Бас редактор с. Ж. Пірәлиев

74
ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ
духовно-нравственное  становление  молодёжи, 
их  жизненное  самоопределение  –  важнейшая 
составляющая  общественного  развития.  Так,  в 
Законе  “Об  образовании”  выдвинут  приоритет 
воспитания  над  обучением.  Это,  прежде  всего 
воспитание  человека,  приверженного  общече-
ловеческим  ценностям,  впитавшим  в  себя  бо-
гатство  культурного  наследия  прошлого  своего 
народа  и  народов  других  стран,  стремящегося 
к  взаимопониманию  с  ними,  способного  осу-
ществлять  межличностное  и  межкультурное 
общение, в том числе средствами иностранного 
(восточного)  языка.  Поскольку  воспитание  мо-
лодёжи, формирование её мышления составляет 
одну из главных задач современного общества. 
Формирование духовно-нравственной личности 
не  осуществляется  автоматически,  оно  требует 
усилий со стороны общества, в первую очередь 
сферы образования. 
Само  нынешнее  время,  сама  ситуация  тре-
бует  цельной,  глубоко  продуманной  системы 
воспитательной  работы  с  молодёжью,  так  как 
с недавнего прошлого в нашем обществе сфор-
мировались следующие факторы, оказывающие 
влияние на молодёжь:
резкое снижение духовной и нравствен-
- 
ной культуры,
принижение  значения  народного  и  ду-
- 
ховного  искусства,  художественных  произведе-
ний, традиционных промыслов и ремёсел, отече-
ственной классики и реализма,
“негативный лидер” – эгоистичный, ци-
- 
ничный,  но  преуспевающий  и  добивающийся 
успеха – герой нашего времени и, в определён-
ной степени образец для подражания,
заполненность  телевизионных  экранов 
- 
фильмами и программами, пропагандирующими 
насилие,  жестокость,  примитивные  инстинкты 
и  другие  пороки,  ведущие  к  опустошенности, 
депрессивному состоянию и бездуховности на-
шего общества,
трата целостности культуры,
- 
народная  культура  (традиции,  обычаи, 
- 
обряды, фольклор) воспринимается большей ча-
стью молодёжи как анахронизм.
Среди  множества  дисциплин,  изучаемых  в 
ВУЗе предмет “восточный язык” занимает осо-
бое место. И его своеобразие заключается в том, 
что в ходе его изучения студенты приобретают не 
знания основ науки, а формируют умения и на-
выки пользования чужим языком как средством 
общения, средством получения новой, полезной 
информации, познания мудрости народа страны 
изучаемого языка, её духовности, нравственных 
норм. Практика показывает, что знания студен-
тов,  о  нравственных  нормах,  их  собственные 
жизненные  наблюдения  нередко  бывают  раз-
розненными  и  неполными,  поэтому  требуется 
специальная  работа,  связанная  с  обобщением 
полученных знаний. Организация учебного про-
цесса,  формы  оценки  знаний,  оценочные  суж-
дения,  характеризующие  отношения  студентов 
к  изучению  восточных  языков  у  преподавателя 
восточного языка направлены на то, чтобы силь-
ные  стороны  каждого  студента  были  осознаны 
им самим и его  товарищами. Это создаёт благо-
приятное  эмоциональное  состояние  студента  в 
коллективе, что является одним из условий его 
успешного духовно-нравственного развития.
Например, на занятиях по турецкому языку я 
использую такой приём как: определение поня-
тий. Студентам предлагается на турецком языке 
дать  определение  понятию.  Данная  работа  по-
могает выяснить, какие ассоциации возникают у 
учащихся  в  связи  с  данным  понятием,  как  они 
представляют  соответствующее  нравственное 
явление. Практика показывает, что поиск опре-
делений, а также любых других слов, связанных 
с  данным  понятием,  создает  возможность  для 
более глубокого и тонкого понимания его сущ-
ности.
  Напишите  на  доске  большими  буквами 
«Любовь». Попросите студентов дать по одному 
определению  любви.  Например:  светлая,  неж-
ная,  волшебная,  жертвенная  и.т.д.  Предложите 
каждому  назвать  одно  слово,  которое  для  него 
связано с любовью. Например: мама, свет, при-
рода и т.д. Все ответы напишите на доске. Затем 
всей аудиторией из написанных на доске опреде-
лений напишите общее определение любви. Та-
ким образом, можно давать определение любому 
понятию.
А вот другой вариант. Предложите студентам 
написать слово «любовь» и дополнить его глаго-
лами (можно и причастиями, прилагательными), 
ответить на вопрос: «Что делает любовь?». На-
пример:  любовь  заботится,  жертвует,  приносит 
счастье,  облагораживает  и.т.д.  После  того,  как 
каждый  студент  составит  свой  список,  попро-
сите зачитать его. Все глаголы записываются на 
доске, обсуждаются и анализируются.
 Значение приемов нравственной активизации 

75
ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ
личности, в основе которых лежит запись своих 
мыслей в письменной форме, нельзя недооцени-
вать. Как бы хороши ни были коллективные, со-
вместные виды ценностно-ориентирующей дея-
тельности,  основным  условием  нравственного 
развития личности является погружение челове-
ка в своей внутренний мир, актуализация своего 
жизненного  опыта,  пробуждение  нравственных 
чувств, эмоций, мыслей, самоанализ внутренних 
состояний.  В  большей  степени  такая  возмож-
ность создается тогда, когда, выполняя задание, 
студент остается наедине с листом бумаги, изла-
гая свои мысли. К такому заданию можно отно-
сить незаконченное предложение, чтобы студент 
попробовал проецировать на поведение другого 
человека  свой  собственный  способ  действия, 
мысли, чувства, возникающие в подобной ситуа-
ции. Например, продолжите предложения:
-    В нашей группе училась девушка, кото-
рую почему-то не любили, мне…
-    Я могу показать незнакомым людям, что 
отношусь к ним с уважением. Я…
Есть  прием  контраргумента,  позволяющий 
организовать самоубеждение в ценности тех или 
иных нравственных норм или явлений, отноше-
ний,  в  способности  к  изменению.  С  помощью 
этого  приема  можно  начать  беседу,  дискуссию, 
ответ на любой проблемный вопрос. На уроках 
иностранного  языка  при  обсуждении  вопро-
са «Нужно  ли человеку знать свою историю?» 
можно предложить студентам лист тетради раз-
делить пополам, слева – все аргументы против 
необходимости  знания  своей  истории,  а  затем 
справа – контраргументы, подтверждающие про-
тивное. Например, я знаком с людьми,  которые 
плохо знают историю, и они прекрасно живут – 
я знаком с людьми, которые живут еще лучше, 
зная и трепетно относясь к своей истории. Исто-
рия  помогает  человеку  не  останавливаться  на 
достигнутом и.т.д.
Таким  образом,  можно  сделать  вывод,  на-
сколько огромное значение имеет предмет ино-
странный язык (а в нашем случае восточный) и 
в патриотическом воспитании, ведь патриотизм 
– одна из составляющих нравственного воспита-
ния. Вряд ли можно считать нравственным чело-
века, не знающего историю своего народа, своей 
Родины, культуры, литературы и родного языка.
“Язык – это явление духовной культуры чело-
вечества, одна из форм общественного сознания” 
– писала Н. Б. Мечковская, поэтому преподавание 
восточных  языков  в  ВУЗе  даёт  преподавателю 
широкие возможности по воспитанию граждан-
ственности, патриотизма, правовой культуры, а 
также  высоких  нравственных  и  духовных  ка-
честв личности. Преподаватель создаёт условия 
для этого, он сотоварищ, который направляет и 
помогает  студенту  самореализовываться  и  са-
мосовершенствоваться.  Взаимодействие  препо-
давателя  и  студента  формируется  посредством 
живого  диалога,  это  помогает  раскрыть  духов-
ный потенциал студента. Иными словами, этому 
способствует  коммуникативная  направленность 
предмета,  его  обращённость  к  изучению  быта, 
обычаев, традиций и,  прежде всего, языка дру-
гого народа. Изучение чужой культуры посред-
ством  языка  становится  возможным  только  на 
сформированной  национально-культурной  базе 
родного языка. 
Необходимо отметить, что многие казахские 
учёные-просветители,  писатели,  поэты  в  своих 
трудах уделяли внимание нравственному воспи-
танию молодёжи, видя путь развития нравствен-
ного самосознания народа – в его просвещении. 
Чокан  Валиханов  справедливо  утверждал:  “… 
только знание и образование придают человеку 
силы  и  являются  великим  орудием  в  борьбе  за 
просвещение  и  благосостояние  народа,  только 
просвещение  может  вывести  казахский  народ 
на путь свободы и нравственного совершенства” 
/3/. 
Многогранная деятельность другого великого 
учёного Ибрая Алтынсарина пронизана размыш-
лениями  о  сущности  духовности  и  нравствен-
ности,  смысле  человеческого  существования 
и  счастья,  нравственных  мотивах  поведения  и 
отношений,  воспитании  высоконравственной 
личности.  Важным  источником  нравственных 
воззрений И. Алтынсарина являлось устное на-
родное  творчество,  отражающее  жизнь  и  быт, 
горе и счастье, патриотизм, традиции и обычаи 
народа, гуманизм, честность, скромность, спра-
ведливость, ответственность.    
Абай  Кунанбаев  не  писал  специальных 
психолого-педагогических  трудов,  не  занимал-
ся  профессорско-педагогической  деятельно-
стью, но почти все его произведения пронизаны 
духовно-нравственными, эстетическими назида-
ниями, опирающиеся на нравственные идеалы и 
мудрость народа.
Таким  образом,  можно  с  полным  правом 
утверждать,  что  провозглашаемые  в  прошлом 

76
ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ
столетии  Чоканом  Валихановым,  Ибраем  Ал-
тынсариным,  Абаем  Кунанбаевым  моральные 
нормы, осуждающие с одной стороны подлость, 
нечестность,  распутство,  безволие,  лень,  злобу, 
и  с  другой  стороны  –  возвышающие  любовь  к 
труду,  самоотверженную  борьбу  за  интересы 
народа,  честность,  справедливость,  ответствен-
ность,  упорство  в  изучении  науки,  их  высшие 
этические идеалы не только не утратили своего 
значения, но и приобрели новую силу звучания 
и требуют самого пристального изучения и овла-
дения, прежде всего молодёжью.
Из сказанного выше следует, что любые зна-
ния,  приобретаемые  с  помощью  иностранного 
(восточного) языка, будут восприниматься толь-
ко через призму знаний, сформированных в про-
цессе  овладения  родной  культурой.  Обучение 
восточным  языкам  даёт  большие  возможности 
для  формирования  у  студентов  таких  общече-
ловеческих  ценностей,  как  уважительное  и  то-
лерантное отношение к другой культуре и более 
глубокое осознание своей культуры. Знакомство 
с  культурой  страны  изучаемого  языка  проис-
ходит  путём  сравнения  и  постоянной  оценки 
имевшихся ранее знаний и понятий с вновь по-
лученными,  со  знаниями  и  понятиями  о  своей 
стране,  о  самих  себе.  В  результате  происходит 
своеобразный диалог культур, который позволя-
ет на сопоставительной основе изучить:
образ    жизни  и  вариативность  стилей 
- 
жизни стран в культурных сообществах и соот-
носимых  с  ними  социальных  ценностей,  норм, 
традиций и обычаев;
социокультурный  портрет    стран  Вос-
- 
тока, их  народов и языков;
ценностно-смысловые  аспекты  духов-
- 
ной,  физической  и  материальной  культуры  со-
изучаемых сообществ;
культурное  наследие,  культурную  иден-
- 
тичность и ментальность народов стран изучае-
мых языков;
социокультурные  аспекты  коммуника-
- 
тивного поведения членов культурного сообще-
ства.
Таким  образом,  можно  сделать  вывод,  что 
именно  так  происходит  духовно-нравственное 
воспитание студентов при обучении восточным 
языкам.
ЛИТЕРАТУРЫ:
1. Ожегов С.И. Словарь русского языка. – М., «Русский язык», 1984.
2. Селиванов Б.В. Этика. Теоретический курс авторизированного изложения. – Новосибирск, 1995.
3. Проблемы обучения и воспитания в произведениях казахских просветителей. – Алма-Ата, 1984.
4. Закон РК «Об образовании» № 319-III от 27 июля 2007 г.
5. Щукин А.Н. Обучение иностранным языкам. Теория и практика: Учебное пособие для преподавателей 
и студентов. – М., Филоматис, 2006.
6. Вартанов А.В. От обучения иностранным языкам к преподаванию иностранных языков и культур // 
Иностранные языки в школе, № 2. – 2003. 
Резюме
В статье говориться о проблеме духовно-нравственного воспитания студентов посредством обучения вос-
точным языкам. Предмет “восточный язык” занимает особое место среди предметов ВУЗа. Автор приходит к 
выводу, что именно предмет “восточный язык” имеет огромное значение в патриотическом воспитании.
Summary
In the article problem of spiritually-moral education of students by means of teaching them the east languages 
is considered. The subject “east language” takes a special part among High school subjects. The author comes to a 
conclusion that exactly subject “east language” has huge value in patriotic upbringing.

77
ҰЛТТЫҚ ТҰЛҒА
Ж.А. Сейсенбаева – 
филология ғылымдарының кандидаты, 
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Жаңартпа технологиялар және
білім беру мазмұнын ҒЗИ оқу үдерісін жетілдіру
бөлімінің басшысы
ЖЕТЕКШІ ТУРАЛЫ БІРЕР СӨЗ
(Ұстазым Зейнол­Ғабден Бисенғалидің 60­жылдық мерейтойына)
Қазіргі  таңда  егеменді  еліміздің  болашағы 
– жас ұрпаққа өз ісінің жетік шебері, зерттеуші 
ғалым,  ғылыми  тілмен  айтқанда  әдіснамалық 
мәдениеті  қалыптасқан  маман  қажет.  Себебі, 
қоғам  өз  бетімен  ізденіп  жұмыс  істейтін, 
қоғамның  даму  барысында,  саясаттың  да  эко-
номикамен қатар, өз халқының тарихын да, тілі 
мен әдебиетін сүйсіне оқитын болашақ ұрпағына 
мақтана  жеткізетін  ұрпақты  талап  етіп  отыр. 
Білім беру саласының түпкі мақсаты – қоғамға 
жақсы адам тәрбиелеп беру.
Бүгінгі  таңда  әл-Фараби  атындағы  Қазақ 
Ұлттық  университеті  еліміздегі  жоғары  оқу 
орындары  мен  ғылымның  өрістеп  дамуы-
мен  қатар,  біртуар  азаматтарды  тәрбиелеудегі 
алатын  ерекше  орны  бар  білім  ордаларының 
қатарында. Қазақстандағы бұл аталған оқу орны 
еліміздегі  жоғары  білім  беру  саласының  алтын 
діңгектерінің бірі десек артық айтқандық емес. 
Міне,  осындай  шаңырақтан  білім  нәрімен  су-
сындап,  ғылыми  баспалдағынан  өзіндік  бағыт-
бағдармен көтерілген филология ғылымдарының 
докторы, профессор Зейнол-Ғабден Бисенғали – 
қазақ әдебиеттану ғылымында өзіндік орны бар 
тұлға. Өмірде жаны жайсаң, кішіге қамқорлығы 
мол,  қызғанышы,  іштарлығы  жоқ  жақсы 
адамдар  кездеседі.  Сондай  пейілі  кең,  ғалым 
ағаларымыздың бірі Зейнол ағай дер едім. Ағайым 
есіме  түссе  болды  еңсемді  еріксіз  тіктеймін. 
Себебі,  оның  ғылымға  деген  сүйіспеншілігі, 
адалдығы, жалықпайтын ізденімпаздығы, қандай 
жағдай болса да мүжілмей-жалықпайтын өмірге 
деген  құштарлығы  сияқты  адал  қасиеттері 
барлық  шәкірттеріне  үлгі.  Ағай  бойындағы 
орнықты  мінездің  қалыптасуына  ұзақ  жылғы 
ұстаздық  еңбегі  мен  ғалымдық  ізденісті  бір 
арнаға  тоғыстырып  келе  жатуында  болса  ке-
рек.  Мыңдаған  шәкірттерін  қолынан  ұшырып, 
тәрбиелеп  шығарды.  Әдебиеттің  киелі  дүнесін 
шәкірт  жүрегіне  құя  жүріп,  сабақтан  тыс  бос 
уақытында әрдайым шәкірттері арасынан табы-
латын.    
Ғалым ағайымның ықылас-пейілі мен ақыл-
кеңесіне  ол  кісіден  білім  алған  әрбір  ізденуші 
мен  студенттер  тәнті.  Ол  кісінің  ұстаздық 
шеберлігінің кәсіби деңгейлігіне, өз ісінің май-
талманы екеніне дәрісін тыңдап, тәрбиесін алған 
студенттер  мен  ізденушілері  таныс.  Ағайдың 
«ХХ  ғасыр  басындағы  қазақ  әдебиеті»  курсы 
бойынша  оқыған  лекциялары,  жүргізген  семи-
нар  сабақтарының  мазмұны  мейлінше  терең 
теориялық-идеялық  және  ғылыми  әдістемелік 
деңгейі аса жоғары. Соның негізінде, ол кісіден 
білім  алған  студенттердің  пәнді  жетік  білуін 
және  тиянақты  меңгеруін  қамтамасыз  ететін 
ұстазымыздың  лекцияға  дәріс  мәтінін  ұстап 
келгенін  көрген  емеспіз.  Лекциясы  өте  тар-
тымды  болғандықтан,  біздерді,  яғни  білім  алу-
шыларды  баурап  алатын.  Біз  де  ұстазымыз 
сияқты білімді болуды армандап, ол кісі берген 
тапсырмаларды  тұрақты  оқып,  талдап,  сара-
лап,  семинар  сабақтарында  дәптерге  қарамай 
сөйлеуді өзімізге үлгі тұттық.   «Ұстаздық еткен 
жалықпас, үйреуден балаға» деген ұлы Абайдың 
дана  сөзі  бізді  білім  нәрімен  сусындатқан  Зей-
нол  ағайға  арналғандай.  Олай  дейтініміз,  Зей-
нол  ағай  бүкіл  саналы  ғұмырын  халыққа  білім 
беру  жүйесінде,  соның  ішінде,  қазақ  әдебиеті 
ғылымына  арнаған  абзал  ұстаздардың  бірі. 
Отыз  жылға  жуық  ғұмырын  еліміздің  жоғары 
оқу  орындарының  қара  шаңырағы  –  Қазақ 
ұлттық университетінде еңбек етіп, барлық күш 
жігерін, білім мен тәжірбиесін, шығармашылық 
мүмкіндіктерін жоғары білікті әдебиетші маман-
дар дайындауға арнады. 1978 жылы ҚазМУ-дің 
қазақ әдебиеті кафедрасының күндізгі аспиран-
турасына  қабылданған  З.Бисенғали  профессор 
Б.Кенжебаевтың жетекшілігімен «ХХ ғасырдың 
басындағы  қазақ  прозасының  қалыптасуы» 
(1917  жылға  дейінгі  кезең)  тақырыбында 
диссертациялық  еңбегін  қорғайды.  1981-1983 
жылдары  филология  факультетінің  «Қазақ  тілі 

78
ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ
мен әдебиеті» кабинетінің инженері болып қызмет 
істейді, лекциялар оқып, практикалық сабақтар 
жүргізеді. Студенттердің оқу-тәжірибелік прак-
тикасымен  Қызылорда,  Шымкент,  Жезқазған 
облыстарындағы  фольклор-диалектологиялық 
экспедицияларға қатысады. 1984-1986 жылдары 
«Мектеп»  баспасының  Жоғары  оқу  орындары 
қоғамдық-гуманитарлық редакциясының аға ре-
дакторы  және  филология  факультетінде  «Қазақ 
әдбиетінде проза жанрының қалыптасуы» атты 
арнаулы курс пен қазақ әдебиеті тарихынан лек-
циялар  оқиды.  1986  жылдан  қазақ  әдебиеті  ка-
федрасында жұмыста. Филология, журналисти-
ка, шығыстану факультеттерінде әдебиет тарихы 
мен  теориясынан  лекциялар  оқиды,  арнаулы 
курстар  жүргізеді.  1997  жылдан  қазақ  әдебиеті 
кафедрасының профессоры. 1997 жылы ҚазМУ-
дің, қазақ әдебиеті кафедрасының аспирантура-
сына, ғылыми педагогтік қызметке З.Бисенғали 
Қазақ  радиосындағы  журналистік  қызметте 
жинаған  өмірлік,  қаламгерлік  тәжірибемен 
келді. Жастар мен жоғары сынып оқушыларына 
арналған  хабарларында  Қазақстан  өміріндегі 
мәнді уақиғалар мен замана келелі мәселелерін 
қозғай  отыра,  З.Бисенғали  мектеп  оқушылары 
мен  жастар  өмірін,  оларды  мазалаған  сан  алу-
ан сұрақтар мен ойларға басты назар аударады. 
Ғалымның,  ұстаздың  өмірі  мен  қызметі  кімге 
болсын  үлгі-өнеге  боларлық.    Ағайдың  сөйлеу 
мәнерінен,  мінез-құлқынан,  жүріс-тұрысынан, 
киім  киісінен  және  т.б.  сапаларынан  ол  кісінің 
жоғары  интеллигенттігі  байқалып  тұрады. 
Қандай  жағдай  болмаса  да,  қарамағындағы 
оқытушылар  мен  оқытып  жүрген  студенттерге 
дауыс  көтеріп  сөйлегенін  көрген  емеспін.  Ол 
кісіні байсалдылық, ұстамдылық, кішіпейілділік, 
жұмысына  берілгендігі    мен  адалдығы 
ерекшелейді. 
Ұстаз болу – жүректің батырлығы,
Ұстаз болу – сенімнің ақындығы,
Ұстаз болу – мінездің күн шуағы, 
Азбайтұғын  –  адамның  алтындығы,  –  деп 
ақын Ғ.Қайырбеков жырлағандай, шәкірттеріне 
жүрек жылуын сыйлаған ұлағатты ұстаз, ғалым 
еңбегі туралы талай ой қозғауға болады.
 Ұстаз 
болғанда да білім мен тәрбиеге ғылыми тұрғыдан 
қараған  әдіскер  педагог  болды.  Ұстаздың  ең 
басты  жетістігі  –  шәкіртінің  алғысын  алу  деп 
білемін.  Оқу  бітіргенімізге  ұзақ  уақыт  өтсе  де 
ұмытпай,  шәкірттік  алғыс  сезімін  білдіріп,  ха-
барласып  тұратын  шәкірттері  бар  Зейнол  ағай, 
оларға  ақыл-кеңес,  бағыт-бағдар  беруден  еш 
жалыққан емес.  
Зейнол  ағайдың  ұстаздық  бейнесі  –  шәкірт 
үшін  адамгершіліктің  ең  жоғарғы  үлгісіндей. 
Ол  келешек  үшін  тырмысып,  өз  бойындағы 
пендешілігін  жая  отырып,  әр  шәкіртінің 
жүрегіне  жылу  сеуіп,  нұр  құйған,  мәңгілік  із 
қалдырған жан. Ағай дәріс оқығанда қоңыр да, 
түсінікті  дауысымен  еш  нәрсені  назардан  тыс 
қалдырмай,  талдау  жасап,  тереңнен  қармап, 
асыл  ойды  санамызға  берік,  нық  етіп  құюға 
тырысып  отыратын.  Ағайдың  дәрісін  ерек-
ше  тағатсыздана  күтетінбіз,  ыстық  ықыласпен 
тыңдайтынбыз. Зейнол ағай әдебиетке, ғылымға 
бейім  жастарды  тап  басып  танып,  ақылшы  бо-
лып  отыратын.  Ғылыми  еңбектерімізге  баға 
беріп,  ризашылық  танытып  жатса,  көңіліміз 
марқайып, қуанып қалатынбыз. Ол кісінің жылы 
жүзді,  кең  маңдайлы,  ашық  қоңыр  дауысымен, 
ой-өрісінің  кеңдігімен,  қарапайымдылығымен, 
кішіпейілділігімен  көпшілік  қауымды  жарқын 
мінезімен өзіне тәнті ете отырып, жалғыз менің 
ғана  емес,  шәкірттерінің  біразының  әдебиетке 
деген сүйіспеншілігін одан әрі арттыра түсуіне 
себепші болды десем де болады. Адамға жылы 
шырай танытудан шаршамайтын, әр шәкіртімен 
жастарша  сөйлесетін  ерекше  жақсы,  тартым-
ды  әдеті  бар  болатын.    Студенттеріне  жекіріп, 
айқайға  басып,  ұрсып  жатқанын  көрмейтінбіз. 
Дәрісін  жеңіл,  ұғынықты  етіп  өткізуге  тыры-
сатын.  Білім  көшін  жалғастырып  келе  жатқан 
Зейнол  ағай  ұстаздық  тұлғасы  ел  мүддесін  өз 
мүддесінен  биік  қойған,  өмірге  үлгі  болар, 
болашаққа жол сілтер, қоғамдағы орны асқарлы 
биік шыңдар секілді. «Ұстаз болу – өз уақытыңды 
аямау, өзгенің бақытын аялау» деген екен фран-
цуз ойшылдарының бірі. Бұл сөз нағыз Зейнол 
ағайға  айтылғандай.  Себебі,  жаны  мен  тәнін 
бере,  өмірінің  тұтас  бөлігін  ұстаздық  етумен, 
ғылымға арнап, тәуелсіз еліміздің болашағының 
дамуына саналы да, білімді жастарды тәрбиелей 
отырып, өз үлесін қосуда. 
Ертеңіне лайық ұрпақ 
тәрбиелемеген  елдің  болашағы  жоқ  десек,  сол 
ұрпақты  тәрбиелеудегі  ұстаз  еңбегі  ұлы  еңбек, 
өлшеусіз. Оның еңбегі шәкірті арқылы көрінеді. 
Сондай ұлағатты ұстаздан тәлім алған шәкірттері 
қазірде  ұстаздық  жолдың  қиыншылықтарына 
мойынұсынбай,  республикамыздың  түкпір-
түкпірінде білім алған салалары бойынша абы-
ройлы еңбек етуде. 
Зейнол  Бисенғали  әдебиетші-ғалым  ретінде 

79
ҰЛТТЫҚ ТҰЛҒА
ұлт мұратына, әдеби мұра мен оны зерттеу ісіне 
сергек  қараған  жан.  Ел-жерге,  халық  ісіне,  ру-
ханият  дүниесіне  шын  жанашырлықпен  қарап, 
осы бағытта алуан ізденіс жасап, елеулі еңбектер 
жазып  қалдырды.  Зейнол  Бисенғалидың  есімі 
ескеріліп,  әдебиетке,  ғылымға  қосқан  үлкен 
үлесі әдебиет пен ғылым керуеніне әр қашан жүк 
болатынына сеніміміз мол. Ол кісінің ұстаздық 
қызметі  –  өрісі  кең  өнегенің,  тәлім-тәрбиенің, 
білімнің,  жастарды  тектілікке  тәрбиелеудің, 
адамгершілік  рухта  бағыт-бағдар  беруде  жөн 
сілтер  тәрбиенің  үздік  үлгісі.  Ешқашан  білімін 
жетілдіруден,  ізденістен  талмаған  талант-
ты  ұстаздың  еңбегі  ұмытылмақ  емес  және 
елеусіз  қалмақ  емес.  Оның  өмірге  құштарлық, 
қайсарлық,  қажырлылық,  қарапайымдылық, 
қадір-құрметпен асқақтау сезімдері тоғыса келе 
кімнің болса да ерекше ғұмырнамалық ықыласын 
тірілтіп, оятады. Бұл секілді құдірет жоғары са-
налы болмысқа ғана тән. Басқаша бағалау мүмкін 
емес. Олай болса, сіздің денсаулығыңыз зор бо-
лып, ұстаздық ұлағатыңыз арта берсін демекпін.

жүктеу/скачать 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: