«С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ НАО «КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА» Молекуалық биология және медициналық
генетика кафедрасы
Тест тапсырмалары
Редакция: 1
64 беттің 40 беті
542. Егер жасушада эксцизиялық репарацияға қатысатын ферменттерді синтездейтін
гендерде мутация болса, басқа репарация типтері іске қосылады. Аталған жағдайда
қандай репарация типі іске қосылатындыған анықтаңыздар?
543. Репарация жүйесіндегі зақымдалулар зілді тұқым қуалайтын ауруларға алып
келеді. Мисс-мэтч репарациясының дұрыс жұрмеуі қандай ауруға алып келетіндігін
анықтаңыздар?
544. ДНҚ молекуласында ультракүлгін сәулелері, химиялық заттар, кейбір дәрілер,
рентген сәулелері әсерінен өзгерістер болды. Жасуша тіршілігіндегі критикалық
кезеңге жетті. Осындай жағдайда қандай репарация типі іске асуы мүмкін?
545. Матрицалық тізбектің нуклеотидтерімен комплементарлы байланыса алатын
азоттық негіздері бар. Мысалы, цитозиннің өзгерген формасы аденинмен байланыс
түзе алады. Бұл өзгерістерді қандай репарация типі жөндеуге қабілетті
546. Жасушада ДНҚ-дағы дезаминдену, алкилдену және де басқа да құрылымдық
өзгерістерді танитын көптеген ферменттер класстары қызмет атқарады. Қандай
ферменттер туралы айтылып тұр?
547. Аутосомды рецессивті мутация бойынша гомозиготалы пигменттік
ксеродермамен ауыратын балалар туылғанда қалыпты болып өмірге келеді. Бірақ,
ерте балалық шақтарында күн сәулесі әсерінен олардың терілерінің зақымдалуы
байқалады. Қандай үдерістің бұзылыстары пигменттік ксеродерма ауыруына алып
келеді?
548. ДНҚ-да зақымдалулар көп болғанда жасуша эксцизиялық репарация арқылы
оларды толығымен жөндеп үлгермейді. Нәтижесінде осындай ДНҚ молекуласында
репликациядан кейін бастапқы тізбектегі зақымдалған жерге комплементарлы жаңа
тізбекте нуклеотид қойылмай «бос қуыс» қалады. Репарацияның қандай типі арқылы
аталған өзгерістер жөнделеді?
549. Әйел соляриде болғаннан кейін терісінде жаңа түзілістердің көбейгендігін
байқады. Қандай үдерістің дұрыс жүрмеуі жаңа түзілістердің пайда болуына алып
келді?
550. УК сәулесі ДНҚ тұтастығын бұзып, мутацияға алып келетін пиримидиндік
димерлердің түзілуіне алып келеді. Неліктен сәулеленген жасушалар қараңғыға
қарағанда жарықта көбірек тіршілік қабілеттілігін сақтайды?
551. Қандай репарация типіне жаңа синтезделген ДНҚ молекуласының тізбегіндегі
өзгерістердің жөнделуі, ал бастапқы тізбектегі зақымдалулардың сақталып қалуы
тән?
552. ДНҚ молекуласының зақымдалған жерінің табылып, кесіліп алынуы, қайта
синтезделуі және тігілуі жүруі қандай репарация типіне тән?
553. Бұл репарция жүйесі ДНҚ молекуласында зақымдалулар көп болып, жасуша
тіршілігіне қауіп төнгенде іске қосылады. Қандай репарация типі туралы айтылып
тұр?
554. 3- суретке сәйкес келетін протоонкогеннің онкогенге айналуы механизмін
анықтаңыз.