Анатомия бөлімі №4 Тірек-қимыл жүйесі ‒ Сүйектің құрылысы ‒ Адам бұлшықеттерін жіктеу

4 
Буын бетінің пішіні бойынша буындар уындар жай және күрделі эллипс 
тәрізді, жайпақ, ершік тәрізді, шар тәрізді және т.б. болып бөлінеді. Бірақ 
алғашқы екі жіктеу буын қызметіне емес, құрылысына қатысты.
Белгілі бір қозғалыс жасауға болатын ось саны бойынша жіктеледі. Ең 
қарапайым буындар – біросьті буын. Онымен адам тек бір жазықта қозғалыс 
жасай алады. Әдетте, бұл буындардың пішіні цилиндр тәрізді болады. 
Мысалы, саусақ сүйектерін өзара байланыстыратын буын немесе шынтақ 
және кәрі жілік сүйектерін байланыстыратын жоғарғы буын. 
Екі осьті буын қарама-қарсы екі бағыттағы, бірақ бір жазықтағы қозғалысты 
қамтамасыз етеді. Оны түзетін сүйек бетінің пішіні бойынша мұндай 
буындар көбінесе эллипс тәрізді немесе ершік тәрізді болады. Мысалы, кәрі 
жілік-білезік, астыңғы жақ сүйек, тізе буындары.
Үш осьті буындар ең қозғалмалы буындар болып саналады. Олар 
қозғалысты үш бағытта жүзеге асыра алады: бүгу-жазу, ішке және сыртқа 
қарай айналдыру, түсіру-көтеру. Ең қозғалмалы буындар – шар тәрізді 
шынтақ буындар. Мысалы, жамбас-сан және иық буындары.
Жартылай буын деп аралығында саңылауы бар шеміршекті байланысты 
атайды. Бұл кезде буын қабы түзілмейді. Жартылай буындар: төс сүйегінің, 
омыртқааралық дискілері және шат сүйегінің аралығында кездеседі.
__________________'>@assel.moldabay 

5 
Адам бұлшықеттерін жіктеу 
_________________– әртүрлі қозғалысқа жауап беретін тірек-қимыл 
жүйесінің бөлімі. Адам ағзасында _______________астам бұлшық ет бар 
_________________ (төс және құрсақ қуысын бөліп тұрады) және 
қабырғааралық бұлшық еттер тыныс алу үдерістеріне қатысады. 
Бұлшық еттер бұлшық ет жасушаларынан – миоциттерден түзіледі. 
Құрылысы бойынша олар бірыңғай салалы және көлденең жолақты (қаңқа 
және жүрек) бұлшық еттер болып бөлінеді
1. Бірыңғай салалы бұлшық еттер қуыс ішкі мүшелердің қабырғасын 
түзеді.
2. Көлденең жолақты қаңқа бұлшық еттері көлденең жолақтары бар 
жасушалардан тұрады. Көлденең жолақты жүрек бұлшық еті жүректің 
негізгі массасын құрайды. Нақтырақ айтқанда, оның екінші қабатын – 
миокардты түзеді 

жүктеу/скачать 0,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: