Бағдарламасы «Биологиялық қауіпсіздік»
Жұмыс гипотезасын құрастыру
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Pdf көрінісі
|
umkd 2218 veterinariyadag adistemelik 2021-2022 (1) (1)
| Жұмыс гипотезасын құрастыру. Бҧл кезде гипотезаны ғылыми болжамдау
тҥрінде қарастыруға болады. Ол ғылыми дәлелдеуге алынған міндеттерді шешу ҥшін қолданылатын қҧрал ретінде қолданылатын ҥрдістер, дәлелдемелер. Зерттеу бағдарламасы бір немесе бірнеше гипотеза бағытында болуы мҥмкін. Гипотезаның тҥрлерін ажыратады: жазаша тҥсіндіру, тҥсініктеме тҥрінде немесе болжамдау, негізігі және негізгі емес, бастапқы және екінші. Жҧмыс бағдарламасының процедуралық бӛліміне ентіндер: 1) принципиальды зерттеу жоспары 2) эмпириялық материалдарды жинақтау және талдаудың негізгі процедураларын келтіру. Нақты ғылыми зерттеу принципальды жоспар бойынша жҥргізіледі, ол зерттеу нысаны бойынша ақпараттың санынан байланысты қҧрастырылады. Жоспарлар іздестіру, талдау және экспериментальды болады. Іздестіру жоспары, егер зерттеу нысаны немесе зерттелетін зат бойынша нақы болжам болмаса және жҧмыс гипотезасын ҧсыну қиынға соққан кезде қолданады. Осындай жоспарды қҧрастырудың негізгі мақсаты – тақырыбты (мәселені) нақтылау және гипотезаны қҧрастырып анықтау. Оны, егер алынған тақырып бойынша әдебиеттер болмаса немесе ӛте аз болған кезде қолданады. Жазбаша түрдегі жоспар, оны нысан және затты ерекшелендіру, бӛлу қажет болған кезде қолданады. Жоспардың мақсаты – осы гипотезаны анықтау, зерттеу нысанын сипаттайтын дәлелдерді жазу. Эксперментті жоспарға биотехнологиялық немесе ветеринариялық эксперменттерді жҥргізу жатады. Егер ғылыми мәселе анықталып, қҧрастырлған және тҥсіндірілген гипотеза кезінде қолданылады. Жоспардың мақсаты- зерттелетін нысанның себеп болатын байланыстарын анықтау. Бағдарламаның процедуралық бӛлімінде зерттеудің әдістері таңдалады, ол әдістің мақсаты, міндеттерімен және зерттеу гипотезасымен байланыстылығын кӛрсетеді. Әдісті таңдау кезінде ескерілу қажет: 1) тиімділігі, яғни қойылған мақсатқа жету ҥшін және зерттеулерді нақты, дәл орындауды қамтамасыз етуі тиіс. 40 2) үнемді (экономичным) яғни ізденушінің уақытын, кҥшін, заттарын ҥнемдеуі қажет; 3) жай, зерттеушіге тҥсінікті болуы керек; 4) адамның денсаулыңына қауіпсіз 5) ғылыми, яғни тҧрақты ғылыми негізі болуы тиіс. ЖОО студенті ғылыми зерттеудің жҧмыс бағдарламаларын ойластырмайды, ал олар оқу жҧмысын дайындау жоспарын қҧрастыруға тиісті. Магистрлік, дипломдық немесе курстық жҧмыстардың жоспарына кіріспе, бӛлім, бӛлімшелерге бӛлінген негізгі бӛлімнен және қорытынды енеді. Жоспар жай және кҥрделі болуы мҥмкін. Жай жоспарда негізгі сҧрақтардың тізімі беріледі. Кҥрделі жоспарда әрбір бӛлім бӛлімшелерге бӛлінеді. Кейбір кезде аралас жоспар қҧралады. Жоспарды қҧрастырған кезде ескерілуі қажет: 1) сҧрақтар таңдалған тақырыпқа сәйкес келуі керек және оның шеңберінен шығып кетпеуі керек; 2) тақырыптың сҧрақтары логикалық реттілікпен орналасқаны дҧрыс; 3) оған міндетті тҥрде тақырып сҧрақтары бойынша зерттеудің негізгі аспектілері енуі тиіс; 4) тақырып жан-жақты зерттелуі қажет. Зерттеулерді жҥргізу кезінде жоспар ақырғы болмайды, ӛзгеруі мҥмкін ӛйткені зерттеу барысында нысанның жаңа аспектілері және ғылыми міндеттерді шешудің басқа да жолдары табылуы мҥмкін. Ғылыми-зерттеу жҧмыстарының негізгі сатыларын зерттеу жоспарына, кҥн-тізбелік мерзімдеріне сәйкес жҥйелердіруге болады, осы мақсатта жҧмыс жоспары қҧрастырылады. Студет жҧмысты орындау кезінде логикалық реттілікпен қҧрастыра білуі тиіс, сонда белгіленген мерзімде ғылыми міндетті шешіп, қатырып бойынша қойылған мақсатқа жетеді. Жҧмыстың негізісін анықтай білу керек, сонымен қатар зерттеудің элементтерін де естен шығармауға тырысу қажет. Ізденушінің негізгі сапасы – бҧл маңызды бӛлімдерді ескеру, зерттеудің негізгі жолына ауытқымай, кіші заттар ҥлкен мәселені кӛруді ҥйрену. Ҧсынылған әдебиеттер: 1. Ахметсадыков Н.Н., Омарбекова У.Ж., Хусаинов Д.М. Ветеринария негіздері - Алматы, 2010, 336 б. 2. Новиков А.М. Методология научного исследования. – М.: Либроком. 2013. -272 с. 3. Новиков А.М. Методология: Основания методологии. Методология научного исследования. Методология практической деятельности. М.:Красанд. 2014. -632 с. жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|