YOUTH AND YOUTH POLICY IN TURKEY

ТҮРКІТІЛДЕС ЕЛДЕР ДАМУЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТРАТЕГИЯЛАРЫ

324         Түркітілдес елдер  әлеуметтанушыларының V Конгресі

людей  подчеркивают,  что  этот  период  отражает,  происходящие  

изменения.

Методы  политики,  выработанные  обществом  в  этой  сфере  для 

молодежи,  приобретают  большое  значение.  Одно  из  мест,  где  будут 

применены эти методы, вместе с открытыми и латентными функциями 

составляют  учебные  заведения.  В  этом  процессе  точка  зрения 

касательно  молодежи  в  Турции  сформирована  в  молодежной  среде, 

связанной  с  принципами  Ататюрка,  которые  образовались  на  основе 

светских  и  демократических  ценностей  и  учебное  заведение  в  этой 

сфере подготовило программу.

Ключевые 

слова: 

молодежь, 

молодежные 

политики, 

социализация, Турция

НАЦИОНАЛЬНЫЕ СТРАТЕГИИ РАЗВИТИЯ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ СТРАН

                  

 

 V Конгресс социологов тюркоязычных стран                      325    

ULUSLAR ARASI İŞGÜCÜ GÖÇÜ KAPSAMINDA 

BELÇİKA’DA TÜRK NÜFUSUNUN OLUŞUM SÜRECİ 

VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUM.

Cahit Gelekçi

Assoc.Prof.Dr. (Ph.D.) Hacettepe University, Faculty of Letters, 

Department of Sociology, Ankara, Turkey

II.  Dünya  Savaşının  sona  ermesinden  sonra  başta  Federal Al-

manya olmak üzere Avrupa’da bulunan birçok ülke ekonomik alanda 

ihtiyaç duyduğu işgücünü yeterince karşılayamaz durumdaydı. I. ve 

II.  Dünya  Savaşları  nedeniyle  olduğu Avrupa’dan Amerika  ve  Ka-

nada’ya gerçekleşen zorunlu göçülerin yanı sıra her iki savaşın ne-

den  olduğu  kayıplar Avrupa’daki  birçok  ülkenin  işgücü  ihtiyacının 

doğmasına yol açmıştır. Savaşlar nedeniyle yaşanan nüfus kaybının 

yanı sıra ekonomide üretim ve yatırım odaklı politikaların izlenme-

si nedeniyle Federal Almanya başta olmak üzere, Fransa, Hollanda, 

Belçika ve diğer birçok Batı Avrupa ülkesi çevre ülkelerden ve eski 

sömürgelerinden �misafir işçi� kapsamında işçi getirtmeye başlamış-

tır. Aynı dönemde Türkiye’de kırsal alandan kentlere yoğun bir göç 

hareketi yaşanmakta, kentleşmeyle birlikte ekonomik alandaki sıkın-

tılar,  işsizlik  sorunu  gittikçe  içinden  çıkılamaz  bir  hal  almaktaydı. 

Türkiye’nin 1950’li ve 1960’lı yıllarda içinde bulunduğu bu durum 

bazı Türk vatandaşlarının Avrupa’da işçi ihtiyacı duyan ülkelere ge-

çici süreyle çalışmak için gitmelerine yol açmıştır. Türkiye’den sana-

yileşmiş Batı Avrupa ülkelerine yönelik işçi göçü başlangıçta yasal 

çerçeveden yoksundu. Ancak 1950’li yıllardan itibaren şahsi girişim-

ler ile Batı Avrupa ülkelerine yönelik başlayan işgücü akımının ilerle-

yen süreçte belirli hukuki ve idari esaslara bağlanması, hem gönderen 

ТҮРКІТІЛДЕС ЕЛДЕР ДАМУЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТРАТЕГИЯЛАРЫ

326         Түркітілдес елдер  әлеуметтанушыларының V Конгресі

hem de kabul eden ülke çıkarları açısından, bir ihtiyaç olarak ortaya 

çıkmıştır. Türkiye’de İş ve İşçi Bulma Kurumu ile yetkili irtibat bü-

roları bu ihtiyacı karşılamak üzere görevlendirilmiştir (Yurt Dışı Göç 

Hareketleri ve Vatandaş Sorunları 1973: 17-18). 

Türkiye ilk dışgöç ve işgücü alışveriş anlaşmasını 1961 yılında 

Federal Almanya ile imzalamıştır. Bu anlaşmayı 1964 yılında Hollan-

da, Belçika, Danimarka ve Avusturya ile imzalanan anlaşmalar, 1965 

yılında  Fransa,  1967’de  ise  İsveç  ile  yapılan  anlaşmalar  izlemiştir 

(Abadan-Unat  2006). Türkiye’nin  birçok  sanayileşmiş  Batı Avrupa 

ülkesi ile işgücü alışveriş anlaşmaları imzalaması günümüzde birçok 

Avrupa ülkesinde kalıcı bir Türk nüfusunun oluşum sürecini başlatan 

esas neden olmuştur.

Çalışmamızın konusunu oluşturan Belçika’daki Türk varlığının 

oluşum  sürecine  değinmeden  önce  Belçika  hakkında  kısa  bir  bilgi 

vermek yararlı olacaktır.

Belçika,  Hollanda,  Fransa,  Lüksemburg  ve  Almanya’ya  sınır 

komşusu  olan  yaklaşık  11milyon  nüfusa  sahip  bir  ülkedir.  Birleş-

miş Milletlerin, NATO’nun ve Avrupa Birliğin merkezi konumunda 

bulunan Belçika devleti kuruluşu itibariyle farklı üç toplum esasına 

dayanmaktadır. Günümüzdeki anayasasına göre üç toplum, üç bölge 

ve 10 eyaletten oluşmaktadır. Belçika’nın kuruluşunda esas olan üç 

toplum Flamanlar, Valonlar ve Almanca konuşan topluluk, bölgeler 

ise Flaman Bölgesi, Valon Bölgesi ve Brüksel-Başkent Bölgesi’dir. 

Flamanlar ülkenin kuzeyi ve Brüksel-Başkent Bölgesinde, Valonlar 

ülkenin  güneyi  ve  Brüksel-Başkent  Bölgesinde, Almanca  konuşan 

toplum ise ülkenin doğu bölgesinde bulunan Eupen ve Saint Vith’te 

yaşamaktadırlar (Gelekçi ve Köse 2009). 

Belçika 20.yüzyılın ortalarına kadar genellikle ülke dışına göç 

veren  bir  ülke  durumundaydı.  II.  Dünya  Savaşının  sona  ermesiyle 

birlikte Belçika sanayileşme alanında yakaladığı gelişmeler ile göç 

alan, ekonomi ve nüfus açısından büyüyen bir ülke konumuna gel-

miştir. Belçika’nın özellikle ekonomik alanda hızla büyümesi işgü-

cü  ihtiyacının  doğmasına  yol  açmıştır.  Belçika’nın  işgücü  açığının 

kapatılmasına yönelik geliştirilen politikaların başında ise komşu ve 

çevre ülkelerden geçici işçi getirtme modeli yer alıyordu. Belçika’nın 

işgücü ihtiyacını gidermeye yöneldiği ilk ülke İtalya olmuştur. Geçici 

işçi olarak getirilen İtalyanlar maden ocaklarında, demir ve çelik en-

НАЦИОНАЛЬНЫЕ СТРАТЕГИИ РАЗВИТИЯ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ СТРАН

                  

 

 V Конгресс социологов тюркоязычных стран                      327    

düstrisinde istihdam edilmişlerdir. Başlangıçta İtalya’dan karşılanan 

işgücü ihtiyacı daha sonra İspanya, Yunanistan, Fas ve Türkiye’den 

getirtilen işçilerle karşılanmaya çalışılmıştır. Belçika hükümeti ihti-

yaç duyduğu iş gücü açığını kapatmak için İtalya ile 1946 yılında, 

daha sonra 1956 yılında İspanya’yla, 1957’de Yunanistan’la, 1964’de 

Fas ve Türkiye’yle, 1969 yılında Tunus’la, 1970 yılında ise Cezayir 

ve Yugoslavya ile ikili anlaşmalar imzalamıştır (Wets 2008: 89).

Belçika’ya geçici süreyle çalışmak için ilk gelen göçmenler sa-

dece Avrupa  kökenli  ve  Katolik  iken,  sonrakiler  ise  genellikle Av-

rupalı  olmayan  ve  Müslümanlardır.  1970’li  yıllardan  itibaren  ise 

Belçika’nın sömürgesi olan veya etki sahasında bulunan ülkelerden; 

Kongo, Ruanda, Burundi gibi ülkelerden Afrikalılar ülkeye gelmeye 

başlamışlardır. Afrika ülkelerinden gelenlerin sayısı politik sığınma 

veya iltica yoluyla devamlı arta gelmiştir (Lesthaeghe 2000: 2-4). Af-

rika ülkelerinden yasal veya yasal olmayan yollardan gelenlerin sayı-

sındaki hızlı artışa rağmen Belçika’da, Avrupa Birliği üyesi olmayan 

ülke vatandaşları içerisinde nüfus yoğunluğu bakımından ilk sırada 

Faslılar ikinci sırada ise Türkler gelmektedir (Wets 2008: 89). 

Belçika’da yaşayan yaklaşık 200.000’in üzerindeki Türk nüfu-

su ülkenin 

hem Valon hem de Flaman 

bölgelerine dağılmış, gruplar 

halinde yaşayan ve geldikleri ülke açısından oldukça homojen bir ya-

pıya sahiptirler. Afyon ve Eskişehir’den göç etmiş olan Türkler ço-

ğunlukla  Brüksel  ve  Gent’te  yaşamaktadırlar.  İç  ve  Doğu Anadolu 

bölgelerinden göç edenler ise genellikle Limbourg ve Antwerpen’de, 

Türkiye’nin  diğer  bölgelerinden  göç  edenler  ise  Belçika’nın  çeşitli 

illerinde yaşamaktadırlar (Reniers 2000:71). 

Flaman Bölgesinde ya-

şayan Türkler  daha  çok  Gent,  Limburg  ve Antwerp’te, Valon  Böl-

gesinde yaşayanlar Liège, Charleroi, Beringen, Mons ve La Louviè-

re’de, Brüksel-Başkent Bölgesinde yaşayanlar ise başkent Brüksel’de 

ikamet etmektedirler (Gelekçi ve Köse 2009). Belçika’daki Türklerin 

önemli bir bölümü, 

yaklaşık%25’i, 

Brüksel’de 

yaşamaktadır (Lestha-

eghe 2000: 26).

Günümüzde Belçika’da yaşayan Türk nüfusunun ilk oluşum aşa-

masını, diğer birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi, işçi göçü ile gi-

denler oluşturmaktadır. 1961-1974 yılları arasında Türkiye’den İş ve 

İşçi Bulma Kurumu tarafından Avustralya ve Avrupa’ya gönderilen 

toplam işçi sayısı 801.648’dir. 801.648 kişinin 655.790’i erkeklerden, 

ТҮРКІТІЛДЕС ЕЛДЕР ДАМУЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТРАТЕГИЯЛАРЫ

328         Түркітілдес елдер  әлеуметтанушыларының V Конгресі

145.848’i  ise  kadınlardan  oluşmaktaydı. Yurtdışına  çalışmak  üzere 

gönderilen işçilerin gittikleri ülkelere göre dağılımına baktığımızda 

ise  ilk  sırayı  649.337  kişi  ile  Almanya’nın  aldığı  görülmektedir. 

Geriye  kalan  152.311  işçinin  ise  5.806’sı  Avustralya’ya,  36.960’ı 

Avusturya’ya, 15.864’ü Belçika’ya, 3.579’u Danimarka’ya, 55.943’ü 

Fransa’ya,  24.862’si  Hollanda’ya,  7.130’u  ise  İsviçre’ye  gönderil-

miştir.  2.167  kişi  ise  İngiltere’ye  (İngiltere  ile  09-09-1959  tarihin-

de  sadece  sosyal  güvenlik  anlaşması  imzalanmıştır)  gönderilmiştir. 

1961-1974 yılları arasında işçi statüsünde gönderilen toplam kadın 

işçi  sayısının  138.739’u  da Almanya’ya  gönderilmiştir  (Akgündüz 

2007:111; Yurt Dışı Göç Hareketleri ve Vatandaş Sorunları 1973:101; 

Gelekçi ve Köse 2009:57 ). İşçi statüsünde yurt dışına gönderilen ka-

dınların yaklaşık% 95 gibi büyük bir çoğunluğu Almanya’ya gönde-

rilmiştir. Çalışmamıza konu olan Belçika’ya ise aynı dönemde sadece 

33 kadın işçi gönderilmiştir. 

Belçika’ya ve diğer Avrupa ülkelerine «misafir işçi» statüsünde 

gönderilen  Türkler,  anlaşmalar  gereği  süreleri  dolduğunda  Türki-

ye’ye geri döneceklerdi. Ancak gerek gittikleri ülkelerde çalıştıkları 

firmalar gerekse işçilerin kendileri çalışma süreleri dolduğunda geri 

dönmek yerine yeniden iş sözleşmesi yapmak suretiyle sürenin uza-

tılması yoluna gidince farklı bir süreç yaşanmaya başlandı. Bu süreç 

misafir işçilikten kalıcı vatandaşlığa giden yolun başlangıcıdır. 

1960’lı  yılların  sonu  ve  1970’li  yılların  başlangıcı  Belçika’ya 

geçici olarak çalışmaya giden Türklerin elde ettikleri bazı yasal hak-

lardan da yararlanarak eşlerini ve çocuklarını yanlarına götürme süre-

cinin yoğun yaşandığı bir dönemdir. Ancak 1970’li yılların ortalarına 

doğru yaşanan ekonomik kriz Batıdaki birçok ülke gibi Belçika’nın 

da  1973  yılında  işçi  alımlarını  durdurmasına  neden  olmuştur.  Bel-

çika ve yurt dışından işçi getirten diğer ülkeler toplu işçi göçlerini 

durdurmuş,  aile  birleşmelerine  kısıtlamalar  getirmişlerdir.  İlerleyen 

süreçte  ise  Türkiye’ye  geri  dönmeleri  için  politikalar  geliştirilmiş, 

hatta teşvikler uygulamışlardır. Geri dönüş için uygulanan teşvikler 

bir ölçüde başarılı olmuştur. Ancak uygulanan teşviklere rağmen işçi 

mübadelesi kapsamında yurt dışına çalışmak üzere giden Türklerden 

bir bölümünün geri dönmesine karşın, bir kısmı gittikleri ülkelerin 

kendilerine sağlamış olduğu olanaklardan ve elde etmiş oldukları ya-

sal haklarından faydalanarak çalışmak üzere gittikleri ülkelerde kal-

НАЦИОНАЛЬНЫЕ СТРАТЕГИИ РАЗВИТИЯ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ СТРАН

                  

 

 V Конгресс социологов тюркоязычных стран                      329    

maya karar vermişlerdir. 1970’li yıllardan günümüze gelinen süreçte 

ise Avrupa’nın birçok ülkesinde kalıcı olarak yaşamaya karar vermiş 

olan Türklerin nüfusu, aile birleşmeleri ve aile kurma yoluyla önemli 

oranda artmıştır (Gelekçi ve Köse 2009: 90). 

Belçika’ya  1974  yılından  sonra  giden Türklerin  büyük  çoğun-

luğunu «aile birleşimi� veya �aile kurma� kanalıyla gitmiş olanlar 

oluşturmaktadır.  �Aile  birleşimi�  çocuklara  ve  eşlere  Belçika’da 

yerleşme  ve  yaşamaya,  �Aile  Kurma�  ise  evlilik  için  eşlerini Tür-

kiye’den  seçmiş  olan  Türklerin  eşlerini  Belçika’ya  götürmelerine 

olanak sağlamıştır. 1974 yılından önce iş gücü çerçevesinde göç er-

keklerden  oluşurken,  daha  sonraki  yıllarda  evlilik  yoluyla  yapılan 

göçlerin büyük bir bölümü ise kadınlardan oluşmuştur. (Gelekçi ve 

Köse 2009, s.107). Ancak ilerleyen zaman içinde cinsiyet dağılımları 

birbirine yakın hale gelmiştir. Örneğin Belçika’nın Flaman Bölgesi-

ne gidenler içerisinde kadın-erkek sayısı neredeyse birbirine eşit hale 

gelmiştir. 2001 yılından 15 Nisan 2005 tarihine kadar olan süreçte 

evlilik yoluyla Belçika’ya gidenlerin% 46’sını kadınlar oluşturmuştur 

(Timmerman 2008: 123).

Avrupa’nı  çeşitli  ülkelerine  işçi  statüsünde  gidenlerden  bekâr 

olanların, aile birleşimi ile giden çocuk veya gençlerin veya yurtdışın-

da doğmuş olanların evliliklerinin önemli bir bölümünü Türkiye’den 

yapmaları Avrupa’da ve Belçika’daki Türk nüfusunun oluşumunun 

temel nedenlerinden biri olmuştur. Türkiye’den evlilik yoluyla yurt 

dışına gidişlerde özellikle yurtdışına çalışmak üzere gitmiş olan iş-

çilerin  veya  ailelerinin  yurda  geri  dönüşlerinde  veya  ziyaretleri  sı-

rasında çevrelerinde bıraktıkları olumlu izlenimler Türkiye’de bek-

lentileri arttırmış ve evlilik yolu ile göçü hızlandırmıştır. Geri dönen 

işçilerin  birçoğu  çevrelerinde  başarılı  olarak  değerlendirilmektedir. 

Bunun başlıca nedenleri, ülkeye yanlarında araba ve birçok yeni tü-

ketim eşyası ile dönmeleri, ev, mal-mülk sahibi olmaları, biriktirdik-

leri paralarla geldikleri köylere, kasabalara yakın şehirlere yerleşme-

leri ve yatırım yapmaları olmuştur. Yurt dışında sahip olunan refah 

seviyesinin  komşular  ve  akrabalar  yanında  sergilenmesi  potansiyel 

göçmen nüfus üzerinde çok etkili olmuştur (Şen ve Koray 1993:20). 

Böylece Avrupa’nın birçok ülkesinde kalıcı olarak yaşamaya başla-

yan Türk işçilerinin nüfusu azımsanamayacak oranlara ulaşmıştır. Bu 

gelişmelere bağlı olarak da Avrupa da kalıcı bir Türk nüfusu meydana 

ТҮРКІТІЛДЕС ЕЛДЕР ДАМУЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТРАТЕГИЯЛАРЫ

330         Түркітілдес елдер  әлеуметтанушыларының V Конгресі

gelmiştir.  2007-2008  yıllarında  Belçika’da  gerçekleştirdiğimiz  alan 

araştırmasının verileri Belçika’da Türk nüfusunun oluşum süreci ve 

biçimi açısından bize önemli bilgiler sağlamaktadır.

2007-2008 yıllarında Belçika’da gerçekleştirdiğimiz alan araştır-

ması kapsamında anket (15 yaş ve üzeri 490 kişiye anket uygulanmış), 

odak grup ve mülakat teknikleri kullanılarak veriler toplanmıştır. 

Çalışma kapsamında anket uygulanan 490 kişinin%46.9’u (230) 

kadınlardan,%53.1’i  (260)  ise  erkeklerden  oluşmaktadır.  Türk  işçi 

göçünün gerçekleştiği ilk dönemde işçilerin büyük çoğunluğu erkek-

lerden meydana gelmekteydi. Belçika’da Türk kadınının varlığı ise 

ilk aşamada aile birleştirmeleri yoluyla oluşmaya başlamıştır. Daha 

sonraki süreçte ise aile kurma kanalıyla gidenler ve doğum temel et-

ken olmuştur. 

Kendilerine  soru  kâğıdı  uyguladığımız  araştırma  gurubunun 

yaşları ise 15  ile 74  arasında  değişmektedir. Araştırmanın örnekle-

mini oluşturan grup içerisinde%16.7 ile ilk sırada 20-24 yaş grubu 

yer  almaktadır.  Daha  sonra  ise  sırasıyla%13.9  ile  35-39  yaş  gru-

bu,%13.7 ile 25-29 yaş grubu,%13.3 ile 30-34 yaş grubu,%10.8 ile 

15-19 yaş grubu,%10.6 ile 40-44 yaş grubu,%7.1 ile 50-54 yaş gru-

bu,%6.7 ile 45-49 yaş grubu,%5.9 ile 55-59 yaş grubu,%0.8 ile 60-64 

yaş  grubu,%0.4  ile  de  65  ve  üzeri  yaş  grupları  gelmektedir. Anket 

uygulanan yaş grupları içerisinde 15 ile 44 yaş aralığındaki kişiler 

örneklemin%79’una karşılık gelmektedir. Bu yaş aralığındaki kişile-

rin büyük bir bölümü Belçika’da doğmuş olanlar ve aile kurma kana-

lıyla Belçika’ya gitmiş olanlardan meydana gelmektedir. 

Çalışmamız kapsamında anket uygulanan örneklem grubumuzun 

%62.4’ü (306 kişi) Türkiye,%37.6’sı (184ise) ise Belçika doğumlu-

dur. Türkiye doğumlular işçi olarak gidenler, aile birleşimi kanalıyla 

gidenler, aile kurma yoluyla gidenler, eğitim görmek amacıyla veya 

turist olarak gidip oraya yerleşmeye karar verenlerden oluşmaktadır. 

Türkiye doğumluların oranı Belçika’daki Türk nüfusu içerisinde her 

geçen yıl daha da azalmaktadır. Çünkü Belçika’da yaşayan Türklerin 

Türkiye’den evlenerek eşlerini Belçika’ya götürmelerindeki oranlar 

gittikçe  düşmektedir.  Bu  durumun  nedenlerinden  biri  Belçika’nın 

2005  yılından  sonra  Türkiye’den  evlilikler  yoluyla  ülkeye  girişleri 

azaltmak  amacıyla  uygulamaya  başladığı  politikalardır.  Bu  durum 

Belçika’daki  Türkler  arasında  Türkiye  doğumluların  sayısının  de-

НАЦИОНАЛЬНЫЕ СТРАТЕГИИ РАЗВИТИЯ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ СТРАН

                  

 

 V Конгресс социологов тюркоязычных стран                      331    

vamlı olarak azalmasına nedenlerinden biridir. 

Tablo 1 

Araştırma Grubunun Belçika’ya Geliş Şekline Göre Dağılımı

Belçika’ya Geliş Şekli

Sayı

Yüzde

Belçika’da doğdum

178

36.3

Evlilik yoluyla geldim (Aile kurma)

177

36.1

Aile birleşimi yolu ile geldim

78

15.9

İşçi olarak geldim

18

3.7

Turist olarak geldim

20

4.1

Eğitim görmek amacıyla geldim

10

2

İltica yoluyla geldim

7

1.4

Cevapsız

2

0.4

Toplam

490

100.0

Araştırmamız kapsamındaki kişilerin Belçika’ya geliş şeklerine 

yönelik  sorulan  soruya  verdikleri  cevapların  dağılımının  yer  aldığı 

tablo 1’de ilk sırayı%36.3 ile Belçika’da doğmuş olanlar almaktadır. 

Belçika doğumluların sayısının 184 kişi olmasına karşılık Belçika’ya 

geliş şeklinin yer aldığı tablo 1’deki dağılımda Belçika doğumlula-

rın  178  olarak  görülmesinin  nedeni  araştırma  grubundaki  bazı  ki-

şilerin  Belçika’da  doğmasına  karşılık Türkiye’ye  dönüş  yapmaları, 

daha  sonra  ise  evlenerek  veya  başka  bir  nedenle  tekrar  Belçika’ya 

geri dönüş yapmalarından kaynaklanmaktadır. Bu durumdaki kişi sa-

yısı 6’dır. Belçika doğumluları%36.1 ile evlilik yoluyla gelin veya 

damat olarak gidenler,%15.9 ile aile birleşimi yoluyla gidenler,%4.1 

ile turist olarak gidenler,%3.7 ile işçi olarak gidenler,%2 ile eğitim 

görmek amacıyla gidenler,%1.4 ile ise iltica yoluyla Belçika’ya git-

miş olanlar takip etmektedir. Türkiye’den Belçika’ya çalışmak üzere 

gönderilen işçilerin büyük bir bölümü erkeklerden ve aynı zamanda 

evlilerden oluşmaktaydı. Belçika’da çalışma süreleri uzatılan Türk iş-

çilerin bir bölümü Belçika devletinin aile birleşimine izin vermesiyle 

eş ve çocuklarını Belçika’ya götürmüş, bekâr olanların bir bölümü de 

Türkiye’den evlenerek (aile kurarak) eşlerini Belçika’ya götürmüş-

lerdir. 1970’li yıllarda daha çok aile birleşimi yoluyla Türkiye’den 

ТҮРКІТІЛДЕС ЕЛДЕР ДАМУЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТРАТЕГИЯЛАРЫ

332         Түркітілдес елдер  әлеуметтанушыларының V Конгресі

Belçika’ya göç gerçekleşirken, 1980’li yıllardan sonra «aile kurma» 

yoluyla gelin veya damatların gidişleri söz konusudur. Belçika’ya tu-

rist olarak giden bazı Türkler ise Belçika’nın imkânlarını göz önünde 

bulundurarak ya evlilik ya da iş bularak oraya yerleşmişlerdir. 

Belçika doğumlu olmayan kişilerin Belçika’da bulunma süreleri 

bize Belçika’ya göçün nasıl ve hangi zamanlarda gerçekleştiği açı-

sından bilgi sağlamaktadır. Yukarıda da ifade edildiği üzere araştır-

ma kapsamında anket uygulanan katılımcıların sadece%36.3’ü Bel-

çika’da  doğmuştur.  Geriye  kalanların  Belçika’ya  gidiş  ve  bulunma 

nedenleri  farklılaşmaktadır.  Belçika  doğumluların  dışında  katılım-

cıların%22.5  ile  1-5  yıl arasında Belçika’da yaşayanların ilk sırayı 

aldığı görülmektedir. Yapmış olduğumuz görüşmeler ve alanda bir yıl 

boyunca yapılan incelemelere göre bu grupta yer alanların büyük ço-

ğunluğu evlilik yolu ile 

�aile kurarak� Belçika’ya gidenlerden olu

şurken 

çok az bir kısmı turist olarak veya eğitim görmek amacıyla gidenler-

den oluşmaktadır. İkinci sırada%21.9 ile 30 yıldan daha uzun süredir 

Belçika’da yaşayanlar yer almaktadır. Bu grupta işçi olarak giden ilk 

kuşak ve onların aile birleşimi yoluyla Belçika’ya götürdükleri eş ve 

çocukları büyük çoğunluğu oluşturmaktadır. Daha sonra ise sırasıy-

la%15.8 ile 6-10 yıl arası,%11.5 ile 16-20 yıl arası,%11.2 ile 26-30 

yıl arası,%10.8 ile 11-15 yıl arası,%5.1 ile 21-25 yıl arası Belçika’da 

yaşayanlar gelmektedir. 25 yıldan daha uzun süredir Belçika’da yaşa-

yanların büyük bölümü işçi olarak veya aile birleşimi yoluyla giden-

ler ile Belçika’da doğmuş olanlardan oluşurken 1 ile 25 yıl arasın-

daki gurubun önemli bir kısmı aile kurarak gelin veya damat olarak 

Belçika’ya gidenlerden veya Belçika’da doğmuş olanlardan meydana 

gelmektedir. 

Sonuç olarak i

şgücü anlaşması çerçevesinde Belçika’ya çalışmak 

üzere  gidenlerin  bir  bölümünün  geri  dönmesine  karşın,  önemli  bir 

kısmı  gittikleri  ülkenin  kendilerine  sağlamış  olduğu  olanaklardan 

faydalanarak  orada  yaşamaya  karar  vermişlerdir.  Dolayısıyla 

Belçika’daki Türk nüfusunun ilk aşamasını �Misafir İşçi» statüsünde 

geçici süreyle çalışmak üzere giden ancak Türkiye’ye geri dönme-

yen  ilk  kuşak  oluşturmaktadır.  İkinci  aşamayı  ilk  kuşak  gidenlerin 

aile birleşimi çerçevesinde eşlerini ve çocuklarını götürmeleri, üçün-

cü aşamayı ise ilk kuşak gidenlerden bekâr olanların, aile birleşimi 

yoluyla gidenlerden veya Belçika’da doğup büyümüş olmasına kar-

жүктеу/скачать 5,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: