Алматы №1 (135) 2012



Pdf көрінісі
бет160/446
Дата10.10.2022
өлшемі4,15 Mb.
#42089
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   446
Ю. Д. Куличенко 
Б САЯСИ ДИСКУРСТЫҢ ПЕРЦЕПТИВТІ ОБРАЗДАРЫ 
Бұл мақалада саяси дискурстың перцептивті образдарының иерархиялық құрылымы ерекше феномен ретінде 
қарастырылады және тілдік бірліктер лингвистикалық талдауға т‰седі. Адамның ойлау қабілетінің көрінуін 
эксплицитті және верификациялық амалдар арқылы беріп, сол арқылы биліктің, әлемнің ұлттық тілдік бейнесі және 
тілдік санасының абстрактылы категориясының метафоралану процесі талданады.  
Y. D. Kulichenko 
THE OF PERCEPTUAL IMAGES OF POLITICAL DISCOURSE 
In the present article the hierarchical structure of perceptual images’ of political discourse is considered as a special 
phenomenon and linguistic analysis made on language units. Showing the manifestations of human intellectual activity through 
verifying and explicit means and according to them analyzes the metaphorization process of abstract categories of authority, the 
world’s national language image and language conscience. 
 
 
 
К. К‰ркебаев, 
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың доценті, ф.ғ.к. 
 
ӨЛЕҢ МӘТІНІНДЕГІ ЕТІСТІКТЕРДІҢ СЕМАНТИКАЛЫҚ ТІРКЕСІМДІЛІГІ 
 
 
Поэтикалық мәтінде өлең мазмұны мен 
т‰рінің ‰йлесімін жеткізуде өнімді функцио-
налдық қызметті етістік сөз табы белсенді 
атқарады.
Өлең мәтінін т‰зуде етістіктің барлық т‰р-
лері мен тұлғалары іс-қимылға жұмылдыру, 
суретті баяндау, ұйқас құрауға бейімділік, 
терең психологиялық к‰й, динамикалық екпін 
сияқты лингвопоэтикалық қолданыстарға аса 
бай.
Есімдер сияқты етістіктер де көркем сөз 
тілінде, әсіресе өлең мәтінінде поэтикалық-
стильдік қызметке ие.
«Етістік тіліміздегі сөз таптарының ішін-
дегі ең к‰рделі және қарымы ең кең грам-
матикалық категория. Етістіктің к‰рделігі мен 
қарымдылығы оның аса өрісті лексика-семан-
тикалық сипатымен, бай лексика, граммати-
калық формаларымен, көсіліңкі синтаксистік 
қызметімен тығыз байланысты», – [1, 122] 
деп тұжырымдалуы шынында да бұл сөз 
табының поэтикалық мәтіндегі тіркесімділік 
қабілетінің кең ауқымдығы, іс-қимыл мағы- 
насының әр тараптылығы, қуатты эмоционал- 
дық фон тудыруы, ырғақ пен ұйқас құрау 
ерекшеліктерінің өзіндік көріністерін айқын-
дап тұрған іспетті. Тілдің дамуы барысында 
әр т‰рлі объективті себептермен жеке сөз тап-
тарының тіркесімділік қабілетінің артқандығы 
белгілі. Етістік сөздердің тіркесімділік қабі-
летінің артуы – оның мағыналық жағынан 
дамуына негізделсе, өз кезегінде олардың тір- 
кесетін сөздерінің аясының мол болғаны-
менде байланысты.
Кез келген тілдік ж‰йеде сөздер бір-бірі-
мен байланысуы ‰шін өзара мағыналық және 
грамматикалық жағынан сәйкестікте болуы 
шарт.
Тіл ғылымында тіркесімділік мәселесі ва-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   446




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет