Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
31
бірге ж ү р іп , сүт безін ж ән е к еу ден ің бүйір бү л ш ы ң еттер ін ңанм ен 
ж абды ң тай ды .
T rigonum subpectorale-Re м еди алды v. a x illa ris ж а т ад ы , одан 
латералды a. a x illa ris ж а т ад ы , ал pi. brachialis осы ар тер и ян ы
ңорш аған нервтерге бөлінеді. А р тер и я н ы ң алд ы н д а п. m ed ia n u s, 
сы рты нда п. m u scu lo cu ta n eu s, іш к е р і — п. u ln a ris ж эн е п. c u ta n eu s 
antebrachii m edialis, тер ең ір ек п. c u ta n eu s brachii m edialis, арты н- 
да — n. radialis ж эн е n. a x illa ris ж а т ад ы . Б ү л бөлім дегі a. a xilla ris- 
тің бүтаңтары :
1) Ж ау р ы н асты а р тер и я ( a. su b sca p u la ris);
2) И ы қты алды нан ай н ал аты н ар тер и я ( a. circum flexa hum eri a n ­
terior);
3) И ы ңты арты нан ай н ал аты н артери я (a. circum flexa hum eri 
posterior ).
A. subscapularis (аттас нерв ж эн е вен аларм ен бірге) т. subsca- 
p u la ris-тщ төм енгі ң ы ры ар ң ы л ы ж ү р іп оты ры п , a. thoracodorsalis 
ж ән е a. circum flexa sca p u la -та. бөлінеді. Соңғы а р тер и я ү ш ңабы р- 
ғал ы тесік (for. tr ila te r u m ) ар ң ы л ы ж а у ы р ы н ай м ағы н а өтеді (2.8 
сурет).
A . circum flexa h u m eri a n te rio r ж ән е p o sterio r и ы қ сү й егін ің хи- 
р у р ги ял ы қ м ойны н алд ы н ан ж эн е ар ты н ан а й н ал ы п өтіп иы ң 
буы ны н ж эн е дельта тәр ізд і б ү л ш ы қ ет ті қ ан м ен ж аб д ы ң тай д ы . А. 
circum flexa h u m eri p o sterio r п. a x illa r is -иен бірге төрт ң аб ы р ғал ы те- 
сіктен ( fo ra m en q u a d r ila te ru m ) өтеді.
Foramen trila te ru m -ді: ж о ғар ы д ан ж а у ы р ы н асты (m . sub sca p u la ­
ris) ж ән е к іш і ж ү м ы р бүлш ы ң еттер (m . teres m inor), төм еннен ү л к ен
ж үм ы р бүлш ы ңет ( m. teres m a jo r), сы р ты н ан үш басты бүлш ы ңет- 
тің (т . tr ic ip itis ) ү зы н басы ш ек тей д і. Осы тесік ар ң ы л ы ң олты ң
ш үң ң ы ры , ж ау ы р ы н н ы ң м ай л ы ш елім ен ң аты н асад ы (кеуден ің
артң ы бөлімі).
Foramen qua d rila teru m -ды ж оғары дан т. subscapularis пен т. 
teres m inor, төменнен m. teres major, іш ж ағы н ан — m. tricip itis-тщ 
үзын басы, сы рты нан иы ң сүйегінің х и р у р ги я л ы қ м ойны ш ектейді.
N. a x illa ris (С5 — С6-дан) a. circu m flexa h u m eri p o sterio r-мен бірге 
foram en q u a d rila teru m -n en  өтіп, и ы ң сү й егін ің х и р у р г и я л ы қ м ой ­
ны н арты нан ай н ал ад ы . Б ү л нервтен б ү л ш ы ң етт ік (т. d elto id eu s 
ж ән е т. teres m in o r-ға), буы нды ң (и ы қ буы ны на) ж ән е т е р іл ік (п. 
cu ta n eu s brachii la tera lis) тар м аң тар и ы қ т ы ң сы р т қ ы ж ән е арт- 
ңы беттеріне тар ай д ы . N . a x illa ris за қ ы м д а н ға н д а (и ы қ сү й егін ің
х и р у р ги ял ы ң м ой н ы н ы ң сы н уы , буын ш ы ғу ы ) т. d elto id eu s-тің
қы зм еті бүзы лы п , атр о ф и яға ү ш ы р ай д ы , соны м ен бірге и ы ң ты ң
сы ртңы ж ән е ж о ғар ғы ар тң ы ай м аң та р ы н ы ң сезім тал д ы л ы ғы

32
2 бөлім. Крлдың клиникалық анатомиясы
бүзы лады . Н ерв үш басты б ү л ш ы қ ет с ің ір ін ің сы ртң ы ш етін де ж а ­
ты й иы ң буы ны н ы ң әл сіз ж ер ін ен (м едиалды — үш басты б ү л ш ы қ ет 
сің ірі, үстінде — ж ау ы р ы н асты б ү л ш ы қет) өтеді. С онды қтан и ы қ
басы төмен қ ар ай ш ы ң ң ан д а, нерв ң ы сы л ад ы немесе созы лы п
заңы м дан уы м ү м к ін .
Қ о л ты қ л и м ф а тү й ін д ер ін (15 — 18) бес то п қ а белуге болады :
1) сы ртңы топты v. a x illa ris-тің бойы нда, м е н ш ік т і ф ас ц и я н ы ң
үстінде орн аласң ан ң олты ң бездері ң ү р ай д ы . Б ү л а р лим ф а- 
ны ңолдан ж ән е кеудеден ң абы лдай ды .
2) м едиалды топты a. thoracica la tera lis ж ән е v. thoracica la te ­
ralis бойы нда о рн аласң ан кеуде л и м ф а бездері қ ү р ай д ы . Бү- 
л ар л и м ф ан ы сүт безінен ж ән е к еу д ен ің ал д ы ң ғы бүйір беті- 
нен қабы л д ай д ы . Қ олды қ а п т а л ға көтергенде, III ң абы рға 
түсы нда, кеуден ің ү л к ен б ү л ш ы ң еті асты н д а Зоргиус тү й ін ін
сипап көруге болады .
3) артң ы немесе төм енгі топты a. subscapularis ж ән е v. subsca­
p u la ris бойы нда орн аласң ан ж а у ы р ы н асты л и м ф а бездері 
түзеді. Б ү л ар л и м ф ан ы к еу ден ің ар тң ы бетінен ң аб ы л д ай д ы .
4) қ о л ты қ ш ү ң ң ы р ы н ы ң о р тал ы ң тү й ін д ер і л и м ф ан ы қ о л д ан , 
кеудеден, сүт бездерінен ж и н ай д ы .
5) trig o n u m cla vipecterale-дегі — v. a x illa ris бойы ндағы түй ін дер 
л и м ф ан ы басқа ай м аң тар д ан ж ән е п ар и еталд ы п леврам ен
сүт безінен ж и н ай д ы .
А тап өтілген түй ін дер л и м ф а т ам ы р л ар ы а р қ ы л ы бір-бірім ен 
ты ғы з б айланы сң ан .
Л и м ф а қ о л т ы қ л и м ф а бездерінен бүған а ү с т іл ік ж ән е бүған а ас- 
ты л ы қ түй ін дерін е ағады . Қ о л ты қ асты л и м ф а тү й ін д ер і, к ү б ір тк е 
ж ән е ір ің д і тен доваги н ит сал д ар ы н ан ад ен оф легм он аға ү ш ы р ау ы
м үм кін .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: