«Назарбаев Зияткерлік Мектептері» ДББҰ
АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы»
16-мәтін
Бүркіт (құс)
Кең қанаттары (созған кезде 2 метрге дейін жетеді) мен қысқа құйрығы (30-35 см)
ұшқан кезде "ұшып бара жатқан қанатқа" ұқсайды. Ұябасарының денесі шәулісіне қарағанда
ірілеу болады. Латынша "алтын қыран" деген аты күштілік пен айбындылықтың белгісі
ретінде 200 жыл бұрын берілген. Бүркіттің салмағы 3 кг-нан 6 кг-ға дейін. Үлкен құстары
қара күрең түсті, төменгі жақтары ақшылдау болады.
Ұясын ағаштарға, құзжартастардың басына, ал далалы жерде − жерге салады. Өте
жақсы ұшырады, жерде жақсы жүреді, жүгіре алады. Жемтігін ұстаған кезде, жартылай
ашылған қанатымен ұстайды. Ұсақ және орташа сүтқоректілерді және құстарды ұстайды.
Қазақстанда ормансыз және шөл далалардан басқа барлық жерлерде кездеседі, бірақ сирек.
Қыста көбіне оңтүстікке ұшып кетеді.
Саны азайып бара жатқан, сирек кездесетін құс. Қазақстанда кең таралған, бірақ
біркелкі емес, кездейсоқ. Жалаңаш және құз-жартасты тауларды, қыраттарды, қарағайлы
және басқа да тоғайларды, өзендердің жайылмасын, сексеуілді шөлдерді мекендейді.
Қазақстандағы жалпы саны белгісіз, шамасы бірнеше жүз болуы керек. Санының азаюының
негізгі себептері: заңсыз аулау, қолда өсіру үшін ұядан балапандарын алу, ересек құстардың
электр сымдарында, қақпан маңыңдағы уланған жемдерді жеп өлуі және қақпанға түсуі.
Бүркітті қорғауды кеңінен насихаттап, заңды түрде қорғау тәртібін белгілеп, аңшы құс
ретінде қолда бағу жағдайын жасау керек.
kk.wikipedia.org/wiki/Бүркіт
Достарыңызбен бөлісу: 
