Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі

206
Жағыпарова Майра
хабарладық, 
бірақ олар 
телефон 
тұтқасын 
ұзақ уақыт 
көтермегендік-
тен, қылмыскер-
лерден 
айырылып 
қалдық.
Асқар 
терезеден 
қараса, 
аспан айдай 
ашық екен 
де, шуақты 
күн түске 
тармасып 
қалған екен.
шығып кетсе, 
куəгерлердің 
дауыстары 
үздіксіз 
шығады да, 
тергеуші қайтса, 
сөздерінің 
аяқталмай, 
тоқталғаны 
аңдалады.
бөлмесіне 
келген еді, 
бірақ басқа 
келгендер 
болып, 
көпке 
дейін кезек 
келмей, есік 
алдында 
күтіп 
қалды.
4-тапсырма.  Сөздікті  пайдалана  отырып,  қазақ  тіліне  ауда-
рыңыз.
1) Мыңның түсін білгенше, бірдің атын біл.
2) Бір күн дәмдес болғанмен, қырық күн сәлемдес.
3) Көп дауыс қосылса, бір дауысты жоқ қылады.
4) Жетпіс жыл өмір сүрсем де, аз секілді көргенім.
5) Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқталған жоқ-ты.
6) Не ексең, соны орасың.
7) Сын түзелмей, мін түзелмейді.
8) Алматының аспанын бұлт басып, жаңбыр төпеп жауып тұр.
9) Жақсы кино болса, маған айт. 
10) Кітапты оқысаң, білімді боласың.
5-тапсырма. Сәйкестендіріңіз.
Аралас құрмалас 
сөйлем:
Қара басыма пайдасыз екен деп, мен 
көптің мұңын аяққа баса алмаймын.
Сабақтас құрмалас:
Өзіңді өзің сыйламасаң, өзгеден сый 
дəметпе.
Салалас құрмалас:
Ақын жауабын аяқтады, жастар тағы 
сұрақтар жаудырды.

207
Кәсіби қазақ тілі
Мезгіл бағыныңқы 
сабақтас:
Сен қазір жұмысқа кіріспесең, ертең 
үлгере алмайсың.
Қарсылықты 
бағыныңқы сабақтас:
Əңгімені басынан бастамақ болып, 
Саржанмен кездескен күнді есіме 
толық түсіріп көрейін. 
Себеп бағыныңқы 
сабақтас:
Ол кітапханаға бара жатқанда, 
алдынан Серік шықты.
Мақсат бағыныңқы 
сабақтас:
Зейнетке шыққанмен, ол кісі жұмыстан 
қол үзген жоқ.
Шартты бағыныңқы 
сабақтас:
Еңбек етсең, қара жер де береді.
6-тапсырма. «Жаныңда жүр жақсы адам» тақырыбына эссе 
жазыңыз.
7-тапсырма. Тыныс белгілерін қойыңыз және сөйлем түрлерін 
ажыратыңыз.
1. Түні бойы жазғандарын хатшыға көшіртіп алып Асанов қайта 
оқып шығып еді толып жатқан қайшылықтар көп екен. 
2.  Күн  батуға  таянғанда  аспан  әлемін  қара  бұлт  қаптаған
еді терістіктен соққан күшті жел жерге бір тамшы да тамызбады. 
3. Сабақты жақсы оқысаң жолдастарың құрметтейді және ата-
анаң қуанышқа кенеледі. 
4. Бізше адам өмірін түзеуге барлық адамдар тату тұруға негіз-
гісі ақ жүрек адал еңбек арлы ақыл болуы керек.
5. Жақыныңды ренжітсең жатқа күлкі боларсың.
6. Махаббатта бір-ақ формула бар ол тұрақтылық.
7. Сен қазір жұмысқа кіріспесең ертең үлгере алмайсың.
9. Отыз екі жасқа келгеніне қарамастан осы жазда капитан Ер-
болатовтың самайына ақ кірді.
10. Күлген жақсы бірақ шектен аса күлу мәдениетсіздік.

208

жүктеу/скачать 3,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: