-ы, -і, -сы, -сі болмай, -сын, -сін болған да, кейін соңғы -н түсіп
қалған. Бүл арасы тіл білімінде әлі шешілген жоқ. Қайткен
күнде де 3-жақ тәуелдік түлғада түрған сөзге барыс, жатыс
септік жалғаулары жалғанғанда, бүлардың арасында пайда
болатын -н септік жалғау қүрамында қаралғанмен, белгілі бір
грамматикалық категорияның көне көрсеткіші болған. Бертін
келе өзі білдіретін грамматикалық мағынадан айырылып қалған
да, сөз қүрамында факультативтік элемент ретінде сақталып
қалған. Бүл -н түлғасы тек септік жалғауларының ғана алды-
нан емес, тәуелдік жалғаудың 3-жағынан кейін жалғанған -ша,
-ше, -дай, -дей жүрнақтарының алдынан да -нша, -нше, -ндай,
-ндей болып шыға келді: біреудің кез-і-нше, айту-ы-нша, бала-
сы-ндай, үн-і-ндей, т. б.
Сөйлемдегі онымен, менімен деген сөздердің қүрамында да
түбір (ол-он, мен) мен көмектес септік жалғаудың (мен) арасында
қазір ешбір грамматикалық мағына білдірмейтін -ы, -і-түлғасы
жүмсалады. Тарихи түрғыдан қарасақ, бүл түлға (дүрысы -ы,
Достарыңызбен бөлісу: |
