Гуманитарлық факультет



Pdf көрінісі
Дата22.01.2017
өлшемі429,65 Kb.
#2451

Қазақ инновациялық гуманитарлық - заң университеті 

Гуманитарлық факультет 

Тарих және география  кафедрасы 

 

 



 

 

 



 

«Бекітемін» 

Кафедра меңгерушісі  т.ғ.к   

С.А.Құрманбаева ________   

 «____»___________2015 ж 

 

 



 

 

 



 

 

Силлабус 



 

 

Пән атауы: Қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихы 

Курс: 3               

Мамандық:  5В 011400, «Тарих» 

Құрастырған: т.ғ.к  Болатова Қ.Б. 

Кредит саны: 3 

Эмтихан + , семестр 6 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Семей қаласы  

2015 ж. 


Пән бойынша силлабус  оқу жұмыс бағдарламасы негізінде құрастырылды. 

Құрастырған: Т.ғ.к Болатова Қаламқас Болатқызы 

Тарих және география  кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді 

Хаттама № __«____» _____________ 20  ж                              

Кафедра меңгерушісі                       Құрманбаева С.А. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.

 

Оқытушы туралы мәлімет 

Аға оқытушы: т.ғ.к Болатова Қ.Б 

Шмидта  көшесі, №3 ғимарат, № 30 кабинет  

 

2.  Курс  пререквизиттері:  Ежелгі  Қазақстан  тарихы,  Ортағасырлардағы  Қазақстан 

тарихы 


 

3.Курс постреквизиттері: Курс материалдары негізінде «Мәдениеттану», «Саясаттану», 

«Философия»,  «Әлеуметтану»,  «Этногарфия»,    «Қазақстанның  жаңа  заман  тарихы», 

«Қазақстанның қазіргі заман тарихы» 

 

4.  Пәннің  қысқаша  сипаттамасы:              Қазақ  халқының  рухани  мәдениетінің  тарихы 

мамандығын  студеттері  үшін  жалпы  тарихи  контекстте  ұлттық  мәдениет  мәселелерін 

терең  зерттеу,  пәнаралық  интеграция,  гуманизация  бағытындағы  тарихты  оқытудың 

университеттік  жүйесін  жетілдірудің  объективті  пісіп  жетілген  қажеттіліктерінен 

туындады. 

    Қазақ  халқының  рухани  мәдениетінің  тарихы  курсы  Қазақстан  территориясында  басқа 

мемлекеттермен  тығыз  байлансыта  болған  тарихи  мәдениеттің  байланыстылығын 

көрсететін  отандық  тарихтың  басты  және  жалпы  тарихи  процесстер  бағытын  ашуға 

бағытталған курс болып табылады. 



Пәнін  оқытудың  мақсаты:  «Қазақ  халқының  рухани  мәдениетінің  тарихы»  курсын 

оқытуда студенттерге қазақ халқының рухани мәдениетінің құндылықты-мәндік мазмұны 

мен  тарихилығын,  бай  мұралардың  мағынасын,  өркениеттік  теория  тұрғысынан 

халықтардың  мәдени  дамуындағы  заңдылықтар  мен  бағыттарды,  мәдени  жетілу  мен 

трансформацияның маңызын ашып көрсету. 

 Сонымен  қатар,  Отанымыздың  төл  тарихын  жетік  білуге,  ата  –  бабаларымыздың  

ежелгі  мәдениетін,  тұрмыс  –  салтын  тарихи  негізде,  көршілес  елдер  және  дүниежүзі 

тарихымен байланыстыра оқыту болып табылады. 

            Курс  студенттердің  тарихи  танымын  қалыптастырып,  адамзат  тарихын  ғылыми 

тұрғыдан тануға жағдай жасауға бағытталған. 

 Пәнді оқытудың міндеттері 

-  сақ-үйсін және ежелгі түрік дәуіріндегі тайпалардың өнері мен мифологиясының, ежелгі 

кезеңдегі  рухани  мәдениеттің,  номанизмнің  мәдени  аспектілерінің  негізгі  мазмұнын 

анықтау; 

-  мұсылмандық  факторлардың  ролі  мен  маңыздылығын,  исламданудың  идеялық-

құқықтық және сациомәдени аспектілерін айқындау; 

-  қазақ  флоьклорының,  жырау,  ақын,  билер  және  жазба  әдебиет  ескерткіштерінің 

мағынасын,  халықтың  діни  өмірінің,  ағартудың,  дәстүрдің,  менталиттің  адамгершілік 

эстетикалық идеалдардың мазмұнын ашу; 

- отарлау дәуірінің мәдениетін сипаттау; 

-  қазақ  ағартушыларының  шығармашылығымен  батыс-шығыс  өркениеттік  дилог  пен 

синтез проблемаларын анықтау; 

-  тарих  ғылымын  құрайтын  ұғымдармен,  категориялармен  танысып,  білу;  көшпелі 

мемлекеттердің  пайда  болуы  мен  даму  процесі,  оның  заңдылықтарын,  кейінгі 

зерттеулердегі  мәселелерді  жаңаша  көзқарас  тұрғысында  қабылдай  білу;  көркемдік, 

тарихи болмысын тани алып, тарихи бағасын біліп, танитын талғам қалыптастыру; тарихи 

оқиғаның  ішкі,  сыртқы  аспектілерін  саралай  алып,  түрлі  қырынан  талдай  білуге 

жаттықтыру. 

 

 

 



 

 

4.1 Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 

 

№ 



Тақырыптардың атаулары 

Сағат саны 

 Дәріс 

сағат 


саны 

Тәжір


ибе 

сағат 


саны 

ОЖ

СӨ



Ж 

СӨЖ 


1.

 

 



Кіріспе. Ежелгі заман мәдениеті 

2

 



 

 



2.

 

 



Сақ-үйсін дәуірінің мәдениеті. 

2

 



 

 



3.

 

 



Ежелгі түркі мәдениеті. 

2

 



 

 



4.

 

 



Ислам  ықпалымен  рухани  жаңғыру  және  оның  мәдени-

өркениеттік мазмұны 

2

 



 

 

5.



 

 

Орта  ғасырлардағы  түркілердің  рухани  мәдениетінің 



гүлденуі  

2

 



 

 



6.

 

 



Алтын  Орданың  мәдени  қайта  өрлеу  кезеңіндегі  Дешті 

Қыпшақ. 


2

 



 

 

7.



 

 

Алтын 



Орда-жоғары 

дамыған 


полимәдениетті 

еуразиялық мемлекет 

2

 



 

 

8.



 

 

Дәстүрлі  қазақ  қоғамының  рухани  мәдениеті  (ХҮ-



ХҮІІІғғ). 

2

 



 

 



9.

 

 



Дәстүрлі 

қазақ 


қоғамындағы 

дін 


мен 

ағарту 


ерекшеліктері. 

2

 



 

 



10.

 

 



Ауыз әдебиеті және билер мен жыраулардың рухани 

мұрасы 


2

 



 

 

11.



 

 

Дәстүрлі мәдениет пен діннің дағдары 



2

 



 

 

12.



 

 

Отарлық  кезеңдегң  халқытң  көркемдік-эстеттикалық 



дамуы 

2

 



 

 



13.

 

 



Қазақ 

ағартушылығы 

және 

ұлт 


зиялыларының 

мұрасындағы халықтың рухани жандану мәселелері 

2

 



 

 

14.



 

 

ХІХ-ХХ  ғғ  тоғысындағы  қазақ  интеллектуалды 



элитасының мұрасы. 

2

 



 

 



15.

 

 



ХХ  ғасыр  басындағы  қазақ  халқының  рухани  қайта 

өрлеуі 


2

 



 

 

16.



 

 

Ежелгі дәуірдегі халықтар мәдениеті 



 

 

3



 

 

17.



 

 

Түркітілдес тайпалардың исламға бет бұруы: рухани 



салдары 

 

 



3

 

 



18.

 

 



Ұлы Жібек Жолы және Х-ХІІІ ғғ. қала мәдениеті 

 

 



3

 

 



19.

 

 



Мұхамед Хайдар Дулати «Тарихи Рашиди» еңбегінің  

тарихтағы орны 

 

 

3



 

 

20.



 

 

Ақын – жыраулары мен қазақ билері 



 

 

 



3

 

 



21.

 

 



ХІХ ғасырдағы қазақ ағартушыларының рухани 

мәдениетке қосқан үлесі 

 

 

3,5



 

 


22.

 

 



Қазақтың шешендік сөзеді мен халық композиторлары 

 

 



 

23.



 

 

Қ.Жалайырдың «Жәми-ат-тауарих» шығармасының 



маңызыШығыс классикасы мен қазақ мәдениеті 

 

 



 

15 


24.

 

 



Ж.Баласағұнның поэмасы түркі-мұсылмандық әдебиет 

дәстүрінің негізінде 

 

 

 



15

 

25.



 

 

Қазақтардың рухани мәдениетіндегі 



тәңіршілдікшамандықтың сарқыншақтары 

 

 



 

15

 



26.

 

 



Дәстүрлі қазақ қоғамының шариғаттың рухани негіздері   

 

 



15

 

27.



 

 

ХІХ ғасырдағы әдебиеттегі дәстүрлердің қалыптасуына 



мұсылмандық-ағартушылықтың қосқан үлесі 

 

 



 

7,5 


 

Барлығы:  30 

15 

22,5 

45 

 

6.Пәннің мазмұны 

Дәріс сабақтарының тақырыптық жоспарлары 

1 тақырып. Кіріспе. Ежелгі заман мәдениеті. 2  сағат дәріс 

1.Тас дәуірі, оның кезеңдері және мәні.  

2.Сол кездегі табиғат жағдайлары мен мәдениеттің дамуы . 

3.Қола ғасырының тайпалары және антропологиялық сипаттамасы. 



2 тақырып.  Сақ-үйсін дәуірінің мәдениеті. 2  сағат дәріс 

1.

 



Архаикалық мәдениет ерекшеліктері: синкретизм, ұжымдық қисынға дейінгі ойлау 

сипаты 


2.

 

Сақ-үйсін дәуірінің мифолгиясы, діні мен өнері. Тілдер. «Аң стилі өнері». 



3 тақырып. Ежелгі түркі мәдениеті. 2 сағат дәріс 

1.

 



Дәуірдің этнолингвистикалық сипаттамасы. Түркі тілдері. Руна жазуы. 

2.

 



Көшпелілер мен отырықшы өркениеттер және оның мәдени трансформация 

мәселесі. Қытайлық өркениетпен байланыстылығы. 

3.

 

Діни миссионерлік бағыттағы ежелгі жазба ескерткіштері. 



4.

 

Қазақ халқының әдеп-ғұрпындағы тәңіршіліктің көріністері. 



4 тақырып.  Ислам ықпалымен рухани жаңғыру және оның мәдени-өркениеттік 

мазмұны.  2 сағат дәріс 

1.

 



Этикалық дінге (исламға) бет бұру заңдылығы 

2.

 



Өркениеттік сатының белгілері 

3.

 



Тәңіршілді пен ислам арсындағы ежелгі түркі тайпалары  

4.

 



Мұсылман өркениетінің жетістіктері. Арыстан Баб, Ысқақ Баб, Қожа Ахмет Яссауи 

тұлғалары 



5 тақырып. Орта ғасырлардағы түркілердің рухани мәдениетінің гүлденуі. 2 сағат 

дәріс 

1.

 



Халифаттың білім және ғылым жүйесіндегі түркілер. 

2.

 



«Шығыстың Аристотелі» -Әбу насыр Әл-Фараби 

3.

 



Махмуд Қашғаридің «Диуани лұғат ат түркі» түрік мәдениетінің энциклопедиясы. 

4.

 



Түркілердің тілі, рухани өмірі, діні, фольклоры туралы мәліметтер 

5.

 



Әдебиет пен суфизм.Қарахандық әдеби дәстүр 

6 тақырып. Алтын Орданың мәдени қайта өрлеу кезеңіндегі Дешті Қыпшақ. 2  сағат 

дәріс 

1.

 



Шыңғыс хан империясындағы діндер күресі 

2.

 



Алтын Ордадағы рухани және этномәдени жағдай 

3.

 



ХІҮ-ХҮ ғғ. Басындағы Моғолстанның рухани өмірі. 

4.

 



М.Х.Дулатидің «Тарихи Рашиді» 

7 тақырып. Алтын Орда-жоғары дамыған полимәдениетті еуразиялық мемлекет.                    

2  сағат дәріс 

1.

 

Постмонғолдық кезеңіндегі Қазақстан тұрғындарының рухани өмірі, діні және 



мәдениеті туралы  

2.

 



Ресей және Батыс зерттеушілері Алтын Орда мәдениеті туралы 

3.

 



ХІҮ-ХҮ ғғ І жартысындағы түркі тілі мен классикалық түркітілдес әдебиетінің 

дамуының жаңа сатысы 



8 тақырып. Дәстүрлі қазақ қоғамының рухани мәдениеті (ХҮ-ХҮІІІғғ).  

2  сағат дәріс 

1.

 



Көшпелі қазақ өміріндегі мәні зор құндылықтар 

2.

 



Ұлттық эстетикалық сана: сөйлеу өнері. Қазақтардың музыкадағы философия 

3.

 



Генеалогиялық дәстүр (жеті ата), аңыздар мен шежірелер 

4.

 



Халықтық білімдер, салт-дәстүр жәен әдет-ғұрыптар.Этикет.Тыйымдар мен 

ырымдар. 



9 тақырып. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы дін мен ағарту ерекшеліктері.                                      

2  сағат дәріс 

1.

 



Ислам – қазақ дәстүріндегі орталық, жүйеқұраушы элемент 

2.

 



Исламдағы «бес парыз» және оны қазақтардың орындауы.Бата беру 

3.

 



Мұсылмандық жерлеу рәсімі.Неке қию. 

4.

 



Мұсылмандық сәулет ескерткішртері (мешіт,мазарлар).Діни дәстүрлер 

10 тақырып. Ауыз әдебиеті және билер мен жыраулардың рухани мұрасы.                                  

2  сағат дәріс 

1.

 



Қазақтардың халық ауыз шағармашылығы.Фольклор жанрлары 

2.

 



Ертегілер мен аңыздар. Мақал-мәтелдер. Салт-дәстүрлер жырлары-беташар, жар-

жар,сыңсу,өсиет,бесік жыры т.б 

3.

 

Лироэпостық жырлар. Дастандар мен поэмалар. Көшпелілірдің шешендік өнері. 



11 тақырып. Дәстүрлі мәдениет пен діннің дағдары2  сағат дәріс 

1.

 



Ислам өркениетінің құлдырауы және көшпеліліктің дағдарысы. 

2.

 



Идеялық және рухани бастамалардың әлсіреуіне байланысты қазақ дәстүрінің жүйе 

ретінде ыдырауы 

3.

 

Дәстүрлі білімнің жағымды, жағымсыз жақтары. 



12 тақырып. Отарлық кезеңдегң халқытң көркемдік-эстеттикалық дамуы.                                

2  сағат дәріс 

1.

 



Дәстүрлі бағыттағы ақындар мен ойшылдар (зар заман, кітаби ақындар, 

айтыскерлер т.б) 

2.

 

Қисса-дастандар мен шығыс хикаяларын орындаушылар мен таратушылар. Тарихи 



жырлар. 

3.

 



Музыкалық-әндік мәдениеттің гүлденуі. Абай Құнанбайұлының, 

А.Байтұрсыновтың, Ж.Аймаутовтың музыкалық мұралары 



13 тақырып. Қазақ ағартушылығы және ұлт зиялыларының мұрасындағы 

халықтың рухани жандану мәселелері. 2  сағат дәріс 

1.

 



Қазақ ағартушылығының рухани және әлеуметтік бастаулары және оның 

жалпымұсылмандық жадидизммен байланыстылығы 

2.

 

Түркі халықтарының жаңа интеллектуалды элитасы-мұсылмандық 



реформаторлықтың көрнекті өкілдері  

3.

 



Қазақ ағартушылары: Ш.Уалиханов, Ы.Алтынсариннің көзқарастары. 

4.

 



Бөкей ордасы. 1841 жылғы Бөкей ордасындағы алғашқы мұсылмандық еуропалық 

мектептің ашылуы. 



14 тақырып. ХІХ-ХХ ғғ тоғысындағы қазақ интеллектуалды элитасының мұрасы.                 

2  сағат дәріс 

1.

 



Абай және қазақ халқының рухани мұрасы. Абай өлеңдері. «Ғақлия» (Қара сөздері) 

2.

 



Ұлттық интеллигенцияның қалыптасу жолы, оның дүниетанымы және идеалдары. 

3.

 



ХХ ғасыр басындағы Қазақстандағы ағартушылықтың таралу жолдары. «Алаш» 

бағдарламасындағы мәдени-ағартушылық мәселе. 



4.

 

Жаңа қазақ элитасы өкілдерінің көркемдік және ғылыми мұрасы. 



15 тақырып. ХХ ғасыр басындағы қазақ халқының рухани қайта өрлеуі.                                   

2  сағат  дәріс 

1.

 



Рухани жанданудың, тілдің, мәдениеттің, дін мен ұлттық тұтастық мәселелерінің 

баспасөз беттеріндегі орны 

2.

 

Ұлттық сана-сезімнің мәселелерінің көтерілуі 



3.

 

Қазіргі замандағы ұлттық сана-сезімнің  қалыптасуы 



 

Семинар сабақтарының тақырыптық жоспарлары 

1 тақырып. Кіріспе. Ежелгі заман мәдениетіғ. 1 сағат семинар. 

1.Тас дәуірі, оның кезеңдері және мәні. Сол кездегі табиғат жағдайлары. 

2.Неолит дәуіріндегі Қазақстан және мәдениеттің дамуы . 

3.Қола ғасырының тайпалары және антропологиялық сипаттамасы. 



2 тақырып.  Сақ-үйсін дәуірінің мәдениеті. 1 сағат семинар. 

1.Архаикалық мәдениет ерекшеліктері: синкретизм, ұжымдық қисынға дейінгі ойлау 

сипаты 

2.Сақ-үйсін дәуірінің мифолгиясы, діні мен өнері. Тілдер. «Аң стилі өнері». 

3.Қаңлы мем-ң мәдениеті. 

4.Қола және ерте темір дәуірлеріндегі петроглифтер. 



3 тақырып. Ежелгі түркі мәдениеті. 1 сағат семинар. 

1.Дәуірдің этнолингвистикалық сипаттамасы. Түркі тілдері. Руна жазуы. 

2.Көшпелілер мен отырықшы өркениеттер және оның мәдени трансформация мәселесі. 

Қытайлық өркениетпен байланыстылығы. 

3.Діни миссионерлік бағыттағы ежелгі жазба ескерткіштері. 

4.Қазақ халқының әдеп-ғұрпындағы тәңіршіліктің көріністері. 



4 тақырып.  Ислам ықпалымен рухани жаңғыру және оның мәдени-өркениеттік 

мазмұны.   1 сағат семинар. 

1.Этикалық дінге (исламға) бет бұру заңдылығы 

2.Өркениеттік сатының белгілері 

3.Тәңіршілді пен ислам арсындағы ежелгі түркі тайпалары  

4.Мұсылман өркениетінің жетістіктері. Арыстан Баб, Ысқақ Баб, Қожа Ахмет Яссауи 

тұлғалары 



5 тақырып. Орта ғасырлардағы түркілердің рухани мәдениетінің гүлденуі. 1 сағат 

семинар. 

1.Халифаттың білім және ғылым жүйесіндегі түркілер. 



«Шығыстың Аристотелі» -Әбу насыр Әл-Фараби 

2.Махмуд Қашғаридің «Диуани лұғат ат түркі» түрік мәдениетінің энциклопедиясы. 

3.Түркілердің тілі, рухани өмірі, діні, фольклоры туралы мәліметтер 

4.Әдебиет пен суфизм.Қарахандық әдеби дәстүр 



6 тақырып. Алтын Орданың мәдени қайта өрлеу кезеңіндегі Дешті Қыпшақ.  1 сағат 

семинар. 

1.Шыңғыс хан империясындағы діндер күресі 

2.Алтын Ордадағы рухани және этномәдени жағдай 

3.ХІҮ-ХҮ ғғ. Басындағы Моғолстанның рухани өмірі. 

4.М.Х.Дулатидің «Тарихи Рашиді» 

7 тақырып. Алтын Орда-жоғары дамыған полимәдениетті еуразиялық мемлекет.                    

1 сағат семинар. 

1.Постмонғолдық кезеңіндегі Қазақстан тұрғындарының рухани өмірі, діні және 

мәдениеті туралы  

2.Ресей және Батыс зерттеушілері Алтын Орда мәдениеті туралы 

3.ХІҮ-ХҮ ее№ І жартысындағы түркі тілі мен классикалық түркітілдес әдебиетінің 

дамуының жаңа сатысы 



8 тақырып. Дәстүрлі қазақ қоғамының рухани мәдениеті (ХҮ-ХҮІІІғғ).  1 сағат 

семинар. 

1.Көшпелі қазақ өміріндегі мәні зор құндылықтар 

2.Ұлттық эстетикалық сана: сөйлеу өнері. Қазақтардың музыкадағы философия 

3.Генеалогиялық дәстүр (жеті ата), аңыздар мен шежірелер 

4.Халықтық білімдер, салт-дәстүр жәен әдет-ғұрыптар.Этикет.Тыйымдар мен ырымдар. 

9 тақырып. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы дін мен ағарту ерекшеліктері.                                  

1 сағат семинар. 

1.Ислам – қазақ дәстүріндегі орталық, жүйеқұраушы элемент 

2.Исламдағы «бес парыз» және оны қазақтардың орындауы.Бата беру 

3.Мұсылмандық жерлеу рәсімі.Неке қию. 

4.Мұсылмандық сәулет ескерткішртері (мешіт,мазарлар).Діни дәстүрлер 

10 тақырып. Ауыз әдебиеті және билер мен жыраулардың рухани мұрасы.                                  

1 сағат семинар. 

1.Қазақтардың халық ауыз шағармашылығы.Фольклор жанрлары 

2.Ертегілер мен аңыздар. Мақал-мәтелдер. Салт-дәстүрлер жырлары-беташар, жар-

жар,сыңсу,өсиет,бесік жыры т.б 

3.Лироэпостық жырлар. Дастандар мен поэмалар. Көшпелілірдің шешендік өнері. 

11 тақырып. Дәстүрлі мәдениет пен діннің дағдары.                                                                            

1 сағат семинар.  

1.Ислам өркениетінің құлдырауы және көшпеліліктің дағдарысы. 

2.Идеялық және рухани бастамалардың әлсіреуіне байланысты қазақ дәстүрінің жүйе 

ретінде ыдырауы 

3.Дәстүрлі білімнің жағымды, жағымсыз жақтары. 

12 тақырып. Отарлық кезеңдегң халқытң көркемдік-эстеттикалық дамуы.                                 

1 сағат семинар. 

1.Дәстүрлі бағыттағы ақындар мен ойшылдар (зар заман, кітаби ақындар, айтыскерлер т.б) 

2.Қисса-дастандар мен шығыс хикаяларын орындаушылар мен таратушылар. Тарихи 

жырлар. 

3.Музыкалық-әндік мәдениеттің гүлденуі. Абай Құнанбайұлының, А.Байтұрсыновтың, 

Ж.Аймаутовтың музыкалық мұралары 



13 тақырып. Қазақ ағартушылығы және ұлт зиялыларының мұрасындағы 

халықтың рухани жандану мәселелері. 1 сағ семинар. 

1.Қазақ ағартушылығының рухани және әлеуметтік бастаулары және оның 

жалпымұсылмандық жадидизммен байланыстылығы 

2. Түркі халықтарының жаңа интеллектуалды элитасы-мұсылмандық реформаторлықтың 

көрнекті өкілдері  

3.Қазақ ағартушылары: Ш.Уалиханов, Ы.Алтынсариннің көзқарастары. 

4.Бөкей ордасы. 1841 жылғы Бөкей ордасындағы алғашқы мұсылмандық еуропалық 

мектептің ашылуы. 



14 тақырып. ХІХ-ХХ ғғ тоғысындағы қазақ интеллектуалды элитасының мұрасы.                  

1 сағат семинар. 

1.Абай және қазақ халқының рухани мұрасы. Абай өлеңдері. «Ғақлия» (Қара сөздері) 

2. Ұлттық интеллигенцияның қалыптасу жолы, оның дүниетанымы және идеалдары. 

3.ХХ ғасыр басындағы Қазақстандағы ағартушылықтың таралу жолдары. «Алаш» 

бағдарламасындағы мәдени-ағартушылық мәселе. 

4.Жаңа қазақ элитасы өкілдерінің көркемдік және ғылыми мұрасы. 



15 тақырып. ХХ ғасыр басындағы қазақ халқының рухани қайта өрлеуі.                                   

1 сағат семинар. 

1.Рухани жанданудың, тілдің, мәдениеттің, дін мен ұлттық тұтастық мәселелерінің 

баспасөз беттеріндегі орны 

2.Ұлттық сана-сезімнің мәселелерінің көтерілуі 



3.Қазіргі замандағы ұлттық сана-сезімнің  қалыптасуы 

 

1.

 

Пәні бойынша ОЖСӨЖ тапсырмаларды орындау және  тапсыру кесетесі  

 

№  Тапсырма 

тақырыбы  

мазмұны 

Әдебиеттер  

Бақылау 

түрі 

Орын

д 

мерзі

мі 

Мак 

балл 

1.

 



 

 

Ежелгі дәуірдегі 



халықтар мәдениеті 

 

Ежелгі дәуірдегі 

халықтар мәдениетіне 

тоқталу, талдау жасау. 

Сақ-үйсін, қаңлы мем-

ң рухани мәдениетінің 

дамуы мен 

ерекшеліктерін 

айқындау, түсінік 

беру 

Қазақстан 

тарихы, 5-

томдық. 

А.,1996…. 

Қазақстан 

тарихы 


очерктері.А., 

1994. 


Гумилев 

Л. 


Көне  түріктер. 

А.,1994. 

Ал-Халел 

Карпык  Белая 

кось 

прошлого.Наш



и 

современники. 

А.,1994. 

Әбілтайұлы    Т. 

Рысқұлов-

Моңғолияда. 

А.,1994. 

Әбілғазы 

Б. 

Түрік шежіресі. 



1992. 

Кенжебаев  Б. 

Казахские 

писатели, 

демократы 

начала  ХХвв. 

А., 2000. 

Кенжебаев  Б. 

Казахские 

писатели, 

демократы 

начала  ХХвв. 

А., 2000. 

История 


Казахстана: 

народы 


и 

культуры.  А., 

2000. 

Кестемен 



жұмыс  

2-апта  10

 

 

2.



 

 

Түркітілдес 



тайпалардың исламға 

бет бұруы: рухани 

салдары 

Түркітілдес 

тайпалардың исламға 

бет бұруы: рухани 

салдарын жан-жақты 

талдау жасау.  

Дөңгелек 

стол 


4-апта

 

 



10

 

3.



 

  Ұлы Жібек Жолы 

және Х-ХІІІ ғғ. қала 

мәдениеті 

Ұлы Жібек Жолы 

және Х-ХІІІ ғғ. қала 

мәдениетіне тоқтала 

отырып, талдау жасау. 

Пікір талас   6-апта  10

 

4.



 

  Мұхамед Хайдар 

Дулати «Тарихи 

Рашиди» еңбегінің  

тарихтағы орны 

 

Мұхамед Хайдар 



Дулати «Тарихи 

Рашиди» еңбегінің  

тарихтағы орнын 

айқындау, талдау 

жасау. 

 Эссэ  


8-апта

  10


 

5.

 



  Ақын – жыраулары 

мен қазақ билері 

 

Ақын – жыраулары 



мен қазақ билеріне 

тоқтала отырып, 

талдау жасау. 

Кестемен 

жұмыс  

10-


апта 

10

 



6.

 

  ХІХ ғасырдағы қазақ 



ағартушыларының 

рухани мәдениетке 

қосқан үлесі 

ХІХ ғасырдағы қазақ 

ағартушыларының 

рухани мәдениетке 

қосқан үлесіне 

тоқталу. 

Глоссарий   

12-


апта 

10

 



7.

 

  Қазақтың шешендік 



сөзеді мен халық 

композиторлары 

Қазақтың шешендік 

сөзеді мен халық 

композиторларына 

анықтама беру, талдау 

жасау. 

Дөңгелек 

стол 

14-


апта 

10

 



2.

 

Пән бойынша СӨЖ тапсырмаларды орындау және  тапсыру кесетесі  

№ 

Тақырыптары 



Тапсырма мазмұны 

Әдебиеттер  

Бақылау түрі  Орын

д 

мерзі



мі 

Мак 


балл 

1. 


 

Қ.Жалайырдың 

«Жәми-ат-

тауарих» 

шығармасының 

маңызы 

Шығыс 

классикасы мен 



қазақ мәдениеті 

Қ.Жалайырдың «Жәми-

ат-тауарих» 

шығармасының 

маңызын ашып көрсету, 

талдау жасау. 

Шығыс классикасы мен 

қазақ мәдениетіне жан-

жақты тоқтала отырып, 

талдау жасау. 

Қожа 

Ахмет 


Йассауи.  Диуани 

Хикмет(Ақыл 

кітабы). А., 1993. 

Махмүд  Қашғари. 

Түркі  тілдерінің 

сөздігі. 

1,2-т., 

А.,1996. 

Дулати. 

Тарихи 


Рашиди. 

Алматы.1999. 

 

Реферат  



2-

апта  


15 

2. 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



3. 

 

 



 

 

 



4. 

Ж.Баласағұнның 

поэмасы түркі-

мұсылмандық 

әдебиет 

дәстүрінің 

негізінде 

Қазақтардың 

рухани 

мәдениетіндегі 



тәңіршілдікшам

андықтың 

сарқыншақтары,  

 

Дәстүрлі қазақ 

қоғамының 

шариғаттың 

рухани негіздері 

ХІХ ғасырдағы 

әдебиеттегі 

дәстүрлердің 

қалыптасуына 

мұсылмандық-

ағартушылықты

ң қосқан үлесі 



 

Ж.Баласағұнның 

поэмасы түркі-

мұсылмандық әдебиет 

дәстүрінің негізінде 

қарастыру, талдау 

жасау. 

Қазақтардың рухани 

мәдениетіндегі 

тәңіршілдік пен 

шамандықтың 

сарқыншақтарын 

қарастыра отырып, 

талдау жа 

Дәстүрлі қазақ 

қоғамының шариғаттың 

рухани негіздерін 

айқындау, талдау 

жасау. 

ХІХ ғасырдағы 



әдебиеттегі 

дәстүрлердің 

қалыптасуына 

мұсылмандық-

ағартушылықтың 

қосқан үлесін 

айқындау, талдау 

жасау. 

Көрнекті қазақ 

халқының сал-сері 

ақындарына тоқтала 

отырып, талдау жасау. 

Шәкәрімнің рухани 

теософиялық 

көзқарастарына 

тоқталу, мазмұнына 

Қазақстан тарихы, 

5-томдық. 

А.,1996…. 

Қазақстан тарихы 

очерктері.А., 

1994. 


Аль-Фараби. 

Избранные 

трактаты.  Пер.  с 

араб. 


Алматы, 

1994. 


Баласагуни Юсуф. 

Благодатное 

знание. Л. 1990. 

Қазақстан тарихы, 

5-томдық. 

А.,1996…. 

Қазақстан тарихы 

очерктері.А., 1994 

Әбілғазы  Б.  Түрік 

шежіресі. 1992. 

Байпақов 

К., 


Нұржанов М.,  

Ұлы  Жібек  жолы 

және 

ортағасырлық 



Қазақстан.А., 

1992


 

Байбатша  Ә.Қазақ 

даласының  ежелгі 

дүние тарихы. 

Бурбаев 

Г.Ұлт 


менталитеті. 

Астана., 2001. 

Вопросы  история 

Коллоквиум  

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Баяндама  

 

 



 

 

Пікір талас 



4 апта  

 

 



 

 

 



 

 

6 апта 



 

 

 



 

8 апта 


 

 

15 



 

 

 



 

 

 



10 

 

 



10 

 

 

9.  Студенттердің білімін бағалау жүйесі 

Аудиториялық сабақтарға (дәріс) қатысу үшін -1 балл 

Семинар сабағына жауап максималды-3 балл(әр студент 8 семинарда жауап беруі тиіс) 

ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындаған үшін максималды балл  10 балл 

СӨЖ тапсырмаларын орындаған үшін максималды балл  15 балл  

Пән бойынша максималды көрсеткіш-220 балл 

30 дәріс х 1 балл-30 

15 семинар х  балл-60 балл 

 ОЖСӨЖ х 10 балл-70 балл 

 СӨЖ х 15 балл- 60  

РЕЙТИНГІЛІК-БАҒАЛАУ ЭКВИВАЛЕНТТІК ҚОРЫТЫНДЫ: 

әріптік бағалау 

сандық бағалау 

пайыз көрсеткіші 

дәстүрлі 

жүйедегі 

бағалау 

А 

4,0 



95-100 

өте жақсы 

А- 

3,67 


90-94 

 

В+ 



3,33 

85-89 


жақсы 

В 

3,0 



80-84 

 

В- 



2,67 

75-79 


 

С+ 


2,33 

70-74 


қанағаттанарлық 

С 

2,0 



65-69 

 

С- 



1,67 

60-64 


 

Д+ 


1,33 

55-59 


 

Д 

1,0 



50-54 

 

Ғ 



0,00 

0-49 


қанағаттанғысыз 

 

 Рейтингіні есептеу 

мән беру. 

Қазақстандағы 

қисса-


дастандардың 

таралуына 

талдау 

жасау. 


Казахстана.А.,200

2. 


Вяткин    Сырым 

батыр.А., 1947. 

Гумилев  Л.  Көне 

түріктер. А.,1994. 

История 

Казахстана: 

народы 

и 

культуры. 



А., 

2000.


 

Кенжебаев 

Б. 

Казахские 



писатели, 

демократы  начала 

ХХвв. А., 2000. 

Кузембайулы  А., 

Абил  Е.,  История 

Республики 

Казахстан. 

Астана.,2000. 

Әбілтайұлы  Т.  

 



ХХ ғасыр 

басындағы 

орыс-қазақ 

мектептері 

Қазақстандағы 

жаңа әдістік 

мектептер 

 

ХХ ғасыр басындағы 

орыс-қазақ 

мектептерінің дамуы 

мен сауат ашу 

мәселелрәне тоқталу. 

Қазақстандағы жаңа 

әдістік мектептердің 

қалыптасып дауына 

талдау жасау. 



 

Дискуссия  

10-

апта 


10 

№  Жұмыс түрі 

Ұпай саны 

 

-

 



Ағымдағы бақылау- 20 % 

-

 



Семинар тапсырмалары– 10 % 

-

 



Межелік бақылау – 30 % 

 

Қорытынды баға төмендегі нұсқа бойынша есептеледі 

                                      (Р1+Р2) 

                         ИО = [  ------------  ] х 0,6 + Э х 0,4 

                                          2 

мұндағы: 

Р1 – бірінші рейтинг бағасының сандық эквиваленті  

Р2 – екінші рейтинг бағасының сандық эквиваленті 

Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті 

10.Курс саясаты: 

Барлық тапсырамаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды 

қабылдап  алу  емтиханға  7  күн  қалғанда  аяқталады.  Барлық  тапсырманы  өткізбеген 

студенттер емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру 

арқылы  жұмыс  көлемін  ұлғайтылады;  Емтиханға  келмесеңіз:  орынды  себеп  болса, 

бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы 

орындауыңыз  қажет  және  осы  мәселеге  қатысты  университет  саясаты  есепке  алынады. 

Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест 

арқылы  тексеріледі.  Тест  алыдын  ала  ескертілмей  өткізіледі.  Аудиториялық  сабақтарды 

босатпау,  кешікпеу  міндетті.  Себепсіз  сабақтан  қалсаңыз:  қосымша  шығармашылылық 

жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау т.б.);  Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ 

босатылғанға теңгеріледі.  



Кеңестер:  оқу  үрдісінде,  қарым-қатынаста  компетентті  болыңыз;  топта  және 

оқытушылармен  ашық,  сыпайы,  шыншыл  болыңыз;  оқу  процесіне  белсенді  қатысу, 

топпен жұмыс істей білуіңіз керек; тапсырманы шығармашылылықпен орындаңыз. 

Курсқа қойылатын талаптар. Курсты толықтай игеру мақсатында студенттер  қойылған 

талаптарды орындаулары тиіс. 



Сабаққа қатысу: дәріс және тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде қатысу. Егер студент 

белгілі  бір  себептер  мен  сабаққа  қатыса  алмаса,  барлық  өткен  материалдар  бойынша 

жауап беру тиіс. 

Тәртіп:  сабақ  үстінде  үнемі  тәртіп  бұзған  студент  аудиториядан  шығарылып  жіберіледі 

және барлық курс бойынша «қанағаттанғысыз» бағасы қойылады. 



Бақылау  жұмыстары:  бақылау  жұмысын  студент  міндетті  түрде  орындап,  белгіленген 

уақытта тапсыру тиіс. 



Межелік  бақылау:  межелік  бақылау  қорытындысы  студенттің  сабаққа  қатысуын,  өздік 

жұмысты уақытында орындауын, сабақта ауызша және жазбаша түрде жауап беруінескере 

отырып ойылады. 

Емтихан:  қорытынды мемлекеттік  емтиханға  барлық  студенттер  үшін  билеттік  жүйе 

негізінде жүргізіледі. Билеттің әрбір нұсқасы үш сұрақтан тұрады. 



 


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет