74
әзір шарт
S (цикл денесі)
цс
Әзір қайталану командасын орындау кезінде ЭЕМ тӛмендегі
әрекеттерді
қайталайды:
а)
әзір қызметші сӛзінен кейін жазылған шартты тексереді;
ә) осы шарт сақталып тҧрғанда, ЭЕМ цикл денесін (
цб және
цс сӛздерінің
арасындағы командаларды) орындай береді.
б) ал егер шарт сақталмаса, онда ЭЕМ цикл денесін орындауды тоқтатады
да
цс қызметші сӛзінен соң тҧрған командаларды орындауға ӛтеді.
Шарт дегеніміз - екі шама арасындағы салыстыруды кӛрсететін қатыс. Осы
қатыстың нәтижесі (ақиқат және жалған) алгоритмнің қайталану командасының
орындалу-орындалмауын анықтайды.
7-мысал. Екі оң бҥтін санның ең ҥлкен жалпы бӛлгішін есептеу алгоритмін
тҥзіңіз.
алг ЕҤЖБ(
нат m,n)
басы
нат х, у
х:=m
y:=n
әзір х≠у
цб
егер х>у
онда х:=х-у
әйтпесе у:=у-х
бітті
цс
шығару х
соңы
Итерациялық қайталанулар
Практикада циклді аяқтауда қандай да
болмасын бір логикалық шарт
арқылы берілетін жағдайлар жиі кездеседі. Мысалы,
...
,
a
,
2
1
a
тізбегінің
шегін
ерs дәлдікпен табу керек болсын (ерs (эпсилон) – нәтижені есептеуде мҥмкін
болатын қате, дәлдік шамасы). Бҧл ҥшін n-нің шексіздікке ҧмтылғанында
тізбектің шегі болуы тиіс. Осы
шарт орындалатын жағдайда
n
а
мәні
eps
a
a
n
n
(
1
теңсіздігі қанағаттанғанға
дейінгі есептеледі де
n
а
мәні
қажетті
шек ретінде қабылданады. Мҧндай циклді –
итерациялық цикл деп атайды
(іteratіo – қайталау).
шарт
S
шығу
75
8-мысал. Жалпы мҥшесі
2
/
1
k
a
k
болатын
тізбек шегін eps дәлдікпен
есептеу және мәндері eps-тен кем емес элементтерінің
қосындысын табу керек
(k=1,2,… сәйкес қатардың жинақтылығы математика курсынан белгілі)
Достарыңызбен бөлісу: