және мүшелер жүйелеріне келіп, олардың жұмысына әсер етеді.
Эндокринді бездер секреттерін (гормондар) организмнің сұйық ішкі ортасына (қан,
лимфа, ұлпа сұйығы) бөлетін бездер. Бұл бездер тек секрет бөлетін соңғы бөлімдерден
тұрады, шығару өзектері болмайды және қан тамырларына өте бай келеді. Эндокринді
бездер (ішкі секреция бездері): орталық және шеткі эндокринді бездер болып екіге
бөлінеді. Орталық эндокринді бездерге: гипоталамус, гипофиз және элифиз, ал шеткі
эндокринді бездерге: қалқанша, қалқанша маңы, бүйрекүсті бездері жатады. Бұлардан
басқа организмде қосарлана қызмет атқаратын аралас бездер де болады. Оларға:
жынысбездері, ұйқы безі, плацента және тимус (айырша без) жатады. Эндокринді бездер
гормондары организмнің сұйық ішкі ортасы арқылы дене мүшелерінің дамуы мен
қызметін, олардағы зат алмасу деңгейін гуморальды реттеуге қатысады.
Организмде бездерді үш топқа бөледі:
1.
2.
3.
Эндокриндік жүйенің қызметі
Гормондар дистантты түрде әсер етеді;
Арнайы әсер;
Био-физиологиялық белсенділік;
Әр түрге арнайшылық;
Тек тірі жасушаларға әсер ету.
Энтодермалдық бездер – бранхиогендік топ
Ішек түтігінің энтодермалды бездер
Мезодермалық бездер
Эктодермалық бездер – неврогендік топ
Адреналин жүйесі
Гормондар — ішкі секреция безінің қанға бөліп шығаратын және дененің
түрлі әрекетін реттейтін биологиялық заттар. Әр гормон белгілі бір мүшеге
әсер етеді. Гормондардың барлығы бір-бірімен тығыз байланыста жұмыс
істейді. Гормондар химиялық құрамына қарай аминдер, нәруыздар,
стероидтар және май қышқылдары болып келеді.
Гормондардың қасиеті:
1.
2.
3.
4.
5.
Достарыңызбен бөлісу: |
