Патологиялық физиология ауру ағзаның тіршілігі туралы ғылым. Ол
жүктеу/скачать 1,74 Mb. Pdf көрінісі
|
Жануарлар патологиясы Кітап-1
| Фосфор қышқылды подагра – дұрыс қоректенбеу (тағамда кальций менфосфор
тұздарының, магнийдің, майдың, холестериннің т.б. көптігі), зат алмасудың бұзылуы, дене жаттығуының болмауы салдарынан ересек адамда кездесетін ауру. Педжат ауруы қаңқа сүйектерде кальций мен фосфор тұздарының біркелкі жиналмауымен сипатталады. Соның әсерінен бас сүйек, ұзын түтікті сүйектер формасының әсерінен бас сүйек, ұзын түтікті сүйектер формасы өзгереді. Алайда қандағы кальций мен фосфор мөлшері қалыпты деңгейде болады. Кальцергия – жануардың (егеуқұйрық, ит) жекелеген тканьдердің әктенуі. Мұны Селье эксперимент жолымен алады. Ол парентеральды (асқазан жолынан тыс) жолмен әр түрлі заттардың, мәселен адреналинді, үш хлорлы темірді т.б. енгізді. Бұл заттар енгізілген орында, сірә, реакция ортасы сілтілікке қарай ығысып, соның нәтижесінде фосфор қышқылды кальций түзіледі (әксіздену ошағы). Магний алмасудың бұзылуы. Магний АТФ фетменттерінің активтілігін қуаттандырады, гликолиттік процесстердің активаторлары болып саналады. Магнийдің жартысынан көбі сүйек тканінде, қалғаны клетка ішіндегі ортада, тек 1-2 проценттейі ғана клетка ішіндегі сұйықта және қан плазмасында кездеседі. Организмде магний жетіспегенде немесе артық 137 болғанда фосфорлану немесе фосфорсыздану процестері бұзылады. Магний – кальций алмасуына тығыз байланысты. Темір алмасудың бұзылуы. Темірдің 73 проценттейі гемоглобинде, 16 проценттейі ферменттерде және тек 0,1 проценттейі плазмада кездеседі. Организмде темірдің көбеюі экзогендік, сондай –ақ эндогендік болуы мүмкін. Темір экзогендік жолмен организмге кейбір кәсіби аурулар (шахтерлар) кезінде, жауынгерлік және тұрмыстық жарақатта түсуі мүмкін. Эндогендік жолмен темірдің организмге жиналуы мынадай жағдайда байқалады: 1. қан құйылғанда, гемолизде; 2. организмде темірді пайдалану бұзылғанда (гиперхромалды анемия); 3. қан сарысуы белогындағы темірдің тасымалдануы бұзылғанда. Темір организмге қызылқоңыр дат түсіндегі пигмент түрінде (гемосидерин) жиналуы мүмкін. Темірдің және гемосидериннің организмге жиналуы салдарынан гемосидероз, гемохроматоз пайда болуы, сондай – ақ сүйектену процестері бұзылуы мүмкін. Гемосидероз – құрамында темір бар гемосидерин пигментінің негізінен алғанда бауырдың, талақтың, жілік майының макрофагальды клеткаларына, сондай –ақ паренхиматоздық органдарға: бауырға, бүйрекке, ұйқы безіне, лимфа түйіндеріне және басқа органдарға жиналуы. Гемохроматоз – терінің қола түске, ішкі органдардың қызыл – қоңыр (меланодермия) түске боялуымен, бауыр циррозымен және қантты диабетпен сипатталады. Гемохроматоз қан құйылғанда, гемолизде (гемосидерозда) ғана емес, сондай - ақ клеткаларда теміралмасуы бұзылғанда да байқалады. Сүйектену процестерінің бұзылуы. Организмде темір көп болған жағдайда ол сүйекке жиналады. Мұндайда сүйек Кашин – Бек типінде өзгереді. Организмде темір мөлшерінің азаюы. Мұның себептері мынадай: 1. Азық арқылы темірдің жеткіліксіз келуі. Асқазан – ішек жолдарына темірдің сорылуының бұзылуы мынадай жағдайда: тұз қышқылының болмауы; үш валентті темірді едәуір сіңіретін екі валентті формаға айналдыратын тотықсыздандырғыштардың болмауы, ішектің кілегей қабығында ферритин белогының бұзылуы; асқазан – ішек жолдарының функциялық және органикалық бұзылуы; кобальттың жетіспеуі – ол жиналған темірдің жанадан пайда болған эритроциттердің гемоглобин құрамына тез ауысуына мүмкіндік береді. Метгемоглобинемия. Организмде екі валентті темір үш валентті темірге ұдайы ауысып отырады Соның нәтижесінде гемоглобин метгемоглобинге айналады. Метгемоглобинемия улы заттардан (нитриттер, бертолет тұзы, мышьякты сутегі, гидрохинон, фенацетин және басқалары), гликолиздің бұзылуынан, метгемоглобин редуктазасының ферментативтік активтілігінің төмендегінен; гемоглобин молекуласында амин қышқылының тұқым қуалап орналасуынан пайда болады. Егер қанның метгемоглобинмен қанығуы 66% болса, онда жіті гипоксия пайда болады. Н а т р и й м е н х л о р и д т е р а л м а с у ы н ы ң б ұ з ы л у ы. Натрий негізінен клеткадан тыс катиондар болып саналады. Натрий алмасу бұзылған жағдайда оның қандағы мөлшері көбеюі де (гипернатриемия), азаюы да (гипонатриемия) мүмкін. жүктеу/скачать 1,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|