ПЕРЕХОД НА ЛАТИНИЦУ – ЭТО ВНУТРЕННЯЯ

 
211 
 
ПЕРЕХОД НА ЛАТИНИЦУ – ЭТО ВНУТРЕННЯЯ 
ПОТРЕБНОСТЬ В РАЗВИТИИ И МОДЕРНИЗАЦИИ КАЗАХСКОГО 
ЯЗЫКА 
Ж.К. Сеитова 
Научный руководитель: Ж.М.Кудайбергенова 
Государственный медицинский университет г.Семей,  
Республика Казахстан.  
Внимательно  слушая  выступление  президента  страны  Нурсултана 
Назарбаева  на  XII  сессии  Ассамблеи  народов  Казахстана,  я  поняла,  что 
переход  на  латиницу  это  тот  шаг,    который  может    помочь  развиваться 
казахскому языку.  
В  нашей  стране  письмо  имеет  свою  историю.  Еще  в  VI  веке  на 
территории  Тюркского  Каганата  -  великой  степной  империи, 
простиравшейся  от  Причерноморья  до  Маньчжурии,  -  существовала 
руническая  графика.  Позже  стали  пользоваться  древнеуйгурским 
алфавитом,  возникшим  на  основе  пехлевийского  (иранского)  письма,  в 
свою  очередь  ведущего  происхождение  от  арамейской  письменной 
системы.  В  самом  начале  XX  века  мой  дедушка  обучился  арабской 
графике.  Обновленным  арабским  алфавитом,  названным  «тэте-жазу», 
пользовались до 1929 года.  А 7 августа 1929 года Президиум ЦИК СССР и 
Совнарком  СССР  приняли  постановление  о  введении  нового 
латинизированного алфавита. 
С  обретением  государственной  независимости  в  бывших  советских 
республиках  опять  поднимается  проблема  новой  формы  письма.  Имея 
пример  соседней  и  близкородственной  Турции,  первым  реформировал 
свой  алфавит  Азербайджан.  В  1998  году  был  завершен  переход  на 
латинскую  графику  в  Узбекистане.  В  Туркменистане  также  в  практику 
было  введено  упомянутое  письмо.  Подобное  решение  принято  и  в 
Татарстане.  Более  десяти  лет  на  страницах  разных  изданий  обсуждается 
проблема 
несовершенства 
казахского 
варианта 
кириллицы 
и 
целесообразность  возвращения  письменности  на  латинскую  графическую 
основу. 
Полагаем, что реформирование письменности стало очевидной реалией 
нашего  времени.  Переход  к  прежней  латинской  графике,  как  это 
произошло  в  других  тюркоязычных  республиках,  безусловно,  является 
одним  из  факторов  становления  казахского  языка  как  государственного. 
Упомянутый  переход  позволит  упростить  алфавит,  избавит  его  от 
ненужных  знаков  и  обеспечит  наибольшее  соответствие  графических 
кодов фонемам языка.  
Таким  образом,  главная  национальная  идея  нашего  государства 
обязывает интеллигенцию, специалистов-лингвистов, ученых Казахстана и 
каждого гражданина отнестись с пониманием к предстоящей многолетней 
реформе в области письма. 

 
212 
 
ПОДРОСТКОВАЯ БЕРЕМЕННОСТЬ 
А.К. Семёнова, М.К. Каскырбаев 
Научный руководитель: 
к.м.н., доцент Желпакова М.С.
 
 Государственный медицинский университет г.Семей, Республика 
Казахстан  
Подростковая  беременность  -  это  состояние беременности   у 
несовершеннолетней девочки-подростка.  Хотя  в  средствах  массовой 
информации и школах проводятся различные программы по просвещению 
подростков,  актуальность  данной  темы  из  года  в  год  не  уменьшается. 
В Казахстане  ежегодно  беременеет  20  тысяч  девушек-подростков, 
половина  из  них  делает  аборт.  Раннее  начало  сексуальных  отношений  в 
сочетании 
с 
низким 
уровнем 
знаний 
в 
этой 
области 
и 
плохой осведомлённостью о контрацепции привели к такому явлению, как 
юное материнство.  
Цель работы - изучение особенностей течения беременности и родов у 
юных первородящих по г. Семей.  
Для  достижения  поставленной  цели  были  определены  задачи: 
изучение частоты родов, осложнений беременности и родов у подростков 
по г. Семей; выявление проблем сексуального воспитания подростков.  
Для  решения  поставленных  задач  был  проведен  ретроспективный 
анализ  историй  родов  у  юных  первородящих  за  3  года  по  родильным 
домам г. Семей и проведено анкетирование подростков в средних учебных 
заведениях города.  
Подростковая беременность имеет тенденцию к росту. Часто девочки, 
ставшие  молодыми  матерями,  забрасывают  учебу.    В  будущем  возникает 
проблема трудоустройства.  По нашим данным, среди подростков-матерей 
превалируют  домохозяйки.  У  юных  первородящих  часто  беременность  и 
роды  осложняются  анемией,  преэклампсией,  несвоевременным  излитием 
околоплодных вод, недонашиванием беременности. Выявлена тенденция к 
росту    родового  травматизма  матери.  Растет  процент  оперативного 
родоразрешения.  
Нами  был  разработан  вопросник  для  подростков.  Проведено 
анкетирование учащихся средних учебных заведений.
 
По данным анкет, не 
все  подростки  осведомлены  о  рисках  для  здоровья  матери  при 
беременности,  нет  ясного  представления  об  угрозе  для  здоровья  и  жизни 
ребёнка.
 
Проведенная работа показала, что проблема полового воспитания 
среди  подростков  не  потеряла  своей  актуальности  и  нуждается  в  ее 
решении.  В  школах  и  дома  должна  вестись  работа,  направленная  на 
воспитание у подрастающего поколения разумного и здорового отношения 
к  вопросам  пола  и  половой  жизни.  Необходимо  предоставлять 
разнообразную  и  полную  информацию  о  методах  контрацепции. 
Содействовать укреплению физиологических и нравственных основ брака 
и семьи. 

 
213 
 
СТАТИСТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ОПУХОЛЕЙ МОЛОЧНОЙ 
ЖЕЛЕЗЫ У ЖЕНЩИН ВОСТОЧНО-КАЗАХСТАНСКОЙ И 
ПАВЛОДАРСКОЙ ОБЛАСТЕЙ 
В. Семенович, О. Кашина, Д. Кызайбаева 
Научный руководитель: д.м.н. Шабдарбаева Д.М., к.м.н. Жакипова А.А. 
Государственный медицинский университет г. Семей 
Республика Казахстан
 
  Проблема опухолей молочной железы до сих пор остается актуальной. 
Среди них все чаще стал наблюдаться рак молочной железы. Мнения мировых 
ученых по поводу причин развития рака молочной железы разносторонние.  К 
сожалению,  во  многих  странах  мира,  в  том  числе  в  России,  на  Украине  и  в 
Казахстане,  сохраняется  высокий  уровень  смертности  от  рака  молочной 
железы и его метастазов, что связано с отсутствием скрининговых программ. 
В  результате  -  более  трети  заболевших  женщин  на  момент  постановки 
диагноза уже имеют достаточно серьезную стадию болезни.  
Цель:    Сделать  статистический  анализ  опухолей  молочной  железы  у 
женщин  Восточно-Казахстанской  и  Павлодарской  областей  Республики 
Казахстан за последние 10 лет.  
Материалы  и  методы  исследований:  Статистические  данные 
онкологических 
диспансеров 
города 
Семей, 
Павлодар 
и 
Усть-
Каменогорска.Использованы  общепринятые  статистические  методы  с 
помощью компьютерных программ 
Результаты:  На  основе  статистических  данных  был  проведен  анализ 
заболеваемости  опухолей  молочной  железы  у  женщин  в  Восточно- 
Казахстанской  и Павлодарской областей в период с 2003 -2013 гг. Учитывали 
расовую принадлежность, возраст, а также рассматривали женщин до родов и 
после.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
214 
 
СОСТОЯНИЕ СИСТЕМЫ ГЕМОСТАЗА ПРИ 
АУТОИММУННОЙ ТРОМБОЦИТОПЕНИЧЕСКОЙ ПУРПУРЕ 
Д.А. Сенгирбаев 
Научный руководитель: к.м.н., ассистент Д.Т. Нургалиева   
Государственный медицинский университет г.Семей, Республика 
Казахстан 
Аутоиммунная  тромбоцитопеническая  пурпура  взрослых  относится  к 
относительно  часто  встречающимся  гематологическим  заболеваниям.  В 
гематологической 
практике 
в 
40% 
случаев 
аутоиммунная 
тромбоцитопеническая  пурпура  является  причиной  геморрагического 
синдрома 
Цель исследования:  Совершенствование методов диагностики больных 
аутоиммунной  тромбоцитопенической  пурпурой  на  основе  изучения 
показателей гемостаза. 
Материалы  и  методы.  Подвергнуто  обследованию  63  больных  с 
аутоиммунной  тромбоцитопенической  пурпурой    (57,3%).  Возраст 
больных находился в пределах от 22 до 50 лет. Средний возраст по группе 
составил  30,2±1,9  года,  в  том  числе  у  больных  с  аутоиммунной 
тромбоцитопенической пурпурой – 31,8±1,6 года. 
Осуществлялся 
полный 
анализ 
показателей 
плазменно-
коагуляционного  звена  гемостаза,  во  многом  зависящего  от  степени 
нарушений  сосудисто-тромбоцитарного  –  с  одной  стороны  и 
определяющего течение и клиническую значимость тромбозов – с другой. 
По  результатам  видно,  что  имелась  четкая  зависимость  показателей 
системы  гемостаза  у  обследованных  от  наличия  аутоиммунной 
тромбоцитопенической пурпуры.  
Так,  число  тромбоцитов  у  больных  с  обострением  хронического 
течения  аутоиммунной  тромбоцитопенической  пурпурой  снижалось 
(27±6*10
9
/л)  в  среднем  по  группе  более  чем  в  10  раз  по  сравнению  с 
контрольным  показателем.  Одновременно  изменялись  в  сторону 
повышения  значения  показателя,  содержание  в  крови  ФВ(124,3±4,7*) 
(p<0,05),  а  также  показатели  плазменно-коагуляционного  звена  системы 
гемостаза,  в  т.ч.  содержание  в  крови  РПДФ(4,19±0,17**)  и  РФМК 
(65,9±3,5**)  (p<0,01),  свидетельствующие  о  наличии  внутрисосудистого 
свертывания крови. 
Имело  место  снижение  активности  фибринолиза  и  показателя 
противосвертывающих механизмов. 
 
 
 

 
215 
 
БАЛАЛАРДЫҢ АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ ШЫРЫШТЫ 
ҚАБАТЫНЫҢ ЖЕДЕЛ ТҮРДЕГІ КАНДИДОЗЫН ЕМДЕУ 
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 
А. К. Сердалин 
Научный руководитель: ассистент Г.Л. Касенова  
Семей қ. мемлекеттік медицина университеті, Қазақстан 
Республикасы 
 
БДҰ  мәліметтері  бойынша  ауыз  қуысы  шырышты  қабатының 
аурулары  жалпы  стоматологиялық  аурулар  санының  3-5%    құрайды. 
Сүттік-  ашытқылы  стоматит  немесе  ауыз  қуысы  шырышты  қабатының 
кандидозы  беткей  жедел  кандидоздың  ең  жиі  кездесетін  көрінісінің  бірі. 
Соңғы  кездерде  саңырауқұлақтарға  қарсы  препараттар-азолдар  тобынан 
қолданылып жүр. 
Зерттеу  мақсаты-  балаларда  жедел  кандидозды  комплексті  емдеуде  
0,01%  мироместин  антисептик  ерітіндісінің  қолдануын  негіздеу. 
Миромистин- монокультуралы және микробты ассоциацияның оң граммды 
және  сол  граммды,  аэробты  және  анаэробты  бактерияларға  қарсы  
бактерицидттік  қасиеті  жоғары  саңырауқұлақты  инфекцияны    емдеуге 
арналған жүйелі саңырауқулаққа қарсы кең спектрлі препарат. 
Зерттеу материалы және әдісі: 
1  айдан    2  жасқа  дейінгі  жедел  кандидоз  диагнозымен  18  бала 
зерттелді, олардың 11-ұл және 7 қыз. Ауыз қуысы шырышты  қабатының 
жедел  кандидозын  шағымдары  мен  клиникалық  көріністері  (ақ  түсті 
ұйыған  сүт  немесе  ірімшік  тәрізді  қақ,    шырышты  қабат  деңгейінен 
көтеріліп  тұрады,  шпательмен  қырғанда  оңай  алынып,  майда,  ісінген, 
гиперемияланған  қабат  жалаңаштанады.  Жақ  асты  лимфа  түйіндері 
ұлғайған,  пальпацияда  ауырсынады.  Қолданылған  емге  байланысты 
науқастар  2  клиникалық  топқа  бөлінді.  Негізгі  топта  10  бала,  жүйелі 
емдеумен  бірге  күніне  3  рет,  тамақ  қабылдап  болғаннан  кейін  10-15  мл  
миромистинмен  30-60  сек.  аралығында  ауыз  қуысын  шайғыздық.    Емінің 
крсы  7-10  күн.  Салыстырмалы  топта  дәстүрлі  емді  қолданған  8  бала 
құрады. Ақуызға және дәруменге бай диета тағайындалды. Жергілікті ем: 
ауыз қуысын сілтімен шаю, АҚШҚ полиенді антибиотикпен күніне 3-4 рет 
аппликация,  14 күн, саңырауқұлаққа қарсы майлар 20 минут. 
Нәтижиесі 
және оларды талқылау: 
Терапевтік  ем  нәтижесі  ауырсынудың  басылуымен,  шырышты 
қабаттың  гиперемиясының,  қансырауының  азаюымен,  ауыз  қуысының 
жағымсыз иісінің жоғалуымен көрінді. Миромистин антисептигін қолдану 
балалардың ауыз қуысы шырышты қабатының кандидоз ауруының емдеу 
уақытының қысқаруына ықпал етті. 
 
 
 

 
216 
 
ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ ҰРЫҚ МАКРОСОМИЯСЫНЫҢ  
ЖИІЛІГІ МЕН СЕБЕПТЕРІ 
Е.Т. Серикболова, Б.С. Матина, Д.С. Толеугазинова, Л.М. Қараш 
Ғылыми жетекші: акушерия және гинекология кафедрасының 
ассистенті Г.Н. Баймусанова 
 Семей қаласының Мемлекеттік медицина университеті,  
Қазақстан Республикасы 
Егер жүктілік кезінде ұрық салмағы 4 кг-нан 5 кг дейін жетсе, ол ірі 
болып саналады, ал егер салмағы 5 кг-ға тең немесе одан көп болса – аса 
ірі  болып  келеді.  Қазіргі  кезде  ірі  салмақты ұрықтың кездесу  жиілігі  8%-
дан  15%-ға  дейін  жоғарылады.  Бұл  мәселені  зерттеу  өзектілігі 
перинаталды 
өлімнің 
және 
ұрық 
жарақаттарының 
жоғары 
көрсеткіштерімен  және  жүклілік  пен  босану  кезінде  көптеген 
асқынулардың кездесуіне байланысты құралған.  
Бұл  сұраққа  арналған  көптеген  зерттеулердің  бар  болғанына 
қарамастан,  ұрық  макросомиясының  этиологиясы  мен  патогенезі  толық 
анықталмаған,  сондықтан  қазіргі  таңда  ұрық  макросомиясының  алдын 
алудың  нәтижелі  әдістері  жоқ.  Жоғарыда  айтылғанға  байланысты  ірі 
ұрықтың  даму  себептерін  анықтау  -  ана  мен  бала  жарақаттарын 
төмендетуге,  дені сау бала туылуына және ана денсаулығын сақтауға алып 
келеді.  
Осы  зерттеудің  мақсаты:  Қалалық  клиникалық  перзентхананың 
мәліметтері  бойынша  ірі  ұрық  дамуының  негізгі  қауіп  факторлары  мен 
жиілігін зерттеу.  
2013  жылы  Семей  қаласының  клиникалық  перзентханасында  ірі 
ұрықпен  босанған  509    әйелдің  босану  тарихын  негізге  ала  отырып,  
ретроспективті зерттеу және ірі нәрестемен босанған әйелдерге сауалнама 
жүргізілді.  Қауіп  факторларының  рөлін,  жүктілік  пен  босану  кезінде 
кездесетін  асқынулар  жиілігін,  перинатальды  аурушаңдық  пен  өлім 
көрсеткіштері анықталды.       
2013  жылы  ҚКП  жалпы  босану  санын  (2765)  ескерсе,  әрбір  5-ші 
нәресте  салмағы    4  кг  артық    болып  туылды,  оның  ішінде  9  нәресте 
салмағы  5  кг  артық  болды.  Зерттеу  барысында  сауалнама  жүргізілген 
әйелдердің  76%-да  жүктілік  кезінде  ұн  және  тәтті  тағамдарды  көп 
мөлшерде  пайдаланғаны  немесе  жүріс-тұрысы  аз  болғаны  анықталды. 
Сонымен  қатар  босанған  әйелдің  немесе  оның  жолдасының  отбасында 
артық  салмақты  адамдар  болған.  Сонымен  қатар  қайта  босанушылар 
арасында ірі салмақты ұрықпен босанатындар саны басым, 74% құрайды.  
Сонымен, жүкті әйелдердің өмір салтын және тамақтануын өзгерту  - 
ірі  ұрық  жиілігін,  сәйкесінше  перинаталды  өлім  мен  ұрық  жарақаттарын,  
жүклілік  пен  босану  кезіндегі  көптеген  асқынуларды  азайтуға  септігін 
тигізеді. 
 

 
217 
 
ҚЫЛМЫСҚА ҚАТЫСУ НЫСАНДАРЫ 
Т. Шонашева,   М. Серикказиева. 
Ғылыми жетекші: У.М Усербаев 
Семей қаласының мемлекеттік медициналық университеті, 
Қазақстан Республикасы. 
Соңғы  жылдары  елімізде  қылмыстылықтың,  оның  ішінде 
ұйымдасқан  түрде  жасалатын  қылмыстардың  өсуі  байқалады.  Сот 
практикасы  материалдарына  сүйенсек,  казіргі  кезде  қоғамның  даму 
бағытының  өзгеруіне  байланысты  бұрын  жасалынбаған,  жаңа  қылмыстар 
түрлері  орын  алуда.  Ұйымдасқан  түрде  қылмыс  жасаушылардың 
әрекеттері,  әсіресе  меншікке,  экономикалык  қатынастарға,  қоғам 
қауіпсіздігіне қарсы қылмыстарда жиі кездеседі. 
Елімізде  жүргізіліп  жатқан  реформаны  іске  асыру  және  барлық 
заңды  мүдделері  корғау  үшін  қылмыстылықпен  күрес  шараларын 
күшейтуді қажет етеді. 
1995  жылы  30  сәуірде  бүкілхалықтық  референдуммен  қабылданған 
Қазақстан  Республикасының  Конституциясы  1  бабында  "Қазақстан 
Республикасы  өзін  демократиялық,  зайырлы,  құқықтық  және  әлеуметтік 
мемлекет  ретінде  орнықтырады,  оның  ең  қымбат  қазынасы-адам  және 
адамның  өмірі,  құқықтары  мен  бостандықтары"  дей  отырып  қоғамға, 
адамзатқа қарсы іс-әрекеттерді жасауға тікелей тыйым салады [1. 1-бап] 
ҚР Конституциясының 5 бабының 3 тарауында "Мақсаты немесе іс-
әрекеті  Республиканың  конституциялық  құрылысты  күштеп  өзгертуге, 
оның  тұтастығын  бұзуға  мемлекет  қауіпсіздігіне  нұқсан  келтіруге 
әлеуметтік,  нәсілдік,  ұлттық,  діни,  тектік-топтық  және  рулық  араздықты 
қоздыруға  бағытталған  қоғамдық  бірлестіктер  құруға  және  олардың 
қызметтеріне,  сондай-ақ  заңдарда  көзделмеген  әскерилендірілген 
құрамалар  құруға  тиым  салынады"-деп  заңды  мүдделерге  ұйым  болып, 
қарсы  әрекет  жасауға  да  тиым  салған  [1.  5-бап].  Қолданылып  жатқан, 
құқықтық  және  ұйымдастыру  шараларына  қарамастан  еліміздегі 
қылмыстық ахуал күрделі күйінде қалып отыр. 
Біздің  жобамыздың  көздеген  мақсаты  еліміздегі  қылмыстық  істерді 
барынша  азайтып,    дер  кезінде  алдына  алып,  еліміздің,  яғни  Қазақстан 
Республикасы азаматтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
218 
 
1 ЖАСҚА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ТАМАҚТАНУ СИПАТЫ 
Сламбаева А.Н., Султангазина Қ.С. 
Ғылыми жетекші: ассистент Койшыбаева К.Ж.  
Семей Мемлекеттік Медицина Унверситеті, Қазақстан Республикасы 
      Тағам-  бала  ағзасы  құралып  және  тез  өсетін  пластикалық 
материал,  энергия  көзі.  Балаларда  көптеген  аурулардың  ағымы  мен 
болжамы  тамақтану  ерекшеліктерімен  айқындалады.  Сол  себепті  дұрыс 
тамақтану  баланың иммунды жүйесіне әсер етеді. 
Өмірінің  бірінші  жылдығында  дұрыс  тамақтану:  6  айға  дейін  тек 
қана  ана  сүті,  6  айынан  қосымша  тамақты  енгізу  баланың  ас-қорыту 
жүйесінің  бірқатар  ерекшеліктеріне  байланысты:4  айға  дейін  сілекей 
бездері  құрамында    ферменттері  төмен  аз  мөлшерде  сілекей  бөледі, 
асқазанның  бұлшықет  қабаты  дұрыс  дамымаған,асқазан    бездері  қызметі 
төмен,  ішек  сөлінің  ферменттерінің  белсенділігі  төмен,өтте  өт 
қышқылдары  мен  холестерин  деңгейі  аз,    сол  себепті  оның  ас  қорыту 
мүмкіншілігі  төмен,  тағамның  ішек  бойымен  жылжу  механизмі  нервті 
реттеудің жетіспеушілігінен тұрақсыз.ҚР  қосымша тамақ  ретінде: 
1-жеміс пюресі, 2- глютенсіз ботқалар, 3- ет тағамдары енгізіледі. 
Біздің  зерттеуіміздің  мақсаты  бала  өмірінің  бірінші  жылдығында 
тамақтану сипатының осы жастағы ауру жиілігіне әсері.Біз   Семей қаласы 
"Венера"  көпсалалы  клиникасында    ем  алып  жатқан  балалардың 
анамнездерін  жинадық.Осы  мекемеде  1  жасқа  дейінгі  балалар  нәрестелер 
бөлімінде,  негізінен  бронхты-өкпелі  патологиямен  жатады.Осы  мекемеде 
ем  алып  жатқан  50  баланың    аналарынан    ауру  және  өмір  анамнездерін  
сұрап  білдік.Бала  туғаннан  қандай  тамақтануда  болды,  қашан,  не  түрінде 
қосымша  тамақ  енгізілді  деген  сауалдар,  осы  балалардың    ерте  жаста 
тыныс алу мүшелерінің патологиясына әкелу себептерін  және иммунитет 
жағдайын бағалап(косвенно), анализ жасауға мүмкіншілік берді. 
Зерттеу  тобында  :  0-6  айға  дейін-  табиғи  тамақтануда-5  бала, 
жасанды  тамақтануда-17  бала,  аралас  тамақтануда-  11  бала,  6-12  айға 
дейін-табиғи  тамақтануда-2  бала,  жасанды  тамақтануда-13  бала,  аралас 
тамақтануда-  2  бала  болды.Бұл  балалар  бірінші  рет  1  жасқа  дейін 
ауырған.Бақылау топта осы мекемедегі соматика бөліміндегі 6 айға дейін 
тек ғана ана сүтімен тамақтанған, қосымша тамақ уақытында және дұрыс 
берілген  3  жастан  асқан  балаларға  жүргізілді.Сұрастыру  барысында 
бақылау  тобындағы  балалардың  1  жасқа  дейін    бронхты-өкпелі 
патологиямен  ауырмағанын  білдік.Алғаш  бақылау  тобындағы  балалар 
бронхты-өкпелі  патологиямен  мектепке  дейінгі  мекемелерге,  мектепке 
барғанда ауырған. 
    Сонымен,  біздің  мәліметтер  ерте  жастағы  балалардың  ең  тиімді 
тамақтануы  болып,  баланың  өсіп-дамуына  қажетті,  әсіресе  иммунды 
жүйенің, барлық ингредиентері бар,  ана сүті табылатынын дәлелдеді. 
 

 
219 
 
СЕМЕЙ қ. ММУ МО ХИРУРГИЯ БӨЛІМІНДЕГІ 2000 
ЖЫЛДАН 2010 ЖЫЛДАР АРАЛЫҒЫНДАҒЫ БАУЫРДЫҢ 
ЭХИНОКОККОЗЫМЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРДЫҢ 
ХИРУРГИЯЛЫҚ ЕМІНІҢ НӘТИЖЕЛЕРІ 
Б. Слямханқызы, Несипбаева А.А. 
Ғылыми жетекші:  хирургия бойынша интернатура кафедрасының 
ассистенті Омаров Н.Б. 
Семей қ. Мемлекеттік медицина университеті, Қазақстан 
Республикасы 
 Өзектілігі.  Гидатидозды  эхинококк  —  айқын  табиғи  ошақтанумен 
көрінетін  және  хирургиялық  емге  абсолютті  көрсеткіш  болып  табылатын 
бауырдың ошақты  кең таралған ауруларының бірі. Ішкі мүшелердің ішінде 
жиі бауыр зақымдалады-75% [Вишневский В.В. 2003., Савельев В.С. 2005]. 
Зерттеу  мақсаты.  Бауыр  эхинококкозымен  ауыратын  науқастардың 
хирургиялық  емінің  жақын  және  алыс  нәтижелерін  жақсарту.     
Материалдары  мен  әдістері.  Семей  қ.    ММУ-нің  МО-ның  хирургия 
бөліміне  2000  жылдан  2010  жылдар  аралығында  әр  түрлі  аудандардан  88 
бауыр  эхинококкозымен  ауыратын  науқастар,  сонын  ішінде    5  (5,7%) 
науқас    рецидивпен  түскен.  Барлық  науқастардың  ішінде  76  (86,6%)- 
Үржар  және  Мақаншы  ауданының  тұрғындары.  Ер  адамдардың  әйел 
адамдарға  қатынасы  8:2  құрады.  Барлық  науқастар  еңбекке  жарамды  жас 
мерзімінде. Көбінесе 70 науқаста  (79%) эхинококкты киста бауырдың VI, 
VII,  VIII  сегменттерінде  орналасқан.  Барлық  науқастарға  жабық 
эхинококкэктомия жасалған. Киста глицериндегі  2% формалинмен немесе 
3%  вокадин  ерітіндісімен  өңделген.  Іріңдеген  эхинококкты  кисталарда  
пункционнды-дренирлеуші  операция  орындалған.  Бұл  операция  УДЗ 
бақылауымен орындалған.  
Нәтижелері  мен  талқылаулары.  Операциядан  кейінгі  кезеңде 
инфекционист  бақылауынан  кейін  барлық  науқастарға  нұсқа  бойынша 
паразитке  қарсы  ем  тағайындалды  (альбиндозол  немесе  зентел  450  мг). 
Операциядан  кейінгі  асқыну  7  (8%)  науқаста  байқалған:  өт  ағу  5  (5,7%) 
және киста ложасынан қан ағу 2 (2,3%). Кең таралған эхинококкоз ( бауыр, 
өкпе,  бүйрек,  бас  миы  және  перикард  эхинококкозы)  3  (3,4%)  науқаста 
болған.  Өлімділік  жағдайы  1  (1,13%).  Өлім  себебі  оң  жақ  өкпенің 
эхинококкты кистасының жарылуы. Науқастардың стационарда болуы 14-
18 күнді құрады. 
 Қорытынды.  Сонымен,  эпидемиологиялық  қолайсыз  аймақ  Үржар 
және  Мақаншы  аудандары;  эхинококкты  кистаның  жиі  локализациясы 
бауырдың VI, VII, VIII сегменттері болып саналады. Іріңдеген эхинококкты 
кисталарда  хирургиялық  емнің  әдісі  ретінде  пункционнды-дренирлеуші 
операция қолданылады. 
 

 
220 
 

жүктеу/скачать 2,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: