51
Сұрақтары:
1 Ғылыми мақалаға кіріспе
2 Ғылыми мақаланы зерттеу әдістері
3 Ғылыми мақаланың" нәтижелері "және" нәтижелерін талқылау"?
4 Ғылыми мақаланың қорытындысы мен тҧжырымдары.
5 " Пайдаланылған әдебиеттер тізімі"
Қысқаша мазмұны
Кіріспе. Кіріспеде қажет:
(1)
гипотезаны анықтаңыз;
(2)
кіріспе ақпарат беріңіз;
(3) Бҧл зерттеудің не ҥшін жасалғанын тҥсіндіріңіз;
(4) осы саладағы зерттеулерді сыни талдау;
(5) тақырыптың ӛзектілігін кӛрсету.
Кейде нәтижелерді ҧсынып, оларды талқылағаннан кейін, яғни" нәтиже бойынша",
соңғы кезеңде"кіріспе" жазу пайдалы.
Қалай болғанда да, жҧмыс аяқталғаннан кейін мақаланың қалған бӛліктеріне
"енгізудің" сәйкестігін тексеру қажет. Алайда, мақалада жҧмыс істеудің басында
"кіріспе" жазу автордың ақыл-ой белсенділігі процесін және одан әрі экспозицияны
қҧрайтынын есте ҧстаған жӛн. "Кіріспе" ӛзі келесі негізгі тармақтар бойынша
талдануы керек:
(1) мақсаттар мен бастапқы гипотезалар, егер олар бар болса, нақты тҧжырымдалған
ба?
(2) қарама-қайшылықтар бар ма?
(3) кіріспеде пайдаланылған негізгі әдебиеттерге сілтемелер бар ма?
(4) жҧмыстың ӛзектілігі мен жаңалығы тҧжырымдалған ба?
Зерттеу әдістері. Осы бӛлімде келтірілген ақпараттың мағынасы-жеткілікті
біліктілігі бар басқа ғалым жоғарыда аталған әдістерге сҥйене отырып, зерттеуді
кӛбейте алады. Биологиялық және биотехнологиялық тақырыптар жӛніндегі
мақалаларда осы бӛлімде зерттеу жҥргізудің орнын, уақытын, шарттарын, қажет
болған жағдайда зерттеу объектісін, материалдың кӛлемі мен қҧрылымын,
эксперименттік жҧмыстарға арналған Эксперимент жоспарын, пайдаланылған
зертханалық және статистикалық рәсімдерді сипаттау қажет. Пайдаланылған әдістер
ҥшін шектеулер мен жорамалдарды және егер бҧл жасалса, оларды еңсеру
жолдарын міндетті тҥрде кӛрсету керек.
Әдістің мәнін сипаттамай әдеби кӛздерге сілтеме жасау, егер бҧл әдіс стандартты
немесе жалпы қолданылатын болса немесе жоғары мамандандырылған журналға
мақала жазса ғана мҥмкін болады. Оқырмандардың кең ауқымына назар аударған
кезде немесе бірнеше ғылыми пәндердің зерттеу тәсілдерін біріктірген кезде әдістер
ӛте егжей-тегжейлі кӛрсетілуі керек.
Кейінгі нәтижелер айтарлықтай тәуелді болатын кҥрделі эксперименттік немесе
аналитикалық жабдықты пайдалану кезінде қҧрылғының брендін және ӛндіруші
компанияны, сондай-ақ бірегей заттарды, бағдарламалық ӛнімдерді және т.б.
ӛндірушілерді кӛрсету керек.
52
Нәтижелері. Бҧл Негізгі бӛлім, оның мақсаты жҧмыс гипотезасы
(гипотезалар) қандай деректермен расталғанын кӛрсету болып табылады.
"Нәтижелер" және "талқылау" жеке бӛлімдерін қамтитын мақала қҧрылымы кезінде
нәтижелерде тек деректерді сипаттау керек. "Неліктен нәтижелер осындай?"және"
олар нені білдіреді?"сіз баяндау логикасын сақтау ҥшін қажет кӛлемде ғана
қарауыңыз керек.
Нәтижелер,
әдетте,
иллюстрациялармен-кестелермен,
графиктермен,
фотосуреттермен қаныққан, олар дәлелдеудің негізгі
функциясын орындайды,
бастапқы, нақты материалды ҧсынады. Бҧл суреттер мәтінді қайталамауы
керек. Мәтіндік бӛлімде тек осы кестелер мен суреттер мәндерінің
тҥсіндірмелері келтіріліп, келесі деректер блогына немесе талдаудың келесі
сатысына ӛту логикасы тҥсіндірілуі керек.
Иллюстрацияларды рәсімдеу барлық журналдар мен редакциялармен қатаң
реттеледі және "авторларға арналған Ережелерде"баяндалады.
Иллюстрациялық материалдарды дайындаудағы кейбір жалпы ҧсыныстар:
(1) суреттердегі жазулар, цифрлық және мәтіндік белгілер бейненің масштабына
барабар болуы тиіс; биологиялық объектілердің суреттерінде Ӛлшем масштабы
міндетті тҥрде
келтірілуі тиіс;
(2) суреттер мен кестелердегі (және мәтіндегі) сандық деректер ҥшін ӛлшем
бірліктерін ондық санға дейін немесе одан кейін ең аз нӛлдермен жазуға тура
келетін етіп таңдау керек;
(3) кестелер мен суреттердегі барлық қолдар, белгілер мен қысқартулар тҥсіндірілуі
тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: