ПОӘК 042-18. 39 06/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 314 

 

 

314 

Тапсырма 8 

«Прайс-лист1»  (Кесте  7)  және  «Прайс-лист2»  (Кесте  8)  кестелерін  ашыңыз. 

Осы  кестелердегі  тауар  атын  және  әр  тауардың  сандық  мөлшерін  көрсететін 

сақиналы диаграмма құрыңыз.  

Кесте 7 

Факстер

 

Модель

 

Атауы

 

Құны

 

Бағасы

 

Саны

 

Жалпы құны

 

F100G 

Персональный

 

1608  2090,4 

567 

 

F150G 

Персональный

 

1840 

2392 

420 

 

F200G 

Персональный

 

Плюс

 

1730 

2249

 

634 

 

F250G 

Персональный

 

Плюс

 

2076  2698,8

 

432 

 

F300G 

Деловой

 

2551  3316,3

 

297 

 

F350G 

Деловой

 

2761  3589,3

 

437 

 

F400G 

Профессиональный

 

3513  4566,9

 

324 

 

F450G 

Профессиональный

 

3615  4699,5

 

289 

 

F500G 

Профессиональный

 

Плюс

 

4678  6081,4

 

211 

 

F550G 

Профессиональный

 

Плюс

 

5614  7298,2

 

108 

 

 

Кесте 8 

Ксерокстар

 

Модель

 

Атауы

 

Құны

 

Бағасы

 

Саны

 

Жалпы құны

 

g100gls 

Персональный

 

827  

 

564 

 

g110gls 

Персональный

 

993 

 

632 

 

g200gls 

Персональный

 

Плюс

 

1430 

 

438 

 

g210gls 

Персональный

 

Плюс

 

1716 

 

645 

 

g300gls 

Деловой

 

2470 

 

437 

 

g310gls 

Деловой

 

2965 

 

534 

 

g400gls 

Профессиональный

 

4270 

 

409 

 

g410gls 

Профессиональный

 

5124 

 

395 

 

g420gls 

Профессиональный

 

Плюс

 

6415 

 

298 

 

g500gls 

Профессиональный

 

Плюс

 

7378 

 

328 

 



 

Осы  кестелердегі  бос  бағандарға  сәйкес  формулалар  жазып,  есептеулер 

жүргізіңіз. Бағасын есептеу үшін өз құнын 1,3 коэффициентке көбейтеміз. 

Енді  автотолтыруды  қолданып  басқа  заттардың  жалпы  құнын  және 

бағасын есептеңіз. 



 

Осы  құрған  кестелерді  форматтап,  ішіндегі  мәліметтердің  түрін,  түсін 

өзгертіңіз.  

Тапсырма 9 

Келесі кестедегі  (Кесте 9 ) мәліметтерге дөңгелек диаграмма құрыңыз: 

Кесте 9 

Шығындар

 

Мөлшері

% 

Қорғаныс

 

24,6 

Региондар

 

8,2 

Қарыздар

 

27,4 

Білім

 

5,9 

Өндіріс

 

7 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 315 

 

 

315 

Денсаулық сақтау

 

3,9 

Ғылым

 

1,8 

Басқа да 

шығындар

 

21,2 

 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар: 

Тапсырма 1 

1

 

Е2 ұяшығынна курсорды апарып, мына формуланы жазыңыз: 

=B2*C2*D2  

2

 

Сонда «Жалпы бағасы» деген бағанның Е2 ұяшығында он  алма ағашы 

беретін өнім теңге есебімен шығады. 

3

 

Енді автотолтыруды қолданып басқа жемістердің жалпы бағасын 

есептеңіз.  

Тапсырма 2 

1

 

Барлығы бағанын есептеу үшін Е5 ұяшығына Автоқосуды шақырып, 

келесі аралықты көрсетіңіз: =B5:D5 

2

 

Автотолтыруды пайдаланып, барлық қалалар үшін есептеп шығыңыз.  

3

 

Әр  қаланың  3  айдағы  орташа  мәнді  есептеу  үшін  Статистикалық 

функциялар  категориясынан  СРЗНАЧ  функциясын  таңдаңыз.  Ашылған 

функция  терезесінде  В5:D5  аралығын  Сан  1  (Число  1)  өрісіне  жазыңыз. 

ОК басыңыз.  

Тапсырма 3 

1

 

Жылуға  төлемді  есептеу  үшін  пәтер  ауданын  жылуға  1кв/ш  төлеміне 

көбейтесіз.  

2

 

Суға  төлемді  есептеу  үшін  адам  санын  суға  төлем  бағасына  көбейту 

керек.  Ыстық  су  мен  суық  суға  төленетін  төлемді  бір  формулаға 

біріктіріп жазу керек. 

3

 

Жалпы төлемді есептеу үшін жылуға төлем мен суға төлем қосындысын 

есептейсіз. Ол үшін Автоқосуды қолданыңыз.  

4

 

Барлық бағандардағы есептеулер үшін формуланы тек бірінші пәтер үшін 

жазып,  қалған  пәтерлердікін  автотолтырумен  орындаңыз.  Суық  су, 

Ыстық  су  құны,  Жылу  құны  барлық  жерде  қолданатындықтан  және 

оларға басқа мән бергенде де есептеу дұрыс жүру үшін ұяшыққа қандай 

адрес көрсету керек екендігін ескеріңіз.  

5

 

Жалпы суммасын автоқосумен есептеңіз 

6

 

Ең  аз  төлем  көрсеткіші  мен  ең  көп  төлем  көрсеткішін  есептеу  үшін 

Статистикалық  функциялар  ішінен  МАКС  және  МИН  функцияларын 

қолданыңыз.  

Тапсырма 4 

1

 

Екіге және беске бөлінетін сандарды анықтау керек.  Ол үшін санды екіге 

бөлгендегі мәнін Нәтиже бағанында есептейміз.  

2

 

Нәтиженің бүтін бөлігін Бүтін мәні бағанына меншіктеп аламыз. Ол үшін 

математикалық ЦЕЛОЕ() функциясын қолданамыз 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 316 

 

 

316 

3

 

Шығару бағанына  Логикалық функциялар категориясының ішінен ЕСЛИ 

функциясын  таңдап  алып  шарт  жазамыз.  Егер  екіге  санды  бөлгендегі 

нәтиже сол санның бүтін бөлігіне тең болса, «бөлінеді» деген сөз әйтпесе 

«бөлінбейді» деген сөз шығару керек.  

4

 

Бөлінетін сандар санын анықтау үшін СЧЕТЕСЛИ функциясын қолданып 

екіге бөлінетін сандардың санын анықтаймыз. 

5

 

Автотолтыруды және ұяшықтар адресін ескеріңіз.  

6

 

Осы ретпен беске бөлінетін сандарды анықтаңыз.  

Тапсырма 5 

А1:А3    блогын  белгілейік.  А1:А3  секторлар  атын  көрсетеді,  В1:В3 

диаграмманың  сандық  мәндерін  көрсетеді.    Вставка  –  диаграмма  командасын 

таңдаймыз. Келесі терезе ашылады (Сурет 7):    

 

 

Сурет 7 . Қадам 1 терезесі 

      

 

 

Сурет 8 . Қадам 2 терезесі 

 

 

 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 317 

 

 

317 

 

Сурет 9. Қадам 3 терезесі 

 

 

Сурет10 . Қадам 4 терезесі 

Нәтижесінде келесі диаграмма құрылады (Сурет 11 ). 

 

 

Сурет 11. Нәтижесінде алынған диаграмма 

 

 

Кітапты Мысал1 атымен сақтаңыз 

Тапсырма 6 

Жоғарыда  орындаған  тапсырманы  қайта  өңдейік.  Сақтаған  кітапты  ашыңыз. 

Диаграмма  облысында  тұрып  жанама  менюді  ашыңыз.  Осындағы  командалар 

көмегімен диаграмманы келесі түрге келтіріңіз (Сурет 12): 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 318 

 

 

318 

 

 

Сурет12 . Диаграмманың өңделген түрі 

 

 

Легенда (аңыз) диаграмманы түсінікті ету үшін жазылатын жазу (Сурет 13).  

   

Сурет 13. Легенданы өңдеу 

Бұл өзгерту легенданың жанама менюінен  Формат легенды командасын 

шерткенде  ашылған  сұхбат  терезесінде  сәйкес  параметрлерді  орнатқанда 

орындалады.  Диаграмманы жаңа бетке орналастырыңыз.  

Легенданы орналастырудың неше түрлі тәсілдері бар және қандай екенін 

жазып  алыңыз.  Вид  –  Панели  инструментов  –  Диаграммы  командасын 

орындаңыз.  Ашылған  тақтаның  компоненттерімен  жұмыс  жасаңыз. 

Дәптерге  конспекті  жазып  алыңыз.  Осы  тақта  көмегімен  диаграмма 

тақырыбының  және  легенданың  форматтарын  келесідей  (Сурет  14  )  етіп 

қойыңыз. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 319 

 

 

319 

К е ңс е   т а у а р л а р ы

Блокноттар

К а р а н д а ш т а р

Д әп т е р л е р

 

Сурет14 . Диаграмманың өңделген түрі 

 

Тапсыру  формасы:  Тапсырманы  орындап,  мұғалімге  көрсетіңіз,  қалай 

орындалғанын  түсіндіріңіз.  Бақылау  сұрақтарына  жауап 

беріңіз. 

Ұсынылатын әдебиеттер:  

[1-9,12]/[1,2,3,4] 

 

Бақылау сұрақтары: 

1

 

Формулалар қатарының атқаратын қызметі қандай? 

2

 

Ұяшыққа формулалар қалай енгізіледі? 

3

 

Ұяшыққа бұрын енгізілген формуланы түзетуге бола ма? Бұл кезде 

есептеу амалдары қалай атқарылады? 

4

 

СЧЕТЕСЛИ() функциясы қандай категорияға жатады? 

5

 

СЕГОДНЯ() функциясының қызметі қандай? 

6

 

Формула жазу үшін ұяшыққа не енгіземіз? 

7

 

Автоқосудың ерекшелігі қандай? 

8

 

Диаграмма шеберінің жұмысын түсіндір 

9

 

Диаграмманың қандай типтері бар? 

10

 

Диаграмма орналастырудың қандай мүмкіндіктері бар? 

 

 

 

Зертханалық жұмыс №5 (1 сағ) 

Тақырыбы:  MS  Access.  МҚ  құру.  Негізгі  объектілермен  жұмыс.  Бір  және 

бірнеше кестелерден тұратын  мәліметтер қорымен жұмыс.

   

Мақсаты: MS Access МҚБЖ-де кесте шебері көмегімен кесте жасауды үйрену 

 

Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар: 

Компьютер, MS ACCES 2003  МҚБЖ 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 320 

 

 

320 

Теориялық түсініктеме: 

MS Access  МҚБЖ негізгі объектілері 

Ассess-те  ақпаратты  сақтаудың  көптеген  түрі  бар.  Осы  МҚБЖ  жұмыс 

жасағанда қолданылатын негізгі объектілер келесілер (Сурет 15):  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет 15. Негізгі объектілер 

 

Кесте.  МҚ  негізгі  объектісі.  Кестеге  сүйене  отырып,  форма,  есеп, 

сұраныстар құрылады. Бір МҚ бірнеше кестелер бола алады.  

Кесте құрудың үш режимі бар: 

1

 

Шебер арқылы кесте құру; 

2

 

Кесте режимінде кесте құру; 

3

 

Конструктор арқылы кесте құру; 

 

Кесте өрістерінің мәліметтерінің келесідей типтері бар (Кесте 10). 

Кесте 10 

Мәліметтер  

типі 

Қолданылуы 

 

Өлшемі 

Мәтіндік 

Сандық  МЕМО 

 

Уақыт 

Ақшалай 

Санауыш 

Логикалық 

OLE  объектісі 

Алфавиттік және сандық деректер 

Сандық деректер 

Алфавиттік, сандық деректер, сөйлемдер, абзацтар, мәтіндер  

Мерзімі және уақыты 

Ақшаның көлемі жайында деректер 

Бүтін сан, әрбір жазбаның нөмірін көрсетеді 

Логикалық  деректер 

Суреттер, диаграммалар, басқа да OLE  объектілері 

255 байт 

1,2,8 байт 

644000 байт 

 

8 байт 

8 байт 

4 байт 

1 бит 

1 Гб-қа дейін 

Тапсырма: СТУДЕНТ кестесін шебер көмегімен құру, кестенің бес жолын 

мәліметтермен толтыру 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар: 



 

Microsoft  Access-ті  жүктеңіз.  Жаңа  МҚ  құрыңыз.  Оны  ДАННЫЕ 

атымен сақтаңыз.  



 

Экранның  жоғары  бөлігінде  орналасқан  меню  қатарынан  Кірістіру 

(Вставка)  –  Кесте  (таблицы)  командасын  орындаңыз.  Немесе, 

мәліметтер қоры    терезесінде Кестелер қабаттамасы - Құру (Создать) 

батырмасын басыңыз. Жаңа кесте сұхбат терезесі  шығады (Сурет 16) 

Microsoft Access объектілері 

Кесте 

Сұраныс 

Форма 

Макрос 

Есеп беру 

Модуль 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 321 

 

 

321 

 

Сурет 16. Жаңа кесте сұхбат терезесі 



 

Тышқанмен  Кесте  шебері  (Мастер  таблиц)  таңдап,    сонымен  ОК 

батырмасына басыңыз. Кесте  құру сұхбат терезесі шығады. 



 

Қызмет  (Деловые)  өрісіне  белгі  қойыңыз.  Сонда  осыған  кестелер  тізімі 

шығады.  Кестелар  үлгісі  тізімінен  Студенттер  кестесін  таңдаңыз. 

Жаңа кесте өрісіне қажетті өрістерді суреттегідей таңдаңыз (Сурет 17) 

 

Сурет 17. Кесте құру терезесі 



 

Өрістер  үлгісі  тізіміндегі  >-бір  өріс  жылжыту,  >>-барлық  өрістерді 

жылжыту дегенді білдіреді.  



 

Қандайда  бір  өрістің  атын  өзгерту  қажет  болса,  оны  белгілеп  көрсетіп, 

өрістің  атын  өзгерту  батырмасын  шертеміз.  Сотовый  телефон  жолының 

жаңа  атын  Телефон  деп  енгізіп,  ОК  батырмасын  басыңыз.  Одан  кейін 

Ары қарай  батырмасына басыңыз (Сурет 18). 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 322 

 

 

322 

 

Сурет 18. өріс атын өзгерту терезесі. 



 

Келесі  сұхбат терезедегі Жаңа кесте үшін  ат (тСутендты)  беріңіз  (Сурет 

19).   

 

Сурет 19. Кесте құрудың екінші қадамы. 



 

Келесі  қадамда  кілттік  өріс  құруды  сұрайды.  Оны  жүйенің  өзі  құруын 

таңдайық (Сурет 20).  

 

Сурет 20. Кесте құрудың үшінші қадамы. 

 



 

Ары  қарай батырмасын  басқаннан  кейін  соңғы  қадам  терезесі  ашылады 

(Сурет 21).  Соңғы сұхбат терезеде,ары қарай кестемен не істейтініңізді 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 323 

 

 

323 

таңдауға болады. Кестелер конструкторы режиміне бару үшін Кестеның 

құрылымын    өзгертуді  таңдаймыз.  Дайын  (Готово)  батырмасын 

шертеміз. 



 

Осы кезде кестені конструктор режимінде ашады. Ал осы сұхбат терезеде 

екінші  ауыстырып  қосқышты  таңдасақ,  бірден  кестеге  мәліметтер 

енгізуге болады. Содай-ақ форма көмегімен де мәлімет енгізуге болады. 

Біз  бірінші  жағдайды  таңдап,  кестені  конструктор  режимінде  құрып 

аяқтаймыз.  

 

 

Сурет 21. Кесте құрудың соңғы қадамы. 



 

Келесі  Терезе  ашылады  (Сурет  22).  Бұл  терезеде  жоғарыда  таңдаған 

өрістеріміздің  типтерін  өзгертуге  болады.  Осы  жерде  мән  беретін 

ерекшелік  жүйе  өзі  кілттік  өріс  ретінде  Есептеуіш  (Счетчик)  өрісін 

құрған.  

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 324 

 

 

324 

Сурет 22. Кестенің конструктор режиміндегі түрі 

 



 

Енді кестеге мәліметтерді енгізіп кестені сақтаңыз (Сурет 23).  

 

Сурет 23. Толтырылған кесте 

Тапсыру  формасы:  Тапсырманы  орындап,  мұғалімге  көрсетіңіз,  қалай 

орындалғанын түсіндіріңіз.  

Ұсынылатын әдебиеттер:  

[1-9,12]/[1,2,3,4] 

 

Бақылау сұрақтары: 

1

 

Кесте құрудың неше тәсілі бар? 

2

 

Кесте не үшін қажет? 

3

 

Кестені конструктор режимінде қарау дегенді қалай түсінесіз? 

4

 

Кесте  режимінде  (Режим  таблицы)  кесте  құрғанда  өріс  аттарын  қалай 

өзгертуге болады? 

 

 

 

 

жүктеу/скачать 5,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: