«Тал дау» 1. Ес те мес пен Ора зым бетті са лыс ты рың дар. Бі лу

202
2. Шығарма кейіпкерлерінің іс-әрекеті мен портреттік 
мінездемесін салыстырыңдар.
«Жи нақ тау»
Жа зу шы ның өмі рі мен шы ғар ма шы лы ғы ту ра лы бі лім де-
рің ді жи нақ тай оты рып, тө мен де гі кес те ні тол ты рың дар:
Бі ле мін
Біл гім ке ле ді 
Үй рен дім
«Қол да ну»
1. Шығарманы мазмұндаудың жос па рын құ рың дар.
2. Кей іп кер лер ге тура және жанама мі нез де ме бе рің дер. 
3. «Наридірген» күйін өз беттеріңмен тауып, тыңдаңдар.
4. «Әде би ет ло то сын» өт кі зің дер:
Ав 
тор 
Шы
ғар 
ма атауы
 Кей 
іп 
кер 
лер
Оқи 
ға же 
лі 
сі 
 Қол 
да 
ныл 
ған 
тә 
сіл 
Көр 
кем 
де 
гіш 
құ 
рал 
дар
Қа 
зір 
гі өмір 
мен 
са 
лыс 
ты 
ру 
5. Топ тар ға не ме се жұп тар ға бө лі ніп, «Күй аңы зы» әң гі ме-
сі не ке шен ді тал дау жа саң дар.
 
Та қы ры бы:
Идея сы:
Ком по зи ция сы:
– оқи ға ның бас та луы
– сю жет тік бай ла ны сы
– ша рық тау ше гі
– ше ші мі
Поэти ка лық ті лі:
Кей іп кер ле рі:
Об раз сом дау ше бер лі гі:
Жинақтау
Қолдану
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы

203
6. Әң гі ме эпи зод та ры бой ын ша «Үш қа дам» кес те сін тол ты-
рың дар.
1-қа дам
Әң гі ме эпи зод та-
рын да кө те ріл ген 
мә се ле лер ді 
анық таң дар
2-қа дам
Кей іп кер лер 
қа рым-қа ты-
на сы қан дай?
3-қа дам
Қа зір гі өмір де 
бұл мә се ле лер 
өзек ті ме?
Не лік тен? 
«Ба ға бе ру»
1. Кей іп кер лер іс-әре ке ті не көз қа рас та рың қан дай?
2. Оқи ға ше ші мі сен дер ді қан дай ой лар ға же те лей ді?
3. Күй дің нар идір ген құ ді ре ті ту ра лы ой ла рың мен бө лі сің-
дер.
Ар тық бол мас біл ге нің
Бел гі лі зерт теу ші Хай рол ла Жүз ба сов тың пі кі рін ше, дом бы ра сө-
зі «дөп бұ ра», «дәл бұ ра», «дем бұ ра» де ген сөз дер дің тіз бе гі ар қы лы 
жа сал ған. Бұл – бел гі лі бір ло ги ка ға ба ғын ды рыл ған қыз ғы лық ты жо-
ра мал. Та ғы бір бол жам ды эт ног раф Ерік Кө кеев ең бек те рі нен та бу ға 
бо ла ды. Ға лым ның пі кі рін ше, «том» деп түюлі жұ ды рық не ме се қол-
дың са ла сы ай ты ла ды. Кей ін нен бұл тү бір ұяң да нып, «дом ға» ай нал-
ған, «бы ра» тір ке сі бір нәр се ні шер ту, тар ту, ды быс шы ға ру, яғ ни дом-
бы ра сө зі «қол дың са ла сы мен не ме се бес сау сақ пен ішек ті шер ту» 
де ген ма ғы на бе ре ді.
«Күй» сө зі тү рік тіл де рі нің де рек те рін де XI ға сыр дан бе рі бел гі лі. 
Мах мұд Қаш қа ри дың әй гі лі « Диуа ни лұ ғат ат-тү рік» ат ты сөз ді гін де гі 
«көк» (қа зақ та күй бо лып ай ты ла ды) де ген атау ас пап ты му зы ка ны 
да, ән ді де біл ді ре ді. Осы күн гі та тар ті лін де де «күй» сө зі ас пап ты 
му зы ка мен во кал дық му зы ка ға ор тақ қол да ны ла ды. XVI ға сыр дан 
бер мен қа рай «күй» сө зі тек ас пап ты му зы ка ны ға на біл ді ре тін ма ғы-
на ға ие бол ды. Ен да ла да күн кеш кен ел дің ау зы нан шық қан «күй» 
де ген сөз дің ас пап тық му зы ка ға тән атау еке ні, оның түп-та мы ры одан 
да ар ғы за ман дар да жат қа ны ХІV ға сыр дан бе рі бел гі лі. Осы ған дә лел 
ба йыр ғы за ман да 600 жыл бұ рын тас қа са лын ған су рет тің та бы луы. 
Сон дай-ақ, «күй» сө зі нің кө не лі гін біл ді ре тін та ғы бір де рек – қа зақ та 
«Ақ сақ құ лан» ат ты күй дің бо луы.
«Халық­қазынасы»­кітабы

жүктеу/скачать 9,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: