«Вітчизнянанаука: сучаснийстан,актуальніпроблемитаперспективирозвитку»
жүктеу/скачать 8,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Жеткіншек кезеңнің баланың дамуындағы ерекше орны, оның «өтпелі», «бетбұрыс», «қиын», «сыналатын» кезең деген атауларында бейнеленген. Бұл аталаурды осы жастарда болатын, өмірдің бір дәуірінен екіншісіне өтумен байланысты даму процестерінің күрделілігі мен маңыздылығы айтылған. Балалық шақтан ерексектікке өту осы кезеңдегі дене, ақыл - ой, адамгершілік, әлеуметтік дамудың барлық жақтарының негізгі мазмұны мен өзіне тән ерекшелігі болып табылады. Барлық бағыттарда сапалық жаңа құрылымдар қалыптасады. Организмнің, сана - сезімнің, үлкендермен және жолдастарымен қарым - қатынастың, олармен әлеуметтік өзара іс - әрекет әдістерінің, мүдделердің, танымдық және оқу - іс әрекетінің, мінез құлыққа, іс - әрекет пен қарым - қатынасқа арқау болатын моральдық - этикалық нормалар мазмұнының қайта құрылуы нәтижесінде ересектік элементтері пайда болады. Жеткіншек жеке басы дамуының аса маңызды факторы –
оның өзінің ауқымды әлеуметтік белсенділігі; ол белгілі бір үлгілер мен игіліктерді игеруге, үлкендермен және жолдастарымен, ақырында өзіне қанағаттанарлық қарым
- қатынас орнатуға (өзінің жеке басы мен өзінің болашағын және ниетін, мақсаты мен міндетін жүзеге асыру әрекеттерін жобалау) бағытталады. Осы жаста оқушылардың даму дәрежесінде де елеулі екі түрлі өзгерістер мен кедергілер болады:
1) ересектіктің дамуын тежейтін жағдайлар: балалардың көбінде басқадай тұрақты және байыпты міндеттер болмай, тек оқумен ғана шұғылдануға; көптеген ата - аналардың балаларды тұрмыстығы еңбектен, қиыншылықтар мен қынжылстардан қорғаштауға, түгелдей қамқорлыққа алуға тырысуы;
2) ересектендіретін жайлар: мазмұны жөнінен сан алуан информацияның орасан зор тасқыны; көптеген ата - аналардың бос уақытының аздығы және осының мүмкін салдары ретінде балалардың дербестікке ерте жетуі, жолдастарымен қарым - қатынастың жедел дамуы; дене күші дамуы мен жыныстық толысудың акселерациясы. Қарым - қатынас іс - әрекеттің барлық түрінде балалардың тұлғалық және психологиялық жаңа сапаларының қалыптастырушы негізі. Құрдас балалардың принципі теңдікте болатын жағдайы нәтижесінде қарым - қатынастардың бұл саласы жеткіншек үшін ерекше тартымды болады: бұл жағдай жеткіншекте шыға бастаған өзін ересекпін деп сезінудің этикалық мазмұнына сай келеді. Жеткіншектік жастың бастапқы кезінде болатын дамудағы өзіндік ілгері басушылықтар нәтижесінде жеткіншектерде жаңа қажетсінулер, ұмтылыстар, күйініш - сүйініштер, ересектермен және жолдастарымен қарым - қатынастарда қойылатын талаптар барынша ұқсас болады. Мұның өзі құрдастарымен қарым - қатынастардың тереңдей дамуына себептеседі. Жеткіншекте ересектерге қарағанда құрдастарына
неғұрлым түсінікті әрі жақын құндылықтар қалыптасады. Ересектермен қарым - қатынас енді құрбы - құрдастарымен қарым - қатынастарды түгел алмастыра алмайды.
Жеткіншектердің өміріндегі жолдастарымен қарым - қатынасы. Жеткіншектің жолдастарымен, құрдастарымен, сыныптастарымен қарым - қатынасы төменгі сыныптардағы балалардың қарым - қатынастарынан гөрі күрделірек, сан -
274 «Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
салалы әрі мазмұнырақ. Жеткіншектік кезең де жақындық дәрежесі жөнінен әр түрлі қарым - қатынастар қалыптасады, оларды жеткіншектер әншейін жолдастар, жақын жолдастар, жеке дос деп нақпа - нақ саралайды. Олармен қарым - қатынас оқу әрекеті мен мектеп шеңберінен барған сайын шыға береді, жаңа мүдделерді, кәсіптерді, қарым - қатынастарды қамтып, жеткіншек өмірдің дербес және өте маңызды саласы болып бөлінеді. Бұл қарым - қатынастарды әр түрлі оқиғалар мен істер, күрес пен қақтығысулар, жеңістер мен жеңілістер, жаңалықтар мен өкініштер, күйініштер мен қуаныштар молынан кездесіп, осының бәрі жинақталғанда жеткіншектің нағыз өмірін құрайды, ол осында іс - әрекет жасап, ойланып толғанады, көп уақыты мен рухани күш - жігерін жұмсайды. Жолдастарымен қарым - қатынас
жеткіншек үшін ерекше құндылыққа ие болады, маңыздылығы соншалық ата - ана, туғандарымен қарым - қатынастардың тартымдылығы едәуір азайтып, оқудың өзін екінші қатарға ығыстырады. Әдетте мұны бірінші болып шешесі, ұлының (не қызының) өзінен алшақтап, қайсыбір өзгеше өмір сүре бастағанын, бұл туралы айтпай, үйден жолдастарына баруға асығып тұратынды шығарғанын байқайды. Жеткіншек үшін құрдастарымен қарым - қатынасы оның жеке басының
қарым - қатынастар сферасы болып сараланып, бұнда ол дербес іс - әрекет етеді. Ол бұған хақым бар деп санайды, өзінің правосын қорғайды, нақ осы себептен де ересектердің бұл салаға әдептен тыс араласуын жәбір санап, қарсы шығады.
Жеткіншекте, бір жағынан, құрдастарымен қарым - қатынас, бірлесіп іс - әрекет жасауға ұмтылу, коллективте өмір сүргісі келіп, жақын жолдас, дос тауып алуға ұмтылу өте айқын көрінеді, екінші жағынан, жолдастарының арасында қабылданып, танылуға, олардың мұны сыйлауына жетуге ұмтылу одан кем
түспейді. Мұның өзі аса маңызды қажеттілікке айналады. Сыныптастары мен қарым - қатынастардағы қолайсыздықтар, жақын жолдасының, досының болмауы немесе достарының одан ажырасып кетуі барынша күйзелтіп, баланың жеке басының драмасы деп қабылданады. Жеткіншек
үшін ең қолайсыз жағдай - ұжымның, жолдастарының оны шындап кінәлауы, онымен қарым -
- ашық немесе жасырын бойкот жасауы болмақ. Өзінің жалғыздығын сезіну жеткіншек үшін төзгісіз, ауыр жағдай. Сыныптастарымен қатынастардың қолайсыздығы оны өз мектебінен басқа жерден жолдас, дос іздеуге итермелейді. Әдетте, оларды тапқанымен, бұлар әр кезде жақсы болып шыға бермейді. Мұндай фактілердің күйінішті зардаптары болатын жағдайлары көп кездеседі.
Жеткіншектің жолдастарымен, құрдастарымен, кластастарымен қарым - қатынасы төменгі кластардағы балалардың қарым - қатынастарынан гөрі күрделірек, сан - салалы әрі мазмұндырақ. Жеткіншектік кезең де жақындық дәрежесі жөнінен әртүрлі қарым - қатынастар қалыптасады, олардың жеткіншектер әншейін жолдастар, жақын жолдастар, жеке дос деп нақпа - нақ саралайды. Олармен қарым - қатынас оқу әрекеті мен мектеп шеңберінен барған сайын шыға береді, жаңа мүдделерді, кәсіптерді, қарым - қатынастарды қамтып, жеткіншек өмірдің дербес және өте маңызды саласы болып бөлінеді. Бұл қарым - қатынастарда әр түрлі оқиғалар мен істер, күрес пен қақтығысулар, жеңістер мен жеңілістер, жаңалықтар мен өкініштер, күйініштер мен қуаныштар нағыз өмірін құрайды, ол осында іс - әрекет жасап, ойланып толғанады, көп уақыты мен рухани күш жігерін жұмсайды. Жолдастарымен қарым - қатынас
жеткіншек үшін ерекше құндылыққа ие болады, маңыздылығы соншалық ата - ана, туғандарымен қарым - қатынастардың тартымдылығын едәуір азайтып, оқудың өзін екінші қатарға ығыстырады.
Жеткіншектің жолдастарының назарын өзіне аударуға, олардың ынтасын тығызып, жақсы көрінуге ұмтылуы түрліше болып көрінуі мүмкін: бұлардың өз қасиеттерін тікелей көрсетуде ересектер қоятын талаптарды орындамау да болуы, сондай - ақ қиқындап, сайқымазақтау, күлдіруге тырысқан іс - әрекеттер, өтірік - шыны аралас әртүрлі жайларды айту болуы мүмкін.
Балалар бойында кездесетін келеңсіздіктер
Жеткіншектердің өзара және топтасқан қарым - қатынастары көбінесе ересектермен қарым - қатынастарға тәуелсіз тіпті олардың дегендері мен ықпалдарына қарсы болып та қалыптасады. Жеткіншектердің жолдастық кодексінің ең маңызды нормалары - қадір
- қасиетті сыйлау, теңдік, шын берілгендік, жолдасына көмектесу, адалдық. Жеткіншектердің ортасында әрбіреуінің өз жолдасына, тобына, класына қатысты іс - әрекеттері ескерусіз қалмайды және бұл нормаларға сай келетін - келмейтіні бағаланып отырады. Жеткіншектік жаста ер балалар мен қыз балалар арасындағы қарым - қатынаста айтарлықтай өзгерістер болады. Бір - біріне ден қою, ұнатуға тырысу, ал осыған байланысты өзінің сырт пішініне зер салып ұнамды көрінуге ұмтылу шығады. Жеткіншектік шақта жолдастармен қарым - қатынас жеткіншек жеке басының қалыптасуына зор, көбіне шешуші ықпал жасайды. Жолдастары оған үлгі болады, балалар бір - біріне белсене іс - әрекет жасайды, бірін - бірі тәрбиелейді. Сондықтан жеткіншектердің қарым - қатынастары ғана емес, жақын жолдастарымен, достарымен жеке қарым - қатынастары да педагогикалық ықпал өрісіне қамтылуға тиіс. Жеткіншек жаста ер балалар мен қыз балалар арасындағы қарым - қатынаста айтарлықтай өзгерістер болады. Бір - біріне ден қою, ұнатуға тырысу, ал осыған байланысты өзінің сырт пішініне зер салып ұнамды көрінуге ұмтылу шығады. Дене және жыныстық жетілуде қыздар балалардан озып кетеді. 5 - 6 сыныптарда қайсібір қыздар балалардан биік әрі ірі болады. Тапал болғаннан ер бала өзін кем сезініп, бірталай күйініш көреді. Бойы өз сыныптарынан озып кеткен қыз бала да осылай күйінуі мүмкін.
Бастапқыда басқа жынысқа көңіл аудару көптеген ер балаларда кіші жастағы жеткіншектерге тән қыз балаларға «тиісуден» көрініп, дамиды; қыздар ер балалардың мұнысына шағым айтқанмен, оның себебін дұрыс түсінеді де, онша жәбірлене қоймайды. Кейін қарым - қатынас өзгереді, ашықтық қалады, жасқану, ұялу, ыңғайсыздану келіп шығады. Біреулерінде бұл тікелей көрінсе, екіншілерінде сырттай жайбарақаттықпен, басқа жынысты «жек көрумен» бүркемеленеді. Мінез - құлық амбиваленттігімен сипатталады: біріне - бірінің ынтасы ер балалар мен қыз «Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
275
балалардың оқушаулануымен қатарлас болады. Алайда олар туындайтын қарым - қатынасқа, олардың даму ерекшелігіне барынша қызығумен қарайды. 5 - 6 сыныптарда көбі, әсіресе қыздар кім кімге ұнайды деген мәселеге зер салады. Өзінің қарым - қатынасы туралы жеткіншектер әдетте досына не жақын жолдасына ғана айтатын болғанымен, мұны әдетте сыныптастарының көбі біледі; олар аңғарғыш болады, жаңалықтармен алмасады. Кіші жеткіншек шақта балалар мен қыздар арасында достық сирек болады; ал 7 - 8 сыныптарда жиі кездеседі, өзара ұнау өте эмоциялы болып, өмірінде маңызды орын алады. Өзі оны ұнатқанымен оның мұны ұнатпауы енді күшті толғаныстардың қайнар көзі болады. Романтикалық қатынастар ортақ мүдделер не ұмтылыстар болған жағдайда жолдастық қатынастар түрінде дамуы мүмкін, ал мұндай мазмұнды негіз болмаса кездесулер, серуендер, киноға, мұз айдынына, саябақтарға т.б. баруы басым болуы мүмкін. 7 - 8 сыныптарда аралас топтар құру тенденциясы шығады. Жеткіншек жаста жолдастармен қарым - қатынас жеткіншектің жеке басының қалыптасуына зор, көбіне шешуші ықпалжасайды. Жолдастары оған үлгі болады, балалар бір - біріне белсене іс - әрекет жасайды, бірін - бірі
тәрбиелейді. Сондықтан жеткіншектердің қарым - қатынастары ғана емес, жақын жолдастарымен, достарымен жеке қарым - қатынастары да педагогикалық ықпал өрісіне қамтылуға тиіс. Оқуға, мұғалімге және оқу пәндеріне олардың көзқарастары. Мектеп пен оқу жеткеншектердің өмірінде үлкен орын алады, алайда олардың бәрі оқудың маңыздылығы мен қажеттілігін ұғатындығына қарамастан, әр балада бұл түрліше болады. Мектептің тартымдылығы балалардың көбіне құрдастарымен қарым - қатынас жасау мүмкіндігіне байланысты артады, бірақ оқудың өзіне бұдан жиі нұқсан келеді. Жеткіншек үшін сабақ –
оқу жұмысымен өтетін 45 минут қана емес, сонымен қатар сыныптарымен, мұғаліммен қарым - қатынас жасалатын, елеулі әрекеттерге, бағаларға, толғаныстарға толы ахуал. Әртүрлі тапсырмаларды орындау барысында балалар қарым - қатынасын тоқтатпайды. Материалдың өте қызықты түсіндірілуі және сабақта мұғалімнің жұмысты ұйымдастыру шеберлігі ғана жасы кіші жеткіншекке жолдастарын ұмыттыра алады. Олармен қарым - қатынас сабақ даярлаудан алаңдатады, оның үстіне жеткіншекте жеке мүдделер, ұнамды сабақтар мен қызығулар пайда болады. Жеткіншектің әртүрлі негіздерден алатын қызғылықты да алуан түрлі хабарлары мектепте алынатын білімдерімен бәсекеге түседі. Тәжірибенің, айналадағы ортамен және адамдармен байланыстың молайып, ұлғаюы жеткіншектің оқуға деген зейінін кемітеді. Оқу қызметі енді бұрынғыдан басқаша жағдайда өтеді.
Орта мектепке өтетін сәтте балалар көп жағынан әр түрлі болады. Мұндай айырмашылықтар мына жөнінде болады:
1) оқуда көзқараста өте жауапты қараудан бей
- жай қарауға дейін;
2) жалпы дамуда жоғары дәрежеден бастап ой - өрістің барынша шектеулілгі мен сөйлеудің нашар дамуына дейін;
негізгі пәндер бойынша білімде елеулі олқылықтардың болуына дейін;
4) оқу материалын игеру әдістерінде; өздігінен жұмыс істей біліп, материалды ұғудан бастап сөзбе - сөз жаттап алуға дағдыланғандықтан өздігінен жұмыс істеу дағдысының мүлдем болмауына дейін;
5) оқу жұмысындағы қиыншылықтарды және білуде әжептәуір қажырлылықтан бастап қиын не зауқы түспегеннің бәрінде ізінше басқадан көмек күтіп дағдыланған әдет түсіндегі масылдыққа дейін;
6) мүдделеріндегі айқын көрінген танымдық мүдделермен және мазмұнды істермен шұғылданудан бастап мұның екеуінің де мүлдем болмауына дейін.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 1.
ҚР Президентінің «Қазақстан - 2050» стратегиясы, Астана, 2012 ж. 2.
Выготский Л.С. Проблемы развития психики., педагогика - 1983 г. 3.
Парыгин Б.Д. Основы социально - психологической теории. М., 1971. 351 с. 4.
Кон И.С. Психология ранней юности. - М.: Просвещение, 1989. - 256 с. –
ISBN 5-09-001053-6 5.
Леонтьев А.Н. Проблемы развития психики. –
М.: МГУ: 1981. 6.
Лисина М.И. Развитие познавательной активности детей в ходе общения со взрослыми
и сверстниками. - Вопросы
психологии, 1982, № 4, с. 18 -35.
7. Коломинский Я.Л. Психология коллектива Минск 1984 Муножат Асранбаева (Наманган, Узбекистан) МЕТОДЫ И ПРИЁМЫ КОРРЕКЦИОННОЙ РАБОТЫ С ТРЕВОЖНЫМИ ДЕТЬМИ
В настоящее время увеличилось число тревожных детей, отличающихся повышенным беспокойством, неуверенностью, эмоциональной неустойчивостью.
Психолого – педагогической литературе можно выделить несколько подходов в понимании тревожности. Некоторые исследователи рассматривают тревожность преимущественно в рамках стрессовых ситуаций, как временное отрицательное эмоциональное состояние, возникающее в трудных, угрожающих, необычных условиях. В. С. Мерлин и его ученики считают тревожность свойством темперамента. В их исследованиях получены статистически достоверные корреляции между показателями тревожности и основными свойствами нервной системы (слабостью, инертностью). Ряд ученых рассматривают тревожность как социально –
обусловленное свойство личности. По снижению тревожности и ее преодолению работали многие психологи. Е.И.Рогов, А. М. Прихожан разработали коррекционную работу с учащимися, испытывающие так называемую открытую тревогу. Е. Савина и Н. Шанина разработали рекомендации воспитателю детского сада и родителям, воспитывающих такого ребенка.
В психологической литературе можно встретить разные определения этого понятия, хотя большинство исследований сходятся в признании необходимости рассматривать его дифференцированно –
как ситуативное явление и как личностную характеристику с учетом переходного состояния и его динамику.
Так А. М. Прихожан указывает, что тревожность – это переживание эмоционального дискомфорта, связанное с ожиданием неблагополучия, с предчувствием грозящей опасности. Различают тревожность как эмоциональное состояние и как устойчивое свойство, черту личности или темпераметра.
276 «Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
По определению Р. С. Немова, «тревожность – постоянно или ситуативно проявляемое свойство человека приходить в состояние повышенного беспокойства, испытывать страх и тревогу в специфических социальных ситуациях»
Е.И.Рогов разработал коррекционную работу с учащимися, испытывающие так называемую открытую тревогу, предлагают ряд приемов, например «приятное воспоминание», где школьнику предлагается представить себе ситуацию, в которой он испытывал полный покой, расслабление и как можно ярче, стараясь вспомнить все ощущения или прием «Улыбка», где даются упражнения для расслабления мышц лица.
В психолого - педагогической литературе выделяют два основных вида тревожности. Первым из них –
это так
называемая ситуативная тревожность, т. е. порожденная некоторой конкретной ситуацией, которая объективно вызывает беспокойство. Данное состояние может, возникает у любого человека в преддверии возможных неприятностей и жизненных осложнений. Это состояние не только является вполне нормальным, но и играет свою положительную роль. Оно выступает своеобразным мобилизирующим механизмом, позволяющим человеку серьезно и ответственно подойти к решению возникающих проблем. Ненормальным является скорее снижение ситуативной тревожности, когда человек перед лицом серьезных обстоятельств демонстрирует безалаберность и безответственность, что чаще всего свидетельствует об инфантильной жизненной позиции, недостаточной сформулированности самосознания.
Другой вид – так называемая личностная тревожность.
Она может рассматриваться как личностная черта, проявляющаяся в постоянной склонности к переживаниям тревоги в самых различных жизненных ситуациях, в том числе и таких, которые объективно к этому не располагают. Она характеризуется состоянием безотчетного
страха,
неопределенным ощущением угрозы, готовностью воспринять любое событие как неблагоприятное и опасное.
Ребенок, подверженный такому состоянию, постоянно находится в настороженном и подавленном настроении, у него затруднены контакты с окружающим миром, который воспринимается им как пугающий и враждебный. Закрепляясь в процессе становления характера к формированию заниженной самооценки и мрачного пессимизма.
У детей дошкольного возраста доминирует ситуативная тревожность. Среди причин, вызывающих детскую тревожность, на первом месте, по мнению Е. Савиной –
это неправильное воспитание и неблагоприятные отношения ребенка с родителями, особенно с матерью. Так отвержение, неприятие матерью ребенка вызывает у него тревогу из - за невозможности удовлетворения потребности в любви, в ласке и защите. В этом случае возникает страх: ребенок ощущает условность материальной любви («Если я сделаю плохо, меня не будут любить»). Неудовлетворение потребности ребенка в любви будут побуждать его добиваться ее удовлетворении любыми способами.
Детская тревожность может быть следствием и симбиотических отношений ребенка с матерью, когда мать ощущает себя единым целым с ребенком, пытается оградить его от трудностей и неприятностей жизни. Она
«привязывает» к себе, предохраняя от воображаемых, несуществующих опасностей. В результате ребенок испытывает беспокойство, когда остается без матери, легко теряется, волнуется и боится. Вместо активности и самостоятельности развиваются пассивность и зависимость.
В тех случаях, когда воспитание основывается на завышенных требованиях, с которыми ребенок не в силах справиться или справляется с трудом, тревожность может вызываться боязнью не справиться, сделать не так, как нужно, нередко родители культируют «правильность» поведения: отношение к ребенку может включать в себя жесткий контроль, строгую систему норм и правил, отступление от которых влечет за собой порицание и наказание. В этих случаях тревожность ребенка может порождаться страхом отступление от норм и правил, устанавливаемых взрослыми.
Тревожность ребенка может вызываться и особенностями взаимодействия воспитателя с ребенком, превалированием авторитарного стиля общения или непоследовательности требований и оценок. И в первом и во втором случаях ребенок находится в постоянном напряжении из - за страха не выполнить требования взрослых. Воспитателю также необходимо знать ситуации, которые могут вызвать детскую тревожность, прежде всего ситуацию непринятия со стороны сверстников; ребенок считает: в том, что его не любят, есть его вина, он плохой («любят хороших») заслужить любовь, ребенок будет стремиться с помощью положительных результатов, успехов в деятельности. Если это стремление не оправдается, то тревожность ребенка увеличивается.
В целом тревожность является проявлением неблагополучия личности. В ряде случаев она буквально взращивается в тревожно –
мнительной психологической атмосфере семьи, в которой родители сами склонны к постоянным опасениям и беспокойству. Ребенок заражается их настроениями и перенимает нездоровую форму реагирования
на внешний мир. В этом случае старый призыв к воспитателю воспитать прежде всего себя звучит чрезвычайно уместно. Если вы не хотите, чтобы ваш ребенок напоминал настороженного и пугливого зверька, взгляните честно на самих себя: не у вас ли он перенял такую манеру.
Однако такая неприятная индивидуальная особенность проявляется порой и у детей, чьи родители не подвержены мнительности и настроены в целом оптимистично. Такие родители, как правило, хорошо знают чего они хотят добиться от своих детей. Особое внимание они уделяют дисциплине и познавательным достижениям ребенка. Поэтому перед ним постоянно ставится разнообразные задачи, которые они должны решать, чтобы оправдать высокие ожидания родителей. Справится со всеми задачами ребенку не всегда по силам, а это и вызывает недовольство старших. В результате ребенок оказывается в ситуации постоянного напряженного ожидания: сумел ли он угодить родителям или допустил какое то упущение, за которое последует неодобрение и порицании. Ситуация может усугубляться непоследовательностью родительских требований. Если ребенок не знает наверняка, как будет оценен тот или иной его шаг, но в принципе предвидит возможное недовольство, то все его существование окрашивается напряженной настороженностью и тревогой.
Тревожные дети отличаются частыми проявлениями беспокойства и тревоги, а также большим количеством страхов, причем страхи и тревога возникают в тех ситуациях, в которых ребенку, казалось бы, ничего не грозит. Тревожные дети отличаются особой чувствительностью. Так, ребенок может тревожиться: пока он в саду, вдруг с мамой что - нибудь случится. Тревожные дети нередко характеризуются низкой самооценкой, в связи с чем у них возникает ожидание неблагополучия со стороны окружающих. Это характерно для тех детей, чьи родители ставят перед ними непосильные задачи, требуя этого, что дети выполнить не в состоянии, причем в случае неудачи их, как правило, наказывают, унижают.
«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
277
Тревожные дети очень чувствительны к своим неудачам, остро реагируют на них, склонны отказываться от той деятельности, например рисования, в которой испытывают затруднения.
Разные виды игр с успехом используются в коррекционных целях в работе с дошкольниками. Игры широко применяются в работе как со страдающими неврозами детьми, так и со здоровыми. Предметом коррекции игровой психотерапии могут быть и бедность эмоционального мира дошкольника, эмоциональная неотзывчивость, запаздывание развития высших чувств, неадекватное эмоциональное реагирование.
Воспитание ребенка должно строится с учетом ряда важных требований: во - первых, взрослые должны быть эмоциональны в присутствии ребенка, ясно, четко, однозначно выражать свое отношение ко всему, что может явиться объектом его восприятия. Это необходимо для формирования его собственной системы оценок окружающего необходимой каждому человеку;
во - вторых, взрослые должны быть максимально ласковы с ребенком, так как это оказывает стимулирующее воздействие на его психическое развитие, а также способствует формированию уверенности в себе, переживания защищенности;
в
третьих, требования взрослых к ребенку должны быть постоянными и строится с учетом реальных его возможностей –
это необходимо для формирования воли и других важных качеств для развития способности действовать исходя из сложившихся устойчивых оценок, а не узко ситуационно ; в - четвертых следует давать ребенку возможность накапливать опыт оценки ответственных действий; даже если он действует неверно по мере возможности следует дать ему завершить задуманное и помочь оценить действия и его результат в целом, а не одергивать по ходу дела, так как в том случае он не накапливает достаточного опыта самооценки и к тому же оказывается склонным к импульсивным мотивированным поступкам.
жүктеу/скачать 8,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|