82
күн көрер» (Асанқайғы). Мұндай баяндау дидактикалық тол-
ғаулардың құрамды бөлігі болып келеді, ол – үгіт айтуға қажет
фон, ой астары. Демек, бұл жанрдың өзі-ақ етістіктерді оның
өзге тұлғаларымен алмастыруға жібермейді.
Үшінші ескеретін жайт – ол авторлы әдебиеттің фольклор
дүниесімен қатар өмір сүріп келген фактісі. Екеуінің сақталу,
таралу амалы бірдей болғанымен, біздің ойымызша, елеулі
айырмашылықтары да бар: біріншіден, авторлы әдебиетте
фольклор мұрасын жеткізуге қарағанда, еркіндік кемдеу се-
зіледі. Оның бір себебі – ақын-жыраулар туындыларының дені
белгілі бір оқиғаға, нақтылы жер-су, адам аттарына қатысты
айтылатындығына байланысты. Жеткізуші оларды алып тас-
тау немесе өзгерту сияқтыларға көп бара алмайды. Содан соң
авторлы әдебиетте ортақ сәттер (дәстүрлі клишелер), фоль-
клорға қарағанда, әлдеқайда аз кездеседі. Оған қоса әр автор-
дың өзіне тән жырлау мәнері, өзі сүйіп қолданған көркем-
деуіш элементтері болуы мүмкін. Бұлардың барлығы – дара-
лықты, авторлықты танытатын белгілер. Ал даралық тұрақ-
тылықты көбірек қалайды. Қазақ поэзиясын ауызша жеткізу-
шілер осыны интуитивті түрде жақсы сезген деуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: