Оқулық «Білім беруді дамыту Федералды институты»

172 
әр  түрлі  датчиктерден  түсетін  қысқа  мерзімде  ақпаратты  қабылдау 
және  микропроцессорлардың  басқарушы  белгілерінің  үлкен  мөлшері 
барлық деңгейде кеңінен тарау алған – деректерді жинау мен өңдеуден 
технологиялық  процестерді  толық  енгізуге  дейін.  Операторға 
ақпаратты ұсыну және оны тіркеу нысаны да өзгерді.  
Микропроцессор  —  ақпараттық  құрылғы;  ол  екілік  сан  түрінде 
ұсынылған ақпаратпен жұмыс жасайды. Басқару құралдарының негізгі 
элементтері  ретінде  МП  үлкен  тиімділігі  екі  принциптерінде 
негізделеді:  
■
кез-келген физикалық шаманың кез-келген мәнін екілік сан түрінде
жазуға болады;
■
кез-келген атқарушы механизмдердің кез-келген әрекетін екілік сан
түрінде кодтауға болады.
Яғни,  технологиялық  параметрлердің  (себебі)  мәндері  арасындағы 
себепті-тергеу  байланыстарын  ұйымдастырады  және  атқарушы 
механизмге  (салдары)  талап  етілетін  әсері  бір  екілік  санның  белгілі 
ережелер бойынша орындалған басқасына ауысу арқылы болады. 
Осындай  ауысымды,  бір  екілік  сандарды  екіншіге  арифметикалық 
және  логикалық  операциялардың  көмегімен  микропроцессор  жүзеге 
асырылады.  Қандай  операцияларды  жүргізу  қажет,  осы  параметр 
мәндері  мен  технологиялық  процесте  осы  АМ  әсер  ету  нәтижелері 
арасындағы  тәуелділікті  талдау  негізінде  құрылған  МП  жұмысын 
басқару бағдарламасы көрсетіледі.  
Микропроцессор  —  бұл  екілік  сандарды  қайта  түзетін  және  бір 
немесе бірнеше интегралды схемаларымен орындалған бағдарламалық-
басқару құрылғысы.  
Микропроцессорлардың  барлық  басқа  функциялары,  ақпаратты 
өңдеу  де,  сондай-ақ,  басқарушы  әсерін  қалыптастыру  да,  МП 
жатпайды, оның орнына басқарушы бағдарламаға жатады.  
Микропроцессордың  жалпы  схемасы  7.3-суретте,  а  көрсетілген. 
Микропроцессор  арифметикалық-логикалық  құрылғыдан  (АЛҚ), 
басқару құрылғысынан (БҚ) және ішкі жадысынан – жалпы мақсаттағы 
регистрлерден  (ЖМР)  тұрады. Құрылғылар  үш  шинамен  байланысты. 
Әрбір  шина  –  бұл  өткізгіштердің  тобы,  олар  бойынша  0  немесе  1 
белгісі түрінде екілік кодтар беріледі.  
Арифметикалық-логикалық құрылғы 8 – немесе 16-разрядты екілік 
сандарда  арифметикалық  (қосу,  көбейту)  және  логикалық  (И,  ИЛИ) 
операцияларды  орындайды.  Сандар  оларды  уақытша  сақтауды 
қамтамасыз ететін регистрлер арқылы деректер шинасымен түседі. 

жүктеу/скачать 4,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: