terrorist by means of clearing his previously held beliefs, washing his brains and setting new principles. It
changes worldview of that person which in turn will change his behavior. There several psychologists,
like Singer, Lifton, Shein who determined the steps of brainwashing. Generally, they hold the process of
unfreezing, changing, and refreezing. At the first stage they destabilize their current habits, principles,
norms. At the next stage they implant those senses, ideas that are favorable to group. Then, it reinforces
those senses and ideas with rewards or punishments.
If to talk about how these organizations appear and develop we must include organizational and
economic processes to sustain the development. Once these processes are accomplished they may mask
their original aims and intentions which makes them more structured and organized. However, to organize
terroristic network is very difficult as they not stable and changeable. If to investigate to get detailed
information there would emerge great deal of it. For example, 9/11 attack investigation shows that 3/19
came from Hamburg, some from Saudi Arabia, others from Egypt. This indicates complexity of structure.
Overall, the common characteristic is that they form, develop and change. And they tend to have strong
interconnections.
Each terroristic network in its turn is founded and lead by one leader. Leaders have different
characteristics. But usually the system is authoritarian. Leader is at the head of organization and followers
at the bottom. There are some cases when leader delegates subordinates to prove that his followers stick to
his wishes. Terrorist leaders are usually charismatic, persuasive, have personal drive, charm. They
promote to their followers the idea that they are “special”, “chosen” ones. Follower, in his turn, are urged
to be open, honest and to report on every matter to their leader. They are expected to devote all his time,
money, energy and leave their family, relatives, work. The followers usually dress, eat, work, sleep as
they are dictated. The main characteristic of terroristic leader is that he is too extremist in his views, ideas
and he promotes allornothing point of view.
Some techniques may be used to prevent and deal with terrorism such as the use of military force,
repressive options like enhanced security, economic sanctions and conciliatory options like diplomacy.
Behavioural scientists do not play trivial role in counterterrorism. Previously, behavioural scientists used
to claim that there existed “terrorist personality” by individual’s psychological makeup. But other
psychologists like Crenshaw and Horgan claimed that there was no credible evidence to suggest a person
to be terrorist. The more terrorists prosecuted the more popular becomes the role of forensic clinicians.
Most of them were invited to make diagnostic evaluation of terrorists and state whether they are
competent to stand trial because there have been many cases when insanity was malingered. Moreover,
they are effective while interviewing and interrogating. Nevertheless, the physical torture should never be
used not only for the reason of violating the Geneva Convention but also for the reason that it may
produce false allegation. The best technique for psychologists is rapport building strategies that include
ethical interviewing, learning about interviewee’s culture and language, encouragement of mutual respect.
In conclusion, psychologists, psychiatrists, forensic clinicians, all of them have more and more
helpful discoveries about the formation, development, reasons of terroristic groups. More they investigate
to prevent terroristic acts more secure is the world.
168
2 – СЕКЦИЯ
«АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ»
ӘОЖ 004.422.81
“WHERE@SDU” БАҒДАРЛАМАСЫ
Қалидолда Ерқұлан, Насен Ерлан, Сулейман Демирел Университеті
Бүкіл әлемдік жаһандану заманында айналамыздағы әрбір заттың күн сайын дамып жатқанын
байқаймыз. Техникатехнология саласындағы соңғы 10 жылдағы өзгерістер адамзат өмірін әлде
қайда жеңілдеткенін білеміз. Қарапайым мысалдың бірі ретінде ұялы телефонды алып қарасақ
болады. Негізгі ұялы телефонның шығу мақсаты екі адамды сымсыз желіде байланыстыру еді,
алайда бүгінгі таңда ұялы телефон адамзат өмірінде үлкен бір қызмет атқаратын құралға айналды.
Оның басқа да мүмкіншіліктері артқаны соншалық біз кез келген істі дәл осы ұялы телефон
арқылы жасайтын болдық. Қоғамға, айналадағы дамдарға қараңыз кез келген пенденің қолында
ұялы телефон. Музыка тыңдау, суретке түсіру, кітап оқу, интернет шолу сынды мақсаттарда көп
пайдаланатынын байқаймыз.
Біздің мақалада осы ұялы телефон көмегіне жүгіне отырып адамдардың дәлірек айтсақ
студенттердің күнделікті ісін жеңілдету болып табылады. Нақтырақ айтсақ “where@SDU”
бағдарламасы университет қабырғасында “кім? және қайда?” деген 2 сұраққа жауап береді.
Кез келген студент, мұғалім басқа да адамдар бұл бағдарламаны өз телефондарына тегін жүктеп
алады. Қандай да бір қосымша төлемдер болмайды.
Бағдарламаның атқаратын негізге қызметтері:
1. Сулейман Демирель Университетінің 3D үлгідегі картасы. Бұл карта арқылы сіз
университет ішін толықтай көріп, танысып шығуға мүмкіндік аласыз.
2. Әр факультеттің, әр топтың сабақ кестелері. Бұл сабақ кестесіне кіріп картаға өтуге
мүмкіндік бар. Мысалы: Дүйсенбі күнгі, сағат 9дағы, Информатика сабағына басатын
болсаңыз бағдарлама картаға өтіп сол сабақтың қай аудиторияда болатынын көрсетеді.
3. Студенттерді, мұғалімдерді, топтарды іздеу. Іздеу мәзірі арқылы студенттерді,
мұғалімдерді, топтарды табу. Мысалы: “Kalidolda Yerkulan” деп жазып іздесек, ол сізге бұл
студенттің оқитын тобын шығарып береді. Содан кейін сабақ кестесіне сүйене отырып дәл
қазіргі уақытта оның қайда екенін тауып береді. Соңында бұл студент дәл қазір қай жерде
сабақ өтіп жатқанын картадан көрсетеді.
4. Лекция залдарын, аудиторияларды т.б кампус ішіндегі жерлерді іздеу. Бұл да жоғарыда
көрсетілген іздеу фунцкиясы жолына жазылады. Яғны бір іздеу жолына адамды немесе
топты немесе университет ішіндегі жерлерді жазып іздеуге мүмкіндік береді. Мысалы:
“Банкомат” сөзін жазып іздер болсақ ол нәтиже ретінде картадан банкоматтардың
орналасқын жерін көрсетеді.
5. Бос лекция залдарын, бос кабинеттерді іздеу. Бұл фунцкия дәл сол кезде қандай
аудиториялар бос екенін университет картасынан көрсетеді. Яғни университет ішін аралап
бос аудиторияны іздеп жүгіру осыдан кейін қажет болмайды, бағдарлама көмегімен бұл
мәселе санаулы секундта шешіледі.
169
ФИЗИКА ПӘНІН ОҚЫТУДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ
Макенов Нұржан Қайратұлы
«Өмір бойы білім алу – әрбір қазақстандықтың
жеке кредосына айналуы тиіс». Н.Ә.Назарбаев
Қазіргі мектеп өмірінде жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың өрісі кеңейіп,
маңызы артып отыр. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту
туралы тұжырымдамада «орта білім берудің мақсаты – жылдам өзгеріп отыратын дүние
жағдайында алынған терең білімінің, кәсіби дағдыларының негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін
өзі дамытуға және өз бетінше адамгершілік тұрғысынан жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті
жеке тұлғаны қалыптастыру» деп көрсетілген.
Мектептегі оқу пәндері қатарындағы күрделі және қиын пәндердің бірі бұл физика. Қазіргі
заман бұл физика ғылымы мен оның салаларының жанжақты тараған кезеңі. Жаратылыстану
бағытындағы жетекші пәндердің бірі бола отырып физика оқушылардың ақылойын, логикасын
және шығармашылық қабілеттерін жанжақты дамытуға ықпал жасайды. Технологияның озық
жетістіктерін
физика
сабағында
қолдану
арқылы
танымдық
ісәрекеттерді
тиімді
ұйымдастырудағы оқушылардың құзыреттілігін (өз бетінше жұмыс істеу, есептерді шығара білу,
шапшаңдылық, шеберлік дағдылары, оқушының ойөрісі) жанжақты дамытуға болады. Сабақта
ақпараттық технологияны тиімді пайдалану білім сапасының артуына әкеледі, оқушының
логикалық ойлау қабілеттерін дамытып, интернет желісінен сабаққа қажетті деректерді өз бетімен
іздеуіне және компьютерлік сауаттылықтарына жол ашады. Дәстүрлі оқыту әдістері мұндай
нәтижеге қол жеткізуге кепілдік бермейді. Сол себепті қазіргі білім жүйелерінде жаңа
технологияларды пайдалану педагогикалық практиканың жарқын болашағына негіз болатын
бағыт.
Жақсылыққа бастайтын жарық жұлдыз оқу болғандықтан қазіргі мектеп мұғалімдерінің
алдында тұрған басты міндеттің біріоқушылардың шығармашылық білім дағдыларын мен
қабілетін қалыптастыру. Оқушы қабілеті дегеніміз оның педагогикалық ықпал аясында білім алу
әрекеті, жеке тұлға ретіндегі шығармашылық қабілетінің дамуын қамтитын өзекті мәселе.
Физика пәнінің даму тарихы ірі жаңалықтардың эксперимент нәтижесінде ашылғанын
көрсетеді. Есептер шығару барысында оқушы физикалық шаманы есептейді және заңдар мен
заңдылықтарды тағайындайды. Оқушыларды олимпиадаларға дайындауға эксперименттік есептер
беріледі. Қайталаупысықтау сабақтарында оқушылардың білімін бағалау үшін сөзжұмбақты
пайдаланамыз. Үлкен тақырыптар мен тарауларды қайталағанда оқушыларға үйде осы тақырып
пен тарау бойынша сөзжұмбақ құрастырып әкелуді тапсырамыз. Мұндай тапсырманы оқушылар
бар ынтасымен орындайды. Мұндағы ең басты мақсат:
1) оқушылар сөзжұмбақты құрастыруда өз бетінше ізденеді.
2) әр түрлі ғылымитехникалық басылым мен анықтамаларды қарайды, олармен өздігінен
жұмыс істеуді үйренеді.
Бүгінгі таңда жас ұрпаққа пәнді тиімді ұғындырудың бірі жаңа технология негіздері болып
табылады. Сонымен бірге өскелең ұрпақтың ақпарат құралдарымен жұмыстана білуіне назар
аударған жөн. Дамыта оқыту жүйесі оқушының ойлауын, елестету мен есте сақтауын
белсенділігін, дағдысын білім саласының дамуын қамтамасыз етеді. Бүгінгі шәкірт ертеңгі күнгі әр
түрлі саланың маман иесі. Мұндай сабақтарда оқушылардың тапсырылған жұмыстарға іскерлігі
қалыптасады. Болашақ өміріне қажетті белгілі бір кәсіби мамандықты таңдап алуға септігін
тигізеді.
Оқытудың жаңа ақпараттық коммуникациялық технологияларын меңгеру – қазіргі заман
талабы. ХХІ ғасыр – ақпараттық технология ғасыры. Қазіргі қоғамдағы білім жүйесін дамытуда
ақпараттық – коммуникациялық технологиялардың маңызы зор. Білім беруді ақпараттандыру және
пәндерді ғылыми – технологиялық негізде оқыту мақсаттары алға қойылуда. Ақпараттандыру
170
технологиясының дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді, әрі білікті жұмысшы мамандарын
даярлау оқытушының басты міндеті болып табылады. Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің
қарқынды дамуы жанжақты, жаңа технологияны меңгерген жеке тұлға қалыптастыруды талап
етеді.
Қазіргі білім жүйесінің ерекшелігі – тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен білім
алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Бiлiм беру саласында
инновациялық үрдiстi жүзеге асыру мұғалiмдерден өз мінез – қылықтарын, ұстанымдарын,
мүмкіндіктерін түрлендiрудi талап eтедi.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы №1118 Жарлығымен
Қазақстан Республикасындағы білім беруді дамытудың 20112020 жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарламасы қабылданды. Бағдарламада «Еlearning» электронды оқыту жүйесі бойынша білім
беру сапасын және басқару тиімділігін арттыру үшін оқу процесін автоматтандыру, педагогтар мен
оқушыларды ең жақсы білім беру ресурстарына және технологияларына тең қол жеткізуін
қамтамасыз ету мақсаты атап көрсетілді.
Дамыған елдердегі білім беру жүйесінде ерекше маңызды мәселелердің бірі – оқытуды
ақпараттандыру, яғни оқу үрдісінде ақпараттықкоммуникациялық технологияларды пайдалану.
Қазіргі таңда елімізде білім беру жүйесінде жаңашылдық қатарына ақпараттық кеңістікті құру
енгізілді. Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім, білік, дағдының көлемі
күннен күнге артып, мазмұны өзгеріп отыр. Білім беру саласында ақпараттықкоммуникациялық
технологияларды
пайдалану
арқылы
білімнің
сапасын
арттыру,
білім
беру
үрдісін
модернизациялаудың тиімді тәсілдері пайдаланылуда және одан әрі жетілдірілуде.
Сонымен қатар электрондық оқулықтарды сабақта пайдалану кезінде оқушылар бұрын алған
білімдерін кеңейтіп, өз бетімен шығармашылық тапсырмалар орындайды. Әрбір оқушы таңдалған
тақырып бойынша тапсырмалар мен тарау бойынша тест жұмыстарын орындап, анимациялық
практика тапсырмаларымен жұмыс жасауға дағдыланады. Электрондық оқулық арқылы түрлі
суреттер, видеокөріністер, дыбыс және музыка тыңдатып көрсетуге болады. Бұл, әрине мұғалімнің
тақтаға жазып түсіндіргенінен әлдеқайда тиімді, әрі әсерлі. Меңгерілуі қиын сабақтарды
компьютердің көмегімен оқушыларға ұғындырса, жаңа тақырыпқа деген баланың құштарлығы
оянады. Шығармашылық өте күрделі психологиялық процесс. Мұғалім өз шығармашылығы
арқылы оқушы шығармашылығын ұйымдастырады. Мақсат оқушыға оқу үрдісін ұйымдастыру
барысындағы шығармашылықтың маңызын түсіндіру, баланың басқаға ұқсамайтын қабілетін ашу.
Физиканы оқытудағы интернет – технологиялар білім ортасын айтарлықтай кеңейтуге және
танымдық іс – әрекеттерді арттыру үшін қосымша дидактикалық жағдайлар жасауға, оқыту
процесіне қатынасын өзгертуге, өзінөзі тану және өзін өзідамыту дағдыларын қалыптастыруға
мүмкіндік береді. Білімнің жоғары деңгейге шығуы қоғам үшін де, қоғамның мүшесі болып
саналатын оқушы үшін де аса маңызды болып келеді. Жаңа білімді тиімді ісәрекет, жаңа
технологиялар, ақпараттық дүниемен қарым – қатынас жасау арқылы оңай меңгеру әдістерін
дамытуға болады. Мұның бәрі ақпаратпен жұмыс жасау және оны байыпты ұғыну жолдарын
іздеуге, оған сыни тұрғысынан қарауға, өз пікірін дәлелдей алу қабілетімен қатар
шығармашылығын да дамытуға бағыт береді.
Шығармашылық ақпаратты оқушы баспасөз беттерінен, аудиовидео құралдарынан да алады.
Алайда бүгінгі күні, әрине, басымдылық пен маңыздылық компьютер мен телекоммуникация
құралдарына беріліп отыр. Физика сабақтарында интернеттің көмегімен оқытудың жаңа құралы
ретінде оқушылардың жеке қажеттіліктері мен қабілеттерін ескере отырып, олардың ақпараттық
коммуникативтік және шығармашылық ісәрекетін ынталандыруға үлкен септігін тигізетін
біркелкі емес дидактикалық жағдайларды ұйымдастыра аламыз.
Әдістемелік технологиялар мен сабақ үйрету шеберлігін жетілдіру үшін мынадай жұмыстар
жүргізу қажет:
үздіксіз біліктілікті көтеріп отыру;
арнайы әдебиеттерді оқу;
оқытудың жаңа әдістері мен технологияларын ендіріп отыру;
171
өзіндік сараптама жүргізу арқылы ұстаздық шеберлікті жетілдіру.
Физика сабағында оқу сапасын арттыру арқылы оқушылардың дамуына ықпал ету – әрбір
мұғалімнің кәсіби шеберлігі мен құзіреттілігіне тікелей байланысты.
Әдебиеттер
1. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына
кіру стратегиясы»
2. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына «Жаңа әлемдегіжаңа Қазақстан» атты
Жолдауы.
3. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына “Болашақтың іргесін бірге қалаймыз” атты
Жолдауы.
4. Салихова А. «Оқушылардың шығармашылығын дамыту». «Математика және физика»
ғылымиәдістемелік журналы №52009 ж.
5. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы.
6. Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 20112020 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасы.
7. “Информатика негіздері” журналы. №1. – 2010.
8. «Физика және астрономия» журналы. №4. – 2007.
9. «Физика» журналы. №6. – 2006.
УДК: 519.111:2
PROPERTIES OF WEIGHT FUNCTION
Р.С. Султамуратов, Магистрант 2 курса 6М010900 – Математика
Сүлейман Демирель атындағы университет, Қазақстан
Аннотация
Эта научная работа дает некоторые полезные и интересные свойства весовой функции.
Определено, что если общий делитель всех слагаемых разложения больше одного, тогда
разложение не принадлежат множеству образа весовой функции.
Кроме того, было обнаружено, максимальное число слагаемых в весе перегородок и другого
свойства изображения из весовой функции.
Однако остаются некоторые важные вопросы в изучении этой функции.
Keywords: partition, weight function, Snmodule structure, combinatorics, number theory.
Summary
This scientific work gives some usefull and interesting properties of weight function. It is defined
that if the great common divisor of all parts of a partition is more that one then the partition does not
belong to the set of image of the weight. Also, it is found the maximum number of summands in weight
partitions and another properties of Image of weight function. However, there remain some important
questions in studying this function.
Түйін
Бұл ғылыми жұмыс салмақты функция туралы пайдалы және маңызды мағлұмат береді. Егер
жіктеудің бүкіл қосындыларының ортақ бөлгіші бірден үлкен болса, онда сол жіктеу салмақты
функцияның мәніне жатпайды. Одан басқа, салмақты функциядағы қосындылардың максимум
саны анықталған және салмақты функцияның мәндерінің басқа да қасиеттері анықталған. Бірақ,
бұл функцияны зерттеуде бірқатар маңызды сұрақтар қалуда.
172
Özet
Bu bilimsel çalışma ağırlık fonksiyonu bazı kullanışlı ve ilginç özellikleri verir. Bu bölümün tüm
parçaların ise büyük ortak böleni bir sonra bölüm ağırlığının görüntü kümesine ait olmayan daha
olmasıdır tanımlanır. Ayrıca, ağırlık bölümleri summands ve ağırlık fonksiyonu başka bir özellikleri
Görüntü sayısı bulunur. Ancak, bu işlev okuyan bazı önemli soru var.
Def. The weight function is
where
.
If denotes partition
then
denotes sorted partition of
About weight function we can notice that
.
It means that if
, then
.
For example,
Some properties of weight partitions.
Theorem.3. If all summands of partition has a common divisor (greater than 1), then is non-weight.
Definition. Length of partition is number of summands in that partition.
Theorem.4. The length of partition
do not exceed
.
Def. The summand
in partition that
is called newsummand for
.
Theorem.5. New summand for weight partition is one of two largest summand of that partition.
Theorem.6. If
and
is largest in , then
Proofs of the theorems.
Theorem.3. If all summands of partition has a common divisor (greater than 1), then is non-weight.
Proof of theorem.3. We solve it by contradiction method. Assume that
.
Let mean partition
(1.1) and without lost of generality let
be new for .
All this means that there exists
(1.2)
Also we have that
.
Since all of are divisible by from (1.1) we can say that
and from (1.2) that
.
But it’s impossible for
. Contradiction. Q.E.D.
Corollary. Also we can say that if all summands of partition except one have a common factor (greater
than 1), then the partition can be good if only that summand is new for .
173
Theorem.4. The length of partition
do not exceed
.
Proof of theorem.4. Let
mean partition
(2.1), where k is maximum.
So we have to prove that
.
Also notice, that the number of weights of
is
.
It means that
can have
distinct summands at maximum, so
Q.E.D.
Theorem.5. New summand for weight partition is one of two largest summand of that partition.
Proof of theorem.5. W.L.O.G. [1] we can give an order to summands of partition
We say that
.
So we have to prove that the new summand for is
.
Using identities
and
, where is new for , we get
Since are distinct naturals and
by the property of rearrangement inequality [2] we
have
And if is not
or
then
So conclusion of statements (3.3) , (3.4) and (3.5) is
What is impossible, because from (3.2) we know that
. Q.E.D
Theorem.6. If
and
is largest in , then holds
Proof of theorem.6. According to th.5. (new) is
or
.
If
tatements (3.3) and (3.4) give us
If
tatements (3.3) and (3.4) give us
Since
both cases give us needen inequality. [3]
Literature
1. Byungchan Kim On the number of partitions of n into k different parts,
174
Journal of Number Theory, 132 (2012), pp.13061313.
2. A.S. Dzhumadil'daev, L ofwall C.Trees, free rightsymmetric algebras, free
Novikov algebras and identities, Homology, Homotopy and Appl.,4 (2002), No.2(1), pp.165190.
3. A.S. Dzhumadil'daev, Codimension growth and nonKoszulity of Novikov operad, Comm. Algebra.,
39 (2011), No. 8, pp.29432952.
УДК 510.51
ТУЫНДЫҒА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТЕОРЕМАЛАР ЖӘНЕ ТУЫНДЫНЫҢ
Достарыңызбен бөлісу: |