Методические рекомендации по формированию инклюзивной культуры в организациях образования нұр-Сұлтан 2019

53 
Білім беру жүйелеріндегі басқару стилі арнайы білім беру қажеттіліктері 
бар және онсыз балаларға жақсы білім беруді қамтамасыз ету мақсатында 
интеграцияны және білімді және ресурстармен алмасуды ынталандыру үшін 
арнайы және тұрақты білім беру арасындағы ынтымақтастықты және 
үйлестіруді көрсетеді.
Инклюзивті білім беру саясатын жүргізетін елдер мынадай жалпы жедел 
мақсаттарды тұжырымдау процесін бастады, олар әрбір принцип бойынша 
келесі түрде бөлінген:
(a) барлық балалардың, кем дегенде негізгі және бастауыш деңгейде, 
білім алуға ажырамас құқығын заңнамада және саясатта тану, және осы 
мақсатқа жету үшін басқарушылық, жедел және оқу принциптері мен 
практикасын орнату;
(b) білім беру процесінде баланың орталық рөлін тану және оқыту үшін 
баланың мәдениетіне және мектепте табысты оқытуға арналған басқа да 
алғышарттарға білім берудің іс-шараларын шоғырландыру үшін жүйені және 
мұғалімді бейімдеу;
(c) мектеп реформасының негізгі мақсаты ретінде сапаны жақсартуды 
белгілеу, арнайы оқытудағы балалардың қажеттіліктерін неғұрлым инклюзивті 
және икемді айқындаумен сапаны жақсартуды белгілеу, сондай-ақ балалардың 
неғұрлым кең алуан түрлілігінің өмірі мен болашағы үшін бастауыш білім 
беруді неғұрлым тиімді және өзекті ету үшін оқу бағдарламалары мен 
оқулықтар сияқты салаларда осы мақсатта қажетті ресурстардағы мандаттар 
мен өзгерістерді белгілеу; осы мақсатқа қол жеткізу үшін тиісті түрде 
даярланған персоналды, құрылымдарды, рәсімдерді, басқарушылық 
құрылымдарды және институционалдық ынталандыруды ұсыну және үздіксіз 
қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін тұрақты және арнайы білім беру 
жүйелерінің арасындағы байланыстарды нығайтуды көтермелеу;
(e) қауымдағы барлық балаларды кешенді негізде дұрыс дамыту және 
білім беру үшін бірлескен жауапкершілікті насихаттау және көтермелеу, 
сондай-ақ қауымдастықтарға өз проблемаларын анықтауға және оларға әрекет 
етуге өз қызметтерін «иеленуге» мүмкіндік беретін ресурстарды және әкімшілік 
құрылымдарды ұсыну; 
(f) мектеп пен мұғалімге оқудағы қажеттіліктердің кең алуан түрлілігін 
тануға және оларға әрекет етуге мүмкіндік беру және мұғалімдер мен 
әкімшілерге жақсартылған басқаруды және қолайлы әрі үздіксіз кәсіби 
дамытуды қамтамасыз ету;
(g) бала туралы неғұрлым біртұтас, дамушы және кемінде секторлық 
ішінара көзқарас деп атауға болатын балалардың денсаулығы мен тамақтануы 
және олардың білімінің мәселелерін тығыз ұштастыру, және қол жеткізу үшін 
саясаттың негіздерін, ынталандыруды, арналарды және ресурстарды 
қамтамасыз ету.
Бірқатар негізгі «хабарламаларды» былай түйіндеуге болады: 

54 
(a) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды әдеттегі мектептерге, 
немесе бөлектенген орындарға кіргізбей, бұл айтарлықтай қымбат, UPE қол 
жеткізу мүмкін емес; 
(b) Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың басым көпшілігін 
қарапайым 
бастауыш 
мектептерге 
кіріктіруге 
арналған 
балама 
институционалдық және педагогикалық әдістердің бір қатары бар, олардың 
көпшілігі қазіргі кезде осы есепте қамтылған елдерде енгізілуде; 
(c) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға жағдаятты 
кемшіліктері немесе физикалық, ақыл-ой немесе эмоциялық бұзылулары бар 
балалар, сондай-ақ мектеп жасында кез келген уақытта оқуда қиындық көретін 
балалар жатады;
(
d) қарапайым мектептерде, мүмкіндігінше, ерекше білім беру 
қажеттіліктері бар кіші жастағы балаларды оқытуға арналған жеке, әлеуметтік 
және экономикалық дивидендтер бар; 
(e) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың басым көпшілігі 
үлестік шығындарды шамалы көтерген кезде әдеттегі бастауыш мектептерге 
тиімді түрде орналастырылуы мүмкін; 
(f) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды әдеттегі мектептерге 
енгізуге арналған әртүрлі балама модельдердің ішінен мұғалімдерді қолдау 
жүйесі білім беру тұрғысынан ең экономикалық тиімді және нәтижелі болуға 
үміттендіреді;
(g) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың басым көпшілігі 
үшін білім беруді кешенді қамтамасыз ету құны, оларды оқшауланған
жағдайларда қамтамасыз етуге қарағанда айтарлықтай төмен; 
(h) неғұрлым инклюзивті бастауыш білім беру бағытындағы өзгерістер 
осы баяндама қамтитын экономикалық дамудың барлық деңгейлерінде барлық 
азия елдерінде саясаты мен тәжірибесінде көрініс табуы мүмкін; 
(
i) отбасылық, қоғамдық және әлеуметтік тәуелділікті сақтап қалудың
құны осы балаларды оқытуға қажетті инвестициялардан әлдеқайда жоғары 
болуы мүмкін; 
(j) «инклюзивті» СТБ қол жеткізу үшін бастауыш мектепті жоспарлау, 
жүзеге асыру және бағалауда, оның ұйымдастыру және педагогикасында 
маңызды өзгерістер қажет; 
(k) «инклюзивті бастауыш мектептерде» оқытуға (және бас жұмыстарға 
оқытуға) дайындау реформаларды жүргізуді талап етеді, олар мұғалімдерді 
ағымдағы, бастауыш, кіріспе және кейінгі оқытуға, олардың стиліне, тәртібіне, 
орналасқан жеріне, процесіне және мазмұнына, сондай-ақ оқытудың түрлі 
әдістерін, оның ішінде маман, сынып жетекшісі, ресурс оқытушысы және 
мұғалім көмекшісінің рөлін тануға айтарлықтай дәрежеде сәйкес келеді; 
(I) Денсаулық сақтау, тамақтандыру және білім беру саласындағы 
құрамдастырылған стратегия дұрыс, егер барлық балалар бастауыш білімді 
толық мөлшерде пайдаланатын болса. Сектор аралық және кәсіби аралық 
бастамалар барлығын бастауыш білім берумен табысты қамтамасыз ету үшін 
қажет;

55 
(n) «Инклюзивті бастауыш білім беруді» дамыту үшін қоғамның қатысуы 
маңызды; және де 
(o) Азия аймағында инклюзивті мектептік білім беру бағытындағы 
көптеген өзгерістерді және олардың көбею жылдамдығын ескере отырып, білім 
беру тұрғысынан ең үнемді және тиімді болатын модельдерді анықтау үшін 
жаңа мүмкіндіктерді қосымша зерттеу және бағалау қажеттілігі бар. 
Инклюзивті білім берудің маңызды бағыттарының бірі білім беру 
ұйымының инклюзивті мәдениетін зерттеу болып табылады. 

жүктеу/скачать 2,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: