143
Мен – Өте міс тің ба ла сы
Ма хам бет ат ты ба тыр мын, –
деп ерек ше көр кем бей не лей ді.
Ма хам бет өмір сүр ген за ман – кө те-
рі ліс, кү рес, жо рық, қу ғын-сүр гін жыл-
да ры. Ақын азат тық үшін кү рес тің
ал дың ғы ше бін де Иса тай Тай ма нов пен
бір ге жүр ді, қол бас та ды, жыр ла ры мен
кө те рі ліс ке дем бе ріп, дау ыл ды жыл-
дар дың жа лын ды жыр шы сы бол ды.
Ма хам бет өмі рін оның өлең де рі нен анық
кө ру ге бо ла ды. Жы рау лар поэ зия сы ның
«мен дік» дәс тү рін жал ғас тыр ған ақын:
«Ме ні+ атым – Ма хам бет!», «Мен –
Өте міс ті+ ба ла сы Ма хам бет ат ты
ба тыр мын», «Мен – мен едім, мен едім»,
«Мен – 17с тан ту :ан 17 май мын», «Боз
а:аш тан би ік мен едім»,– дей ді. Бұл
ту ра лы ака де мик С.Қас қа ба сов: «...ал да
ар ма ны көп, ал бырт ша ғын да адам өзін
ба рын ша ар тық ба ға лап, асып ту ған ба тыр
се зін ген, сон дай бо лу ды көз де ген. Ой ын
ашық ай тып, өзі нің об ра зын сом да ған. Ол
өзі нің бет әл пе тін, де не құ ры лы сын су рет-
теу мен қа тар, өзін жұрт қа та ныс тыр ды.
Сөйт іп, өзі нің кім еке нін, не ні көк сей ті нін
ха бар лап, тіп ті өзі нің мі не зін бір ге кө ші ріп
отыр ған», – деп пай ым дай ды.
Ма хам бет тің өз ге жай ын, ел қа мын ой лап, «Ереуіл ат қа ер
са лып, егеу лі най за қол ға алып» жүр ген де гі мақ сат-мүд де сі – елі-
нің ер те ңі, азат ты ғы. Хал қы үшін сем се рі мен де, сө зі мен де қай рат
көр сет кен, сол жол да құр бан бол ған Ма хам бет ба тыр
«Мен –
мен
едім, мен едім» өле ңін де өз бей не сін аша ды:
Боз ағаш тан би ік мен едім,
Бұлт қа жет пей шарт сын бан.
Ел құт қа рар ер едім,
Жан дас пай-ақ бір тын бан.
То ма ға лы сұң қар мен едім,
Тол ға ма лы най за мен,
Достарыңызбен бөлісу: 
