Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың 021 жылы қаңтарда жарияланған «Тәуелсіздік бәрінен қымбат»
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
2021-16
| АЙСҰЛУ БАЙҚАДАМОВА
К үз, 1980 жыл. Кластас студент Лиза құрбым: «Ертең мен тұрып жатқан квартираға кел, сол жер- де үй иесін к ресің, нер үшін саған керек болады» дегеннен соң, ертеңінде бардым. Чапаев (қазіргі Манас) Жандосов к шесінің қиылысындағы 3 қабат үйдің екінші қабатындағы, үш б лмелі үлкен кең сарайдай паркеттелген үй. Шай ішіп бола берген кезде, бергі б лмеден орта бойлы жирен шашты, сол 50-дің шамасындағы әйел адам кірді. Үстінде тек іш киім, жүріс- тұрысы ширақ, ңі ақсары келбетті жан. К зінен, мінезінен аздап шатасқандай жанның келбеті бар, бірақта с з анық, ақыл ес орнында. Шай ішкеннен соң: «Ерсайын балам, мен Қазақстанның халық актрисасы Айсұлу Байқадамова деген апаң боламын. Абай атындағы опера театрының н мір бірінші солисткасы, атақ-даңқ жетеді. Сенбеймісің» деді де, т ргі б лмеден бірнеше альбомды алып кеп, алдыма жай- ды да салды. Қарап отырмын. Сурет біткен Айсұлу апам. «Міне, мынау Москвадағы концерт берген кезім, ал мынау әр қилы шет елдердегі жеке концертім. О заманда шет елге концерт беру к рінгеннің маңдайына біткен бақ емес, ілуде біреу, мына мендей дауыстыларға ғана, түсінемісің балам. >не к рдің бе, қандай мықты үкіметтің басшылары қасымда тұрып қолымды алғанын. Менің үнім, ән салу тәсілім мүлдем б лек, клавиатура – сопрано. Бұл үнде Күләш Бәйсейітова, мен, және Бибігүл Т легенова. Сол Күләш апаңнан маған баталы боп қалған мына жалғыз үкілі тақия ғана» деп тозған к нелеу ескі тақияны к рсетті. Қайтейін тті дәурен, кетті дүние деп үнсіз, ұзақ ойда отырды. >ттең не ойлап отырғанын білер ме еді. Үй ішіне к з салсаң, арабы мебель, таза ағаштан жасалған қымбат дүниелер. О заманда мұндай жиһаз әркімнің қолына түсе де бермейтін кез, ал ана Күләш апам- нан қалған жалғыз тақияның тағдыры бүгінде не болғанын бір құдай біледі. Біраздан кейін апам орнынан ширақ к теріліп тұрды да: «Балам, бүгін менің туған күнім, тез барып бір-екі шарап әкел» деді. Мынандай нер адамын к руде бір қызық, жүгіріп барып әкел дегенін әкелдім, құй толтыра деді құйдым. Тыңда, мен тексіз емеспін, ағам композитор Бақытжан Байқадамов, әкем Байқадам Қаралдин Петербургта оқыған, үкімет орнатқан, >ліби Жанкелдиннің досы бол- ды, атылды. Менің бүгінгі күйім «Қамар Сұлу» операсындағы Қамар сұлудың аза- бындай. Қамар сұлу азаптан жынданып лді. Роковой (тағдырлы) р л болады, мен соның кебін кидім. Күйеуімнен тірідей, екі баламнан лідей бір-ақ күнде айы- рылдым. Трагедия. Түсінемісің трагедия. «Айсұлу» операсы маған арнап жазылған, мен Алтыншашты ойнағанда, бар қазақ ән салған. Балам, сен енді апаңның арияла- рын тыңда деді де, небір әнге басты дейсің. Дауыс тозса да орындау шеберлігі сол қалпы. Содан біраз тыныстап алып, батыстың әйгілі бір партиясын бастады. К теріп-к теріп келіп шарықтау шегіне жете бере қарлыққан дауыс з биігіне сәл қалғанда, үзіліп түскені. Сәл-пәл теңселіп тұрып қайта к терді, болмады. Денесін тіктеп біраз тыныстап қайта басынан бастаса да болмады. Үн орта тұстан тағы үзілгенде, ащы дауыста зорыға айғайлап барып, басын ұстап отыра кетті. Сол еңкейіп отырған қалпында бас к терместен солқылдап ұзақ жылағаны осы күнге шейін к з алдымда. Біраздан соң басын к теріп, ұят болды-ау деп біраз қамығып тағы отырды. Мынандай күйде отыра беруде қиын болғаннан соң қоштаспай, білдірмей кеттім. Бірер аптадан соң тағы бір барғанымда, осындай к рініс тағы қайталанды. «Арма- ным, осы бір сүйіп айтар партиямды таза дауыста бір орындасам, арманым бол- мас еді» дейді. Бірақ та мынандай күйде қалыпқа келу мүмкін емес. Уақыт келгенде жас талант сіп, кәрі талант кетеді, дәл осындай тағдыр таза талант үшін нағыз ауыр қасірет екен. >рине талантты туды- ратын тағдыр десек те адам үшін, оның ішінде дәл Айсұлу Байқадамовадай дара талантқа қасіреттің ең ауыр азабы осы мірдің з соққысы болды. Қатыгез мірдің қасіретін >міре Қашаубаев ағамызда тартудай тартып, тар қапас, тоң мойын заманда тағдыр тәлкегіне мазақ болып, 1934 жылдың 6 қарашасында зі арман қылған опера театрының ашы- лу салтанатында, сол театрдың іргесінде кісі қолынан қаза болды. 3з даусына зі зор болса да қорланды, қор болды, лді. Талаптының талантын берген тәңір, бақ бермей де сорлатады. Басқа қонған бақта кейде бақытсыз. 3нер лшемінің де лшеусіз екенін, кейін талай мірмен нер қасіретін арқалағандардың жеке ауыр тағдырын к ргенде, зар запыранның ащы күйіне тәуба демеске шараң жоқ. жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|