Непрерывного педагогического образования, рассмотрены вопросы роста

557 

 

басқа сөзбен айтар болсақ – ақылды қоғамда өмір сүрудеміз. Бұл дегеніміз - біз 

өмірімізді  жақсартуға  арналған  техникалық  құралдар  мен  әртүрлі 

орталықтардың  қоршауындамыз.  Бүгінгі  таңдағы  барлық  жерден,  әлемдік 

желіден  деректер  алу  мүмкіндігі,  әлемдік  білім  мен  тәжірибе  көлемінің 

қолжетімділігі,    барлығымызда  дерлік  бар  көпатқарымды  құрылғы,  гаджеттер 

біздің  өмірімізді,  бос  уақытымыз  бен  жұмысымызды  жеңілдетеді.  Олар: 

смартфондар,  планшеттер,  ультрабуктер  мен  өзге  де  алуан  түрлі  заманауи 

технологиялар.  

SMART-оқытудың  негізгі  аспектісі  –  білім  берудің  ыңғайлы  және  ашық 

ортасын  құру:  гаджеттерді  пайдалану,  ашық  білім  беру  қоры,  басқару 

құрылымы.  Біз  өмір  сүріп  отырған  қоғам,  бүкіл  әлем  дамуда,  соған  орай 

адамдардың  қажеттіліктері  де  өсуде,  жүзеге  асырушы  құралдар  да  кемеліне 

жетуде.  Кеше  ғана  біздер  өзімізді  технологиялық  құрылғылармен  қоршап, 

адамдық жүйе құрып, аналогтік есептеулерді қолданған индустриялды қоғамда 

өмір 

сүрдік. 

Бүгінгі 

таңдағы 

ақпараттық 

қоғамда 

бағдарламалық 

қамтамасыздандыруға сүйеніп құрылған компьютерлік жүйе мен сандық ойлау 

нарықтағы  өзектілердің  бірі,  ал  ертең  бізді  ақпараттық  жүйе  мен  будандық 

ойлау, ақпараттық технология үстем болатын қоғам күтіп тұр.  

 

Электронды оқытуды дамыту дәйекті түрде инфрақұрылымның ширақ 

дамуына  сәйкес  келесі  алгоритмдер  арқылы  жүзеге  асады:  E-Learning;  U-

Learning  (Ubiquitous-Learning,  жаппай  оқыту);  M-Learning  (Мobile-Learning 

мобилді  оқыту);  SMART-  education.  SMART  оқыту  –  бұл  икемді  оқыту:  еркін 

қолжетімділігі  бар,  білім  беру  шектеулерін  кеңейтуге  мүмкіндік  беретін,  тек 

қана білім алушылардың саны емес, уақыт пен кеңестік көзқарасы тұрғысынан 

да  білім  беру,  кез-келген  уақыт  пен  барлық  жерде  қолжетімді,  бүкіл  әлемдік 

контент көмегімен мобилді құрылғыны пайдалану негізінде интерактивті білім 

беру. 

 

SMART  –  қысқарған  сөз  (Self-directed,  Motivated,  Adaptive,  Resource 

free, Technology embedded), жеке тұлғаға білім беруді бағдарлау, ішкі ынтасын 

жетілдіру, бейімденуі, қорға еркін қолжетімділігі, технологияларды пайдалану 

дегенді білдіреді.      

 

Білім  берудегі  SMART  ұғымы  –  оқыту  үрдісіне  қатысушылардың 

құзіреттілігін үздіксіз дамыту үшін интеллектуалды орта құру, оқу үрдісіндегі 

ресми  және  бейресми  іс-шаралармен  қоса  қолданысқа  енген  жаңа 

құзіреттіліктерді  қолдану  жолдарының  тәртіп  көрсеткіші  болып  табылады. 

Бұндай  білім  берудің  техникалық  базасы  болып  оқушыларға  тиесілі 

құрылғылар  ғана  емес,  білім  беру  мекемесінің  де  барлық  құрылғылар  тобы 

жатады:  қарапайым  компьютерлер,  ноутбуктар,  планшеттер,  смартфондар. 

Бұлар ақылды экономика мен сандық қоғам талабына сай табысты іс-әрекеттер 

үшін қажетті білім беруді мақсат етеді.  

SMART  оқытудың  негізгі  мінездемесі:  әртүрлі  операциялық  жүйелерге 

арнап  жасалынған  бағдарламалық  қамтамасыздандырудың  сыйымдылығымен 

қаруландыру; оқыту ақпаратының тұтастығы мен үзіліссіз оқу үрдісінде білімді 

тең дәрежеде алуларына мүмкіндік жасау; уақыт пен орынға тәуелсіз, мобилді, 

558 

 

үзіліссіз  және  оқу  ақпаратына  қолжетімділіктің  қарапайымдылығы;  оқытушы 

мен  оқушының  мобилді  құрылғылар  арқылы  автономды  түрде  оқу 

ақпараттарына  қолжеткізуі;  әртүрлі  мотивациялық  үлгілерді  анықтау;  жеке 

және  ұйымдық  мақсаттармен  жұмыс  беруші  мен  білім  беру  мекемесінің 

арасындағы өзара байланыс; құзіреттіліктердің өзгерген көрсеткіштерін бағалау 

–  оқу  үрдісінің  нәтижесі  алған  біліммен  ғана  емес  іс-тәжірибеде  қолдана 

алуымен  де  өлшенеді;  икемді  оқыту  артықшылықтар  мен  білім  алушылардың 

жеке  мүмкіндіктерін  көрсетеді  (оқушылардың  жеке  ерекшеліктерін  ескере 

отырып білім беруді жоспарлау мүмкіндігі мынандай: бастапқы білім, тәжірибе 

мен  дағды;  білім  беру  стилі;  оқытудың  әр  сәтінде  физиологиялық  және 

психологиялық жағдайға дейін). 

SMART оқытуды тарату шарттары. Формалды және формалды емес білім 

беруді мойындау. Құзіретті-бағдарлау – мамандық құзіреттілігі мен белгілі бір 

үлгілер  негізінде  мазмұнын  жаңарту.  Техникалық  құрылыстағы  құрылымдық 

өзгерісті  және  SMART  құрылғыны  оқу  үрдісіне  енгізуді  қамтамасыздандыру 

оқу үрдісінде барлық қатысушылардың құзіреттілігін үзіліссіз басқару арқылы 

жүзеге  асады.  Білім  беру  ортасына  өзіндік  диагностика  құрылғысын  енгізу 

білім беру ортасын тұрақты атқарымдардың барлық элементтерімен (аппаратты 

бөлімдері мен контентті) қамтамасыздандыруды көздейді.  

Үздіксіз  ұстанымды  тарату  үшін  тұғырнамааралық  жол  мен  білім  беру 

ұйымдарындағы  бар  операциялық  жүйелерге  бейімделетін  бағдарламалық 

қамтамсыздандыруды  енгізу  керек.  Микроүлгілерді,  әр  түрлі  құрылғыларды 

пайдалану арқылы білім беру контентін жоғарғы жылдамдықта жаңарту. Білім 

беру  контентін  әзірлеуде  құрылғыларды  пайдалану  зияткерлік  ортада 

қолданылатын  құрылғы  пішімінде  объект  жасауға  мүмкіндік  береді.  Бағалау 

жүйесінде  оқытудың  мерзіміне  емес,  оның    нәтижелілігіне  назар  аударуымыз 

керек.  Оқуға  дейінгі  және  кейінгі  құзіреттіліктерді  анықтау  үшін  нақты 

өлшемдер қажет. Метрикалық өлшемнің барлық қорытындысы оқыту үлгісінің 

сараптамасы үшін электронды портфолиода сақталады.  

 

SMART оқытудың қорына кіреді:  видеоматериалдар, видео және онлайн 

дәрістер, тренажерлар, сандық кітаптар және т.б.  

Контент әзірлеудегі міндетті кезеңдер:   

- контент жоспарының жобасы (мақсаты, мазмұны, бағалау жүйесі); 

- контент әзірлемесін дайындау (StoryBoard); 

- контент мазмұнын әзірлеу, жалғасымдылық уақыты 25 минут.  

Электронды  оқытуды  қолдану  барысында  білім  алушылардың  оқу 

жетістіктерін бағалау жүйесі нақтылануы керек. Дәстүрлі  бес ұпайлық бағалау 

жүйесі электрондық оқытуда қолданыла алмайды, себебі:  

- оқушы бойында оқу дербестігінің «негізгі кірпіші» - бағалау дербестігін 

қалыптастыруға толыққанды мүмкіндік бермейді (аталған қабілет білім берудің 

жаңа сапасын анықтайтын негізгі құзіреттілік екендігін мойындатты); 

-  жекелей  оқытуды  қиындатады,  оқушылардың  білім  алудағы  алдыңғы 

қорытындыларын  нақтылы  жеткен  деңгейімен  салыстыра  отыра  бағалау 

қиындық тудырады;  

559 

 

-  аз  ақпаратты  болып  табылады,  нысанды  және  жабық  сын  нақты  білім 

деңгейін көрсете алмайды, ең бастысы, ары қарай күш жұмсау векторын, яғни 

нені  нақты  жетілдіру  керек,  немен  жұмыс  жасау  керек,  бұл  білім  алушының 

мүмкіндігі қандай екендігін  анықтауға мүмкіндік бермейді;   

-  жиі  жаралаушы  болып  келеді,  оқушы  үшін  алдау  қаруы  және 

психологиялық қысым болуы мүмкін.  

«Оқу  үшін  білім  алу»  жаңа  ұғымы  оқушыларды  білім  алу  барысында  жеке 

қиындықтарын  жеңуге  негіздейді,  күрделі  ептілік  пен  іскерлік  іс-әрекетін  

қалыптастыру деңгейін тексеруде әдіснамалық жаңа бағалауды талап етеді.  

Нәтижелі  білім  беруге  бағытталған  оқытудың  бағалау  жүйесі  мүмкіндік  беруі 

тиіс:  

-  ақпараттық  және  мөлшерлі  қайтарымды  қатынасты  жүзеге  асырып, 

білім  алушыларға  бағдарламаны  орындау  туралы  ақпаратты  беру  арқылы  ол 

қаншалықты  алға  жылжыды,  бағдарламыны  орындау  деңгейінде  неге  ерекше 

назар  аударуын  көрсету  арқылы  әлсіз  тұстарын  көрсету,  ал  тьюторға  бұл 

қайтарымды қатынас қойған мақсатына жету туралы ақпаратты береді.  

-  оны  көтермелеу  түрінде  қолдану,  бірақ  жазалау  емес,  оқуға 

ынталандыру,  білмейтін  тұстарын  қарастыруға,  білетінін  жетілдіруге 

пайдалану;  

-  бағалау  жүйесі  арқылы  білім  алушының  өз  екпінімен  сәл  болсадағы 

алдыға ұмтылысын көрсету;  

- оқушыларды жетістікке бағдарлау;  

-  шектелген  топтағы  білім  алушылардың  жетістіктеріне  ғана  емес,  терең 

негізіне сүйену, өзін-өзі бағалауының қалыптасуы мен дамуына көмектесу. 

Бүгінгі  таңда  әдебиетте  «қалыптастырушы  бағалау»  термині  кеңінен 

қолданылып  жүр,  бағалау  ең  алдымен  оқушының  жеке  қалыптасуына 

бағдарлануы тиіс.   

Қалыптастырушы  бағалау  (кей  кезде ішкі деп  те  аталады)  әр оқушының 

жеке  жетістіктерін  анықтауға  бағытталған,  бұл  бағалау  қорытындыны 

салыстыруды және әкімшілік тұжырымды қажет етпейді.  

Бағалаудың  бұл  түрін  қалаптастырушы  деп  атау  себебі,  баға  нақты  оқушыға 

бағытталған  және  сол  оқушының  тақырыпты  меңгерудегі  олқылықтарының 

орынын тиімді толтыру үшін беріледі.   

Бағалаудың  сыни  жүйесі  білім  беруде  жоспарланған  барлық  іс-әрекетті 

бағалау  үшін  өлшемдер  жүйесі  құрылады  деп  топшалайды.  Мысалы, 

электронды  оқытуда  форумға  қатысу  қарастырылса,  форумда  білім 

алушылардың жұмыстарын бағалау үшін бағалау өлшемдері көрсетілу керек:  

- форумға қатысуы; 

-  форумда  айтылған  пікірлер  форум  тақырыбына  сәйкес;  форумдағы 

пікірлер  берілген  кестеге  сай  «3-2-1»  (3  аргумент  «келісемін»,  2  аргумент 

«қарсымын», 1 «сұрақ»); 

- пікірлер сыпайы және әдепті.  

Samsung Smart School  жобасын іске асыру бойынша инновациялық іс-әрекеттің 

негізгі бағыттары:  

560 

 

-  оқу  үрдісінде  Samsung  Smart  School  интерактивті  құрылғысын  және 

бағдарламамен қамтамасыздандыру мүмкіндіктерін зерттеу;  

- оқу-тәрбие үрдісінде Samsung Smart School қолданудағы педагогикалық 

тәжірибені  тарату  үшін  әдістемелік  жұмысты  ұйымдастыру.  Осы  бағытта 

мектеп мұғалімдерінің кәсіби құзіреттіліктерін дамыту; 

-  Samsung  Smart  School  мен  мектептің  білім  беру  кеңісітігін  біріктіру 

(оқу-тәрбие үрдісінде интерактивті сыныпты қолдануды ұйымдастыру).  

Samsung  Smart  School  интерактивті  құрылғының  мүмкіндіктерін  зеттеу 

және оқу-тәрбие үрдісінде жүзеге асыру үшін мұғалімдерден шығармашыл топ 

құру.  Бұл  топтың  басты  тапсырмасы:  құрылғының  білім  берудегі 

мүмкіндіктерін  игеру  және  педагогикалық  тәжірибені  мұғалімдер  ұжымында 

тарату. 

Тұрақты 

түрде 

презентация, 

шебер-класс, 

коучингтер 

ұйымдасытырылып, ақпараттық бүктемелер шығарылады, т.б.  

Ақылды  кабинеттің  мүмкіндіктерін  сабақта  пайдалану  оқушылардың 

білімге  деген  ынтасын  арттырады.  Оқушылар  жеке  және  жұптық  жоба  жасау 

барысында  S-Note  бағдарламасын  белсенді  қолданып,  сол  арқылы  коллаждар 

мен  әртүрлі  тақырыптарға  плакаттар  жасап,  жобаларын  қорғайды. 

Видеоредактор  бағдарламасымен  жұмыс  істеу  барысында  пәнді  игеруге  деген 

қызығушылықтарын  артыратын  клиптер,  фильмдер  құрастырады.  Тілдік 

пәндерде  жоба  құру  барысында  оқушылардың  қарым-қатынас  құзіреттілігін 

жетілдіру  үшін  барлық  тілдік  іс-әрекеттерді  пайдалануға  болады,  олар:  оқу, 

сөйлеу, аудару және жазу. Жобамен жұмыс оқушылардың субъекті қабілеттерін 

дамыта  отыра  әр  баланың  бойынан  даралық,  бірегейлік  және  қайталанбас 

қабілеттерді  көруге,  шығармашылық  әлеуетін  кеңейтуге  мүмкіндік  береді. 

Балалар  өз  планшеттерінде  жеке  жұмыс  жасау  арқылы  бір-бірімен  ақпарат 

алмасуға, өзін-өзі тексеру мен өзге оқушылардың жұмысын бағалауға үйренеді.  

Өзіндік      жұмысты  өткізу  барасында  дамыта  оқытуды  ұйымдастыру  және 

жүзеге  асыру  өте  тиімді:  әр  планшетке  оқушылардың  жеке  ерекшеліктерін 

ескере отыра  тапсырамалар (грамматикалық материал  мен үлестірме  қағаздар, 

ми  жұмысын  жақсарту  үшін  логикалық  жаттығулар)  жіберіледі.  Smart  School 

мүмкіндігін  пайдалана  отыра  жеке,  жұптық,  топтық  жұмыс  түрлерін 

ұйымдастыруға болады. Сабақта компьютерлік тесттерді, білімдерін тексеруге 

арналған  ойындарды  пайдалану  аз  уақыттың  ішінде  игерілген  материал 

деңгейін  көрсете  алады.  Бұндай  жұмысты  ұйымдастырғанда  сабақ  үлгерімі 

төмен  оқушылар  да  сабаққа  белсене  қатысады.  Smart  School  бағдарламасы 

мұғалімге сабақтың барлық кезеңінде әр оқушының жұмысын ұйымдастыруға, 

жетекшілік  етуге  және  бақылауға  көмектеседі,  бірде-бір  оқушы  мұғалім 

назарынан тыс қалмайды.  

Samsung  Smart  School  мектептің  маркетингтік  үрдісінде  де орны  ерекше. 

Сынып 

мектепішілік, 

қалалық, 

облыстық 

деңгейдегі 

іс-шараларды 

ұйымдастыруда  көп  көмек  көрсетеді.    Оқушылардың,  ата-аналардың, 

педагогтардың, қоғамдық ұйым өкілдерінің үлкен қызығушылығын оятады.  

Мектепте  Samsung  Smart  School  тәжірибесін  пайдалану  бойынша  мынадай 

нәтижелерді атап айтуға болады:  

561 

 

-  презентациялық  және  интерактивті  Smart  School  құрылғысын 

пайдаланудың ыңғайлылығы (All Share технологиясымен пайдалану). 

- мұғалімдер мен оқушылардың ақпараттық құзіреттіліктерін дамытудағы 

әлеуетілігі (сабақ аясында интернетті және медиаконтентті пайдаланудың үлкен 

мүмкіндігі). 

-  оқушылардың  креативтілігін  (шығармашылығын)  дамыту  (Samsung 

Smart  School  бағдарламасы  әртүрлі  контентті  пайдалана  отыра  шығармашыл 

жобалар жасауға мүмкіндік береді).  

-  оқушылардың  ынталарын  ояту  (Smart  School  құрылғысымен  жұмыс 

оқушылардың үлкен қызығушылықтарын тудырады). 

-  мектеп  педагогтарының  кәсіби  құзіреттіліктері  кеңейіп  (мұғалімдер 

интерактивті құрылғымен және Smart School бағдарламасымен жұмыс жасауға 

бейімделеді).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

              Сурет1.      SMART - оқыту 

SAMSUNG SMART SCHOOL интерактивті құрылғысының болашағы мектепте 

өткізілген  тәжірибеден айқындалады. 

Бұл: 

-    SAMSUNG  SMART  SCHOOL  мүмкіндіктерін  мектеп  тәжірибесінде 

белсене қолданатын мұғалімдер санының  өсіуі.  

-  SAMSUNG  SMART  SCHOOL  ұсынған  барлық  мүмкіндіктердің  жүзеге 

асуы.  

-  аталмыш  құрылғысы  бар  білім  беру  мекемелерімен  өзара  жүйелік 

байланыстың аумақтануы.  

Білім берудің бұндай жолы әр адамға өмір бойы білім алуға, ақпарат пен 

білім  беретін  әртүрлі  құрылғыларды  өмірінің  соңына  дейін  пайдалануға 

машықтандырады.  Білімде  бір  жерден  ғана  қаныққаныңша  алатын  көз  жоқ.  

Homo-Sapiens  уақыты  өткен,    болашақ  Homo-Ludens,  ойлап  қана  қоймай, 

ойнайтын адамда.   

 

Библиографиялық сілтемелер 

1.  Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011-2020 

жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. 

2. Штода В.А. Особенности применения ЦОР и интерактивной доски на 

уроках // ИКТ в образовании. - 2009. - № 12 (48). – С. 14-15. 

562 

 

3.  Семченко  А.А.,  Мухамбетжанова  С.Т.,  Толыкбаева  Г.Н.,  Жартынова 

Ж.А., Коровина С.В. Разработка образовательных контентов в объектно-

ориентированной среде «MOODLE»-Алматы: РИПК СО, 2011.-48с. 

4.  Зайнутдинова    Л.Х.  Создание  и  применение  электронных  учебников 

(на  примере  общетехнических  дисциплин)  Л.Х.  Зайнутдинова.  – 

Астрахань : Изд-во «ЦНТЭП», 1999. – 364 с. 

5.  Куклев  В.А.  Опыт  разработки  и  применения  цифровых 

образовательных  ресурсов:  от  компьютеризированных  учебников  через 

сетевые технологии к мобильному образованию // Компьютерные учебн. 

программы и инновации. - 2006. - № 3. - С. 70-74; 

 

 

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: