Рефлексивті есептерді жазу және таныстырылым сөздерін дайындау бойынша әдістемелік ұсыныстар Семей, 2013

14

15

Жақсы

Қолдану

Тренердің түсініктемесі

Есеп мұғалімнің  оқыту 

мен  оқу  тәжірибесінде 

Бағдарламаның жеті мо-

дуль идеяларын қолдану 

әдісін көрсетеді. 

Мұғалім тапсырмаларды есеп тақырыбына және 

«Мектептегі  тәжірибе  кезінде    орындалатын 

тапсырмаларға» сәйкес орындаған. 

Мұғалім Бағдарламаның өзге модульдерінің иде-

яларына қатысты пікірін білдіреді. 

Мұғалім 

тәжірибесінде 

Бағдарламаның 

қандай  да  бір    идеяларын  қалай  және  неліктен 

пайдаланғанын түсіндіреді.

Мұғалім жоспарлау үде- 

рісін саралап жүргізген.

Сабақ    жоспарында  мұғалім  өз  іс-әрекеті  мен 

оқушының  іс-әрекетін  жеке-жеке  жазып,  са-

ралау  әдістерін,  сабақ  барысында  бағалауды, 

сабақ кезеңдерін SMART-ғы ұсыныстарға сәйкес 

келтіреді. 

Мұғалім  жоспарында  сыныптағы  диалогтік 

оқыту тәсілі қандай түрде өтетінін көрсетеді.

Мұғалім сыныпқа қоятын барлық сұрақтарды жа-

зып отырады.  

Мұғалім  сабақта  пайдаланған  ресурстарды 

көрсетеді.  

SMART-қа  сәйкес  мақ- 

саттар мен міндеттер

Мақсаттар мен міндеттер ықшамды, қысқа және 

нақтылы болу керек. 

Мұғалім  жоспар  құрғанда  SMART-қа  сәйкес 

мақсаттар  мен  міндеттерді  (ақылды  міндеттер)  

ұстанады.  (ағылш. SMART objectives) – оқытудың 

мақсаттары мен міндеттерін қоюға арналған  аб-

бревиатура,  1981 году Джордж Доран (George T. 

Doran) енгізген [5].

SMART    аббревиатурасы  оқытудың  мақсаттары 

мен  міндеттерін  сипаттайтын    жиынтық  сын 

есімдерге негізделген: 

-  S pecific  (спецификалық, нақты)

-  M easurable (өлшенетін)  

-  A ttainable (қол жетімді)

-  R ealistic (орыңдалатын)

- T imed  (белгілі бір уақыт аралығымен шектел-

ген). 

S  pecific    (спецификалық,  нақты)  –оқытудың 

міндеттерін тұжырымдау барысында мұғалім ке-

лер  шақтың  етістіктерін  Блум  таксономиясына 

сәйкес қолданады (Bloom’s Taxonomy) 

M easurable (өлшенетін)  - қойылған міндеттердің 

орындалуын   «бағалаудың»  бір түрін пайдалану 

арқылы бағалайды.

A ttainable (қол жетімді) – оқытудың нәтижелері 

мұғалім үшін де, оқушы үшін де айқын. 

R  ealistic  (орыңдалатын)  –  оқушылар 

жоспарланған  уақыт  мөлшерінде  қойылған 

міндеттерді сапалы орындап шығады.

T imed  (белгілі бір уақыт аралығымен шектелген) 

-  сабақтың ұзақтығы мен басқа оқу уақытымен 

санасады. 

С  әріптестің  есебінде  мен  сабақтан  күтілетін 

нәтижелердің  тұжырымдамасын  келесі  мысал-

дан  көрдім: «Сабақтың мақсаты салуға арналған 

есептерді шығаруды үйрену болды, яғни циркуль 

мен линейканың көмегімен берілген элементтері 

бойынша үшбұрышты салып үйрену. Салуға тал-

дау  жүргізу  арқылы,  шыққан  фигураның    есеп 

шартына қанағаттандыратынын дәлелдеу. 

Бұл  мысалдан  сабақтың  аяғында  оқушылар  не 

істей алатыны маған анық көрініп тұр.  Мұғалім 

күтілетін нәтижелерді жоспарлағанда төменгі және 

жоғары  дәрежелі  дағдыларды  қалыптастыратын 

Блум таксономиясын қолданған.  

16

17

Мұғалім  мен  оқушыны 

оқытудың аса көп сенім- 

ді дәлелдері бар.  

Сенімді болып  білім беру міндеттерін іске асыру-

ды растайтын дәлелдер саналады. 

      Мысалы,  В  әріптестің    есебінде  мынадай 

фразаларды  кезіктіруге  болады:  «...Сабақтың 

соңында оқушылар углевод пен майлардың функ-

цияларын,  құрамын  және  классификациясын 

білді. ...Ынтасы төмен оқушылардың сабаққа де-

ген қызығушылығы артты, ішкі уәж пайда  бол-

ды».    Осымен  мұғалім  оқушыларды  оқытудың 

нәтижелері туралы өз пікірін аяқтайды. Мұндай 

тұжырымдар  сенімді  ме?  Маған,  тренер,  үшін  

мұндай  жалпы  фразалар  ешқандай  мағына 

бермейді. Есептен мұғалім оқушылардың «угле-

вод пен майлардың функцияларын, құрамын және 

классификациясын»  білгенінің бірде-бір дәлелін 

таппадым.    Тренерді  сендіру  үшін  мұғалім  не 

істеу керек еді? Мұғалім сұрағына оқушылардың 

жазбаша берген жауаптары сенімді болатын еді. 

Формативті  бағалаудан  кейін    менің  әріптесім 

есепке түзетулер енгізгіні мені қуантты.  

Жақсы

Рефлексия

Тренердің түсініктемесі

Есеп  аналитикалық  си-

патта жазылған

Мұғалім  жағдайды  талдайды,  бірақ  оны 

сүреттемейді.

А  әріптетің  есебінде    мынадай  мысал 

кездестіруге  болады;  Мен  келесі  сабақта  олар-

ды  (оқушыларды)  жақсы  оқитын  оқушылармен 

жұпта  отырғызуды  шештім.  Ондағы  мақсатым: 

алдымен жақсы оқитын оқушы теңдеуді шешу жо-

лын түсіндіреді, нашар оқитын тыңдайды, содан 

кейін нашар оқитын түсіндіреді, ал жақсы оқитын 

тыңдайды. Өзара оқыту үрдісінде нашар оқушы 

жетіледі  деп  ойлаймын,  өйткені  «Оқушылар 

өздерінің  құрдастарымен    диалог  жүргізу  бары-

сында тәжірибе жинақтап, ой әрекетінің жоғары 

деңгейіне көтеріледі» (Нұсқаулық,155 б).    

Менің ойымша, осы мысал мұғалімнің сыныптағы 

жағдайды  талдап,  проблеманы  анықтағанын, 

оны  шешудің  жолдарын  белгілеп,  күтілетін 

нәтижелерді болжай білгенін көрсетеді.  

Неліктен бір нәрсе бол-

ды/болмады?  деген  сұ- 

рақтарға  жауап  беріл- 

гені байқалады. 

Мұғалім берілген сұрақтарға қатысты өз пікірін 

білдіреді  және  пікірін  теориялық  білімімен, 

тәжірибе кезіндегі мысалдармен нығайтады.  

Жұмыстың  тұжырым- 

дамалары мен қорытын-

дысы  бар.

Жұмыс соңындағы тұжырым мен қорытындылар 

есеп тақырыбымен ара қатынаста жасалған. 

Автордың пікірі  айқын 

көрсетілген. 

Есеп  мұғалімнің  ондағы  қозғалған  сұраққа 

қатысты ұстанымы анық екенін көрсетеді. 

Ойланыңыз, келесі мысал С әріптестің дарынды 

бала  туралы түсінігінің тұспалдауын келтіре ме?  

«Менің  ойымша,  дарынды  бала  –  ол  арнайы 

мамандырылған  мектепте  оқып,  тәрбиеленіп,   

аса корнекті қабілеттерге ғана ие болмай, жалпы 

білім беретін мектепте оқып жүріп оқуда жоғары 

көрсеткіштерге жету мүмкіндіктеріне ие болатын 

дарынды бала». 

Мен  үшін,  берілген  тұжырымдама  мұғалімнің 

өз  сыныбындағы  оқушыға  қатысты  позициясы, 

яғни,  С  әріптес  оқуда  жоғары    көрсеткіштерге 

жететін әрбір оқушыны дарынды деп санайды. 

Жұмыста мұнан былай- 

ғы  іс-әрекет  жолдары 

белгіленген. 

Автор  есепте  қозғалған  сұраққа  қатысты 

болашаққа жоспарлар белгілеген.  

В  әріптестің  жоспары  жайында  ойланайық: 

«Менің  қателігім  оқушыларға  орындайтын  тап-

сырмаларды    жете  түсіндірмегенім,  сондықтан 

екінші  топ  тапсырманы  толық    орындамады.     

Болашақта міндетті түрде осыны ескеремін, сон-

да сабақ одан да табысты өтеді деп ойлаймын».

Сіздерге  болашақта  осындай  жағдайды  болдыр-

мау үшін мұғалім нақты не істейтіні түсінікті ме?       

Маған,  оқырман  ретінде,  мұғалім  проблема-

ны  анықтағаны  анық  –  «жете  түсіндірмедім». 

Бірақ  «Болашақта  не  істеймін?»  деген  сұраққа 

«Міндетті  түрде  ескеремін»  деп  жауап  береді. 

«Ескеремін» деген сөздің тұспалдауы не?  Сабақ 

табысты болу үшін нақты не істелінеді? 

Осы  жерде  проблеманы  шешу  үшін  мұғалім 

нақтылы  стратегияларды  көрсету  керек  деп  ой-

лаймын.  Мысалы,  әрбір  оқушыға  тапсырманы 

орындауға  арналған  нұсқаулық  таратып  беремін 

немесе  тапсырманы  бір  минут  ішінде  бірлесіп 

талқылауды ұсынамын, т.с.с.   

18

19

«Мектептегі тәжірибе» тапсырмасы бойынша бірлескен таныстырылым 

есебіне ұсыныстар

Берілген есепке дайындалу барысында келесі ұсыныстарға назар аударуыңызды 

сұраймын:

•  Есептің  тақырыбын  жазыңыз.  Портфолио  мазмұнындағы  есептердің 

тақырыптарына назар аударыңыз («Мектептегі тәжірибе кезіндегі орындауға 

арналған тапсырмалар»).

•  Келесі сұрақтарға жауап беріп көріңіз: Неліктен мен есеп жазуда дәл осы 

топтық  таныстырылымға  қатысуымды  таңдадым?  Тапсырманы  талқылау 

барысында идеяны іске асыру  неліктен маңызды деп санаймын? Алдындағы 

екі сұраққа жауап беруде өз көзқарасымды дәлелдей алдым ба?

•  Тапсырма сұрақтарын талқылау барысында әріптестеріме ӨзІМнІҢ қандай 

идеяларымды  жеткізгім  келді?    Неліктен  осы  идеяларды?  Мен  қандай 

мақсаттарды көздедім? Менің айтқан пікірлерімнен әріптестер не білгенін 

қалай білдім? 

•  Талқылау  барысында  қандай  әдебиеттерді  келтірдім?  Неліктен  дәл  осы 

әдебиеттерге таңдау жасадым?  Пайдасы болды ма?

•  Тапсырмаларды  орындау  барысында  менің  және  әріптестерімнің  әр-түрлі 

идеяларға қатысты реакциясы қандай болды? Қандай сұрақтар талқыланды? 

•  Топта кім спикер болды? Неліктен?  

•  Менің  әріптестерімнің  сезімдері  қандай  болды?  Қандай  комментарийлер 

жасалды? Әріптестер қандай жағымды жақтарды атады? Қандай тілектер 

болды?  Қандай  сұрақтар  болды?  Тренер  қандай  түсініктемелер  берді? 

Қандай сұрақтар қойды? Онымен келістім бе? Неге? Кері байланыс пайда-

лы болды ма? Неге? 

•  Қорытынды жасаңыз: жұмыс барысында сіз не үйрендіңіз? 

•  Сіздің есебіңіз үш критерийге сәйкес келетініне көз жеткізіңіз: білу/түсіну, 

қолдану, талдау (рефлексия). 

Оқыту мен оқу тәжірибесіне өзгеріс қалай енгізгені бойынша

 есепке ұсыныстар

Осы есеп төңірегінде жұмыс істеу  барысында тренер мен курс тыңдаушыларының 

пікірлерінен ескеруге қажет  келесі  ұсыныстар пайда болды:

•  Ойланыңыз,  өзгерістер  қандай  деңгейде  болды:  сіз  өзіңіз  өзгердіңіз  бе? 

Неге  және  қалай?  Сіздің  оқытудағы  тәсілдеріңіз  өзгерді  ме?  Қалай  және 

неге?  Сіздің  оқушыларыңыз  өзгерді  ме?  Қалай  және  неліктен?  Олардың 

ата-аналарының  қатынасы  өзгерді  ме?  Мектеп  деңгейінде  қандай  да  бір 

өзгерістер енгіздіңіз бе? Мүмкін өзгерістер мектептен тыс жерлерге шықты 

ма? 

•  Есептерді жазған кезде, көмек тигізетін, кластер жасап алуды ұсынамын.

(1 сурет)

Өзгеріс жөнінде ойлану

Деңгейлер

Оқушылар

Мұғалім

Мектеп

Не өзгерді?

Қалай өзгерді?

Неге өзгерді?

Болған өзге-

рістердің қандай 

дәлелдемелері 

бар?

Тізбектелген сабақтар топтамасын жоспарлауда Бағдарламаның бір модулін 

қалай енгізгені туралы есепке ұсыныстар

Бұл есепті жазғанда келесі сұрақтарға жауап беру сізге көмегін тигізуі мүмкін: 

•  Мен осы модульді неліктен таңдадым? Осы модуль идеяларын іске асыру 

неге  маңызды  деп  санаймын?  Алдыңғы  екі  сұраққа  жауап  беруде  мен  өз 

көзқарасымды дәлелдей алдым ба?

•  Осы модульді оқытуда күтілетін нәтижелер қандай?  Өзімнің практикалық 

тәжірибемде алған білімдерді қалай қолданамын?

•  Осы  модуль  идеяларына  қатысты  қандай  әдебиеттерге  талдау  жасал-

ды?  Өзімнің  есебімде  осы  әдебиеттерге  сілтеме  жасадым  ба?  Сілтеме 

мөлшері  сенімді ме? (Нұсқаулыққа сілтемелер, сонымен қоса қосымша да 

әдебиеттерді пайдалануға болады).

•  Осы модуль идеяларына қатысты тәжірибеден мысалдар келтірілді ме? Не 

жақсы болғаны атап өтілді ме? Не дұрыс болмағаны талданды ма? Қандай 

да  бір  қиындықтар  болды  ма?  Неліктен?  Келешекте  осы  қиындықтарды 

қалай жеңемін?

•  Модульдің теориялық идеялары есепте келтірілген практикалық мысалдар-

мен байланысты ма?

•  Берілген модуль шеңберіне қатысты келешекте қандай жұмыстар жоспарла-

нуда? Өз тәжірибемде нені жетілдіргім келеді?

•  Берілген модуль идеяларына қатысты өзімнің оқыту мен тәжірибелік прак-

тикамда қандай қорытындыларға келдім?

20

21

Сабақтар топтамасының бір сабағы бойынша есебіне ұсыныстар 

Берілген есепті жазғанда келесі ұсыныстарға назар аударыңыздар:

•  Еесптің  тақырыбын  жазыңыз.  Портфолио  мазмұнындағы  есептердің 

тақырыптарына назар аударыңыз («Мектептегі тәжірибе кезіндегі орындауға 

арналған тапсырмалар»).

•  Ойланыңыз, сыныпты, оқушылардың санын, жас мөлшерін және сабақтың 

ұзақтығын көрсету кере пе?

•  Өз  есебіңізді  рапорт  емес,  өзгеше  шығармаға  түрлендіруге  тырысыңыз. 

(Есептің  басында  дәстүрлі;  тақырып,  мақсаты,  құралдар,  т.с.с  сөздерден 

аУЛаҚ БОЛыҢыз). Мағынасы болатын мәтінге айналдырыңыз. Мүмкін 

сізге  мынадай  сұрақтар  көмектесер:  Неліктен  осындай  мақсат  қойылды? 

Неліктен осы құралдар таңдалды? 

•  Ойланыңыз,  Сіздің  ойыңызша  сабақта  ең  маңызды  не?  Неліктен?  Өз 

есебіңізде ол туралы айтасыз ба?

•  Ойланыңыз,  сіз  сабақтың  нәтижесі  туралы  айта  аласыз  ба?  Қойылған 

мақсаттар  мен  міндеттерге  жеттіңіз  бе?    Жеткеніңізді  қалай  түсіндіңіз? 

Қандай дәлелдемелер бар? Нақты ма? Нәтижелер қойылған мақсаттарға сай 

ма? 

•  Ойланыңыз, сабақтың мақсаттары мен міндеттері SMART –қа сәйкес келе 

ме, яғни өткізген сабақта анық, өлшенетін, қол жетімді болы ма?

•  Сұрақтарға  жауап  беріңіз:  неге?    сіз  бір  нәрсе  істегенннен  кейін  не  бол-

ды? қандай өзгерістер болды? неліктен дәл осылай болды (болмады)? бұл 

өзгерістерге сіз қалай қарадыңыз?  неге дәл солай қарадыңыз? келесі кезеңге 

не жоспарладыңыз? 

•  Есепте  талдау мен бағалау  қамтылу керек, яғни  әлдебір жағдайға қатысты 

сіздің өз пікіріңіз. Сіздің есебіңізде  мынадай сөздердің көп болғанына көз 

жеткізіңіз: мен ойлаймын, өйткені .., менің пікірімше, менің болжауымша, 

мүмкін, демек, сондықтан, т.с.с...

•  Қарапайым тілмен жазуға ҚОРыҚПаҢыз!!!!

•  Барлығын тәптіштеп жазуға ҚОРыҚПаҢыз!!!!

•  Өзіңіздің қателеріңіз туралы жазуға ҚОРыҚПаҢыз!!!! Керісінше оларды 

көріп, сезінетініңізді, оларды қалай жеңе білетіңізді көрсетіңіз

•  ПЛаГИаТ заң бойынша құдалатынын есте сақтаңыз!!!

Берілген ұсыныстар мен түсініктемелер сіздерге рефлексивтік есептерді жазуға 

көмегін тигізеді деп, ал әріптестерімнің есептерінен келтірілген мысалдар сіздердің 

өз ойларыңызды дамытуға ықпал етеді деп сенемін. 

Сәттілік  тілеймін!

ТаныСТыРыЛыМ СӨзДЕРІн ДаЙынДаУ БОЙынШа 

ұСыныСТаР

Келесі ұсыныстар тыңдаушыларға көмектесуі мүмкін:

•  деңгейлік Бағдарлама мәнмәтініндегі таныстырылым не екенін түсіну;

•  таныстырылымды көрсетуге сапалы дайындалу;

•  тренер  мен  курс  тыңдаушылары  бірлесіп  құрған  таныстырылымға

жасаған бағалау критерийлерімен танысу;

Казахстан  Республикасы  педагог  қызметкерлерінің  біліктілігін  арттыру 

курстарының  Бағдарламасына  сәйкес  (Мұғалімге  арналған  Нұсқаулық,  98-бет) 

үшінші деңгейлі курс тыңдаушылары бағалау рәсімінен өту үшін келесі таныстыры-

лымдар дайындау қажет:  

Папка атауы

Таныстырылым   атауы

Таныстырылым-

дар

1) 

Тізбектелген  сабақтар  топтамасының  орта  мерзімдік 

жоспарының таныстырылымы

2) 

Тізбектелген  сабақтар  топтамасына  модульдер  қалай 

және  неліктен  ықпалдастырылғаны  туралы  таныстыры-

лым (таныстырылымдағы модуль тақырыбы есептегі мо-

дуль тақырыбынан өзгеше болу керек) 

3) 

Бір сабақ бойынша толық рефлексия

4) 

Оқыту мен оқу тәжірибесіне өзгеріс қалай енгізгені және 

басқарылғаны туралы рефлексивтік есеп

Үшінші (базалық) деңгей Бағдарламасы аясында тыңдаушылармен жұмыс істеу 

барысында таныстырылым сөздерін формативті және жиынтық бағалау мүмкіндігі 

болды. Соның нәтижесінде мынадай қорытындыға келдім.

Мұғалімдер  таныстырылымға    сөздерін  дайындағанда  келесі  қателіктерді  

жіберуге бейім: 

1.  мұғалімдер өз тәжірибесін талдауға емес, сүреттеуге бейім, яғни бір нәрсенің 

ҚАЛАЙ өткенін көп айтып, НЕЛІКТЕН  болды деген сұраққа жауап бермейді;

2.  мұғалімдер тапсырма  талаптарынан басқа таныстырылым жасайды;

3.  мұғалімдер таныстырылым тақырыбына қатысты емес өзге нәрсені айтады;

4.  мұғалімдер түсініксіз сөйлейді, бір тақырыптан басқаға ауысады;

5.  мұғалімдер  жалпы,  нақты  емес,  бұлдыр  сөйлемдерді  пайдаланады,  яғни 

мағынасыз сөйлейді;

6.  мұғалімдер оқыту нәтижелерінің релеванттық және валидтік дәлелдемелерін 

келтірмейді;

7.  мұғалімдер таныстырылымда сөйлейтін сөздерін жазбаша дайындамайды; 

8.  мұғалімдер берілген уақытқа төселмеген; 

9.  мұғалімдер  басқа  нәрсе  айтып  қоямын  деп  қорқады,  өз  білімдеріне  

сенбеушілік танытады;

10. мұғалімдер ақырын, сенімсіз сөйлейді;

11. мұғалімдер аудиторияны игере алмайды. 

22

23

«Таныстырылым»  дегенді  мен  былай  тұсінемін.  Ол-  Microsoft  Power  Point 

бағдарламасының көмегімен жасалған таныстырылым слайдтары мен сөйлеушінің 

сөзі.  Менің  ойымша,  таныстырылымға  дайындықты  сөйлейтін  сөзден  бастау  ке-

рек. Өйткені бәріміз бірдей өзімізді «тиімді спикерлерге» жатқыза алмаймыз. Бірақ, 

сөйлеуге  дайындалуда,    қарапайым  ережелерді  сақтау  және  жүйелі  түрде  жаттығу 

жүргізу, сіздің «ең үздік спикерге» айналуыңызға мүмкіндік тұғызады! 

Соған  байланысты  таныстырылымды  дайындау  мен  оны  қорғауға  бірнеше 

ұсыныс беремін. Бұл ұсыныстар үшінші (базалық) деңгейлі курс тыңдаушыларымен 

бірлесіп, сонымен қоса психологтар  Стив Аллен (1988) « сөзді қалай дайындау ке-

рек» [3] мен Джоан Детц (2002) және олардың «Как написать речь и выступить» и 

«Как написать речь и выступить?» [4] атты еңбектері негізінде жасалған. Олар келесі 

сұрақтарға жауаптарды қамтиды: 

•  Тиімді сөйлеуді қалай дайындау керек? 

•  Таныстырылым слайдтарын жасау барысында нені ескеру қажет?  

•  Сөйлегенде өзіңді қалай ұстау керек? 

Тиімді сөз сөйлеуді қалай дайындауға болады? 

Төменде келтірілген  кестеден есеп пен таныстырылым тақырыптары көп ретте 

ұқсайтыны көрініп тұр. Сондықтан, рефлексивтік есепті негіз ретінде алып  таны-

стырылым жасағанда пайдалануға болады. 

Еесптің  атауы

Таныстырылымның атауы

А  –  Тізбектелген  сабақтар  топтамасын  жо-

спарлауда  бір  модульді  қолданғаны  туралы 

рефлексия 

Тізбектелген  сабақтар  топтамасына  бір 

модульді  қалай    ықпалдастырғаны  туралы 

таныстырылым.

(таныстырылымдағы  модуль  тақырыбы 

есептегі  модуль  тақырыбынан  басқа    болу 

тиіс)

В1- Орта мерзімді жоспарлау туралы жазба-

лар

Тізбектелген  сабақтар  топтамасының  орта 

мерзімдік жоспарының  таныстырылымы.

В2 – Топтаманың бір сабағы бойынша есеп Бір сабақтың  рефлексиясы 

В3  -  «Мектептегі  тәжірибе»    тапсырмасы  

бойынша бірлескен таныстырылым рефлек-

сиясы

С – Өзінің оқыту мен сабақ беру тәжірибесіне 

өзгерістер енгізу туралы рефлексивтік есеп 

Рефлексия  того,  что  и  как  Вы  изменили  в 

своей школьной практике учителя и как Вы 

управляли этими процессами

Таныстырылымда  жасайтын  сөздерді  дайындағанда  бәлкім  Сізге  тренердің 

келесі кеңестері көмектесетін  болар: 

•  Ойлаңыз, сіздің сөзіңіздің негізгі мақсаты не? Аудиторияға қандай түйінді 

идеяны жеткізгіңіз келеді?  

•  Таныстырылым  тақырыбын  ойда  ұстаныңыз.  Не  айтатыныңызды 

нақты  анықтап  алыңыз.  «Бос»,  «дәмсіз»  сөз  сіздің    таныстырылымға 

дайындалмағаныңыз жөнінде әсер қалтырады

•  Өз  сөзіңізді  бастан  аяқ  жазып  шығыңыз.  Қайта  оқыңыз.  Басқа  мұғалімге 

оқуға беріңіз. Оған  сұрақтар қойғызып, өз пікірін айтуды сұраңыз. Уақытты 

белгілеп, регламентке жататыңызға көз жеткізіңіз. . 

•  Сөйлейтін сөзіңіздің басы, негізгі бөлім және қорытындыдан тұратынына 

көз жеткізіңіз. 

•  Өзіңізге  ойларыңызды  жинақтауға  көмектесетін  түйінді  сөздер  жазылған 

карточкалар дайындаңыз. 

•  Қажет  болса  аудиторияға    тәжірибе  кезіндегі  жинақтаған  дәлелдемелерді 

көрнекті түрде көрсету үшін таратпа материалдар дайындаңыз.

•    Өз  таныстырылымыңызды  видеоға  түсіріп  көріңіз.  Оны  қарап  отырып 

сөздерге, тембр, дауыс, қимылдарға назар аударыңыз. 

•  Алдын ала аудитория  қояды-ау деген сұрақтарды болжаңыз. Ойланыңыз: 

оларға сеніммен жауап бере аласыз ба?

жүктеу/скачать 0,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: