Адам физиологиясы



Pdf көрінісі
бет311/373
Дата06.02.2023
өлшемі28,52 Mb.
#65665
түріОқулық
1   ...   307   308   309   310   311   312   313   314   ...   373
Байланысты:
Адам физиологиясы

Психафизиологиялык сауал. қазір физиология, психология, философия 
гылымдары 
саласында 
өзекжарды 
проблемалардың 
бірі 
психофизиологиялық сауалдар. Ол материалдық пен ндеалдық мәндердің, 
бір-біріне ауысу қатынастарының күрамына кірстін физиологиялык жэне 
психикалық қүбылыстардың арасалмағын ажырату. Бұл түралы қазіргі 
философияда үш түрлі қағида бар.
Бірінші 
қағиданы 
жақтаушылар 
физиологиялык 
қүбылысты 
да, 
психикалык қүбылысты да, материапдық үрдіс деп санайды. Демек, 
психиканы жогары жүйке іс-әрекеті сиякты материя қозғалысының касиеті 
деи есептейді. Олардың пікірі бойынша, адам миы акикат болмысты 
материалдық нэрселермен бейнелейді. Демек, психика, физиологиялык 
қүбұлыстар сияқты мидың рефлекстік тетіктерінен туады.
Адамның ойы пішін түзуге кабілеті бар голограмма ретінде каралады. 
Кванттык биофизиканың мэліметтері бойынша психика, ой, сана холодайн 
деп аталагын үш өлшемді юлограммадан гүрады (В. Вульф). Олардың 
ақпараттык, қуаттык өрісін лептон, фотон, глюон іспетті материялық 
карапайым бөлшектер кұрады. Сөйтіп адам жанының да мэдилік дүние 
екендігі дэлелденген.
Екінші қағида психика материя қозғалысының бір түрі екендігі гүралы 
тезисті теріске шыгарады. Психиканы жогары жүйке қызметіне ұқсастыруға 
болмайтындыгын ерекше атайды. Мұны жакгаушылардың айтуы бойынша, 
психика рухани нэрсе, материалды дүниенің идеалдық шындығы. Ягни, сана 
болмыстың идеалдык кескіні бола түра мидың нақтылы қүбылысы жэне өз 
мүраттылығын жоймайды. Алайда мұндай пікірдің кемескі жерлері көп.
4 9 7


Үшінші қағиданы қолдаушылардың басты тезисі психика - мидың 
белгілі бір нейродинамикалық жагдайыныц озіндік көрінісі. Басқаша 
айтқанда, кез келгсн психикалық күй (сезу, түйсік, эмоция, ой) мидың 
эрекеттік жүйелерінің, сэйкестелген нейродинамикалық қүбылыстарының 
корінісі.
Шындығында, психика мен физиологиялық құбылыстарды тірі организм 
эрсксттсрініц скі түрлі даму сатысы рсгіндс карағап жои. Расында, идсалды 
кұбылыс - нэрсені өзіндік бейнелсу. Сондықган ол мида орналасады. өйткені 
осы материалдық кұрылымнан тыс өзіцдік бейнелеу болмайды. Психика 
өзіндік болмыс ретінде тек адам миында туады, әринс, ол сыртқы эссрлерге, 
адамныц 
элсуметтік 
белсенділігіне 
байланысты. 
Адамның 
күрдслі 
психикалық іс-эрскетінің тетіктері олардың озара жәпс әлеуметік ортамен 
қарым-қагынас негізделген. Сондықтан адамдарды олардыц іс-әрекетінен 
бөлек алып үгыну мүмкін емес.
Соңгы жылдары миды электр тоғымен тітіркендіру аркылы психикалық 
эсерленістердің негізгі тетіктсрі анықталды. Сөйтіп, күрдслі психикалық 
қүбылыстарды жүзеге асыруға мидыц терец орналасқан қүрылымдарының 
белсенді жэне дэйекті түрде қатысатыидығы дэлелденді (И Л . Нсхтерева). 
Адамныц ойлау қасиеті, ақпараттармсн жогары сатыда әрекет жасайтын 
күбылыс рстіндс, нысаналы зерттслді. Адам миының орасан ақиараттық 
сыйымдылыгы бар. Ол 14-18 миллиардтай нсйроннан түрады. шамамси 
1020 дәрежесіне тең ақпаратгы қабылдай алады. Мүны коптеген ми 
нейрондарынан баска, олардыц көи әрекеттік қауымдалысы жэнс мидың 
барлык іс-эрекетінің негізін қалайтын жылжымалы тетіктсрі жүзсге асырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   307   308   309   310   311   312   313   314   ...   373




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет