Коммуникация
Адамдар бір тілде сөйлесе де, әрқашан бір-бірін
жүктеу/скачать 11,31 Mb. Pdf көрінісі
|
1 тер-минасова
- Бұл бет үшін навигация:
- «Тіл және мәдениет»
| Адамдар бір тілде сөйлесе де, әрқашан бір-бірін
дурыс түсіне бермейді. Оның себебі - мәдениеттер ерекшелігінде. Е.М.Верещагин, В.Г.Костомаров. «Тіл және мәдениет» Қайта құру жылдарының бас кезі. Жумыс бабымен Америкаға барған болатынмын, қурбымның қызының сырқатнамасын көріп бе р у т өтініп, белгілі америкалық дәрі- герге телефон соқтым. Профессор, Америка медицинасының көрнекті өкілі асқан ізеттілік танытты. Жәр- дем беруге бірден келісімін беріп, кім екенімді, Америкаға не үшін кел- генімді сурай бастады. «Филолог- гпн, - дедім біраз паңдана. - Конфе- ренцияға келдім». «Филолог? - деп сурады ол да түсінбеген сыңай- мен. - Сонда ол медицинаның қай саласы?». Абдырап қалдым. Филология дегеннің не екенін білмей ме? Қалжыңы ма, әлде ма- зағы ма? Алайда дауысы шынайы, салмақты шыққан сияқты. Bi- раз кідірістен кейін: «Филолог дегеніміз кім сонымен?» - деп сура ды. «Енді, ол дегеніміз, яғни мен сөзді жақсы көрем деген сөз», - дедім міңгірлеп. «Ә, солай ма? - деді ол көңілі су сепкендей ба- сылып, - бос сөзді жақсы көремін деңіз, сол үшін сізді конгреске жіберген екен ғой». Ренжіп қалдым. Ыңғайсыз жағдай болды. Йе мен айналысатынымды түсіндіре алмадым. Сөзді жақсы көретінім рас, алайда сөз менен алыстау екен. Ағылшын тілін жақсы білемін, артикльдерін дурыс қолданамын, дауысты, дауыссыз дыбыстарын дурыс айтамын, алайда дұрыс қарым-қатынас жасай алмадым. Бул оқиға кітаптың кіріспесінде не айтам, немен айналысам, тіл туралы, мәдениет туралы, қарым-қатынас туралы жазылған еңбек жетерлік, ал сонда мен не жайында жазбақшымын деген ой үстін- де еске түсіп отыр. Қазіргі таңда әлемнің экологиялық келешегіне алаңдаулы көңіліміз қолымызға түскен әрбір жаңа кітапты аша оты- рып, еріксіз тағы бір тоғай (орман) қурбандыққа шалыныпты деп ойлайтыны анық. Осы бір жапырақ кітап үшін неліктен тағы бір тоғайдың түбіне жеткенімізді түсіндіріп, ақталып көрейін. 12 Білімім бойынша да, пешенеме жазылғаны бойынша да, жаным- ның қалауы бойынша да, қабілет-қарымым бойынша да, мен - фило- логпін. Сөзді жақсы көрем. Мамандығымныңатауына жазу (дгарһо), сөз (logos), білім, кіріспе деген сөздер емес, махаббат - рһііо деген сөздің негіз болғанына ризамын. Сөзге деген махаббат. Сөзді қалай сүюге болады? Немен айналысатынын жеткізуде қиналмай- тын, мәселен, адам емдейтін, өлімнен құтқаратын, адам ғұмырын, еңбекке қабілеттілігін ұзартатын адамға оны қалай ұғындыруға бо лады. Түсінесіз бе, сөзді сүйем, сол сөзге деген махаббат - менің мамандығым. Міне, сол сөзге деген махаббатты, яғни оны не үшін сүю керек, сөзге деген махаббаттан қалай мамандық жасауға бола- тынын сөзбен түсіндірудің ыңғайлы сәті туған сияқты. Жауап қарапайым әрі түсінікті: сөз қарым-қатынас үшін қажет, онсыз қарым-қатынас жасау мүмкін болғанымен, тым жадау әрі қиынға түседі. Егер шет тілінен енген кірме сөздерді әдеттегідей сәнді, орынды етіп қолдана алсаңыз, қарым-қатынастың, яғни ком- муникацияның барлық сән-салтанаты, еркіндігі сонда. Адам - қоғамда өмір сүретін тіршілік иесі. Қоғамда өмір сүретін- діктен, ол қоғамның басқа мүшелерімен қарым-қатынас жасауы тиіс. Орыс тіліндегі общество, общий сөздерінің ортақ түбірлеріне назар аударайықшы. Коммуникация (communication) сөзі де латын тіліндегі communis - жалпы (общий) деген сөзден шыққан. Сонымен, сөз адамдарды қарым-қатынас арңылы байланыс- жүктеу/скачать 11,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|