а — дискреттік әрекет; б — пропорционалды; 1 — жетекші білік; 2 —
катушка; 3 — жетеленетін білік; 4 — ферромагнитті диск; 5 —төсеме; 6 —
жүрекше; 7 — ферромагнитті масса; 8 — корпус
158
6.16-
сурет.
Айналатын
магнитті
алаңымен пропорционалды муфта:
1 —
жетекші білік; 2 — индуктор; 3 —
жетеленетін білік; 4 — тоқпен катушка
Осындай муфталар реверсивті және реверсивті емес деп бөлінеді.
Муфтамен берілген қуаттылық ватт бірлігінен бірнеше киловатқа дейінгі
диапазонында болады; әрекет ету уақыты – 2-ден 20 мс-ке дейін.
Пропорционалды муфтада (6.15-сурет, б) дисктер майлы
ферромагнитті массамен – талькі бар карбониальді темір ұнтағымен
толтырылған корпусқа орнатылған. Катушкамен құрылған магнит
алаңына түскенде, ферромагнитті масса өзінің созылуымен ұлғаяды және
жетекші білігінің жартылай муфтасымен жетеленетін білігінің жартылай
муфтасымен тығыс қосылады.
Ферромагнитті массасының созылымдылығы магниттік алаңды
ұлғайту шамасына, яғни, катушкадағы ток шамасына қарай өседі. Яғни,
жетекші білігін айналу жылдамдығы жетеленетін біліктің тұрақты
жылдамдығы кезінде айналымдағы тоққа байланысты болады.
Карбонильді темірдегі тальктің болуы дискреттік әрекет муфтасында
магнитті емес төсемесіне ұқсас: тальк, басқарушы кернеуді алып
тастаған кезде оларға жеңіл болу үшін ұнтақ тәрізді темірдің әрбір
бөлшегін айналдырады.
Пропорционалды муфталар синхрондық электр қозғалтқытарымен
бірге басқару жүйелерінде қолданылады.
Асинхрондық қозғалтқыш принципі бойынша жұмыс жасайтын
пропорционалды мутфтаның тағы да бір схемасы 6.16-суретте
келтірілген.
Егер жетекші біліктің индуктормен айналу жиілігі л
1
тең болса, онда
жетекші білігі, магниттік алаңмен айналумен айналысатын асинхрондық
қозғалтқыштың роторы айналатынға ұқсайтын, n
1
азырақ п, жиілігімен
айналуы мүмкін. Сонымен қатар, жүктемемен жұмыс кезінде жетекші
білігінің айналу жиілігі индуктор катушкасында тоқ шамасымен
анықталады.
Электромагниттік муфталардың негізгі артықшылығы болып
табылады:
■
жоғары тез әсер етуі;
■
қалқымалы іске қосу және айналу жиілігін реттеу;
■
басқару қарапайымдылығы;
■
қуаттылықтың үлкен диапазоны;
■
жоғары сенімділік;
■
ұзақ жұмыс істеуі.
|