7
Б Л А А ТАНДАҒ Р Т ЕР ЛЕР ЛЕ И
РА И
сыр най дан шық қан та за ән ыр ға ғы на
ұқ сас әуез ді ды быс ты
ес ту ге бо ла ды. Шы ғыс тан соқ қан жел дің кү ші ұл ғай ған кез де
би ік ті гі 150 метр лік құм тау дың ба сы на қа рай шо ғыр ла на ды.
Осы кез де реак тив ті ұшақ тың гү рі лі не ұқ сай тын ды быс ес ті-
ле ді. Бұл та би ғат құ бы лы сы кө бі не түн де орын ала ды екен.
(«Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның
та би ға ты» эн цик ло пе дия сынан)
1. Тау жотасына не себепті «Ал ты не мел» деген атау берілген деп
ой лайсың дар?
2. Әнші құм ту ра лы
бұ рын ес ті ген де рің, оны көр ген де рің бар ма?
3. Ән ші құм ның құ пия сын аш қы ла рың ке ле ме?
Б
Тұл ға сы өз гер ті ліп ба рып бі рік кен сөз дер
биыл, ашу дас
Еш, әр, кей, бір, қай, әл де сөз де рі мен бі рік кен есім
дік, үс теу сөз дер
еш кім, бір жо ла та
Тер мин дік мән ге ие бол ған атау лар
сөз жа сам, бас па сөз,
өнеркәсіп
Екіүш тү бір ден құ рал ған аңқұс, жанжа н уар, өсім
дік
т.б.
атау лары
қа ра тор ғай, су жапы -
рақ
Екін ші сы ңа ры
ара лық, та ну, сы мақ де ген сөз дер
абай та ну, ха лы қа ра-
лық , ақынсымақ
Бі рін ші сы ңа ры –
о то, лектр, ра дио, ав то, авиа,
а ро, ки но, гид ро, аг ро, транс, ин ра, ул тра, изо,
ги пер; екін ші сы ңа ры –
қа зақ сөз де рі
а ро ша на, о то су-
рет , ул традыбыс
Екіүш сөз ден құ рал ған кі сі ат та ры мен геог ра фия
лық атау лар
Дос жан, Екі бас тұз
Ұлы, қы зы сөз де рі адамның тегін жә не әке сі нің
атын біл ді ре тін сөз дер мен тір кес кен де
А.Байтұрсынұлы,
Б.Мо мы шұлы
Ескерту.
Ақ, қара, қызыл, қоңыр, сұр, шұбар сияқты сын есімдер
аңқұс, өсімдіктердің түсін айыру үшін қолданылатын болса, бөлек
жазылады:
ақ аю, сұр жылан, шұбар бақа. Адам аттарының ішінде
бек,
хан, мырза, құл, әлі (әли, ғали) сияқты сөздермен жасалған есімдердің
сыңарлары әрда йым бірге жазылады:
Мырзалы, Тұрсынзада, Әбдуәлі,
Құлмұхамбет. Бірінші сыңары зат есім, кейде етістік, екіншісі ты (ті,
ды, ді) қосымшалы өткен шақтағы етістік немесе па (пе, ба, бе)
қосымшалы сөз болса, мұндай бейнелі тіркестер қосылып жазылады:
алыпқашпа (сөз),
жүрекжарды (қуанышты хабар),
жолсоқты (болу),
қағазбасты (болу),
пышақкесті (тыйылу),
баукеспе (ұры).
Достарыңызбен бөлісу: