Арналарды уақытша бөлумен тарату жүйелерін құру негіздері

71 
электрондық кілтке беріледі және осы арна импульстің ұзақтығы кезінде 
желілік трактіге (желіге) қосылады. Және кілттің қысқа мерзімді 
тұйықталуының нәтижесінде біздің сигналмен промодуляцияланған Аим 
сигналын аламыз. 
Басқа арналардың кілттері f
d
бірдей жиіліктің импульстік реттілігімен 
басқарылады, бірақ бірінші арнаның импульс тізбегіне қатысты уақыт 
бойынша ауысады. 
Синхросигналдар қабылдағышының қабылдау жағында осы импульс 
бөлінеді және ол РИК-ке беріледі. Электрондық кілттен (ЭКл) кейін тиісті 
арнаның АИМ сигналы алынады. Бұндай СП АУБ- ның бөгеуілге қарсылығы 
өте төмен, яғни бөгеуіл бұрмалануды енгізу арқылы амплитуда сигналын 
өзгертеді.
Сондықтан, тізбектің жоғары бөгеуілден қорғалуы үшін УАБ АИМ 
таза түрінде пайдаланылмайды, модуляцияның басқа да түрлері 
пайдаланылады, яғни ШИМ және ФИМ. 
3.5 сурет - Арналар импульсінің таратқышы (АИТ) 
АИТ кідіріс сызығының көмегімен ұйымдастырылады. 
Негізгі элементтер кідіріс желілері (КЖ) болып табылады. Қабылдау 
кезінде тиісті арналардың кілті таратқыштың кілттерімен синхронды жұмыс 
істеуі тиіс. Синхронды қамтамасыз ету үшін желіге импульс арналық 
сигналдың импульсінен ерекшеленетін қандай да бір параметрлер бойынша 
(ақпараттық 
сигнал) 
синхросигнал 
беріледі. 
Бұл 
импульс 
СС 
қалыптастырғышта қалыптасады және сандық жолға қосылады. 
Арналарды уақытша бөлу қағидасы (АУБ) көп арналы жүйенің әр 
арнасының сигналдарын беру үшін кезекпен топтық жол беріледі. 
Берілген сигналдар үздіксіз аналогтық болуы және бір мезгілде болуы 
мүмкін болғандықтан, оларды уақыттың белгілі бір сәттеріне дискретті 
есептермен ұсыну қажет. 
Бұл проблеманы шешуге В.А. Котельниковтың теоремасы мүмкіндік 
береді, ол спектрі Fмакс мәнімен жоғары шектелген с(t) кез келген үздіксіз 
аналогтық сигнал Fд≥2Fмакс дискреттеу жиілігімен кейінгі оның лездік 
(дискретті) мәндерінің (есептерінің) кезектілігімен ұсынылуы мүмкін дейді. 
1-ші арнаның импульсі, содан кейін 2-ші арнаның және т .б. соңғы N-ші 
арнаға дейін берілгенде, бастапқы сигналдың дискретті есептеуін кезекпен 
с1(t), с2(t), … сN(t) жіберуге болады, содан кейін қайтадан 1-ші арнаның 
импульсі беріледі және процесс Тд = 1/Fд кезеңімен қайталанады. 

72 
3.6 сурет - Бастапқы сигналдардың дискретті есептеулері с1(t), с2(t), ... 
сN(t) 
Берілетін есептер бір-біріне қатысты Тки = Тд /N уақыт интервалына 
жылжиды, ол арна интервалы немесе тайм-слот деп аталады. 
Мысалы, N=3 тарату жүйесі арналарының саны, сондықтан 
дискретизация кезеңі үш бөлікке бөлінген. Осылайша, әрбір жеке арнаның 
импульстері (дискретизация кезеңі арқылы циклдік есептеулер) қайталанады, 
сондықтан Тд де Тц беру циклі деп аталады. 
Қабылдағыш жағында Дискреттік есептемелер кезекпен тиісті арналарға 
қосылады, онда импульстік сигналдар ФНЧ көмегімен С1'(t), С2'(t),... сі'(t),... 
СN'(t) үздіксіз аналогтық сигналдарға түрлендіріледі, олар бастапқы с1(t), 
с2(t), ... сі(t), ... сN(t) беру және бөгеуілдердің әсері кезінде бұрмалануына 
байланысты. Бұл ретте бұл айырмашылықтар берілген (рұқЦАТ етілген) 
мөлшерден аспауы тиіс. 
3.7 сурет - Көп арналы жүйенің құрылымдық сұлбасы 

73 
АИМ1, АИМ2, АИМ3 амплитудалық-импульстік модуляторларының 
негізгі элементтері кезегімен КИ-1, КИ-2, КИ-3 каналдық интервалының 
ұзақтығы уақытына әрбір арнада сі(t) импульстік сигналдарын қалыптастыра 
отырып тұйықталады. Әртүрлі арналардың АИМ-сигналдарының 
импульстері бір-біріне уақыт бойынша арна аралығының ұзақтығына қарай 
жылжиды. Тиісті арнада модуляторлармен синхронды ДМ1, ДМ2, ДМ3 
демодуляторларының негізгі элементтері тұйықталады. 
Әрбір 
арнада 
амплитудалық-модуляцияланған 
импульстердің 
қабылданған тізбегі сі'(t) үздіксіз аналогтық сигналы қалыптаЦАТын сі ' (t) 
төменгі жиіліктердің тиісті сүзгісіне түседі. Жеке арналарды байланыс 
арнасында (желісінде) біріктірген кезде импульстердің жүру жиілігі N есе 
үлкен жеке импульстердің жүру жиілігі с(t) топтық сигналы түзіледі. 
Амплитудалық-импульсті модуляторлар екі режимде жұмыс істей 
алады: АИМ-1 және АИМ-2. Бірінші түрдегі амплитудалық-импульстік 
модуляцияда (АИМ-1) импульстің шыңы арналық интервалдың ұзақтығына 
бастапқы модуляциялық сигналды қайталайды. Екінші түрдегі амплитудалық-
импульстік модуляция кезінде (АИМ-2) импульс амплитудасы модуляция 
сигналының бастапқы мәніне тең және арна аралығының барлық ұзындығына 
тұрақты қалады. 
3.8 сурет - С(t) топтық сигналдың пайда болуы 

74 
3.9 сурет-Топтық сигналдың спектрі с(t) 
Тональды жиіліктің арналары үшін іріктеу жиілігі Fд = 8 кГц тең 
таңдалады, сондықтан телефон сигналын aF = 0,3 ... 3,4 кГц жиілік жолағымен 
арна арқылы беру кезінде сүзу жолағы ΔFр = (8 - 6.8) кГц = 1,2 кГц болады.
Уақытша бөлу кезінде негізінен екі себеппен негізделген өзара 
кедергілер бар. 
Бірінші болып жиіліктер жолағының шектелуі және кез келген 
физикалық жүзеге асырылатын байланыс жүйесінің амплитудалық-жиіліктік 
және фазалық жиіліктік сипаттамаларының көрінбеуі есебінен туындайтын 
сызықтық бұрмалаулар сигналдардың импульстік сипатын бұзады. 
Сигналдарды уақытша бөлу кезінде бұл бір арнаның импульстері басқа 
арналардың импульстеріне салынады. Бір сөзбен айтқанда, арналар арасында 
өзара өтпелі кедергілер немесе символ аралық интерференция пайда болады. 
Сонымен қатар, өзара кедергілер тарату және қабылдау жақтарында 
тактілік импульстерді синхрондаудың жетілмегендігі есебінен туындауы 
мүмкін. 
Осы себептерге байланысты АИМ негізінде арналарды уақытша бөлу 
практикалық қолданылмады. Уақытша бөлу плезиохронды және синхронды 
иерархияның цифрлық тарату жүйелерінде кеңінен қолданылады. 

жүктеу/скачать 3,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: