологиялық, жеке ерекшеліктерін біліп, олардың ақыл-ой, дене дамуын дұрыс іске асыра алатындай болуы керек. Осы тұрғыда ата-аналарды педагогикалық, психологиялық біліммен қаруландыру, кеңес беру логопед құзырындағы іс болмақ. Бұл үшін мектептің қызметкерлері ата-аналарды күнделікті өмірде туындайтын мәселелерден оңтайлы жол тауып, баланың сұраныстарына дұрыс, анық жауап бере алатындай теориялық және әдістемелік біліммен қамту қажет. Сөйлеу қабілетінің бұзылуын түзетуге бағытталған әртүрлі жаттығуларды қолдану баланың өзіне деген көзқарасын және мәдениетін қалыптастырады, оқу үрдісіндегі түрлі әрекеттер балаға өз орнын анықтауына және өзін-өзі көрсете білуіне көмектеседі. Бұл мақсатқа ұтымды жету үшін тәрбиешілер, мұғалімдер, логопедтермен өзара жағымды орта
тудырып, балалар
арасында дұрыс
қарым-қатынастарды қалыптастыруын қажет етеді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. М.Ф.Фомичева. Воспитание у детей правильного произношения. М.,Просвещение,1981. 2. Н.В.Курдановская, Л.С.Ванюкова. Формирование слоговой структуры слова. М.,Творческий центр, 2007. 3. Республикалық әдістемелік педагогикалық журнал. Тілашар Логопед.№3 (2015).
жүктеу/скачать 14,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|