АРДАГЕР
(Пьеса)
Ѕатысушылар:
А р д а г е р – јарт Јалым-жазушы
µ л ы – журналист, АрдагердiЎ ґлы
Ш „ к i р т – АрдагердiЎ кҐтушi ш„кiртi
Ж а р ј ы н б е к – јарт Јалым, АрдагердiЎ јґрдасы
µ р ы – п„тер тонаушы ґры
Ж у р н а л и с т – сґхбат алушы
О п е р а т о р – теледидар јызметкерi
Ѕ а р а ж а м ы л Ј а н „ й е л – шешенiЎ аруаЈы
1-д„рiгер – «Жедел ж„рдем» д„рiгерi
2-д„рiгер – «Жедел ж„рдем» д„рiгерi
Бiрiншi к†рiнiс
ТҐн кезген ґры п„тер тонау Ґстiнде. Ѕалтасынан сым-
Ја ґјсаЈан „лдебiр јґрал-саймандарын алып, есiктiЎ кiлт
салатын тесiгiне сґЈып, еппен есiктi ашады. ¦й iшi
„жепт„уiр јараЎЈы. Сипалап жҐрiп шам жаЈады. Д„лiз
бойымен „рi јарай жҐрiп, бҐйiрдегi есiктi ашады. ТаЈы да
сипалап, шам жаЈатын тетiктi ґзај iздейдi. Ајыры тетiктi
тауып, басып јалЈанда, б†лменiЎ шамы жанып, сахнаЈа
жарыј тҐседi. ЅаптаЈан кiтап. ґры бґрыла берiп, Ґстел
басында к†рпеге оранып, ескерткiштей јатып јалЈан,
– 448 –
јимылсыз отырЈан кiсiнi к†рiп, селк ете јалады. Жалма-
жан јалтасынан пышаЈын суырып алып кезенедi.
К†зiлдiрiктi јарт кiсiде Ґн жој. Тiптi бґрылып та јара-
майды. µры алдындаЈы адамныЎ тiрi екенiне кҐм„н
келтiргендей, аЎтарылып тґрып јалЈан.
…лден уајытта јарт кiсi асыјпай жҐзiн бґрып, шајы-
русыз келген јонајтыЎ тҐрiне јарайды.
А р д а г е р (болмашы мырс етiп). Ајымај болма! (¦йде
ешкiм жој деп ойлаЈан ґры таЈы басја бiреулер бар екен деп
ойлап, секiрiп тҐспек болып, балконЈа јарай жҐгiредi. Арда-
гер шошына айјайлап). Ей, сорлы, тојта! Балконнан јґлап,
†лемiсiЎ?
µ р ы. Рајмет жаныЎ ашыЈанына. (Тојтамайды).
А р д а г е р. Тојта деймiн! …й, жарјыным, осы Ґйден
керек затыЎды ал. Тек тојташы †зiЎ!
µ р ы (бҐрылып). И„, сене јоярмын саЈан. (Ѕайтадан
секiруге оЎтайланады).
А р д а г е р (ЖамылЈан к†рпесiн сыпырып тастап, орны-
нан тґрады). Ау, шыраЈым! Мен †тiрiк айтатын жастан
кеткен адаммын. Осы Ґйдегi дҐние-мҐлiктiЎ ешјайсысы-
ныЎ да маЈан јазiр јажетi жој. АлсаЎ – ал, алмасаЎ –
јой, тек менiЎ к†зiмше мерт болып, †зiм „реЎ отырЈанда,
жҐрегiмдi Ґшырма. Шын айтамын, шыраЈым... Ант етейiн,
ешкiмге тигiзбеймiн. Тек јарЈи к†рме...
µ р ы (ойланып, артына бґрылып). Немене, менi аяп
тґрсыЎ ба?
А р д а г е р. ‡зiмдi аяп тґрмын... К†рмейсiЎ бе тҐрiмдi?
Сенi ґстап бергенде, јимайтындай нем бар менiЎ? НиетiЎ
бґзыј болса, јґдай кешiрсiн. Берi кел.
µ р ы ( „лi де екi ґшты). Ал жајсы... (Балконнан берi
шыЈады).
А р д а г е р (орнына отырып). Уѕ! (К†зiн жҐмып, јинала
кҐрсiнiп). Отыр.
µ р ы (БiрдеЎе сезiлсе, тґра јашатындай тҐрмен ајырын
келiп орындыјја отырады). Ал отырдыј...
Ар д а г е р (Ґнсiздiктен кейiн). Д„уренi озЈан, д„улетi
тозЈан к„рi ЈалымныЎ Ґйiнен не табам деп ойладыЎ?
µрласаЎ, байлыЈы бар бiреудiЎ Ґйiне тҐсiп ґрламай-
сыЎ ба?
– 449 –
µ р ы (не айтарын бiлмегендей, аЎырая јарап тґрып).
БайлыЈы бардыЎ кҐзетi де мыјты. (Жалтајтап есiк жајја
јарайды).
А р д а г е р. Солай ма? Сонда сорлайтын сен екеуiмiз
екен Јой.
µ р ы (мырс етiп). Немене, менiЎ јатарыма тґруЈа сон-
ша јґмар болып тґрсыЎ ба? ЕкеуiмiздiЎ жолымыз, сiр„
да, јосыла јоймас.
А р д а г е р. Неге?
µры (кекете јайталап). Неге?.. Сен де ґры бол мен
секiлдi, сонда јосыламыз.
А р д а г е р. Кiм бiледi? БiздiЎ ґрлыЈымыз сенiкiнен
кем болмаЈан да шыЈар.
µ р ы (таЎырјай јарап). Рас айтамысыЎ?
А р д а г е р. Сен секiлдi Ґйге тҐскем жој, „рине, бiрај
ґрлыј тек Ґй тонаудан тґра ма екен?
µ р ы (јызыјјандай тҐрмен). И„?..
А р д а г е р. БiреудiЎ айтјан ой-пiкiрiн, тiптi тґтас бiр
шыЈармасын пайдалану, бiреуге тиесiлi ырыздыј-несiбенi
јаЈып кету, †згенiЎ с†зiн †зiмдiкi деп айту – осыныЎ б„рi
ґрлыј емей не?
µ р ы (басын шайјап). ТҐсiнбедiм.
А р д а г е р. Айталыј, сен „н шыЈаратын компози-
торсыЎ. Мен сенiЎ „ндерiЎнiЎ бiр „уенiн аламын да, „рi
јарай с„л-п„л дамытып, †зiмдiкi јылып аламын. ТҐсiндiЎ
бе?
µ р ы (таЎырјап). Сонда не, сен „н шыЈарасыЎ ба?
А р д а г е р. Жој. Мен тек †зiмдi айтып отырЈан жој-
пын Јой. Жалпы рухани ґрлыј туралы айтып отырмын.
(…лi де аЎтарылып отырЈан ґрыныЎ тҐрiне јарап). Жарай-
ды, онда басјасын айтайын. ХалыјтыЎ ајшасын јалта-
сына басып, шетелге јашып кету, јызмет бабын пайда-
ланып, мемлекет јаражатын †з пайдасына оЎды-солды
жґмсау, жерiЎдi, кенiЎдi тонау, пара алу, пара беру, елдiЎ
есесiнен баю – осыныЎ б„рi ґрлыј емес пе?
µ р ы (аузын аша таЎырјап). Апырай, „! Айтып отыр-
ЈаныЎыз шындыј јой.
А р д а г е р. Бiрај сенiкi – ґрлыј та, олардiкi ґрлыј
емес болып шыЈады. ЯЈни, он теЎге ґрласаЎ – ґрлыј, он
миллион ґрласаЎ – бизнес.
– 450 –
µ р ы ( риза тҐрмен кеЎкiлдей кҐлiп). Тура, тура. Ѕалай
д„л айтып отырсыз! Рас јой.
А р д а г е р. Солай, шыраЈым. µрылармен
кҐресетiндердiЎ сол ґрылардан айырмашылыЈы шамалы.
µ р ы ( елiгiп). Ал †зiЎiз јанша миллион ґрладыЎыз?
А р д а г е р. Мен Јалыммын, жазушымын. Бiз ненi
ґрлай алушы ек? ‡зiмiз кҐнiмiздi „реЎ к†рiп жҐрмiз. Рас,
†мiрдiЎ де, јызметтiЎ де јызыЈын к†рдiк. Бiрај Доспам-
бет жырау айтјандай: «Бґл дҐниенiЎ басы – сайран, тҐбi –
ойран». Сайраны †тiп, ойранын кҐткен кез јалды. ¦ш
инфаркт алЈан мен †лмей, менi уайымдап жҐрiп, кемпiрiм
кеттi. Б„леншеке деген дајпырттан басја менде ештеЎе
јалмады. Осы Ґйдi јазiр к†шiрiп алып кетсеЎ де, уайым-
дайын деп отырЈан мен жој.
Достарыңызбен бөлісу: |