Айтыс II том
Далаға менің ағам шықса-дағы,
Тентіреп, қонақасы сұрамайды.
Оңғар:
Болмады айтпасқа сөз саған тағы,
Шымшыған тиді тілің маған тағы.
«Атаңнан мейман ұлық» деген қайда?
Білмесең, ол – кемістік, шалаң тағы.
«Қайырды – қабаған ит байлар» деген,
Ауылды сен билесең, қараң-дағы.
«Тентіреп, қонақасы сұрадың» деп,
Тек жапқан сылтауратып жалаң-дағы.
Бетіңше кеткеніңе қайырусыз,
Жеңгең мен жақсы ат алмас ана-дағы.
Бола алмай ауылға ие, әйелге – ер,
Ойлап көр, не болғаны ағаң-дағы?
Қыдырып, қонақасы іше алмаса,
Атаң да бір нәсілсіз жаман-дағы.
Осымен тоқталарсың, тілімді алсаң,
Болмаса, бұдан да өзге табам тағы.
* * *
Сол жерде қыз жауаптан кідіріпті
Деп айтқан: «Аға тілін алам-дағы».
Қоштасып, тарасыпты жөн-жөніне,
«Сау бол, – деп, – көріскенше аман-дағы».
Оңғардың Ырыстымен айтысының
Аяғы осыменен тамам-дағы.
ҚЫЗЫЛ ЖЫРШЫ МЕН ӘКІМГЕРЕЙ
Қызыл жыршы:
Құдая, әлі жабы – біз – бір пендең,
Болмайды кемшілігі елдің елден.
Қай түрлі құрмет қылсаң жарасады,
Еліңе мүсәпірміз біз бір келген.
Сыйысып, іштеріңе кетіп жатыр,
Қазалы келген адам Түркістаннан.
Бақтияр, Данияр мен Құдияр боп,
Бір туып, бір емшектің сүтін емген.
144
Қазақ өнерінің антологиясы
Атасы үшеуінің Анас екен,
Үшеуі Анас байдың баласы екен.
Данияр мен Құдияр – кішілері,
Бақтияр екеуінің ағасы екен.
Данияр – ортаншысы – менің бабам,
Есігі Бақтиярға жалғас екен.
Құдияр – ең кішісі – сенің бабаң,
Үш үйден үш жұрт қылған қадір Аллам.
Енші алып, үй ішінен отау тіккен,
Білсеңіз, хисрат болып сонан қалған.
Анастан арғы жері екен Ысқақ,
Сөзбенен көрсетейін саған нұсқап.
Жіберіп екі үлкенін енші беріп,
Қолына Құдиярды қалған ұстап.
Біз, жырау, жақсыларды базар еткен.
Дүниеден көшіп жатыр қаза жеткен.
Үш жүз [дің] кенжесінің баласы еңдер,
Басынан бабаңызға дұға кеткен.
Арымас дұғалы құл деген сөз бар.
Отырсың қонысыңда сол себептен.
Атаңнан атам үлкен, өзіңнен – мен,
Қол алып, көріспедің Мырзабекпен.
Менмендік осыншама қылатұғын,
Сен қандай ақын едің менен өткен?
Әкімгерей:
Жыршы боп жүр екенсің мен жоғымда,
Шыр болып түлкі, қарсақ ел жоғында.
Қаңғырып Қазалыдан келген, қасқа?
Бұл жерде кім қарайды аш-тоғыңа?
Қызыл жыршы:
Жан ба едің жайын өскен қысым көрмей,
Бұл сөздің халық айырсын алтын, мысын.
Қоқиып келген жерден мұны айттың ба?
Алтын десем, әншейін мыс екенсің.
Бендесі әр қиырда жүргенменен,
Ақымақ, Алла берер ризықысын.
145
Достарыңызбен бөлісу: |