НұРСҰлтан назарбаев тәуелсіздік дәуірі әож 23 (574) кбж 66. (5Қаз) н 19 н 19
Ұлттық мәдениет пен өнердің қайта түлеуі
жүктеу/скачать 3,95 Mb. Pdf көрінісі
|
38c124e6864be4e165f7b53504281d9e
| Ұлттық мәдениет пен өнердің қайта түлеуі
Мыңжылдық қазақ мәдениеті жас елдің тәуелсіздігінің сенімді тірегі- не айналды. Мемлекеттің мәдени саясаты қазақ халқының аса бай мұра- сын іздеумен қоса, оның дәстүрлері мен ғұрыптарын жандандыруды да қамтыды – олар елдің күнделікті өмірін рухани тұрғыда байытып, біздің өткенімізді қазіргі кезеңмен және болашақпен жалғауға тиісті еді. 1988 жылы Наурыз мерекесі қайта аталып өтіле бастады. Менің «Халық- тық Наурыз мейрамы – көктем мерекесі туралы» Жарлығым шыққаннан кейін, 1991 жылдың 15 наурызында осы ежелгі мереке ресми мойындауға ие болды. Күн мен түн теңелетін 22 наурыз мереке күні болып белгілен- ді. Дәл сол кезде теңдессіз төл мұрамыз айтыс та руханиятымызға қайта оралды. 1992 жылдың қыркүйек, қазан айларында өткен Дүниежүзі қазақта- рының құрылтайы Қазақстанның мәдени өміріндегі жарқын оқиға болды. Жер жүзінің әр түкпірінен атамекеніне танымал жазушылар, суретшілер, әртістер, бизнесмендер мен қоғам қайраткерлері келіп, мемлекеттік тәуел- сіздік, ұлттық бірлік, ұлтаралық келісім, болашақ ұрпаққа саламатты тәр- бие беру мәселелерін талқылады. Шетелдік қазақ диаспорасының өкілдері Алматыда, Шымкентте, Түркістанда және басқа да қалаларда болып, Қа- зақстанның өмірімен, тұрмысымен және мәдениетімен танысты. 1995 жылы еліміз Абай Құнанбайұлының туғанына 150 жыл толуын салтанатты жағдайда атап өтті. Қазақтың ұлы ақыны һәм данышпанының мерейтойы әлемдік маңызға ие мәдени оқиғаға айналды. ЮНЕСКО-ның шешімімен 1995 жыл Абай жылы болып жарияланды. 9 тамызда өткен ме- 85 МЕМЛЕКЕТІМІЗДІҢ ДҮНИЕГЕ КЕЛУІ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ БІРІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ рейтойлық салтанатты жиында сөйлеген сөзімде мен біздің халқымызға және таяуда ғана тәуелсіздікке қол жеткізіп, тәуелсіз мемлекеттер қоғамдас- тығына тең құқылы мүше болып енген жас мемлекетімізге моральдық қол- дау көрсеткені үшін бүкіләлемдік гуманитарлық ұйымға алғысымды біл- дірдім. Иранда, Түркияда, Моңғолияда, Оңтүстік Корея мен Пәкістанда тәржімаланып, жарық көрген Абай туындылары қалың оқырманға қазақ данышпанының әлемін ашып берді және сол елдермен арадағы мәдени байланысты нығайтуға сеп болды. 1990-жылдардың бірінші жартысындағы заманауи қазақ әдебиетіндегі айқын құбылыстар ретінде Қабдеш Жұмаділовтің «Дарабозын», Герольд Бельгердің «Завтра будет солнце» және «Земные избранники», Иван Ще- голихиннің «Не жалею, не зову, не плачу» және «Желтое колесо», Әнес Сарайдың «Еділ-Жайығын» атауға болады. Сол жылдары елдегі драмалық театрлар да әртүрлі сипатта қызықты жағдайда жұмыс істеді. Маман Байсеркеновтің, Әзірбайжан Мәмбетовтің, Рубен Адриясянның, Жанат Хаджиевтің, Райымбек Сейітметовтің, Есмұхан Обаевтың спектакльдері айтарлықтай табысты жағдайда өтті. 1991 жылы қойылған Әмір Қарақұловтың «Отырардың күйреуі» тарихи драмасы сыншылар тарапынан жоғары баға алды және «Оскар» сыйлығы- на ұсынылды. Рас, сол кезде қымбатқа түсетін өткен дәуірдің көріністерін түсіру оңай емес еді – экономикалық жағдай ұлттық киноиндустрияны тиісті деңгейде қаржыландыруға мүмкіндік бермеді. Дегенмен кино өнерінде көркемдік сапа мен бюджет көлемі арасында тікелей байланыс жоқ. Ав- торларының ерекше дарындарының арқасында ең мәртебелі деген халық- аралық фестивальдарды мойындатқан қазақстандық аз бюджетті фильмдер осының айқын дәлелі. Қазақстанның жаңа киносының болмысын Әмір Қа- рақұловтың «Разлучница», Талғат Теменовтің «Махаббат бекеті», Сатыбал- ды Нарымбетовтің «Жас аккордионистің өмірбаяны», Дәрежан Өмірбаев- тың «Кардиограмма» және тағы да басқа фильмдер қалыптастырды. 1990 жылдардың басындағы ұлттық бейнелеу өнерінде Салахитдин Айтбаев, Айша Ғалымбаева, Гүлфайруз Исмайлова, Исатай Исабаев, Ма- рия Лизогуб сияқты танымал суретшілермен қоса, жас өнер қайраткерлері де танымалдыққа ие болды: олардың бәрінің де туындылары халықаралық байқауларға қатысып, мұрағаттар мен жеке коллекцияларды толықтырды. Елдің музыкалық өмірі де айтарлықтай өркендеді. 1993 жылы Айман Мұсаходжаева мемлекеттік «Солистер академиясын» құрып, жетекшілік етті. Пианист және педагог Жәния Әубәкірованың авторлық музыка мек- тебі 1994 жылы, Әлібек Дінішевтің театры мен вокал академиясы 1997 жылы ашылды. Роза Рымбаева, Нағима Есқалиева, Лаки Кесоглу сияқты отандық 86 ТӘУЕЛСІЗДІК ДӘУІРІ эстрада жұлдыздары бұрынғысынша көрермендерін тәнті ете түсті. Жастар арасында «Үркер» және «Дуэт L» танымалдылыққа ие болды, алайда басты табыс бұрынғы кеңестік республикалардың бәрінде танымалдылыққа ие болған «А-Студио» тобына тиісті болды. жүктеу/скачать 3,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|