Атты студенттердің IV жоо аралық дәстүрлі ғылыми конференциясының ЕҢбектері
Международная защита прав ребенка осуществляется по нескольким направлениям
жүктеу/скачать 15,88 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- О детских деревнях семейного типа и Домах юношества ”, “О ратификации Основного соглашения
- Здоровье народа ”, “О государственной программе “Образование
- Список используемой литературы
- Әдебиеттер тізімі
- ЮВЕНАЛДЫ ЮСТИЦИЯ ИНСТИТУТЫН ЖЕТІЛДІРУ Кәдіржан Балауса Кәдіржанқызы
- Бүгінде елімізде жасөспірімдердің қатысуымен құқықтық
Международная защита прав ребенка осуществляется по нескольким направлениям: 1) разработка деклараций, резолюций, конвенций с целью подготовки международных стандартов в области прав ребенка;
2) создание специального контрольного органа по защите прав ребенка; 3) содействие приведению национального законодательства в соответствии с международными обязательствами (имплементационная деятельность);
4) оказание международной помощи через Детский фонд ООН. Статистические данные показывают, что на 1 января 2000 г. в Казахстане родились и проживают свыше 5,5 млн. детей и подростков в возрасте от 0 до 19 лет. Это составляет свыше 30% от общей численности населения, т.е. именно к этой части населения страны необходимо самое пристальное внимание государства, так как прогноз демографического развития внутри молодежной среды показывает высокую вероятность дальнейшего обострения проблем, связанных с сохранением численности населения и особенно молодого поколения.
Так же следует отметить, что Казахстан строго соблюдает основные направления международной защиты прав ребенка.
За период присоединения Казахстана к Международной конвенции о правах ребенка сделано немало для разработки законодательных актов, касающихся социальной защиты детей, охраняющих и реализующих права детей в различных сферах общественной жизни. Подтверждением тому - недавно принятые законы Республики Казахстан “О детских
Права ребенка, семьи закреплены на конституционном уровне. Конституция Республики Казахстан провозглашает, что брак, семья, материнство, отцовство и детство находятся под защитой государства (ст.27). Права ребенка в Казахстане отражены в гражданском, семейном и других отраслях права.
На сегодня в Казахстане принято свыше 45 нормативных правовых актов, регулирующих права и гарантии детей и подростков. Основными являются указы Президента Республики Казахстан “О государственной программе “Здоровье народа”, “О государственной программе “Образование”, распоряжение Президента “О концепции государственной молодежной политики Республики Казахстан”, законы Республики Казахстан “О браке и семье”, “Об образовании”, Кодекс “Об административных правонарушениях”.
Несмотря на многоаспектность нормотворческой деятельности в области защиты детей, принятие различных программ и концепций, очевидно, что они не совсем отвечают действительным нуждам детей.
При внимательном изучении самой проблемы прав ребенка просматривается факт, что при конкретной социальной ситуации существует огромный разрыв между провозглашением прав детей и наделением их конкретными правами.
Одной из форм деятельности в области прав человека является принятие нормативных правовых актов, направленных на внедрение в правовое пространство международных стандартов и принципов соблюдения прав человека. Следует отметить, что Конституция Республики Казахстан в части, касающейся прав и свобод человека, остается еще не в полной мере действующим и реализуемым на практике правом.
Вопросы международного публичного права, касающихся международно-правовой защиты прав детей, показывает, что вместе с международной защитой прав человека, в её рамках развивалась и международная защита прав ребёнка, что привело к обособлению совокупности международно-правовых норм, регулирующих сотрудничество государств в этой области. В результате сложился институт международно-правовой защиты прав ребёнка, являющийся частью отрасли международного права, регулирующей вопросы защиты прав человека. Этот институт, по существу, является логическим выводом из того, что в настоящее время является испытанным процессом разработки международных норм: 880
сначала устанавливаются фундаментальные принципы, затем они вводятся в международные документы, которые охватывают широкую гамму прав, и, наконец, формулируются в юридически обязательные документы, преследующие специфические цели. Защита прав ребёнка становиться более актуальным, требующим пристального внимания, разработки новых подходов и обеспечения практического применения уже имеющихся норм, призванных защитить детей. Перед международно-правовой защитой ребёнка стоят серьёзные задачи. Для их решения необходимо устранить недостатки, которые всё ещё существует в сфере, как формы, так и содержания международно-правового регулирования защиты прав детей.
1.
Городецкая И.К. Международная защита прав и интересов детей. // Международные отношения. Москва, 1972.
2.
Женевская декларация прав ребёнка 1924 года.
3.
Устав ООН. // Действующее международное право в двух томах. Сост. Ю.М.Колосов и Э.С. Кривчикова. Том 1. М.: Международные отношения, 2002. 4.
Международные акты о правах человека. Сборник документов. М., 2000. 5.
Проект закона Республики Казахстан “О правах ребенка в Республике Казахстан”, инициированный депутатом Мажилиса Унгарсыновой Ф
6.
Закон Республики Казахстан от 8 августа 2002 года № 345-IIО правах ребенка в Республике Казахстан 7.
УДК 341.411.4 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЗАҢСЫЗ МИГРАЦИЯ Құдайберген Мәди Дәуренұлы Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті Бұл мақалада заңсыз жолмен келген мигранттар мәселесі, сондай-ақ заңсыз келушілердің ағымын тоқтату жолдары қарастырылмақ. Қазақстанда пайдаланылатын шетелдік жұмыс күшінің белгілі бөлігі заңсыз мигранттар болып табылады. Олардыңарасындамаусымдықжұмыстардаістейтінбіліктілігітөменадамдарбасым. Осы
тұрғыдаеліміздезаңсыз миграция шешімінтаппайотырғанмәселеболыптабылады. Қазақстандазаңсызжүргенмигранттардың саны бейресмиақпараттарбойыншабірмиллионнанасыпжығылады. Аталған сан одан да көпболуыәбденмүмкін. ҚР
«Ұлттыққауіпсіздіктуралы» Заңында: «Миграция ағымыныңбақылаудан, реттеуденшығыпкетуіұлттыққауіпсіздіккетөнуімүмкінқатер» екендігіжазылған[1]. Кілт сөздер:миграция, жұмыс күші, құқықтық жауапкершілік, заңсыз табыс. В данной статье рассматриваются проблемы нелегальных мигрантов, а также пути решения данной темы. Использующие в Казахстане зарубежные рабочие силы являются нелегальными мигрантами. Среди них большинство имеют низкий профессиональный навык. В этом контексте в нашей стране нелегальная миграция является нерешенной проблемой. По неофициальным данным число нелегальных мигрантов в Казахстане насчитывается более миллиона. Эти цифры могут быть куда больше.ПоЗакону «О
881
национальной безопасности» РК: «Неконтролируемые миграционные процессы являются одним из основных угроз национальной безопасности.»[1] Ключевые слова:миграция, рабочая сила, правовая ответственность, нелегальный доход. This article discusses the problem of illegal migrants, as well as ways to address this topic. Used in Kazakhstan foreign labors are illegal migrants. Among them, most have low skills. In this context, in our country, illegal immigration is a problem. According to unofficial data, the number of illegal migrants in Kazakhstan, there are more than one million. These figures may be much greater. According to the Law "On National Security" RK: "Uncontrolled migration is one of the main threats to national security."
Тәуелсіздік алған алғашқы күннен бастап Қазақстан өзінің дербес даму жолын таңдап, жылдан жылға әлемдік қоғамдастықта барған сайын зор құрмет пен беделге қол жеткізе отырып, алға қарай нық сеніммен ілгерілеп келеді.Бүгінде экономикамен өз мемлекеттілігіміздің берік іргетасын қамтамасыз етіп, біз қағидаттық жаңа кезеңге сенімді қадам бастық. Мұның өзі Қазақстанның одан әрі дамуын тұрлаулы, осы заманғы және болашағы зор экономикалық, әлеуметтік, саяси және әкімшілік негізге қоюға мүмкіндік береді. Әсіресе экономиканың тұрақты дамуы еліміздің әл-ауқатын жақсартуды жалғастыруға мүмкіндік береді.Жоғары білікті жұмысшы күші, әдетте, экономикалық дамуға ұзақ мерзімдік оң әсерін тигізеді деп есептеледі, ал төменгі білікті жұмысшы күші әрқилы жағымсыз салдарға соқтыруы мүмкін. Оның себебі, бір жағынан төменгі білікті шетелдіктерді қандайда бір салаға тарту ондағы еңбек өнімділігінің төмендеуіне әкеліп соғуы мүмкін. Алайда, екінші жағынан, жергілікті жұмысшылар жетіспесе және шетелдік жұмысшы күші жоқ болса өндіріс төмендеп кетуі мүмкін. Иммигранттар бос жұмыс орындарын толтыра отырып, жергілікті білікті кадрларды тиімді пайдалануға мүмкіндік береді, сол арқылы олардың еңбек өнімділігін көтереді. Осы тұрғыда Қазақстанға келетін жұмысшы мигранттар келесідей жіктеледі: 1. Шетелдік қызметкерлер – Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген немесе жұмыс берушілер тартатын көшіп келушілер; 2. Бизнес көшіп келушілер - ҚР-ның заңнамасына сәйкес кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру мақсатында келген көшіп келушілер; 3. Маусымдық шетелдік қызметкерлер – климат немесе өзге де табиғат жағдайларына байланысты белгілі бір, бірақ бір жылдан аспайтын кезеңнің (маусымның) ішінде атқарылатын маусымдық жұмыстарды орындау үшін жұмыс берушілер жұмысқа тартатын көшіп келушілер; 4. Заңсыз келушілер – гастербайтерлар. Заңсыз миграцияның бірден-бір себептерінің бірі арзан жұмыс күшi арқылы қаржы үнемдеу болып табылады. Әртүрлi мәлiметтер бойынша, импорттаушы мемлекеттерде еңбек мигранттарының 60-70 пайызы заңсыз түрде жұмыс iстейдi, миграция ұйымдарында гастарбайтерлердiң бестен бiрi ғана ресми түрде тiркеледi.Көші-қон жағдайларына байланысты орын алатын заңсыздықтар көлемі де артып келеді. Олардың 90 пайыздан астамы ел аумағына заңды түрде кіреді. Мемлекеттің Өзбекстанмен, Ресей Федерациясымен шекаралас өткізу бекеттері арқылы заңды түрде қолдарына миграциялық карточкасын алады. Бұл жердегі заңсыздықтар олардың келгеннен кейінгі немен айналысатындығына байланысты. Келу мақсаттары жеке шаруамен, қонаққа деп келеді, бірақ, келгеннен кейін бұл жерде заңсыз жұмыс істеумен айналысатындар басым. ІІМ-нің статистикалық мәліметтерне қарасақ, жеке шаруасыман келетіндердің саны жұмыс мақсатымен келетіндер санынан әлдеқайда көп. Алайда 2006 жылғы жүргізілген жаппай заңдастыру барысында жеке шаруасымен келушілердің басым бөлігі елге келгеннен кейін жұмысқа тартылған. 2011 жылы ішкі істер органдарында 1 млн. 354 мың 247 шетелдік тіркелді, оның ішінде 1 млн. 196 мың 199 адам шығу мақсаты ретінде «жеке істері
882
бойынша» санатты көрсеткен, бұл ретте олардың көбісі заңсыз еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шығады.[3] Біздің қазіргі шешілмей, түйіні табылмай тұрған басты мәселеміздің бірі осы. Төменде 1-кестеде, 2009 жылы Қазақстанға уақытша келген шетел азаматтарының келу мақсаттары жайлы мәлімет көрсетілген. Кесте 1 - ҚР-на уақытша келген шетел азаматтары жайлы мәлімет,2009ж.: № Елдер
Тіркелгендер
Қызмет бабымен Жұмысқа Жеке шаруасы б/ша
Жалпы
1166959 93027
1030753
ТМД елдері 1 036484 41554
983 116
1 Қырғызстaн 28 846 2 136 2641 2 Ресей 588398 20 856 560 817
3 Тәжікстан 10965 426 10351 4 Өзбекстан 351882 11102
339407
5 Басқалары 56393 7 034 46127 6 ҚХДР 48285 12444 30226 7 Түркия 33761 20132 5950 8 Германия 3234 638 2189
9 Басқа 45195 18259 15757 (Дерек көзі: ҚР ІІМ, көші- қон комитетінің деректері).
Елімізге келетін еңбек мигранттарының негізгі күші - ТМД елдерінен , Түркия және Қытай мемелкетінің азаматтары. Олардың еңбекке деген қабілеттігін жас мөлшерін анықтайтын болсақ, ер адамдардың – 18 жастан 59 жасқа дейін, ал әйел адамдар ішінен – 20 жастан 47 жас мөлшер аралықты құрайды [4]. Көбінесе, еңбек мигранттары көктем-жаз мезгілдерінде 3 айдан 6 айға дейін пайда табу мақсатында жұмыс істеуге келеді. Бұның басты себебі елдер арсындағы әлеуметтік-экономикалық алшақтыққа келіп тіреледі. Яғни, еңбек мигранттарының тұрғылықты жерінен басқа жерге еңбек етуінің, кетуіне себеп болғаны: ол өз елдің ішіндегі жұмыссыздық мәселесі, халықтың әлеуметтік жағдайының төмендігі, экономикалық саласында мемлекет бюджетінің қаражат айналымының төмендеуі, осының барлығы басқа елге пайда табу мақсатымен кетуге итермелейді. Біздің еліміздің Орта Азиядағы өзге мемлекеттермен салыстырмалы түрде алып қарағанда экономикалық деңгейі жоғары. Сол себепті, көршілес Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан мемлекеттерінің азаматтары қаражат табу мақсатында Қазақстанға келіп жұмыс жасап жатыр.
орында, сәйкесінше бұл елдер ТМД елдері арасында мигранттардың оның ішінде заңсыз мигранттардың орталығы болып табылады. Ал донор елдер болып табылатын Тәжікстан, Қырғызстан, Өзбекстан азаматтарының қаржылай аударымдары өз елдерінде ЖІӨ көлемінің айтарлықтай бөлігін құрайды. Мысалы Тәжікстанда бұл 2009 жылы 35 %-ды құраған. Қазақстандағы еңбек миграциясы туралы маңызды фактілер:
Дүниежүзілік Банктің есебі бойынша Қазақстан - әлемдегі мигранттар көп ұмтылатын тоғызыншы ел.
уақытта шекараны кесіп өтіп сауда жасаушылар; сәуір-тамыз арасында маусымдық саудаға немесе жұмысқа жалданушылар; ұзақ уақытқа түрлі жұмысқа тартылатындар.
Елдегі гастарбайтерлердің шамамен 60 пайызы - Өзбекстаннан, 25 пайызы - Қырғызстаннан, 10 пайызы - Тәжікстаннан келгендер.
Еңбек көші-қоны туралы заңға енген өзгерістерге сәйкес 2014 жылғы ақпанның 1-інен шетелдік еңбек мигранттарды тек жеке тұлғалар жалдай алады. Мигрант патент алып, 883
жергілікті банк есеп-шотын ашып, жеке тұлғамен еңбек келісім-шартын бекітіп, үкіметке ай сайын 23 АҚШ доллары шамасында баж салығын төлеп тұрады. Патент үш айға беріледі, келесі жолы бір жылға дейін созуға болады.[2] Қазақстанда жүрген заңсыз табыс табуға тырысатын Өзбекстан, Тәжiкстан, Түркiменстан, Қырғызстан мен Қытай азаматтарын шартты түрде 3 топқа бөлуге болады: бiрiншiсi, күнде таңертең темiр жол, көлiк немесе басқа да транспорт түрiмен шекара маңындағы базарға жемiс-жидек пен көкөнiс әкелiп, кешке қарай үйлерiне қайта оралатындар. Екiншiсi, шопан, құрылысшы, егiн суғаратындар мен егiндi жинайтын маусымдық жұмысшылар. Үшiншiсi, ұзақ уақыттан берi Қазақстан аумағын мекен етiп, алыпсатарлық және басқа да кәсiпкерлiк түрiмен айналысатын шетел азаматтары. Қара күшiн жалға беретiн алғашқы екi топтағылар жұмыс берушiге тәуелдi болса, үшiншi топ керiсiнше, қазақстандық кәсiпкерлердiң басты бәсекелестерiне айналған әрi iшкi нарықтағы тұтынушылық сұранысты қанағаттандырып отырған тәуелсiз әрi заңсыз мигранттар. Бүгінде осы заңсыз жүрген мигранттар елге келіп-кетушілердің арасынан криминологиялық қауіптілігі жағынан бірінші орында. Себебі, бұл өз елінде аса ауыр қылмыс жасаған, не түзеу мекемесінен қашып келген аса қауіпті тұлға болуы мүмкін. Заңсыз мигранттар өзіне пайдалану үшін есірткі заттарды, суық қару-жарақтарды дайындап немесе өзімен бірге алып келуі, тұрғын халық үшін қауіптілігі мол. Еңбек және заңсыз қашып жүрген мигранттардың қылмыс жасауына түрткі болған басты мотиві болып, бұл жұмыс берушінің айлық ақысын төлемеуі, жұмысшының тұрғылықты жерінің әлеуметтік нормалар талаптарына сай болмауы, қоғамның теріс көзқарасы, маскүнемдік пен нашақорлық, бұрын жасалған қылмысының жалғасуы және суық қаруды иеленуі, осының барлығы жаңа қылмыстарды жасауға алып келеді.Елге өз бетінше келген мигранттар, келген сәтінен бастап, мигрантардың тұрғылықты тұрақталуға немесе жұмыс орынды табу кезінде арнайы қиындықтар кездеседі. Еңбек мақсатымен келген мигранттардың ішінен әйелдерге жұмыс орнын таба алмау әсерінен, көбінесе жезөкшелікпен айналысады. Оның қоғамға деген қауіптілігі, бұл денісау адамды соз ауруын, адамның иммун тапшылығын вирусын жұқтыруы және т.б. түрлі ауруларды таратады. Өкінішке орай, жезөкшелермен күресу нәтижесіз болып отыр. Оларға қарсы қылмыстық заңда жезөкшелікпен айналысқаны үшін қылмыстық жауаптылық көзделмеген.Қазақстан көші-қон департаментінің ресми мәліметі бойынша 2010 жылы миграция полициясына 1 миллион 200 мыңдай шетелдік тіркелсе, олардың 100 мыңы әртүрлі әкімшілік тәртіп бұзғаны үшін заңға тартылып, 75 мыңы тек көші-қон туралы заңды бұзған екен. Тіпті, 9800 адамды республикадан аластатуға тура келген көрінеді. Ал 2011 жылы миграциялық заңды бұзғаны үшін 146 мың 207 шетелдік жауапкершілікке тартылған.[3] Астана қаласында жүргізілген зерттеуге сәйкес жасалған қылмыстардың 30,6%-дай мигранттардың қатысы болған. Оның орташа ауырлықтағы қылмыстары- 18,7%-ы, ал 11,7%- ауыр қылмыстарға, 11,2%-аса ауыр қылмыстарды жасаған үшін қылмыстық жауапқа тартылған. Еңбек мигранттарына қатаң бақылауды қазірден бастап қолға амасақ елдегi криминогендiк, санитарлық- эпидемиологиялық күрделі жағдай туындауы мүмкін. Заңсыз еңбек миграциясы бюджет салықтарының толық түспеуiне, сонымен қатар iшкi еңбек рыногының өзгеруiне де керi әсерiн тигiзуде.Халықтың өсуінің әлеуметтік-экономикалық проблемалары және атап айтқанда көші-қонда, барлық дамыған мемлекеттердің негізгі мәселелердің қатарында тұр. АҚШ, Канада, Австралия және бірқатар Еуропалық мемлекеттер сияқты елдер қазіргі уақытта келуші шетелдік азаматтар бөлігінде ерекше селективтік көші –қон саясатын жүргізуде. Көші-қон саласында күрмеуі қиын мәселелер ұлттық қауіпсіздігімізге қатысты алаңдаушылықты тудырады. Сонымен, заңсыз миграцияны реттеу үшін келесі қадамдарды жүзеге асыруға болады:
жергілікті миграциялық бақылау орындарында парақорлықты жою;
мигранттар контрабандасы үшін қылмыстық жауапкершілікті көздейтін арнайы бап енгізу; 884
заңсыз миграцияны тоқтату үшін Ресей мен ОА елдері арасында өзара бірлескен алдын-алу шараларын жүргізу;
техникалық қамсыздандыру;
мигранттарға талап етілетін құжаттар санын қысқарту, жетілдіру;
мигранттардың заңсыз тасымалының барлық аспекттері қамтылатындай ортақ әмбебап халықаралық құжат жасау.
1.
Закон Республики Казахстан«О национальной безопасности Республики Казахстан»(с изменениями и дополнениями по состоянию на 07.11.2014 г.) - http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31106860 ; 2. Қазақстан Республикасының «Халықтың көші-қоны туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 22 шілдедегі № 477-IV Заңы (02.01.2015 күнгі түзетулер мен толықтырулар енгізілген) - http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1100000477 ; 3. ҚР ІІМ Ресми сайты - http://mvd.gov.kz/portal/page/portal/mvd/MVD ;
4.
«Азаттық радиосы» ресми сайты - http://www.azattyq.mobi/a/kazakhstan_labour_migrants_backgrounder/26657751.html .
УДК 343.137.5 ЮВЕНАЛДЫ ЮСТИЦИЯ ИНСТИТУТЫН ЖЕТІЛДІРУ Кәдіржан Балауса Кәдіржанқызы Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТ университетінің . Қазіргі таңдағы өзекті мәселенің бірі болып отырған, «Қазақстан Республикасында кәмелеттік жасқа толмаған жасөспірімдердің қылмыстылығын, олардың құқықтарын қорғау, сот істерін психикалық және педагогикалық, яғни тәрбиелік түрде жүргізулуін қазіргі ювеналды сотын одан ары жетілдіру мақсатында Ювеналды юстиция институтын енгізу». Мұндағы басты мақсат – Бүгінде елімізде жасөспірімдердің қатысуымен құқықтық жүктеу/скачать 15,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|