Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары
«Қал қа ман-Ма мыр», «Ең лік-Ке бек»
жүктеу/скачать 9,92 Mb. Pdf көрінісі
|
8-сынып .Қ.ӘДЕБ
- Бұл бет үшін навигация:
- «Ләй лі-Мәж нүн»
- «Ең лік-Ке бек»
| «Қал қа ман-Ма мыр», «Ең лік-Ке бек» дас тан-
да ры қа зақ хал қы ның та ри хын, тұр мы сы мен сал тын, әдет-ғұр пын қам ти тын шы ғар ма лар бол са, «Ләй лі-Мәж нүн» дас та ны – шы ғыс АР МА Н- ПВ б ас па сы 84 аңы зы же лі сі мен жазылған туынды. Бұл дас тан да ры ның бар лы ғы ның ор тақ маз- мұ ны әді лет сіз қо ғам да ғы адал ма хаб- бат ты, та за се зім ді жыр лау ға құ рыл ған. «Ең лік-Ке бек» дас та нын да Ма тай мен То бық ты ара сын да ғы жер дауы, же сір дауы нан Ең лік пен Ке бек ма хаб ба ты ру на мы сы ның, мүд де сі нің құр ба ны бо ла- ды. Шә кә рім дас тан сю же ті не Ең лік-Ке- бек оқи ға сын не гіз ге алып, сол кез де гі за ман бей не сін, жас тар ма хаб ба тын көр- се те оты рып, орын ал ған тра ге дия ның се бе бін қо ғам дық-әлеу мет тік жағ дай мен бай ла ныс та бей не лей ді. Дас тан да «Ақ та- бан шұ бы рын ды, Ал қа көл сұ ла ма» оқи- ға сы, жұт қа ұшы ра ған ел жайы, жау ла- рын же ңіп, Шың ғыс тау ға кел ген То бық- ты ның осы жер ді ме кен етіп отыр ған Най ман – Ма тай мен ара да ғы жер дауы су рет те ле ді. Өлім нен та за ма хаб бат ты би- ік қоя біл ген жас тар ға ру на мы сы де ген жал ған мүд де ні кө тер ген «ел жақ сы ла- ры ның» қан ды ше ші мі де тоқ тау бо ла ал- май ды. Дас тан да ақын Ке бекті «мық ты бол- ған жас ба сы нан», «жа сы ба ла бол са да, жа ны от ты» деп су рет тей ке ле: Он бе сін де Ке бек тің аты шық ты, Ат ты, жаяу – бә рі не бір дей мық ты. Кө зі өт кір, қа ра то ры жі гіт екен, Ор та бой лы: та пал дау, кең иық ты. Ел қа мы үшін өлу ге жа нын са лып, Со ғыс де се тұр май ды, қой са бай лап. Жау ға ба тыл, жа қын ға жә не әдеп ті, Кі ші ні іні, үл кен ді аға тай лап, – деп ер Ке бек тің бей не сін аша ды. Ең лік тің іш кі жан дү ние сі оның сө зі нен ай қын кө рі не ді. Әлеу мет тік тең- сіз дік мә се ле сі де бой кө те ре ді: Жа ра ты лыс ты, адам, қо ғам ды жа сы нан Абай- ша та ну ға ты рыс қан, бол - мыс та ғы шын дық ты Абай- ша ба ға ла ған бал ғын жас өз бе тін ше бі лім алу ға, өз бе тін ше өріс теп, ақын- дық бол жам ай ту ға же дел ма шық тан ды. Кей іні рек Абай дың да на лы ғы мен се зім тал ды ғын да ли ри- ка сы на ар қау ет ті. Ақыл- ойы гу ма нис тік пен то- лыс қан, та рих ағы мы ның шек сіз еке ні не қа нық қан, ту ған жұр тын сол ке лі сім- ді та рих ағы мы нан орын алу ға ша қыр ған ірі ой шыл Шә кә рім ді кө ре сіз. Ш.Сәтбаева жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|