Экстракциялау процесінің сірінділеу

▪
Экстракциялау ұзақтылығы. Неғұрлым процесс ұзақ жүрсе, солғұрлым шикізаттан 
экстрактивті заттар көп мөлшерде бөлініп шығатыны Фик заңынан белгілі. Бірақ іс-
тәжірибеде экстракциялау ұзақтылығын қысқартуға тырысады, себебі 
эканомикалық көзқарасынан өнімділік жоғарылайды және экстрагенттің шығысы 
төмендейді, ал технологиялық көзқарасынан – сіріндінің сапасы жоғары болады, 
өйткені оған баяу диффузияға ұшырайтын ЖМҚ –балласты заттар (ақуыздар, 
пектиндер, шырыштар) аз мөлшерде өтеді. Сонда процесстің аяқталу туралы 
барлық экстрактивті компоненттердің сірінділеу толықтық бойынша емес, 
биологиялық активті заттардың бөлініп шығу толықтық бойынша таңдау қажет. 
Экстракциялау процессін әсер етуші заттардың мөлшерін анықтайтын 
сынамаларды талдау көрсеткіштер бойынша аяқтау керек.
Экстракциялау процесінің сірінділеу 
жылдамдығына әсер ететін факторлар:

▪
БАЗ (беттік активті заттарды) қосу. Экстрагентке БАЗ-дың шамалы мөлшерлерін 
(0,01-
ден 0,1%-ке дейін) қосу экстракциялау процессті жақсартуға мүмкіндік 
беретіні тәжірибелік жолымен анықталған. Сонда активті заттардың (алкалоидтер, 
гликозидтер және т.б.) бөлініп шығу мөлшері көбейеді, немесе қолданылатын 
экстргенттің мөлшерін азайтуға мүмкін болады. БАЗ-тар ерітіндінің беттің 
тартылуын төмендетеді және шикізаттың дымқылдағыштығын жақсартады (яғни, 
солюбилизаторлар ретінде әсер етеді), бірақ олардың әсер ету механизмі толық 
анықталмаған.
Экстракциялау процесінің сірінділеу 
жылдамдығына әсер ететін факторлар:

▪
Шикізаттың аңдыздылығы оның түріне (яғни жапырақтар, гүлдер, тамырлар және 
т.б. алынған) және ұнтақтау дәрежесіне тәуелді. Себебі бөлшектердің бір-біріне 
қарай арасында қуыстар едәуір аз болып, сонымен бірге экстрагенттің өтуіне 
жеткілікті жолдары қалып, орналасуы аңдыздылыққа байланысты болады.

жүктеу/скачать 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: