2 0 0
ГЛОССАРИЙ
1. Көркем сөйлеу – әдеби тіл нормасын сақтап, ойды бейнелеп,
әсерлі етіп жеткізу. Түрлі тілдік құралдар – мақал-мәтелдер,
тұрақты тіркестер, қанатты сөздер, теңеулер т.б. қолданылады.
Оған мұғалімнің сөйлеуін, диктордың, журналистің, жазу-
шы ның сөзін жатқызуға болады. Көркем шығармалар көркем
сөйлеу тіліне негізделеді.
2. Ауызекі тіл, ауызекі сөйлеу – адамдардың тіл арқылы қарым-
қатынас жасауының бір түрі. Ауызекі тілдің басты ерекшелігі –
сөйлеу алдын ала дайындықсыз, тікелей қарым-қатынас жасау
барысында жүзеге асатындықтан, сөйлемдегі сөздердің орын
тәртібі сақтала бермейді. Қаратпа, қыстырма сөздер, ым-ишара
көп қолданылады.
3. Жинақы мәтін бастапқы мәтіндегі негізгі ойды, басты идеяны
сақтап сығымдау (компрессия) барысында пайда болады.
4. Сипаттамалық эссе адамның, жердің, заттың бейнесін си пат тау
мақсатында жазылады. Оқырманға сипатталған затты елес-
тетеді.
5. Келісу-келіспеу эссесінде автор өз көзқарасын дәлелдейді.
1. Екі-үш сөйлеммен өз көзқарасын жазады. Дәлелі болуы
керек.
2. Басқалардың қарсы пікірін және оған неге келіспейтін
жазады.
3. Қорытынды жазады. Бұл мәселеге қатысты екі түрлі пікір
болғанын айтып, өз пікірін нақтылайды.
6. Дәлелдемелік эссе оқырманға автордың өз ойын дәлелдеп, ай -
тыл ған ойға оқырманның көзін жеткізу мақсатында жазылады.
Достарыңызбен бөлісу: