Түркі тілдеріне қатысты шыққан тұңғыш грамматика оқулығымен танысып, мазмұнына конспект
Қазақ, татар, башқұрт тілдері грамматикасына қатысты зерттеулермен танысып, салыстырмалы
кестені толтырыңыз. Ол кестеде синтаксистік бірліктердің әртілдегі атаулары берілсін.
Ғаламтор материалдарының негізінде қазақ, башқұрт, татар тілдері синтаксисіне қатысты жарық
көрген 2000 жылдан бері қарайғы еңбектердің тізімін жасаңыз, мына кестені толтырыңыз:
90
Жарияланған
еңбектің атауы
Жарияланған
еңбектің авторы
Шыққан
жылы,
баспасы,
журналда
болса, атауы, номері,
бет аралығы
Қай тілде жа-зылған?
Қысқаша маз-мұны
СӨЖ орындауға әдістемелік нұсқау: тапсырманы орындау үшін әдебиеттер тізімінде ұсынылған зерттеулерді оқып,
қажетті ақпараттарды сұрыптап алыңыз. Сонан соң өзіңізге қажетті мәліметке сүйеніп тапсырманы орындаңыз.
Өзіңіздің біліміңізді осы тақырыпқа қатысты дайындалған бақылау сұрақтарына жауап беру арқылы тексеріңіз.
Өзін-өзі бақылау сұрақтары
1.
Түркі тілдеріне қатысты шыққан тұңғыш грамматика оқулығының авторы кім, қалай аталады, қай тілде
шыққан?
2.
Түркі тілдері грамматикасының синхронды сипатта зерттелуі қандай авторлардың зерттеулерінде көрініс
тапқан, қай жылдар аралығында, оларды атаңыз.
3.
Ғаламтор материалдарының негізінде қазақ, башқұрт, татар тілдері синтаксисіне қатысты жарық көрген
еңбектерге ортақ сипат қандай?
СӨЖ нәтижесін ресімдеу: жазбаша
Әдебиеттер
1. Turcologica 1986. К восьмидесятилетию академика А.Н. Кононова. – Л.: Наука, 1986. 302 с.
2. Гаджиева Н.З., Серебренников Б.А. Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Синтаксис. Отв.
редактор член-корреспондент АН СССР Э.Р. Тенишев. – М.: Наука, 1986. – 284 с.
3. Зарубежная тюркология. Вып. 1. Древние тюркские языки и литературы. – М.: Наука, 1986. – 383 с.
4. Проблемы этимологии тюркских языков. – Алма-Ата: Гылым, 1990. – 400 с.
5. Серебренников Б.А., Гаджиева Н.З. Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. – Баку: Изд-во
«Маариф», 1979. – 303 с.
6. Сравнительно-историческое изучение языков разных семей. Реконструкция на отдельных уровнях языковой структуры /
Д.Г. Тумашева, Дж.И. Эдельман, Д.Г. Герценберг и др.; Ин-т языкознания АН СССР; отв. Редактор Н.З. Гаджиева. – М.:
Наука,
1989.
–
207
с.
7. Языки мира. Тюркские языки. – Бишкек: Издательский дом «Кыргызстан», 1997. – 543 с.
№ 3-4
Түркі тілі синтаксисінің зерттелуі, зерттеушілер мен олардың еңбектері
Тапсырма:
5.
Қазақ, башқұрт, татар, қырғыз тілдері синтаксисін зерттеушілердің өмірбаянынан деректер жинап жазыңыз,
суретін тауып, слайд дайындаңыз.
6.
Өз қалауыңыз бойынша түркі тілдерінің синтаксисіне қатысты бір зерттеудің мазмұнын баяндаңыз.
Бақылау сұрақтары:
1.
Түркі тілі синтаксисін салыстырмалы аспектіде кімдер зерттеген?
2.
Қазақ тіл білімінде синтаксиске қатысты зерттеулерді кімдер жазған?
3.
Башқұрт тілі синтаксисін зерттеушілерден кімдерді білесіз, еңбегінің мазмұнын қысқаша баяндаңыз.
Әдебиеттер
Википедия материалдары
Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. Алматы, 2006.
Жұбанов Қ.Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 2006
Садирова К.Қ. Түркі тілдері синтаксисінің зерттелуі. – Монография, Алматы: «Үш қиян» баспасы, 2013.
Достарыңызбен бөлісу: