1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

44 
27 - кесте 
 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ КЕЗЕҢДЕРІ 
 
 
 
№
 
 
КЕЗЕҢДЕРІ 
 
 
УАҚЫТЫ 
 
 
1 
 
 
ЕЖЕЛГІ ҚЫТАЙ 
ФИЛОСОФИЯСЫ КЕЗЕҢІ 
 
 
 
б.д.д. VІ - ІІІ ғ.ғ. 
 
 
2 
 
 
ОРТАҒАСЫРЛЫҚ 
(ПОСТКЛАССИКАЛЫҚ) 
КЕЗЕҢ 
 
 
б.д. д. ІІІ ғ. 
 - ХІХ ғ. 
 
 
3 
 
 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ 
ЖАҢА КЕЗЕҢІ 
 
 
 
ХІХ ғ. ортасы - 1919 ж. 
 
 
4 
 
 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ 
ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ КЕЗЕҢІ 
 
 
 
1919 ж. беріге дейін - 
 
 

45 
28 - кесте 
 
ЕЖЕЛГІ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМУЫ МЕН 
ҚАЛЫПТАСУЫНА ЫҚПАЛ ЕТКЕН ДІНИ-ФИЛОСОФИЯЛЫҚ 
ЖӘНЕ ТАРИХИ ӘДЕБИЕТТЕР 
 
 
 
 
«ӨЛЕҢДЕР КІТАБЫ» 
 
 
 
«ТАРИХ КІТАБЫ» 
 
 
 
 
«АУЫСУЛАР КІТАБЫ» 
 
 
 
 
«ДӘСТҮРЛЕР КІТАБЫ» 
 
 
 
 
ЖЫЛНАМА 
 
 
 
 
«АУЫСУЛАР 
КІТАБЫНА» 
ТҮСІНІКТЕМЕЛЕР 
 
 
 
 
ТАРИХИ 
ҚОЛЖАЗБАЛАР 
 
 
ЕЖЕЛГІ 
ҚЫТАЙ 
ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
«ӨЛЕҢДЕР КІТАБЫ» 
 
 
 
«ТАРИХ КІТАБЫ» 
 
 
 
 
«АУЫСУЛАР 
КІТАБЫ» 
 
 
 
 
«ДӘСТҮРЛЕР 
КІТАБЫ» 
 
 
 
 
ЖЫЛНАМА 
 
 
 
 
«АУЫСУЛАР 
КІТАБЫНА» 
ТҮСІНІКТЕМЕЛЕР 
 
 
 
 
ТАРИХИ 
ҚОЛЖАЗБАЛАР 
 
 
 
 
 
 

46 
29 - кесте 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМЫП-ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ 
БАСТЫ БАҒЫТТАР (
Б.Д.Д.
 ІІІғ. - ХІХғ). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
КӨНЕ 
МӘТІНДЕР 
МЕКТЕБІ 
 
(ЯНЬ СЮН, ВАН 
ЧУН) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
КОНФУЦИЙЛІК БАҒЫТ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ПОСТКЛАССИКАЛЫҚ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
ЖАҢА 
МӘТІНДЕР 
МЕКТЕБІ 
 
(ДУН ЧЖУН-
ШУ) 
 
 
 
 
 
 
 
ИДЕАЛИСТІК 
ДАМУ ЖАҒЫ 
 
(МЭНЬ-ЦЗЫ) 
 
 
 
 
 
 
 
РЕАЛИСТІК 
ДАМУ ЖАҒЫ 
 
(СЮНЬ-ЦЗЫ)
 
 
 
 
 
 

47 
29 – кестенің жалғасы 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМЫП-ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ 
БАСТЫ БАҒЫТТАР (
Б.Д.Д.
 ІІІғ. - ХІХғ). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
РАЦИОНАЛИЗМ 
 
(«АШЫҚТЫҚ 
ЖӨНІНДЕГІ ІЛІМ» 
МЕКТЕБІ – ГО СЯН, 
СЯН СЮ) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ДАОСИСТІК БАҒЫТ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ПОСТКЛАССИКАЛЫҚ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
СЕНТИМЕНТАЛИЗМ 
 
(«ҚАЙТА 
ЖАНДАНУҒА САЙ 
ӨМІР» МЕКТЕБІ) 
 
 
 
 
 
 
 
 
ДАО ЦЗЯ 
 
(ФИЛОСОФИЯЛЫҚ 
ДАОСИЗМ) 
 
 
 
 
 
 
 
 
ДАО ЦЗЯО 
 
(ДІНИ ДАОСИЗМ)
 
 
 
 
 
 

48 
29 – кестенің жалғасы 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМЫП-ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ 
БАСТЫ БАҒЫТТАР (
Б.Д.Д.
 ІІІғ. - ХІХғ). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
БУДДИЗМ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ПОСТКЛАССИКАЛЫҚ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
«ВЭЙ-ШИ ЦЗУН» МЕКТЕБІ 
(«ТЕК-САНА ЖӨНІНДЕГІ 
ІЛІМ») 
 
 
 
 
 
 
 
«КУН-ЦЗУН» МЕКТЕБІ 
(БОС КЕҢІСТІК» МЕКТЕБІ)
 
 
 
 
 
 
 
«СИН-ЦЗУН» МЕКТЕБІ 
(«ӘЛЕМДІК ОЙ ІЛІМІ» 
МЕКТЕБІ) 
 
 
 
 
 
 
 
ЧАНЬ-БУДДИЗМ МЕКТЕБІ 
 
 
 
 
 
 

49 
29 – кестенің жалғасы 
ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМЫП-ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ 
БАСТЫ БАҒЫТТАР (
Б.Д.Д.
 ІІІғ. - ХІХғ). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
БУДДИСТІК БАҒЫТ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ПОСТКЛАССИКАЛЫҚ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
«СИНЬ-СУЭ» МЕКТЕБІ 
(ЧЭН ХАО, ЛУ ЦЗЮ-ЮАНЬ, 
ВАН ЯН-МИНЬ) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
КОНФУЦИЙЛІК БАҒЫТ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«ЛИ-СЮЭ» МЕКТЕБІ 
- «ҚАҒИДАЛАР ЖӨНІНДЕГІ ІЛІМ» 
(ЧЭН И. ЧЖУ СИ) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
НЕОКОНФУЦИЙЛІК БАҒЫТ 
 
 
 
 
 
 
 
 

50 
30 - кесте 
КӨНЕ ҚЫТАЙДАҒЫ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ МЕКТЕПТЕР 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
НЕГІЗГІ 
МАҢЫЗДЫ 
Инь-ян цзя
Цзоу Янь 
Натурфилософиялық
Кун Фу цзя Кун Фу-цзы 
Конфуцийлік
(Конфуций) 
Дао дэ цзя
Лао-цзы 
Даосизм
Мо цзя 
Мо-цзы 
Моизм мектебі 
Мин цзя Хуэй Ши, Гунсунь 
Лун 
Логика мектебі
Цза цзя 
Эклектиктер мектебі 
Цзун хэн цзя 
Дипломаттар мектебі 
Нун цзя 
Аграрлар мектебі 
Сяо шо цзя 
Әдебиетшілер мектебі 
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ МЕКТЕПТЕР 
 
 
 
 
 
 
 
Фац цзя 
Шан Ян, 
Легизм немесе
Ли Сы, 
заң мектебі Хань Фэй-цзы 
Фэй-
цзы 

51 
31 - кесте 
ЕЖЕЛГІ ҚЫТАЙ ФИЛОСОФИЯСЫНДАҒЫ БАСТЫ ҰҒЫМДАР 
 
 
ҰҒЫМДАРЫ 
 
 
 ФИЛОСОФИЯЛЫҚ МӘНІ 
 
 
ЦЗЮНЬ-ЦЗЫ 
 
 
Бекзат кісі немесе текті кісі – кунфуцийшілдік 
этиканың идеалды адамы; 
 
 
 
ДАО 
 
«жол» - график, функция, әдіс, заңдылық, қағида, 
класс, ілім, теория, шындық, мораль, абсолют.; 
 
 
ЖЭНЬ 
 
Гумандылық, мейірімділік, адамгершілік; 
 
 
 
И 
 
борыш сезімі, борыш - әділеттілік, яғни адам өзінің 
өмірінде өз еркімен, өзінің қайырымдылығының 
арқасында қол жеткізуге ұмтылған моральдық 
принциптер; 
 
 
 
ЛИ 
 
ритуал – рәсім, салтанат, этикет, яғни діни, 
зайырлы немесе отбасылық нормалар 
мүмкіншіліктері; 
 
 
ТЯНЬ 
 
дүниені билеуші, жоғарғы рухани күш есебіндегі – 
Аспан; 
 
 
 
ШЭНЬ 
 
адамға тән жойылмайтын, таусылмас рухани 
энергия, ол адами тұлғаның «діңгегін» құрайды 
және адам өлгеннен соң жойылмайды (циден 
өзгеше); 
 
 
 

52 
32 - кесте 
ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ТИБЕТ-БУДДИСТІК
ФИЛОСОФИЯНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ (VІІ-ХІХ ғ.ғ.) 
____________________________________________________________ 
 
 

жүктеу/скачать 6,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: