Е С Т И Я Р Л А Р Т О Б Ы
Бгр ж ылдьщ 1Ш1нде, уштен терт ж а с к а дешн, бала улкен
д ам у
жолынан етедк оныц тек бойы мен салмагы рана артып
коймайды, сонымен катар б у к ы психикалык процестер1 жет1ле
бастайды. З еш ш ед эу
1
р туракталады , керу, есту,
сипап сезу
к абы лдауы аньщталып, сараланады . Бал алар формасы эжептэ-
у 1р курдел1 заттарды, эр турл1 тустерД1 аж ы рата б
1
луге уйре-
нед1. Олардыц эстетикалык, сез1М1 мен кезкарасы жет1лед1. Ба-
лаларды ц елецдер, ертектер,
так пактар, иллюстрациялар маз-
мунына мэн беру каб1лет1 артады. Олар суретке, жабы сты ру-
ра, аппликацияра тэн мэнерл1 бейнелерд1
беруге тырысады.
Осыныц бэр1 бейнелеу мшдеттерш курделещире тусед ь
Естиярлар тобындары балалар б!р белжтен, сондай-ак, б1р-
неше бел1ктен туратын эр турл1 формалы заттарды (-алдыцры
топта мецгерген) бейнелей б1луд1 беютед!, бе л ж те р д щ орнала-
суын, заттарды ц бояуын, кейб1р ерекше детальдарды бере б1лу-
ге уйренедь М унан былайры оку 1С1 децгелек эр турл1
дом алак
пен сопак (жэне Т1к бурышты формалардыц) эр турл1 шаршы-
лар мен турл1 пропорциядары: узын мен кы ска, енс1з бен енд!
Т1К уш буры ш тарды ц саралануы н уйрету барытында ж ур е д ь
Б алалар
суреттеп, аппликациядары
заттардыц ушбурыш ты
формасын ажы ратуды мецгередь
Б ал аларды у л к е щ ц п жэне калпы эр турл1 — тш не келденец
болуына карай заттардыц айырмашылыгын айта б1луге, эр
барытта Т1к сызык пен имек сызыктыц
суретш салура уйрету
керек. Бул форма жасайтын козгалыстыц саралануын талап
етед1, олардыц д э л д ш н ж ай
децгеленген
форманыц суретш
салмай, д ом алак немесе сопак, заттыц формасын салдырып 61-
луге болады.
Мысалы, балалар шар мен ж умыртканыц суретш салуга не
месе жабыстырып ж асаура тапсырма алады. Муны олар б
1
рдеп
ж асай алмайды. Д ен гелек затты узынша, ал сопак затты д е ц
гелек етш бейнелейдь
Ж аб ы сты р у мен аппликациядарыдай емес (уйлеспей тур-
75
ран
белш егш алып тастап, оны ж ац а да н ойып-киюга болатын),
су р е т т щ еш ж ер ш ж ендеуге, кайта салура болмайды, э а р е с е
онын, дэл формасын беру киЫн. Сондыктан алрашкы кезде с у
ретш с ал у унин формасын б1рден ажы ратарлы ктай, балалар
форма ж а с а уш ы козгалы сты ц айырмашылырын анраратындай
(мысалы, алма мен киярды ), заттарды усынран жен. Сопак
затты ц
суретш салран кезде, балалар ж ац а кимылды педагог-
тын, тус1нд1ру1мен мецгеред1, алдымен затты (киярды) байкап
кер у п р о ц е а, содан кешн оны бейнелейдь С ау сак п ен кияр-
дыц узын-ыррасын айналдырып
ш ы р ы п
:
«Децгелекше, узынша,
тагы да децгелектелген,
б\р
жары тары да узынша»,— деп айт-
кан жен.
Бейнелеу т э с ы ш
керсеткенде осындай
сездермен
кош тап отыру керек.
К озгалы сты мундай бгр 1з дш к п ен уйреткенде, ж ум ы с са-
налы 1стелет1н болады. Б{р с а б а к т а балаларды ц, олар уш1н
формасы ж ац а, б1рнеше затты ц бейнес1н орындаганы ж ен (эс1-
ресе бул, ж аб ы сты р уд ан гер1, форма ж ас а у ш ы кимылды мец-
геру аса киын салаты н сурет саб агы н да к а ж е т ).
Б ал аларра ж ац а форманыц бурын б1лет1ндер1нен ерекшел1к-
тер1 мен айырмашылырын мецгертуде, егер формасы сопак з а т
ты б а ск а ш а б1р формасы децгелек затпен салыстырып керсет1п
барып бейнелеуд1 усынса, олар тез тусш е д ь
М ы са л г а ж аб ы сты р у сабагы н алайык.
Т эр би еп п бал ал а р р а к,ияр мен к ы з ы л ш ан ы к е р се т ш : « Б
Достарыңызбен бөлісу: