Ақылбеков Ә. Т., Кривобоков В. П., Даулетбекова А. К
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
Очи́стка Treatment, cleaning Технологическая операция освобождения материала или среды от примесей, загрязнений, предшествующая следующей обработке и др. Распространенный вид очистки металлических изделий и полуфабрикатов — поверхностная очистка. Тазарту Әрі қарай ӛңдеу және т.б. үшін материалды немесе ортаны қоспалардан, ластанудан тазартуға негізделген технологиялық операция. Метал
бұйымдарды және
жартылай ӛнімдерді тазартудың кең таралған түрі – беттік тазарту. очистка абразивно-порошковая / abrasive- dust treatment — удаление окалины с поверхности металла
протягиванием (проталкиванием) его через камеру с абразивным порошком; при этом под действием механического давления, иногда сочетаемого с магнитным полем, частицы порошка срезают окалину, не затрагивая существенно саму поверхность металла.
dust treatment — абразивты ұнтақты камера ішінен ӛткізу
арқылы металл
бетін қабыршықтардан тазарту; бұл
кезде механикалық қысымының әсерінен, кейде магнит ӛрісімен бірге, ұнтақ бӛлшектері металл бетіне айтарлықтай зиян келтірмей қабыршықты алып тастайды.
treatment — очистка поверхности металла абразивным сыпучим
материалом, подаваемым струей сжиженного воздуха или жидкости.
treatment — металл бетін сиретілген ауа немесе сұйық ағынымен берілетін абразивті сусымалы материалмен тазарту. очистка анодная (очистка обратно текущая) / anodic
cleaning — электролитическая очистка, при которой очищаемый материал является анодом. — анодтық тазарту (кері қайтатын тазарту) / anodic cleaning — тазартылатын материал анод болып табылатын электролиттік тазарту очистка вакуумная / vacuum refining — плавление в вакууме с целью уменьшения содержания газов в металле.
металдағы газдың мӛлшерін азайту мақсатында вакуумда жүзеге асырылатын балқыту.
immersion cleaning — очистка, при которой заготовка погружается в жидкий раствор. иммерсиялық тазарту / immersion cleaning — дайындама сұйық ерітіндіге батырылған күйде жүзеге асатын тазарту.
электролитическая очистка, при которой очищаемый элемент является катодом.
тазартылатын элемент катод
болып табылатын электролиттік тазарту. очистка меди плазменная / plasma treatment of copper — удаление оксидов и загрязнений с поверхности меди перед пайкой или термокомпрессионной сваркой с помощью плазмы газового разряда.
treatment of copper — газдық разрядтың кӛмегімен дәнекерлеудің немесе термокомпрессиялық пісірудің алдында мыс бетінен ластануды және оксидтерді жою. очистка медицинских инструментов плазменная / plasma cleaning of medical instruments — удаление загрязнений с поверхности медицинских инструментов и их стерилизация перед употреблением с помощью плазмы газового разряда.
instruments — газдық разряд плазмасының кӛмегімен медициналық құралдардың бетін ластанудан тазарту және оларды қолданар алдында залалсыздандыру.
plasma
supercleaning — удаление с ерекше жіңішке плазмалық тазарту / plasma supercleaning — бетті плазманың 176
помощью плазмы самых слабых следов загрязнений с поверхности. Например, эндопротезы сосудов в медицинской промышленности очищаются с помощью кислородной плазмы. кӛмегімен ластанудың ӛте кішкентай қалдықтарынан тазарту. Мысалы, медицинада тамырлардың эндопротездері оттегілік плазмамен тазаратылады.
treatment — очистка поверхности металла посредством ультразвуковых колебаний, возбуждаемых в жидкой среде. ультрадыбысты тазарту / ultrasonic treatment — металл бетін сұйық ортада қоздырылатын ультрадыбысты тербелістердің кӛмегімен тазарту.
electrolytic treatment — очистка поверхности металла в растворе электролита; при этом загрязнения удаляются пузырьками газов, образующимися при электролизе на катоде и аноде под действием электрического поля. электролиттік тазарту / electrolytic treatment — металл бетін электролит ерітіндісінде тазарту; бұл кезде ластану электролизін кезінде электр ӛрісінің әсерінен катодта және анодта пайда болатын газ кӛпіршіктерінің кӛмегімен жойылады
Plazma ckener Прибор для
плазменной очистки
поверхности твердых тел. Плазмалық тазартқыш Plazma ckener Қатты денелердің бетін плазмалық тазартуға арналған құрылғы. П Падение потенциала анодное Anode potential drop Изменение электрического потенциала вблизи анода в тлеющем или дуговом разряде, которое складывается из изменения потенциала в области
заряда пространственного (ленгмюровский слой) (см. ст. заряд электрический) и в граничной области квазинейтральной плазмы столба. П Потенциалдың анодты құлауы Anode potential drop Кеңістікті (ленгмюрлік қабат) (қара.ст. электрлі заряд) заряд облысы мен бағананың квазибейтарап плазмасының шекаралы облысындағы потенцалдың ӛзгеруінен жиналатын доғалы немесе әлсіз жанушы разрядта анодқа жақын
электрлі потенциалдың ӛзгеруі. Падение потенциала катодное Cathode potential drop Изменение электрического потенциала при газовом разряде в области темного катодного пространства. Здесь создается относительно высокая напряженность поля. Из-за малой плотности электронов световое излучение в области катодного падения напряжение относительно слабое. См. также пространство катодное темное (в ст. пространство) Потенциалдың катодты құлауы Cathode potential drop Қара катодты кеңістік облысындағы газды разряд кезінде электрлі потенциалдың ӛзгеруі. Бұл жерде ӛрістің қатынасты жоғары кернеулілігі жасалады. Электрондардың шағын тығыздығы себепті жарықтық сәулелену кернеудің катодты құлау
облысында қатынасты әлсіз болады. Сон. қара. қара катодты кеңістік (кеңістік. бетте)
Braze, brazing Получение нераъемного соединения за счет нагрева до определенной температуры с использованием присадочного металла, который распределяется между близко расположенными поверхностями, соединяя их благодаря капиллярному эффекту. Температура плавления припоя находиться
Braze, brazing Капилярлы эфектінің арқасында оларды байланыстыратын ӛте жақын орналасқан беткі қабаттар арасында таралатын қоспалы металдың қолданылуымен белгілі
бір температураға дейін қыздырудың арқасында ажырамайтын қосылысты алу. Дәнекердің балқу температурасы қосушы компоненттер 177
ниже соответствующих температур для соединяемых компонентов, т.е. компоненты при пайке в отличие от сварки не становятся текучими. Как правило, припой наносят вместе с флюсом для устранения мешающей окисной
пленки. При
необходимости работают в защитном газе. үшін сәйкес температуралардан тӛмен орналасқан яғни пісіру кезінде компоненттер дәнекерлеуге қарағанда ағушы болмайды. Ережеге сай, пісіруді флюспен бірге қышқылды пленканы алып тастау үшін жағады. Керек жағдайда қорғаныс газында жұмыс істейді. пайка дуговая / arc brazing – процесс пайки, который требует высокой температуры, получаемой от плазмы электрической дуги.
плазмасынан алынатын жоғары
температураны талап ететін пісіру процесі. Пар Steam, vapor Газообразное состояние вещества в условиях, когда газовая фаза может находиться в равновесии с жидкой (твѐрдой) фазой того же вещества. Термин применяют в тех случаях, когда фазовое равновесие осуществляется при
температурах и давлениях, характерных для обычных природных условий. Для многих физических задач понятие «пар» и «газ» идентичны. Бу Steam, vapor Газдық фаза сол заттың (сұйық қатты) фазасымен тепе-теңдікте болған кездегі заттың газ тәрізді күйі. Термин фазалық тепе- теңдік кәдімгі табиғи шарттарға тән температура және
қысым жағдайында орнаған кезде
қолданылады. Кӛптеген физикалық тапсырмаларда «бу» және «газ» ұғымы бірдей мағына береді. пар насыщенный / prime steam, saturated steam, saturated vapor — пар, находящийся в термодинамическом равновесии с конденсированной фазой (жидкостью, твердым телом),
реализуется при
стационарном состоянии системы и отсутствии в ней различных составляющих градиента химического потенциала. Насыщенный пар существует в интервале температур и давлений между тройной точкой и критической точкой, каждому значению давления в этом интервале соответствует своя температура насыщения. қаныққан бу / prime steam, saturated steam, saturated vapor — конденсирленген фазамен (сұйық, қатты дене) термодинамикалық тепе- теңдікте тұрғанда, жүйенің стационарлық күйінде және онда әр түрлі қосымша химиялық градиенттің потенциалы болмағанда туындайтын бу. Қаныққан бу температура мен қысымның үштік нүктесі мен сындық
нүктесі аралығындағы интервалда пайда болады. Бұр интервалдағы қысымның әрбір мәніне ӛзінің жеке қанығу температурасы болады.
пар,
имеющий температуру выше температуры насыщения при данном давлении. аса қыздырылған бу / superheated steam — берілген қысымда қанығу температурасынан жоғары температураға ие бу.
— пар, имеющий давление больше, чем давление насыщенного пара при той же температуре. — аса қаныққан бу / supersaturated vapor — қаныққан бу қысымынан сол температурадағы жоғары қысымға ие бу. Па́ра Фре́нкеля (дефе́кт Фре́нкеля) Frenkel defect Дефект структуры кристаллической решѐтки, состоящий из межузельного атома и вакансии. Возникает при нагреве или облучении кристалла частицами, способными передать ему энергию, превышающую пороговую энергию смещения атома в решѐтке. Френкель жұбы (Френкель ақауы) Frenkel defect Түйінаралық атом мен вакансиядан тұратын кристалдық тор құрылымының ақауы. Кристалды қыздырғанда немесе тордағы атомның ығысуына жеткілікті энергия бере алатын
бӛлшектермен сәулелендіргенде пайда болады. Сон. қ. қараңыз: табалдырықты ығысу 178
См. также энергия смещения пороговая. энергиясы. Па́ра электро́нно-ды́рочная Electron-hole pair В полупроводниках связанное состояние электрона проводимости и дырки (экситон Ванье—Мотта).
Electron-hole pair Жартылай ӛткізгіштерде ӛткізгіштік электроны мен кемтіктің байланысқан күйі (Ванье—Мотт экситоны).
Parameter Величина, служащая для различия элементов множества. Параметр Parameter Кӛптеген элементтерді ажырату үшін
қолданылатын шама. параметр взаимодействия / interaction parameter — величина, позволяющая рассчитать активность компонента при известной концентрации его или др. компонента в разбавленном растворе. өзара әсерлесу параметрі / interaction parameter — концентрациясы немесе басқа араластырылған ерітіндідегі компоненттер белгілі болған жағдайда, компоненттің активтілігін есептеуге мүмкіндік беретін шама. параметр дендритный / dendritic parameter — средний размер поперечных сечений стволов и ветвей дендритов или дендритной ячейки
(для однофазных твердых растворов) в литом металле или сплаве. дендритті параметр / dendritic parameter — дендриттердің ағаш таяқшаларының кӛлденең қимасының немесе құйылған металдағы немесе балқымадағы дендритті ұяшықтың орташа ӛлшемі.
parameter — в классической теории рассеяния частиц — расстояние между рассеивающим центром и первичным направлением движения рассеивающейся частицы.
parameter — бӛлшектер шашырауының классикалық теориясында – шашыратушы орталық пен шашырушы бӛлшектің бастапқы бағыты арасындағы қашықтық. параметр решетки (постоянная решетки) / lattice parameter (constant) — длина
ребра элементарной ячейки кристаллической решетки. тор параметрі (тор тұрақтысы) / lattice parameter (constant) — кристалдық тордың элементар ұяшығы қабырғасының ұзындығы.
физическая величина (давление, температуpa, энтропия и др.), используемая в термодинамике для характеристики состояния рассматриваемой системы.
термодинамикада қарастырылатын жүйенің күйін сипаттау үшін қолданылатын физикалық шама (қысым, температура, энтропия және т.б.) Парообразование – то же, что испарание. Булану Паспорт организации радиационно- гигиенический Radiation hygienic certificate of organization Документ, характеризующий состояние радиационной безопасности в организации и содержащий рекомендации по ее улучшению.
Radiation hygienic certificate of organization Ұйымдағы радиациялық қауіпсіздіктің күйін сипаттайтын және оны жақсартуға арналған ұсыныстар жазылған құжат.
Sanitary certificate Документ, разрешающий организации в течение установленного времени проводить регламентированные работы с источниками ионизирующего излучения в конкретных Санитарлық құжат Sanitary certificate Ұйымға берілген уақыт аралығында белгілі орындарда, ол орыннан
тыс немесе
транспорттық құралдарда иондаушы сәуле кӛзімен
регламентте кӛрсетілген 179
помещениях, вне помещений или на транспортных средствах. жұмыстарды орындауға рұқсат беретін құжат.
Radiation hygienic certificate of territory Документ, характеризующий состояние радиационной безопасности населения территории и содержащий рекомендации по ее улучшению. Радиациялы-гигиеналық территорияның құжаты Radiation hygienic certificate of territory Территория тұрғындарының радиациялық қауіпсіздігінің күйін сипаттайтын және оны жақсартуға арналған ұсыныстар жазылған құжат. Пассивирование (пассивация) металлов Passivation Состояние повышенной коррозионной стойкости металла или сплава, вызванное преимущественно торможением кинетики анодного процесса на его поверхности; согласно адсорбционно-пленочной теории, явление
пассивности объясняется торможением анодного процесса растворения металла вследсвие образования торможением анодного процесса растворения металла вследсвие образования на его поверхности сплошных тонких (1-10 нм) адсорбционных или более утолщенных барьерных слоев, обычно оксидной или гидрооксидной природы. Металдарды пассивтеу (пассивация) Passivation Анодты процесте оның беткі қабатындағы кинетиканың тежелуімен келтірілген металл немесе қорытпаның жоғарыланған коррозиялық тӛзілімділік жағдайы: адсорбционды-пленкалы теорияға сәйкес пассивтік құбылысы әдетте бетінде оксидті немесе гидрооксидті табиғаттағы тұтас жұқа (1-10 нм) адсорбциялық немесе анағұрлым бӛгеуші қабаттардың түзілу салдарынан металдың еру процесінің анодты тежелуімен түсіндіріледі.
Perveance Параметр, который является мерой интенсивности пучка заряженных частиц. Численно равен отношению полного тока пучка к ускоряющему напряжению в степени 3\2.
Зарядталған бӛлшектер шоғының
қарқындылық ӛлшемі болып табылатын параметр. Сандық жағынан шоқтың толық тоғының 3/2
деңгейіндегі тездетілген қысымға қатынасына тең.
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|