* Книга предоставлена исключительно в образовательных целях

53
Қа лам гер Бе кен Ыбы рай ым да Ма қа таев тың сө зін рас тап, Қа сым Аман-
жо лов тың шы ғар ма шы лы ғын бы лай ша тал дап көр се те ді: «Қа сым Аман жо лов 
қа зақ әде би етiне, сол ар қы лы әлем поэ зия сы на көр кемдiк ой лау дың адам зат 
та ри хын да бұ ған дейiн бол ма ған жа ңа құ бы лыс тар, тың тол қы ныс та рды 
әкелдi. Бол мыс ты сезiну мен бей не леудiң, көр кемдiк тәжiри бенiң адам зат ты 
бай ыта тын жа ңа типiн тар ту еттi. Ен де ше, Қа сым Аман жо лов – ұлы ақын. 
Қа сым нан кейiн дү ние ге кел ген ақын дар дың iшiнде оған бас име ген, тағ зым 
ет пе ген еш қай сы сы жоқ».
«Өле мін деп емес», «ұқ сат а алмай келемін» деп өкінетін ақын «өзі ммен 
бір ге өл ме сін өле ңім» деп, «кү ні не жүз ой ла нып, мың тол ға на ды», се бе бі 
ақын ның «ба ры да, ба қы ты да – өле ңі».
Ақын ның өз энер гия сын дай өле ңі де мық ты:
Гү ріл деп жа лын ат қан кеу дем-кө рік,
Сөз со ғам құ ла шым ды ер кін ке ріп.
Суа рып шы нық ты рам күй ге ма лып,
Бол сын деп әрі әде мі, әрі бе рік.
«Құя ал ман үгі тіл ген бал шық өлең», – деген ақын-ұс та ның кеу де-кө рі гі нен 
со ғы лып, суары лып, шы ны ғып шық қан жыр ла ры мәң гі лік, ұр пақ тан ұр пақ қа 
жал ға сып ке те бе ре ді. Оны өзі де се зіп кет ті:
Дү ние ге ке лер әлі талай Қа сым,
Олар да бұл Қа сым ды бір бай қа сын.
Өрт ке ти ген дау ыл дай өле ңім ді
Қа сым ның өзі емес деп кім ай та сың!
Ойталқы
1. Өлең кім ге ар на лып жа зыл ған? Өлең нің құ ры лы сы қан дай?
2. Өлеңде көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдары қандай қызмет 
атқарып тұр? 
3. Қазақ поэзиясында осы өлеңмен үндес шығарма бар ма?
Неліктен
1. Не се беп ті ақын өле ңін: «Өзім ту ра лы» деп ата ған?
Ақын­шы­ғар­ма­ла­рын­да­жан­дiрiлiн,­шы­ңы­рау­сыр­дың­тұң­ғиы­ғын­шар­лай­тын,­за­
ма­на­шерi­мен­қо­ғам­құ­бы­лыс­та­рын,­та­рих­тол­қын­да­рын­бар­лай­тын­те­рең­сезiну­
бар.­Нәзiк­ли­ризм­мен­көк­жи­ектi­қам­ты­ған­эпи­ка­лық­бай­тақ­әлем,­фи­ло­со­фия­лық­
та­мыр­лар­бiте­қай­на­сып,­тұ­та­сып­жа­та­ды.­Мұ­ның­бәрi­–­ақын­дық­ше­берлiктiң­ға­
на­емес,­ең­ал­ды­мен,­ақын­дық­та­би­ғат­тың,­ин­тел­лек­ту­ал­дық­те­реңдiктiң­нә­ти­жесi.­
Зер­делi,­ естi,­ асау­ рух,­ сол­ рух­тан­ нұр­ ал­ған,­ сол­ рух­пен­ суар­ған,­ сол­ рух­тан­ ту­
ал­ған­шы­ғар­ма­лар­–­«көр­нектiле­ну»­үшiн­де­емес,­кө­сем­су­үшiн­де­емес,­көкiрек­
тегi­шежiре­шердi­не­ме­се­бас­қа­да­әр­қи­лы­тебiренiстерiн­жеткiзу­ге­де­ген­та­би­ғи­қа­
жеттiлiк,­та­би­ғи­ықы­лас.
Бе­кен­Ыбы­рай­ым

жүктеу/скачать 3,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: