Жасанды тері әдісі туралы не білесіз? Ғалымдардың айтуынша жасанды тері әдісі іске асырылып, оның дүниежүзілік денсаулық
сақтау ұйымының талаптарына сәйкес қауіпсіздігі дәлелденгені көпшіліктің назарын
аударып жүр. Жасанды теріні науқас адамдарға қазіргі уақытта пайдалануға болады. Тері
трансплантациясын жасау үшін жасушалар сау адамның терісінен алынады. Тері- ең үлкен
және ең тез жаңаратын ұлпа. Терінің терең қабатында фибробласттар деп аталатын
жасушалар орналасқан. Олардың арқасында тері өсіп, жаңарады
«Ізбедер әдісінің дамуы және шығу тарихы» Ізбедер әдісінің негізін қалаушы-Альфонсо Бертильон-полиция картотекасынын жазушысы,
ол құрметті статистик-дәрігер, Париждегі Антропологиялық ұжымының вице-президентінің
ұлы. Ізбедердің шығуы неге негізделген?
Ол бір адамның дене өлшемдері екінші адам өлщемдеріне ешқашанда сәйкес келмейтің
статистикалық және ғылыми тұрғыда пайдаланған.Ол қылмыскерлердің арнайы өлшемдерін
алып (9 өлшем:бой,қолдың серпілуі, төстің өлшемі, бастың өлшемі, сол табаның ұзындығы,
сол қолдың ортанғы саусағы, сол құлақ) өлшемдерді карточкарларға жазып және сол
арқылы тіркелген адамдарды танығысы келеді. Бұл процесс өте қиын және көп еңбекті талап
етеді.
1891 жылы Европада бертильонаждың басталған кезі. Одан бұрын болған ізбедер әдістері
бұрыннан бері қолданылып келе жатқан суреттерің салып және сол арқылы қылмыскерді
табу. Бұл үшін көптеген қылмыскерлер «шеруін» қолданып, оларды қатысқан полиция
қызметкерлері жаттаған. Оларға көмек болған суреттер мен негізгі сурет түсіру әдістерің
Бертильон құрастырған.
Бертильонамен қатар ізбедер(дактиласкопия) әдісі де өмірге келген:
Вильям Хершель-колониялық инспекцияның жұмыскері, Индияда адамның қолындағы ізін
зерттеп, олардың өмір бойында өзгермейтінің дәлелдеді.
Френсис Гальтон-антрпометрия бойынша ең атақты ғылымдардың бірі және ізбедер әдістің
бертильонаждан бірнеше есе артық екенін Лондонда ең бірінші айтқан ғалым.
Эдвард Генри-Бенгалиядағы бас инспектор ізбедердің системасына тіркелуін
құрастырған,ал ол он саусақты әдісінің негізі,сол арқылы тіркеу жүргізілді,У.Гу УВД. 1901
жылы Лондон полициясының президенті болып тағайындалған соң, бертильонажды
дактиласкопияға ауыстырған.
Жуан Вучемичаның еңбегін де сипаттамай кетпеуге болмайды, ол бірнеше жыл бұрын
ізбедер әдісін шығарып және оны оңтүстік Американың полицейлері қолданған.
1914 жылы Бертильонның қаза тапқан жылы бертильонажды қолданудың ең соңғы жылы
болып және дактиласкопияның жеңуі болды.
Ресейде 1923 жылы Гальтен Гензолдің әдісі өзгертіліп, Ресейде қолданылып , СССР-де
қабылданды.