«Вітчизнянанаука: сучаснийстан,актуальніпроблемитаперспективирозвитку»

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

321 

 

 

 

Для більшої ефективності спочатку обчислюється

 

2 (mod ( ))

t

e

n





, (4) 

а потім

 

e

b

a



(

mod n

). (5) 

В  результаті  отримуємо  замок 





, , ,

,

K

M

n a t C C

та  видаляємо  усі  змінні,  які  залишилися  (наприклад 

,

p q

) від попередніх розрахунків.

 

Виходячи  з  вищевказаних  кроків  найшвидший  шлях  для  обрахування  замка  –

 

це  визначити 

2

(mod )

t

b

a

n



, що не є можливим. Якщо відома функція 

( )

n



, то 

b

 

можна обчислити за рівнянням (5).

 

Для 

t

n



 

(тобто 

1024

2

n



 

та 

100

2

t



), можна дати припущення, що розклад числа на множники за 

n

(і  таким  чином  обчислення 

( )

n



для  проведення  вище  вказаних

 

кроків)  буде  значно  важчою  операцією  чим 

пряме піднесення до степеня 

t

 

разів. Виходячи з цієї умови, ми не знаємо іншого методу, без розкладу числа на 

множники за 

n

, за яким можна було б обчислити 

2

(mod )

t

a

n

 

за час менший чим піднесення числа до степеня 

t

 

разів.  Більш  того,  через  те  що  кожне  піднесення  числа  до  степеня  можна  провести  на  основі  результату 

попереднього піднесення числа до степеня, спосіб, за яким можна

 

підвищити швидкість обрахування за допомогою 

паралелізації процесу, не може мати місця [4].

 

Таким  чином,  для  розшифрування  ключа  (повідомлення)  не  залишається  нічого  іншого  як  отримати 

b

 

шляхом послідовного піднесення числа до квадрату 

t

 

разів.

 

Дослідження параметрів процесу розкриття часового замка для мобільних пристроїв

. 

Для проведення експериментальних досліджень було обрано декілька мобільних пристроїв, основні значимі 

параметри  яких  можна  побачити  у  табл.  2.  Зазначимо,  що  найнижчий  пристрій  у  таблиці  має  трохи  нестандартну 

конфігурацію: хоча формально він є восьми ядерною системою, але фактично складається з двох підсистем по чотири 

ядра.

 

Таблиця 2. Характеристики мобільних пристроїв, використаних у експерименті

 

Модель пристрою

 

Android ver. 

CPU model 

Ram, MB 

Samsung GT-I9295 Galaxy S4 Active 

4.4.2 

Qualcomm Snapdragon 600 APQ8064T, 

1890 MHz, 4-cores 

1806 

Samsung GT-N7100 Galaxy Note II  

4.3 

Samsung Exynos 4412 Quad, 1600 MHz, 4-

cores 

1784 

Samsung SM-N9005 Galaxy Note 3 

4.4.2 

Qualcomm Snapdragon 800 MSM8974, 

2260 MHz, 4-cores 

2779 

Samsung SM-P901 Galaxy Note Pro 

12.2 

4.4 

Exynos Octa 5420, 4-cores Cortex A15 

–

 

1900 MHz, 4-cores Cortex A7 

–

 1300 MHz, 

8-cores 

2792 

Для проведення експерименту не використовувалися повноцінні часові замки з пересилкою повідомлень. Як 

було вказано вище, основою замка є піднесення числа у степінь, тому фактично система обчислювала піднесення у 

степінь заздалегідь обраного числа на протязі певного проміжку часу. Програмний код був написаний на Java(Android) 

при використанні середовища розробки Eclipse. При цьому була використана бібліотека довгої арифметики BigInteger, 

яка дозволяє працювати з довгими числами. У нашому випадку обиралися числа довжиною 1024 біта та 512 біт.

 

На  рис.  1.  наведено  зовнішній  вигляд  Android  інтерфейсу  користувача  для  запуску  різних  варіантів 

експерименту.

 

 

Рис. 1. Зовнішній вигляд інтерфейсу користувача

 

322 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

 

Так,  в  експерименті  передбачена  можливість  емуляції  розкриття  від  1

-

го  до  8

-

ми  замків.  Застосування 

режимів, при яких кількість потоків, що емулюються, більша за кількість ядер у процесорі, було зроблено для того, 

щоб перевірити те, як буде себе вести система при розкритті великої кількості замків (більшої чим кількість ядер в 

пристрої).

 

Результати експерименту, наведені на рис.

 

2, розбиті на два типи, а саме представлення –

 

для 20 секунд та 

п’яти  хвилин,  для  того  щоб  побачити  можливі  відхилення  величини  кількості  операцій  від  лінійного  закону.  Для 

варіантів, показаних на рис.2 а), б) та в) спостерігаються досить невеликі відхилення від лінійності. У той же час на 

рис.2 г) виконання емуляції розкриття замка для процесора Qualcomm Snapdragon 800 MSM8974 явно має ознаки 

нелінійності. Наразі поки що неможливо встановити причину такої поведінки, але швидше за  все вона пов’язана з 

архітектурою самого процесору в цьому пристрої.

 

 

 

 

а)

   

 

 

 

 

 

 

б)

 

 

 

 

в)

   

 

 

 

 

 

г)

 

Рис.

 

2. Зведені дані про кількість операцій для кожного пристрою: а) та в) довжина ключа 512 біт; б) та г) 

довжина ключа 1024 біта.

 

 

Вищенаведені дані відносяться до емуляції розкриття одного замка. Відповідно виникло завдання дослідити 

вплив розкриття більше одного замка на одному пристрої одночасно. Експеримент проводився для значень емуляцій 

(потоків) від 1 до 8. На рис.3 можна побачити досить прогнозовану картину зміни кількості операцій, що виконуються 

за секунду, у відповідності до збільшення кількості потоків –

 

відбувається зменшення цієї величини.

 

 

Рис. 3. Графік зміни операцій за секунду при збільшенні кількості емуляцій розкриття замків (потоків

) 

 

В цьому експерименті, на відміну від попереднього, аномально себе веде Exynos Octa 5420: при розкритті 

більше одного замка відбувається різкій спад величини операцій і при значенні потоків більше 3 кількість операцій 

стає  нижчою  ніж  у  двох  інших  пристроїв.  Такий  результат  говорить  лише  про  те,  що  псевдо  8

-

ми  ядерність  цього 

пристрою для таких процесів не працює.

 

Висновки.

 

Задача  перенесення  існуючих  криптографічних  технологій,  розроблених  для  стаціонарних  ПК,  на  мобільні 

пристрої є на сьогоднішній день актуальною задачею. Однією з таких технологій є криптографія з часовим розкриттям, 

та один з її варіантів, що має назву часові замки. Для максимального рівня точності розкриття часового замка, в першу 

чергу,  необхідна  рівномірність  виконання  операції  піднесення  числа  у  степінь.  Наведені  в  роботі  результати 

експерименту з емуляції розкриття часових замків показують, що в цілому процес розкриття відбувається стабільно. 

Проте при довжині ключа 1024 біта на Samsung SM

-

N9005 Galaxy Note 3 з процесором Qualcomm Sn

apdragon 800 

MSM8974 цей процес проходить досить нелінійно. У той же час при збільшенні кількості емуляцій розкриття замків 

Exynos  Octa 5420  показує  не  прогнозовану  поведінку  –

 

кількість  операцій  за секунду  падає  більше  ніж  у  другої  та 

третьої  моделі,  незважаючи  на  заявлену  більшу  кількість  ядер.  Тому  для  подальшого  з’ясування  можливості 

стабільного використання часових замків треба розширювати експериментальну і, відповідно, статистичну базу.

 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

323 

 

 

 

 

Література:

 

1.  "The  'Smartphone  Class':  Always  On,  Always  Consuming  Content,"  2  May  2012.  [Online].  Available: 

http://www.emarketer.com/Article.aspx?R=1009014&ecid=a6506033675d47f881651943c21c5ed4. 

2.  Lo J. L.-Ch. A framework for cryptography algorithms on mobile devices / Lo J. L.-Ch. 

–

 University of Pretoria, 2007. 

–

 

162 p. 

3.  Rivest  R.  L.,  Shamir  A.,  Wagner  D.  A.  Time-lock  puzzles  and  timed-released  crypto  //  Massachusetts  Institute  of 

Technology. 

–

 Cambridge, MA, USA. 

–

 1996. 

–

 9 p. 

4.  Ebringer T. Anti-emulation through time-lock puzzles / Ebringer T. // Second International CARO Workshop.

–

Hoofddorp, 

Netherlands, 2008. 

–

 10 p. 

 

Науковий керівник:

 

доктор фізико

-

математичних наук, професор,

 

член

-

кореспондент НАН України, Анісімов

 

Анатолій Васильович

 

 

 

Гулноз

 

Джамолова

 

(Ташкент, Узбекистан)

 

 

БАНК СОҲАСИДА АХБОРОТ КОММУНИКАЦИЯ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ ҚЎЛЛАНИЛИШИНИ 

ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

 

 

Ҳозирги кунда банк тизими ривожланиб борар экан, банклар билан мижозлар ўртасидаги ўзаро алоқаларни, 

ҳисоб

-

китобларни  амалга  ошириш  меxанизмини  такомиллаштириш  талаб  этилмоқда.  Бугунги  кунда  ҳаётимизга 

чуқурроқ  кириб  келаётган  ахборот  коммуникация  технологияларининг  имкониятларидан  фойдаланиш,  уларни 

амалиётга  яъни  банк  фаолиятига  тадбиқ  этиш,  мавжуд  имкониятларидан  янада  кенгроқ  фойдаланиш  талабларни 

ечими сифатида кўринади.

 

Интернет

-

банкинг  ахборот  технологияларига  асосланган  ва  яқин  йиллардан  бошлаб  банклар  томонидан 

кўрсатилаётган янги хизмат турларининг бир кўринишидир.

 

Интернет

-

банкинг  –

 

бу  мижозларнинг  депозит  ҳисобварақларини,  жумладан,  пластик  карталарга  очилган 

ҳисобварақларини интернет орқали бошқариш ҳуқуқини берувчи тизимдир. Бу хизмат тури орқали мижоз масофадан 

банк  билан  боғланган  ҳолда  реал  вақт  давомида  тўловларни  ўтказиш  имконига  эга  бўлади.  Энди  мижоз  ҳар  куни 

банкга бориб ҳисоб рақамини текшириши шарт эмас, аксинча масофадан туриб банкдан маълумотлар олиш имконига 

эга. Ҳар қандай мижоз хизматнинг бу туридан фойдаланиши мумкин. Сабаби фойдаланишнинг осонлиги ҳамда ҳисоб 

рақамни бошқариш учун ўзига

 

хос билим ёки қобилият талаб этилмаслигидир.

 

Интернет

-

банкинг  хизматини  таҳлил  қилар  эканмиз,  мижозлар  учун  зарур  бўлган  интернет

-

банкинг 

тизимининг учта муҳим хусусиятини ажратамиз:

 

 

–

 

функционал имкониятлар (мижозларга мумкин бўлган операция);

 

 

–

 

тизимдан фойдаланишнинг қулайлиги (қўлланиш интерфейси).

 

-

молиявий маълумотларни бериш ва уларни сақлаш хавфсизлигини таъминлаш.

 

Бу  хусусиятларнинг  муҳимлигини  кўплаб  фойдаланувчиларни  сўров  қилиш,  интернет

-

банкинг  тизимини 

яратувчи мутахассислар таҳлили тасдиқлайди.

 

Марказий  банк  маълумотига  кўра,  мамлакатимизда  банк  ҳисобварақаларини  масофадан  бошқариш 

тизимларидан фойдаланувчиларнинг умумий сони жадал суъратларда ошиб бормоқда. Агар 2011 йилнинг 1 январида 

фойдаланувчилар сони 24 545 нафарни ташкил этган бўлса, 2012 йил 1 январида 56 735 нафарга этди.

 

Ушбу  умумий  фойдаланувчиларнинг  26  015  нафари  интернет

-

банкинг  ва  “банк

-

мижоз”  хизматларидан 

фойдаланса, 30 720 нафари мобил банкинг ва СМС

-

банкинг имкониятларини амалиётда қўллаб келишмоқда.

 

Миллий банк тизимини янада ривожлантириш борасида ривожланган давлатлар банк тизими тажрибасидан 

келиб  чиқадиган  бўлсак,  тижорат  банкларида  инновацион  банк  хизмати  сифатида  интернет

-

банкингни 

ривожлантириш

 

ва бу мақсадида қуйидагиларни таклиф этиш мумкин

: 

1.  Аҳоли  ва  хўжалик  юритувчи  субъектларнинг  бўш  маблағларини  банк  секторига  жалб  этиш  ҳамда  банк 

даромадлилигини  ошириш  ва  улар  хизматлари  турларини  кўпайтириш  мақсадида  мамлакатимиз  банкларида 

интернет

-

банкинг  тизимлари  (

internet-banking,  online-banking

),  «банк

-

мижоз»  тизимлари  (

PC-banking,  home-banking, 

telephone-banking

),  мобил

-

банкинг  тизимлари  (

SMS-banking

18

,  advanceSMS-banking,  STK-banking

19

,  JAVA-banking

20

, 

WAP-banking

21

) каби замонавий банк хизмат турларини ривожлантириш лозим.

 

2. Интернет

-

банкингни жорий қилиш ва ривожлантириш мақсадида банк мутахассислари ва мижозлари учун 

тегишли семинар, тренинг ва дастурларни ташкил этиш керак.

 

3.Электрон рақамли имзо бўйича қонунчилик базани янада такомиллаштириш, унинг хавфсизлигини янада 

ошириш мақсадида замонавий операцион тизим, интернет браузер ва антивирус дастурларидан кенг фойдаланиш 

лозим.

 

4. Интернет

-

банкингнинг мураккаброқ тизимларини, яъни мижозларга кредит олиш учун буюртма тузиш, ўз 

ҳисобварақларига доир ахборотни ўз компьютерига киритиш, қўшимча банк карточкаси чиқаришнинг ташаббускори 

бўлиш ёки муддатли депозит очиш имкониятларини ривожлантириш лозим.

 

5.  Интернет

-

банк  тизимида  миллий  валютада  ҳам,  чет  эл  валютасида  ҳам  муддатли  омонатлар  очиш  ва 

уларни  юритишни  жорий  қилиш  лозим.  Бундай  хизмат  банк  мижозларига  ҳисобварақдаги  вақтинча  бўш  турган 

маблағларни  тезкор  равишда  инвестициялашгина  эмас,  балки  капиталнинг  ўсиш  жараёнини  кўриш  имконини  ҳам 

беради.

 

                                                           

18

 SMS-

банкинг, SMS протоколи бўйича банк хизматларини кўрсатиш.

 

19

 STK-

банкинг, мижознинг  sim

-

картаси  «қайта юкланади»  ва  унинг  мобил  телефонида  банк

. 

хизматларини кўрсатиш қўшимча 

менюси пайдо бўлади.

 

20

 JAVA-

банкинг, мижознинг мобил телефонига  JAVA

-

иловаларни  ўрнатиш  орқали GPRS  протоколи  бўйичабанк хизматларини 

кўрсатиш.

 

21

 WAP-

банкинг, WAP протоколи бўйича интернет орқали банк хизматларини кўрсатиш.

 

324 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

 

6.  Банк  тизимини  янада  унумлироқ  ва  тезкор  равишда  тараққий  эттириш,  кўрсатилаётган  хизматлар 

сифатини  яхшилаш  мақсадида  банк  тизимида  турли  инновацион  усулларни  синаш,  замонавий  банк  хизматлари 

ишлаб чиқиш бўйича янги инновацион лойиҳаларни –

 

илмий тадқиқот ишларини олиб бориш керак.

 

 

Фойдаланилган адабиётлар:

 

1.  Axborot texnologiyalari. [Text]: o'quv qo'llanma / M. Aripov [et al.]; 

ред

. Sh. Mansurov. 

–

 T.: Noshir, 2009. 

–

 368 

с

. 

2. 

Автоматизированные  информационные  технологии

 

в  экономике:  учебник  для  вузов  /  М.И.  Семенов,  И.Т. 

Трубилин, В.И. Лойко, Т.П. Барановская. –

 

М.: Финансы и статистика, 2001. –

 

413 с.

 

3. 

Информационные технологии управления

 

[Текст]: учеб. пособие для вузов / Под ред. проф. Г. А. Титоренко. –

 

М.: 

ЮНИТИ

-

ДАНА, 2002. –

 

280 с.

 

 

 

Гаухар Жетимекова

 

(Қарағанды, Қазақстан)

 

 

ТЕСТІЛЕУ ТАПСЫРМАЛАРЫН ӨҢДЕУДЕ ISPRING QUIZMAKER ПРОГРАММАСЫН ҚОЛДАНУ

 

 

Білім  беру  саласындағы  мемлекеттік  саясатты  іске  асырудың  ұйымдастырушылық  негізі  Қазақстан 

Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011

-

2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасы  болып 

табылады,  сонымен  қатар  ол  қазақстандық  білімді  жаңғыртуды  жалғастыруды  қамтамасыз  етеді.  Бағдарлама 

мақсаттардың  бірі  –

 

білім  беру  процесінің  барлық  қатысушыларының  үздік  білім  беру  ресурстары  мен 

технологияларына  тең  қол  жеткізуін  қамтамасыз  ету,  жалпы  орта  білім  беретін  мектептерде  Қазақстан 

Республикасының зияткерлік, дене бітімі және рухани

 

дамыған азаматын қалыптастыру, тез өзгеретін әлемде оның 

табысты болуын қамтамасыз ететін білім алудағы қажеттілігін қанағаттандыру болып табылады. Осы бағытта 2011 

жылдан  бастап  оқу  процесіне  автоматтандыру  және  ақпараттық

-

коммуникациялық  технологияларды

 

енгізу  үшін 

жағдай жасалуда, орта білім беру ұйымдарында электрондық оқыту жүйесі пайдаланыла бастады.

 

Жиырма бірінші ғасырдың басталуы жаппай ақпараттық қоғамға көшумен сипатталады. Оған компьютерлік 

техника, ақпараттық технология және басқа да ғылыми

-

техникалық прогресс әсерін тигізуде. Қазақстан Республикасы 

ғылыми

-

техникалық  прогрестің  негізгі  белгісі  болып  табылатын  қоғамды  ақпараттандырудың  жаңа  кезеңіне  енді. 

Қоғамды ақпараттандыру –

 

еліміздің экономикасының, мәдениетінің, ғылымының дамуының негізгі

 

алғышарты.

 

Бақылау  әдістері  мен  қатар  педагогикалық  дереккөздерде  келесі  белгілері  бойынша  топтастырылатын 

бақылау түрлері көрсетіліп жүр:

 

-

оқыту мақсатының ауқымы бойынша –

 

стратегиялық, тактикалық, жедел;

 

-

оқыту кезеңдері бойынша –

 

алдын

-

ала, ағымдық (аралық), қорытынды, аралық (тақырыптық);

 

-

уақыт бағыттылығы бойынша –

 

ретроспективті, ескертпелі, алдын

-

ала;

 

-

бақылау жиілігі бойынша –

 

бір жолғы, мерзімді, жүйелі;

 

-

бақылау ауқымына байланысты –

 

жергілікті, ішінара, тұтас;

 

-

оқытудың ұйымдастырушылық формалары бойынша –

 

жеке, топтық, жаппай;

 

-

оқу  сабақтарының  түрлері  бойынша  –

 

дәрістерде,  семинарларда,  практикалық  және  зертханалық 

сабақтарда, сынақтарда, коллоквиумдарда және емтихандарда;

 

-

бақылауды жүзеге асыратын тәсілдер бойынша –

 

жазбаша, ауызша, стандартталған, машиналық және т.б.

 

егер  сабақтарды  ұйымдастыру  үшін  ашық  интерактивті  тапсырмалардың  компьютерлік  бағдарламалары 

және оны қолданудың әдістемесі жасалса, онда оқушылардың білімді меңгеру сапасы артады, өйткені бұл жағдайда 

жүйелі,  жеке  іс

-

әрекеттік  және  дербестік  тәсілдер  жүзеге  асып,  оқушылардың  оқуға  деген  қызығушылығы  мен 

саналылығы артады.

 

Еліміздің ақпараттандыру жүйесін ары қарай дамыту процесін оқып –

 

үйренудің ақпараттық ресурсы болып 

табылатын  оқытуға  арналған  бағдарламалық  құралдарды  дайындамай  жүзеге  асыру  мүмкін  емес.  Олардың 

атқаратын  қызметтерінің  де  ауқымы  кең,  мысалы,  бақылайтын  және  тест  жүргізетін  бағдарламалар,  компьютерлік 

ойындар, ақпараттық жүйелер, оқыту орталары, электрондық оқулықтар және мультимедиялық бағдарламалар.

 

Білім беру ұйымдарында пайдалануға рұқсат етілген оқу басылымдарының тізбесі «Білім беру ұйымдарында 

2013-

2014 оқу жылында пайдалануға рұқсат етілген оқулықтардың, оқу

-

әдістемелік кешендердің, оқу құралдарының 

және басқа да қосымша әдебиеттерінің, оның ішінде электрондық жеткізгіштердегі тізбесін бекіту туралы» Қазақстан 

Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 22 сәуірдегі № 146 бұйрығымен анықталған.

 

Қазіргі  таңда  жоғары  оқу  орындарында  кеңінен  қолданылып  жүрген  программалардың  бірі  –

  iSpring 

QuizMa

ker. Жаратылыстану пәндері үшін аталған программаның дидактикалық мүмкіндігі көп. Программаның негізгі 

беті  келесі  формадан  тұрады.  Осы  беттен  бақылау  тесттің  түрін  таңдай  аласыз.  Түр  таңдалғаннан  кейін  тест 

тапсырмаларының негізгі бетіне өтесіз (Сурет 1).

 

 

 

Сурет 1. iSpring QuizMaker тестілеуді ұйымдастыру беті

 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

325 

 

 

 

 

Бақылау  тесттерін  құру  барысында  сұрақтың  саны,  тест  мазмұнын  оқытушы  пәннің  мазмұнына  сәйкес, 

көлемін  өзі  таңдай  алады.  Бұл  дегеніміз  –

 

бақылауды  жүргізу  барысында  материалдың  мазмұнын  оқутышы  өзі 

айқындай алуға қабілетті. Тест тапсырмасының сұрақтары саны, сәйкесінше жауаптардың нұсқаларын да оқытушы 

өзі  бекіте  алады.  Тестілеу  –

 

бақылау  сапасын  арттыру  және  оқу  үдерісінің  тиімділігін  бағалау  құралы  ретінде 

қарастырылады.  Тест  студенттердің  білім,

 

білік,  дағдыларын  анықтаудың  объективті  бағасын  алуға,  белгіленген 

стандарттарға сай болуын, оларды дайындаудағы кемшіліктерді анықтауға көмектеседі.

 

Тест  білім  алушылардың  дайындық  деңгейлерін  анықтау  және  обьективті  бағалау  мақсатында  белгілі 

мазмұндағы

 

жеңілден ауырға қарай берілетін тапсырмалар жүйесі деп түсіну қажет (Сурет 2).

 

 

 

Сурет 2. iSpring QuizMaker фреймдер ортасы

 

 

Тест  тапсырмасы  бірнеше  талаптарға  сай  болуы  тиіс.  Ол  нақтылы  формада,  тек  пәннің  мазмұны 

айналасында, қисындық жағынан дұрыс құрылған, технологияландырылған, белгілі бір қиындық дәрежесі бар және 

таңдалған  критерийлерге  сай  болуы  қажет.  Аталған  талаптарға  қарап,  тест  тапсырмалары  эмпирикалық  жағынан 

тексеруден өтуі тиіс.

 

 

 

 

 

 

Тест  тапсырмаларын  құруда  сұрақтарын  санын  тақырыптың  мазмұнына  сәйкес,  аралық  бақылаудың 

нұсқасына сәйкес енгізуге болады. (Сурет 3).

 

Енгізіліп болған тест сұрақтарын <Опубликовать> батырмасы арқылы дайын өнім ретінде баспаға шығаруға 

болады. Дайын болған тест сұрақтарын реттелген HTML5, Flash, exe файл ретінде көруге болады. Дайын болған тест 

тапсырмалары видео материал (ролик) ретінде көріп, студенттің тапсырманы меңгеру мүмкіндігін тексеруге болады. 

Жоғарыда аталған программа пәнді, тақырыпты меңгергендігін бақылаудың тиімді жолын көрсетеді.

 

Тест сапасы екі негізгі критерий бойынша бағаланады.

 

Біріншісі –

 

тест сенімділігі, ол дегеніміз белгілі бір білім алушылар контингентіне қосымша тестерді немесе 

бақылаудың  басқа  әдістерін  қолдану  арқылы  олардың  сол  тест  тапсырмаларын  орындағанда  алған  нәтижелерін 

қайта жаңғыртумен және салыстырумен анықталады.

 

Екінші –

 

тест анықтылығы, яғни автор өз ойы бойынша білім алушылардың бойындағы анықтағысы келген 

өлшемді көрсетуге бағытталады. Тест анықтылығын айқындау барысында ол сараптамалық бағалаудан өтеді.

 

Оқыту нәтижелерін диагностикалаудың негізгі қызметі:

 

-

талдамалық –

 

оқушының оқу жағдайын және сипатын талдау;

 

-

бақылау

-

бағалаушылық –

 

білім алушылардың білімділік жағдайын бағалау мен бақылауды жүзеге асыру;

 

-

түсіндірушілік  –

 

білім  алушылардың  білімділік  деңгейіне  түсініктеме  беру,  нормадан  ауытқушылық  болса 

оның себептерін түсіндіру;

 

Сурет 3. Тест сұрақтарын енгізу беті 

Сурет 4. Тест сұрақтарының дайын болған беті 

326 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

 

-

дамытушылық  –

 

білім  алушылардың  оқыту  нәтижелерін  диагностикалау  олардың  өз  бетімен  білімдерін 

арттыруына, өз

-

өздерін жетілдіруге себеп болады;

 

-

ақпараттық –

 

білім алушыларға олардың оқыту нәтижелерінің деңгейі туралы ақпарат беру;

 

-

прогностикалық  –

 

білім  алушылардың  білімділік  деңгейін  ары  қарай  арттырудың  мүмкіндіктері  мен 

болашағын болжау және шамалау;

 

-

ұйғарымшылдық –

 

білім алушының білімділік деңгейін ары қарай арттырудың жолдарын анықтау;

 

-

кері байланысушылық –

 

диагностика тиімділігін бағалау мен қателерді жоюдың білімділік диагностикасының 

нәтижелері туралы ақпаратты алу мен талдау.

 

Білім  беруді  дамытудың  қазіргі  заманғы  кезеңі  білім  беру  үдерісінің  барлық  қатысушыларының  қызметіне 

ақпараттық технологияларды жаппай енгізілуімен сипатталады. Осы тұрғыдан түрлі программалық өнімдердің, сонын 

ішінде  iSpring  QuizMaker  программасының  қолданылуы  қазіргі  таңда  білім  беру  жүйелерінде  кездейсоқтық  емес. 

Ақпараттандыру  білім  беруді  жетілдіріп  отыратын  негізгі  факторлардың  бірі  деп  саналады.  Оқыту  мазмұны  мен 

әдістері  дамытылады,  педагогтың  рөлі  өзгереді,  ол  білімді  аударушыдан  біртіндеп  оқушылардың  жаңа  білім, 

біліктіліктер мен дағдылар алуына қатысты қызметін ұйымдастырушыға айналуда.

 

 

жүктеу/скачать 8,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: