Байланысты: O 1179 u sauattyly 1171 y 100-n 1201 s 1179 a
ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ 184
Өйткені соңғы 10 жылда сұңқарды браконьерлік жолмен аулап, шетелге
сататындар көбейіп кетті.
– Мəәселен, бүгін біз бостандыққа ұшырып жатқан құстардың барлығы біздің
елдегі контрабандашылардан тəәркіленген, – деді бізге берген сұхбатында
экологиялық жобаның үйлестірушісі Мұхаммед Салих.
Араб ƏӘмірлігінде сұңқар мен ителгіні əәлемдік деңгейде қорғау жөніндегі
бағдарламаға мемлекет жан-жақты қолдау жасап тұрады. Құстарды бостандыққа
жіберуге осы экологиялық жобаның жетекшісі, жоғары мəәртебелі шейх Мухаммед
Ахмет Аль Баварди Шығыс Қазақстанға арнайы келіпті. Ол Күршім жəәне
Катонқарағай өңірінің таулы, өзенді жерлеріне ұшырылған сұңқарды жеке
бақылап, əәрқайсысын суретке түсіріп отырды. Акцияны ұйымдастырушылар, ең
бастысы, еркіндікке жіберілген құстар қайтадан браконьерлердің қолына түспесе
дейді. Өйткені, өткен жылы ғана Шығыс Қазақстанның дəәл осы аймақтарында 17
сұңқарды ұстап, шетелге өткізбек болған Египет пен Сирия мемлекетінің
азаматтары ұсталған болатын.
– Біз бұл жобаны Қазақстанда жүзеге асырудың тиімді екендігіне көз
жеткіздік. Бұл өңірдің табиғаты сұңқар жəәне ителгі сияқты құстарға өте қолайлы.
Олардың жабайы ортаға бейімделіп, өз қорегін табуына барлық жағдай бар. Ең
бастысы, құстар табиғат жауларының қолына түспесе болғаны, – дейді
экологиялық жобаның жетекшісі, жоғары мəәртебелі шейх Мухаммед Ахмет Аль-
Баварди.
Жалпы Араб елдері бұл жобаны халықаралық деңгейде жүзеге асыруға қыруар
қаржы жұмсап келеді. Мəәселен, мына сұңқарлар осыған дейін Дубайдағы арнайы
құстардың емханасында сауығып шыққан. Арабтар оның əәрқайсысына құны 2 мың
доллар тұратын электрондық қондырғылар тақты. Салмағы бар-жоғы 9 грамдық
күннен қуат алатын спутниктік жабдық арқылы сұңқарларды болашақта да
бақылауға болады. Дəәстүр бойынша əәрбір сұңқардан кейін оның соңынан көгершін
ұшырылды. Бұл əәдіс жыртқыш құстың аңшылық машығын есіне түсіруі үшін
қажет.
13.Мəәтінде кейіпкер көзқарасы қай азатжолда бейнеленген?
A)2
B)5
C)1
D)3
E)4
14.Неліктен сұңқарды ұшырғаннан кейін соңынан көгершінді ұшырған?
A)Құстардың серіктесіп ұшуы үшін
B)Көгершінмен салыстыру үшін
C)Машығын еске түсіру үшін
D)Оларды жарыстыру үшін
E)Сұңқарға көмектесу үшін
15.Неліктен Араб елдері бұл жобаны халықаралық деңгейде жүзеге асыруға
қыруар қаржы жұмсап келеді?
A)Құстардың ортаға бейімделуі үшін