Адам физиологиясы
Лимфа жүйесінің дамуы мен қүрылымы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
| Лимфа жүйесінің дамуы мен қүрылымы
Эволюция (тарихи даму) барысында дене сыртына жакын жэне терең орналаскан торлы лимфа тамырлары алгаш сүйекті балыктардан табылды. Олар бір-бірімен қабырғалары эндотелиймен капталган лимфа саңылаулары (синустар) арқылы байланысқан. Мүндай тамырлар мен саңылауларда етті кабат болмайды. Сондықтан, олар жиырыла алмайды, тек резервуар рөлін атқарады. Балыкта лимфа тыныс алган кезде гана агады. Қосмекенділердің лимфа жүйесі жақсы зерттелген. Мәселен, көлбақа терісінің астында белгілі бір ыргақпен жиырылатын 2 лимфалык жүрек (алдыңғы жэне арткы) болады. Олар ет тінінен тұрады, ішкі жағынан эндотелиймен қанталган. Вена жүйесі ұласатын тесіктің тұсында айшыкты кос какпакша болады. Көлбаканың лимфалык жүрегінде өзіне лайык жүлын талшықтары тарамданган. Қүста ең алгаш лимфа түйнектері пайда болады да, 256 лимфа жүректері жойылады (соңғылар тек эмбрионда болады). Лимфа тамырынын қабырғасы 3 қабықтан тұрады, қақиақшалары болады. Сүтқоректілер мен адамның лимфа жүйелері құрылысы жағынан өзара ұқсас. Оларда лимфа жүректері болмайды, бірақ лимфа түйіндері өте көп болады. Агза ішіндегі, оның сыртындагы лимфа тамырларының қақпакшалары болады. Адамның лимфа жүйссі капиллярлардан басталады. Олар көк-бауырда, ми мен жұлында, көз алмасының капшығында, шырышты кабықтың эпителий қабатында, шеміршекте, тері эпидермисінде, қаганақта, көз бұришында, баска да ағзаларда тарамданбатан. Ол ілмекше нс саусақтар торізді, не болмаса жабық тор тэрізді болып басталады (41-сурет). Қан капиллярларынан кеңцеу, өте созылғыш келеді, диаметрі 10-100 мкм, орта есеппен (20-40 мкм). Ағза қызметіне қарай саңылау аумағы өзгеріп отырады. Лифма капилляр қабырғасы тек бір қабат эндотелий тұрады, өзін сырттай қоршаган тіндермсн тыгыз байланысқан, тіпті бірігіп кеткендей. Лимфа капиллярының бір ерекшелігі - оның арнайы микрожіпшелері болады. Сол жіпшелерімен капилляр көрші тінге «байланып» тұрғандай болып корінеді. Кейбір болжамдарға қарағанда бұл микрожіпшелер тіндегі қысым күшейген кезде лимфаның капиллярда кысылын, қалмауын камтамасық етеді, сондай-ақ эндотелийлік аралык саңылау қақпакшаларының негізп болуы мүмкін. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|