Мектепке д ей ш г імекеме мен бастауыш буын арасындағы сабақтастық Карабаева

МЕКТЕПКЕ Д ЕЙ Ш Г ІМЕКЕМЕ МЕН БАСТАУЫШ БУЫН АРАСЫНДАҒЫ САБАҚТАСТЫҚ

Карабаева З.М.,мүгалім

А.  Тихоненко атындагы ЖОББМ,  БҚО

Білім  беру  жэне  ғылым  саласына  елеулі  өзгерістер  енгізіп  жатқан  қазіргі  кезеңце  мектепке  дейінгі 

үйымдар  мен  бастауыш  білім  беру  ісін  жаңа  сапалық  деңгейге  көтеру  міндеті  бүгінгі  күннің  көкейкесті 

мэселесі.  Осы  өзгерістер  білім  саласының  алғашқы  сатысы  болып  саналатын  мектепке  дейінгі  үйымдарда 

болашақ  үрпақтың  дүниетанымын  дамытуға,  жеке  түлға  ретінде  қалыптастыруға,  сәбилік  шақтан  бастап 

толық жағдай жасауды, тәрбиелеумен білім беруге аса жауапты қарауды басты міндет етіп қойып отыр.

Аталған  міндетті  шешуде  кезек  күттірмейтін  мәселелердің  бірі  ретінде  мектепке  дейінгі  тәрбие  мен 

бастауыш  білім  берудің  сабақтастығын  қамтамасыз  етудің  жолдарын  айқындаудың  маңызы  зор.  Өйткені 

сабақтастық  туралы  мэселе  өткір  қойылып  отыр.  Бүл  мэселені  ғалымдар,  білім  беру  мекемелерінің 

жетекшілері,  мүғалімдер, ата-аналар да көтеріп отьф.  Олардың дабыл қағуына толық негіз бар.

Мақсат,  мазмүн  бірлігі  неғүрлым  тиімді  деген  эдістерді,  оқыту  қүралдарын,  балалар  мен 

оқушылардың  жетістіктеріне  қорытынды  жасау  жэне  бағалауды  таңдап  алуға  негізделген  білім  берудің 

мектепке  дейінгі,  бастауыш  буын  сатыларындағы  көп түрлі,  көп  нүсқалы  бағдарламалардың  болмауы,  осы 

сатылардың арасындағы байланыстың жоқтығын көрсетеді.  Берілген бағдарламаларда білімді игеру көлемі, 

жеке  түлғалық,  элеуметтік даму  деңгейлері  ескерілмеген.  Бастауыш  буын  мен  мектепке  дейінгі  білім  беру 

бір-бірінен алшақ жатыр деуге болады.

Сондықтан балабақша мен бастауыш буын сабақтастығын айқындауда біріншіден:

-  аталған  сатыдағы  білім  берудің  өзіндік  мақсаттарының  айқындалуы,  білім  мазмүнының  бірыңғай, 

жүйелі  қүрылуы,  баланың  белсенді  дамуы  арқылы  білім  берудің  келесі  сатысына  көшудің  тиімділігінің 

қамтамасыз етілуіне;

- екіншіден:  білім беру жүйесінің эрбір әдістемелік компоненттерінің байланысы мен үйлесімділігінің 

болуына назар аудару керек (мақсаты, міндеттері, мазмүны,  эдістемесі, үйымдастыру түрлері).

Сонымен  қатар  аталған  сабақтастық  сақталу  үшін  мектепке  дейінгі  кезеңде  —  жас  ерекшелігіне 

сэйкес  баланың  өзін-өзі  бағалауының  сақталуы,  танымдық  жэне  түлғалық  дамуы,  қоршаған  ортамен 

байланыс  жасауға  дайындығы  қарастырылады.  Бастауыш  сатыда  —  мектепке  дейінгі  шақтағы 

жетістіктерінің  барлық  деңгейіне  тірек  болуды,  қарқынды  даму  жағдайында  жеке  жүмыстарды,  мектепке 

дейінгі  қалыптасып  болмаған  қасиеттерін  жетілдіруге  арнайы  өзара  қарым-қатынас  жасау  формаларын 

дамытуды қамтамасыз етеді.

Сабақтастық  даму  кезеңдері  мен  сатылардың  арасындағы  ортақ  мақсат-міндеттер,  ортақ  мазмүнды 

байланыс,  бүл байланыс олардың толық жэне жеке жақтарының кейбір элементтерін сақтайтын түтас жүйе. 

Жеке  түлғаның даму  кезеңінің үздіксіз  білім  беру деңгейлері  мен  сатылары  нақты  мақсаттарды  іске  асыру 

жағдайлары мен талаптарының іске асырылуымен анықталады.  Осының барлығы бір ғана түпкі мақсатқа — 

баланы жүйелі сатылы дамыту,  бір буыннан екінші буынға неғүрлым сәтті өтуге бағытталуы тиіс.

Сабақтастық білім беруде:

-  балалардың  жеке  түлғалық  дамуын  қалыптастырып,  олардың  одан  арғы  өмірлік  қызметтерін 

қамтамасыз етеді;

-  білім  беру  кезеңдерінде  үздіксіз  білім  беру  (балабақша-мектеп,  мектеп  жоғарғы  оқу  орны); 

-  біртүтас  білім  беру  жүйесінде  осы  кезендердің  жэне  оқыту  түрлерінің  біртүтастығын  үйымдастыруға  өз 

әсерін тигізеді.

Мектепке дейінгі мекеме мен бастауыш сынып арасындағы сабақтастықтың негіздемесі:

- балалардың білуге деген қүмарлығын дамыту;

- балалардың өздігінен шығармашылық жүмыс тапсырмаларын шеше білу қабілетін дамыту;

- балалардың интеллектуалдық жэне түлғалық дамуына бағытталған шығармашылық қиялын дамыту;

- тілдік қарым-қатынасын дамыту (қүрбы-қүрдастарымен,  ересектермен тіл табысып,  сөйлесе білу)

Сабақтастық  үрдісін  2  жақтан  қарауға  болады.  Мектепке  дейінгі  буын  сатысында  мектепке  дейінгі

балалық  шақтың  өзіндік  қүндылығы  қысқартылады  жэне  балалардың  жеке  түлғалық  сапасының  негізі 

қалыптасады.

Мектеп  өз  жүмысын  жоқтан  қүрмайды.  Мектепке  дейінгі  балалардың  жетістігін  қапсырып  алып, 

балалардың 

жинақтаған 

әлеуетін 

педагогикалық 

практиканы 

үйымдастыра 

отыра 

дамытады. 

Сабақтастықтың осындай түсінігі балалардың дамуы мен оқып үйренуін үздіксіз іске асырып отырады.

Бүл:

Мектепке  дейінгі  мекеме  мен  мектептегі  білім  үрдісінің  мақсатын,  міндетін,  мазмүнын,  бағыттап 

отырады;  эр баланың дамуына жағдай жасайды (денсаулығын сақтау,  эмоционалдық саулығы).

Балабақша  мен  бастауыш  білім  сатысының  сабақтастығын  тек  баланы  мектепке  дайындау  деп 

түсінбеу  керек,  мүнда  педагогтар  мектепке  дейінгі  үйымдарда  білім  берудің  формалары,  әдіс-тәсілдерімен 

жете  танысып,  6  жас  пен  7  жас  аралығындағы  психологиялық  ерекшелікті  анықтай  отырып  мектепке 

біртіндеп жеңіл бейімделуіне жағдай жасау шарт.

Мектепке  дейінгі  мекеменің  міндеттері:  салауатты  өмір  сүру  салтының  қүндылығына  балаларды 

қатыстьфу;  эмоционалдық  аман-саулығын  қамтамасыз  ету,  эр  түрлі  көркемдік  іс-эрекет  түріне  жағдай 

жасау; талабын, білуге қүмарлығын, еркіндігін дамыту;  айналадағы элем жайында білімін қалыптастыру.

Бастауыш  мектептің  міндеттері:  салауатты  өмір  сүру  салтының  қүндылығын  қалыптастыру  жэне 

өзінің  тэртібін  осыған  сай  реттеу;  қоршаған  ортамен  белсенді  қарым-қатынас  дайындығын  дамыту. 

(эмоционалды,  интеллектуалды,  коммуникативті  жэне  іскери)  мектепте  оқуға  үйрену  деген  тілегін 

қалыптастьфу;  эр  түрлі  әрекетте  бірлесе  жүмыс  істей  білуі  мен  өздігінен  жүмыс  істеуін  дамыту;  мектепке 

дейінгі  мекемедегі  жетістігін  жетілдіру,  мектепке  дейінгі  мекемеде  дамуында  қалыптаспаған  сапасына 

арнайы көмек көрсету.

Мектепке  дейінгі  мекеме  мен  бастауыш  сыныптың  сабақтастық  бойынша  жүмысын  үйымдастыру: 

мектепте  оқып  үйренуіне  жағдай  жасау;  мектепте  оқуға  психологиялық  дайындығын  қалыптастыру;  бала 

дамуының үдіксіз білім беру жүйесін қүру.

Мектепке  дейінгі  мекеменің мақсаты:  денсаулығын сақтау,  нығайту;  психологиялық дамуына жағдай 

жасау (есте сақтау,  ойлау,  қабылдау) мектепте оқуға дайындау (мектеп,  мектеп ережесі,  қоңьфау, үзіліс).

Бастауыш  мектептің  мақсаты:денсаулығын  сақтау  нығайту;  қабілеттерін,  ойлауын  дамыту; 

ерік, жігер сезімін дамыту.

Екі үйым арасындағы әрекет:

Мектепке  дейінгі  мекеме  —танымдық  әрекет  —мағлүмат  алады,  талдайды,  ойнайды,  білім  алып, 

тәжірибе  жасайды.  Бастауыш  сынып  —оқу  әрекеті  —оқи  алуға  үйренеді,  оқығысы  келеді,  жаңа  мазмүнды 

меңгереді, жаңа түсініктер қалыптасады.

Мектеп  пен  мектепке  дейінгі  мекемедегі  сабақтарды  салыстьфа  отыра  келесі  үқсастықтарды  атап 

айтуға болады:  Бір  маңыздылық:  балалардың танымдық әрекетін басқару,  білім жэне  білікпен қаруландыру 

бірмезетте  жан-жақты  тәрбиелеу.  Оқыту  мектепте  де,  мектепке  дейінгі  мекемеде  де  бағдарлама  бойынша 

өткізіледі.

Айқын жэне  қатаң үйымдастыру:  эрқашан,  эр уақытта нақты сабақ кестесі,  эр  баланы оқыту  міндеті, 

педагогтың барлық балалармен үжымдық жүмыс жүргізуі.

Мектепке  дейінгі  мекеме  мен  мектептің  ерекшеліктері:  Балаларды  мектепке  даярлау  кезеңінде 

назардан тыс қалатын жағдайлар да болып жатады:  баланың дене бітімімен бірге,  саусақ сүйектерінің дамуы 

мен көру қабілеті т.б.  іс-әрекетін жүйелі үйымдастыра білуі;  қүрбыларымен, үлкендермен қарым-қатынасы; 

қоршаған ортасын қабылдау бейімі т.б.

Сондықтан алты жасар балаларға жағдай туғызудың негізгі жолдарын алдын —ала жан-жақты талдап, 

нақты  шешімдер  қабылдауды  қажет  ететін  талаптар  бар.  Олардың  ең  бастылары  арнайы  білім  беру 

кеңістігін 

қүратын 

орта: 

оқу, 

ойын, 

жатын 

бөлмелері;

жас  ерекшеліктеріне  сай  оқуға,  жазу-сызуға  арналған  парталар;  гигиеналық  талапқа  сай  асхана; 

сынып  бөлмесінде  эр  баланың  оқу-ойын  қүралдары  сақталатын  арнайы  орын;  баланың  бойына  ескеріліп 

қүрылған сынып тақтасы.

Мектепке  дейінгі  білім  беру  мекемесі  мен  бастауыш  мектеп  сатысында  мынадай  жағдайлар 

туындайды:  Бастауыш мектеп мектепалды дайындық тобында берілетін тәрбиелену,  білім беру жэне дамыту 

моделінен  оқытудың  мектептік моделіне  үздіксіз  байланыста  өтуін  қамтамасыз  ету  керек.  Бүл жерде  білім, 

білік,  дағдылардың сабақтастығынан да балалармен жүмыс  істеудегі  әдіс-тәсілдердің сабақтастығы жоғары 

рөл  атқарады.  Басты  мақсат  мектепалды  дайындық  тобынан  бастауыш  мектепке  көшудегі  балалармен 

жүмыс түрлерінің тығыз сабақтастығы.

Көбіне  бастауыш  мектепте  мектепалды  дайындық  тобының  әдіс-тәсілдерін,  жүмыс  түрлерін 

қолданғысы келмейді,  ал даярлық тобы тәрбиешілері  көбіне  бастауыш мектеп моделін пайдалануға мэжбүр 

болады.  Балаларды  оқытудағы  бастауыш  мектеп  моделі  даярлық  тобындағы  балалардың  мектеп 

талаптарына  сай  білім,  білік,  дағдылары  қалыптасқан,  үйымдастырылған  оқушыны  алғысы  келеді.  Мүндай 

сабақтастықтың  нәтижесінде  мектепке  дейінгі  балалықты  бағалау  түсіністігі  жоғалады  жэне  баланың 

даярлық  тобына  баруы  мектепке  дайындық  ретінде  ғана  қарастырылады.  Мектепалды  дайындық  тобының 

мүғалімдері  мен  тәрбиешілері  «Баланы  мектепке  даярлау»  мақсатында  балаларды  партаға  отырғызып, 

мектептік типте сабақтар жүргізеді.

Мүндай  жерде  көбіне  балалардың  негізгі  қызметі  ойын  екені  естен  шығарылады.  Тек  танымдық, 

дамытушылық  ойындардың  көмегімен  білім  негізі  қалыптаса  бастайды.  Осылайша,  қазіргі  заманда 

сабақтастықтың  қүрылымы  табиғи  жолмен  емес,  жасанды  түрде  жүзеге  асады,себебі  бастауыш  мектептегі 

әдіс-тәсілдер,  балалармен  жүмыс  түрлері  мектепалды  дайындық  топтарында  кең  қолданылады.  Сондықтан 

да бүл мәселені бірден 2 жақты қарастырған жөн.  Ал, үйымдастыру жоспарында мәселені шешудің мынадай 

жолдары қарастьфуға болады:

Біріншіден,  балалардың мектепалды дайындық тобында қалыптасқан білім,  білік,  дағдыларын бағалау 

қажет емес,  олардың даму деңгейін бағалау қажет деп  ойлаймын.  Екіншіден,  бастауыш мектеп мүғалімдері 

білім беру мен тәрбиелеу үрдісінде мектепалды дайындық тобына сай ойын әдістерін тиімді қолдана білсе.

Сонымен  қатар  бүл  шақта  баланың  көрнекі-әрекеттік  жэне  бейнелі-ойлау  түрлерін  де  жетілдіруді 

қажет  етеді.  Өкінішке  орай,  көптеген  әріптестеріміз  ойлаудың  бүл  екі  түрін  көп  елемей,  тез  арада  сөздік- 

логикалық  ойлауды дамытуға кіріседі.  Алайда,  бала ойлауының жоғарғы  формаларының жетік қалыптасуы

нақ  осы  көрнекі-әрекеттік,  көрнекі  бейнелілік  түрлерін  берік  қалыптастырып,  сөздік  логикалық  ойлау 

түрлерін біртіндеп дамытуға байланысты жүмыстар жүргізілуі қажет.

Көрнекі-әрекеттік ойлау- нақты заттарды пайдаланып,  белгілі мақсатты көздейді.  Ойлаудың бүл түрін 

қалыптастьфу  арқылы  баланың  бойында  өзінің  іс-әрекетін  саналы  басқару  жэне  бақылау,  бағытгап, 

ойластьфып  әрекет  ету  қабілеті  дамытылады.  Көрнекі-бейнелілік  ойлау-  заттардың  бейнелерімен  ойда 

әрекет  ете  отьфып,  белгілі  бір  мақсатты  шешуді  көздейді.  Ойлаудың  бүл  түрін  қалыптастьфу  арқылы 

баланың бойында мақсатқа жетудің эртүрлі жолдарын,  бағыттарын, әдіс-тәсілдерін табу қабілеті дамиды.

Сөздік-логикалық  ойлау  —  сөз  немесе  белгі  арқылы  бейнеленген  үғымдармсн  нақты  ережелерге 

бағына  әрекет  ете  отьфып,  белгілі  мақсатты  шешуді  көздейді.  Ойлаудың  бүл  түрін  қалыптастьфу  арқылы 

баланың  бойында  пайымдау  жэне  сол  пайымдау  арқылы  берілген  шарттан  ауытқымай  нақты  қорытынды 

шығара  білу  қабілеті  дамиды.  Осындай  жұмыстарды  бірлесе  отыра  атқаратын  істер  сабақтастық  мэселесін 

шешудің тиімді бағыты деуге болады.

Педагог  кадрлардың  біліктілігін  арттыру  институты  бастауыш  білім  беру  мен  мектепке  дейінгі 

тәрбиелеу  кабинеті  екі  буын  арасындағы  сабақтастықтық  бойынша  жүмысты  үйымдастыруда  келесілерді 

белгілейді:  бала дамуының тиімді жақтарын қамтамасыз ететін үздіксіз  білім беру жүйесін  күру.  білім  беру 

компоненттерінің  келісімі  мен  байланысы  негізінде  баланың  табысты  білім  алуы  мен  тәрбиеленуі 

(мақсаттары,  міндеттері,  мазмүны,  эдістері,  үйымдастыру  формалары);  заман талабына сай мектепке дейінгі 

мекеме мен бастауыш білім берудің мемлекеттік стандартын қүру;  мектепте  оқуға бейімделуіне,  эр баланың 

жеке түлгалық дамуына оң жағдай туғызу;  мектепке  психологиялық жағынан дайындығын қамтамасыз  ету; 

жаңа шығармашылық шеберханалар мен жобалар қүру.

Институт  тарапынан  да  бастауыш  жэне  мектепке  дейінгі  білім  беру  жүйесінде  сабақтастықты 

қамтамасыз  ету  бағыты  бойынша  семинар, 

конференциялар, 

курс  жүмыстары  мен  сайыстар 

үйымдастырылып түрады.

Бүл жүмыстардың негізгі мақсат-міндеттері төмендегідей:

Мақсаты:- Жаңа білім беруге көшу жағдайында сабақтастық түсінігінің қалыптасуы.

Міндеттері:Сапалы  білім  беру  қызметімен  қамтамасыз  етудегі  нормативтік-қүқықтық  негіз  жайында 

ақпарлау.  Облыстың  бастауыш  жэне  мектепке  дейінгі  білім  берудегі  сабақтастық  қүрылымының  негізгі 

бағыттарын  анықтау.  Облыстың  бастауыш  жэне  мектепке  дейінгі  білім  мекемелерінің  сабақтастық 

мэселелерін 

шешудегі 

тэжірибелерімен 

таныстыру.

Сабақтастықты 

қүрудагы 

заман 

талабына 

сай 

технологиялардың 

рөлін 

анықтау. 

Бастауыш жэне мектепке дейінгі білім беру сабақтастығының моделін қүру.

Осы  өткізетін  жүмыстар  барысында  педагогтар  облыс  мекемелеріндегі  бастауыш  жэне  мектепке 

дейінгі  білім  беру  сабақтастығының  мәселесін  шешу  тэжірибесі  бойынша  облысымыздағы  тығыз 

байланыста жүмыс  істеп жатқан мектепке дейінгі  мекеме  мен бастауыш мектеп тэжірибесімен танысып,  ой 

бөлісіп, 

тэжірибе 

алмасу 

үйымдастырылады:

мектеп  пен  балабақшадағы  оқу-тэрбие  жүмыстарының  бағыттарын,  мазмүнын  айқындау  жетілдіру;  екі 

буыннның  оқу  бағдарламаларын  жэне  жоспарларын  зерттеп,  оларды  жетілдіру  жолдарын  қарастыру; 

педагогикалық  үжымдарга  ғылыми-эдістемелік  жағынан  көмек  көрсетуді  үйымдастыру;  оқытудың  жаңа 

технологияларын 

зерттеу 

жэне 

үстаздар 

тэжірибесіне 

енгізу;

екі  буынның  тандаған  бағыттары  мен  мүмкіндіктерін  ескере  отырып,  белгілі  бір  проблемалармен 

айналысуына, тәжірибе-сынақ жүмыстарын жасауға басшылық жасап,  ғылыми-әдістемелік көмек корсету.

Сонымен  қатар  биылғы  откізілген  педагогтардың  тамыз  кеңесі  «Бастауыш  жэне  мектепке  дейінгі 

білім  беру  жүйесінде  сабақтастықты  қамтамасыз  ету  білім  сапасын  арттьфудың  өзекті  мэселесі»  атты 

тақьфыпта откізілді.  Секция жүмысы барысында педагогтар келесі сабақтастықтық үсыныс жобасын қүрып, 

сабақтастық жүмысын үйымдастырудагы кейбір қиындықтарды атап айтты.  Қабылданган үсыныс жоба:

Әдістемелік  бөлім  жетекшілері,  аудандық  (қалалық)  оқу  бөлім  әдіскерлері  бастауыш  жэне  мектепке 

дейінгі  білім  беру  сабақтастыгы  жайында  сүрақтар  бойынша  педагогикалық  тэжірибені  облыста,  аудан, 

мектепте жинақтап қорыту.

Мектепке  дейінгі  педагогтар,  мүгалімдер  балалардың  эмоционалды  жайлы  жагдайын  қамтамасыз 

етуге 

багытталган 

әдістер 

мен 

формаларды 

оз 

жүмысында 

қолдану. 

Мектепке  дейінгі  педагогтар,  мүгалімдер  ойын  іс-әрекетін  мектепке  дейінгі  тэрбие  мен  бастауыш  буын 

оқытуындагы жетекші іс-әрекет ретінде қарастьфу.

Психологтар  мен  мүгалімдер  баланың  мектепке  дайындыгын  анықтау  барысында  негізгі  тест 

психологиялық сапасын багалауды есепке алу.

Әдістемелік  болімнің  жетекшілері,  аудандық  (қалалық)  оқу  болімдерінің  әдіскерлері  сабақтастық 

сүрақтарын  жүзеге  асьфатын  бірыңгай  жоспар  қүру  (мектепке  дейінгі  мекеме  педагогы-бастауыш  сынып 

мүгалімі-ата-ана —психолог —әлеуметтік үстаз).

Қиындықтар:кіші  жастагы  балалармен  жүмыс  жүргізудегі  дидактикалық-эдістемелік  базаның  толық 

дайындалмауы;  мектептегі  бастауыш  сынып  мүгалімдерінің  ересек  жастагы  балалармен  жүмыс  жүргізу 

дайындыгының  жеткіліксіз  болуы;  мектепалды  дайындық  тобында  психологиялық  қызмет  көмегінің  аз 

корсетілуі.

Сонымен  қатар  сабақтастық  мэселесін  шешуде  ата-аналармен  жүмыс  жүргізу  бала  дамуының 

бірыңгай  кеңістігін  жасаудың  белсенді  багыты  ретінде  де  қаралуы  тиіс.  Өйткені,  ата-аналардың  копшілігі

бала тәрбиесіндегі педагогикалық талаптардан бейхабар болуы мүмкін.  Сондай-ақ баланың физиологиялық- 

психологиялық  даму  ерекшелігінен  де  назардан  тыс  қалатын  жағдайлар  да  болып  жатады.  Сондықтан 

педагог қауымның алдына қойған қосымша — ата-аналармен жүмысты одан эрі жетілдірудің тың жолдарын 

қарастыра отырып,  ортақ мақсатқа жетудің үтымды сәтгерін жіберіп алмау.

Мектепке  дейінгі  мекеме,  бастауыш  буын  мен  ата-ана  арасындағы  сабақтастық  сақталғанда  баланың 

мектепке  жалпы,  арнай  жэне  психологиялық  жағынан  қамтамасыз  етіледі.  Сондай  —  ақ,  бастауыш 

сыныптағы оқыту мен тәрбие беру жүмыстарының негізі қаланып,  мектепке дейінгі балалық шақтан жүйелі 

оқытуға кедергісіз көшу үшін жағдай жасалады.  Қорыта айтқанда, жоғарыда көтерілген мәселелер бойынша 

елімізде  ауқымды  іс-шараларды  жүзеге  асыру  қолға  алынуда.  Тәрбие-білім  беру  эрбір  баланың  мектепке 

келуге жэне жетістіктерге  қол жеткізуге деген  қызығушылығын арттыру үшін жағдай туғызуға,  білім алуға 

үнемі алға басуына кепілдік беріп отыруы қажет.

Білім беру эр бала,  эр оқушы үшін түлғалық мазмүндығын қамтамасыз етуге  жэне  ол үшін өз  ісінеде, 

өз  өмірінде  жеке  түлғалық  ойын,  қүруға,  өзіндік  қорғану,  өзіндік  тәрбиелеу  механизмін  қалыптастыруға 

жэне  адамдардың  адаммен,  табиғат,  өркениет,  мәдениет  пен  қауіпсіз  қарым-қатынас  жасауын  қамтамасыз 

етеді.Білім  беру  баланың жеке  түлғасында адамдық экологияны  сақтап,  тәрбиелеуге,  өмір маңыздылығына, 

жеке  бас  бостандықтарына  адамгершілікке  тәрбиелеуде  адамның  қалыптасу  функциясын  қалыптастыру 

керек.  Жарқын  болашақтың  тамырын  терең,  түғырын  биік  жасаймыз  деген  игі  мақсатымыз  ізгі  іспен 

көмкеріліп,  үзіліссіз  жүйемен  өріліп  жатса,  еліміздің  эрбір  азаматының  арманы  орындалып  жатыр  деп 

үғынуға болады.

Пайдаланылган әдебиеттер тізімі:

1.  Начальная школа,  № 1,  2008

2. Дошкольное воспитание, № 3,  2007

3. М. Жұмабаев,  «Педагогика» — 1992 ж.

4.  Тұргынбаева Б. Ә.  «Дамыта оцыту» —Алматы 1999 ж.

5.  Школа на пути к свободе —М.  2002